Standpunt verhouding gemeente-OCMW

Naar een sterker lokaal
sociaal beleid
Organisatie van het sociaal beleid na
integratie gemeente-OCMW
Hoorzitting Vlaams parlement 12 mei 2015
Mark Suykens, Piet Van Schuylenbergh
Inhoud
1. VVSG neemt akte van Vlaamse keuzes
2. VVSG principieel standpunt
3. Waarborgen m.b.t. regelgeving, financiering en
inhoudelijk
VVSG - integratie gemeente-OCMW
1. VVSG neemt akte van Vlaamse keuzes
• Vlaams regeerakkoord 2014-2019
• Resolutie Vlaams parlement 8/1/15
• Conceptnota Vlaamse regering 16/1/15
• Maar:
• Geen overleg met VVSG over conceptnota!
• Wij vragen systematisch structureel overleg
over de verdere uitwerking
VVSG - integratie gemeente-OCMW
2. VVSG principieel standpunt
• Besprekingen in directiecomités en raad van
bestuur van VVSG (januari/februari)
• VVSG-Ronde van Vlaanderen (28/1 – 12/2/15)
met de lokale besturen
•
•
•
•
1200 deelnemers
Van gemeenten en OCMW’s
Politieke mandatarissen én topambtenaren
Bevraging over conceptnota VR en VVSG-modellen
• Standpunt raad van bestuur VVSG 4 maart jl.
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Naar een sterker lokaal sociaal beleid
• Conceptnota: vooral bestuurlijk, weinig inhoudelijk
• VVSG-Ronde van Vlaanderen:
• Inhoud is belangrijker!
• Belang van de kwetsbare burger
• Zal de sociale hulpverlening gegarandeerd blijven?
“Een dossier kan je in de kast zetten, een cliënt niet”
• Vrees voor afbouw van de publieke zorg
• Nood aan sterk en geïntegreerd lokaal sociaal beleid
• Waarborgen (inhoudelijk, regelgevend en financieel)!
• Veel vragen m.b.t. timing en uitvoering op het terrein
(1.1.2019)
• Lokale autonomie keuze uitvoeringsmodellen
VVSG - integratie gemeente-OCMW
VVSG-standpunt
• Akkoord met de politieke meerderheid Vlaams
parlement:
• Bipolair model behoort vanaf 1/1/2019 tot het verleden
• OCMW en gemeente gaan samen in één
gemeentelijke organisatie
• Constructieve opstelling, vanuit 2 krachtlijnen:
• Sluitende waarborgen voor een sterk lokaal sociaal
beleid
• Waarborgen voor specifieke context van hulpverlening
VVSG - integratie gemeente-OCMW
VVSG: 5 elementen
•
•
•
•
•
Geïntegreerd lokaal sociaal beleid
Waarborgen voor hulpverlening
Gemeenteraad beslist over uitvoering
Beslissingen over hulpverlening
Intergemeentelijke samenwerking
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Geïntegreerd lokaal sociaal beleid
• Lokaal sociaal beleid is geen nichebeleid
• Uit zich in alle beleidsdomeinen: wonen, werk,
inkomen, zorg, cultuur, vrije tijd, onderwijs,
participatie, publieke ruimte,…
• Vergt globale visie als basis voor strategische
politieke keuzes
• Verantwoordelijkheid gemeenteraad
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Waarborgen voor hulpverlening
• Individuele sociale interventies;
• zijn ingrijpender in het leven van de burgers
• vergen afgeschermd kader (is niet hetzelfde als
andere gemeentelijke dienstverlening)
• vergen globale aanpak met andere sociale
actoren die aanwezig zijn op het gemeentelijke
grondgebied
• in nauwe samenwerking met de doelgroepen
zelf
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Hulpverleningscontext
• Gericht op het realiseren van de missie:
menselijke waardigheid
• Vertrekken van de kracht van mensen, autonomie
versterken
• Cliënt en zijn omgeving is het uitgangspunt (blik
naar buiten i.p.v. naar binnen)
• Goed samenspel bestuur – management –
hulpverleners
• Deontologie van hulpverleners – beroepsgeheim
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Gemeenteraad beslist over uitvoering
• Drie modellen:
• Gemeentelijke welzijnsdienst
• Intern verzelfstandigd agentschap (IVA)
• Extern verzelfstandigd agentschap (EVA)
• Maar: absoluut behoud van de politiek-strategische
opdracht voor de gemeenteraad (kan niet verzelfstandigd
worden)
• Wat kan voor alle gemeentelijke beleidsdomeinen moet in
aangepaste vorm ook kunnen voor uitvoering sociaal
beleid
• Voor het geheel of voor onderdelen (combinaties mogelijk)
(b.v. zorgbedrijven)
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Beslissingen over hulpverlening
• Bijzonder comité voor beslissingen over
individuele maatschappelijke dienstverlening
• Aangeduid door gemeenteraad (gemeenteraadsleden, externe experten uit de gemeente)
• Taakstelling moet uitgeklaard worden:
• Beslissingen in individuele dossiers waar
sociaal onderzoek aan voorafgaat;
• Dringende steunverlening (met mogelijkheid tot
delegatie);
• Advies en uitvoering gemeentelijke
reglementen
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Intergemeentelijke samenwerking
• Heel wat (schaal)voordelen
• Mogelijkheden van huidige vormen van
samenwerking (OCMW-verenigingen, IGS)
behouden en opwaarderen
• Wat met integratie decreet intergemeentelijke
samenwerking (DIS) en formules OCMW-decreet:
• participatie van private sociale actoren
• problematiek van ‘in house’
VVSG - integratie gemeente-OCMW
3. Waarborgen
Regelgeving, financiering en inhoudelijk
Toepassing BELFORT-model (cf. regeerakkoord)
• Sluitende analyse van alle gevolgen van
aanpassing van Vlaamse én federale regels en
wegwerken negatieve effecten
• Behoud en versterking huidige financiële stromen
• Inhoudelijke waarborgen voor een sterk lokaal
sociaal beleid
Lokale besturen mogen er niet op achteruit gaan
qua mogelijkheden en middelen
VVSG - integratie gemeente-OCMW
3.1. Waarborgen m.b.t. regelgeving
• Optie zonder rechtspersoonlijkheid vergt
aanpassing federale regelgeving:
• OCMW-wet
• BWHI?
• OCMW is, naast een gemeentelijke instelling, ook
een instelling van sociale zekerheid!
• 3 gewesten willen onderdeel van sociale zekerheid
op verschillende wijze organiseren: bevoegdheid
• Waterdichte garantie dat verlies van
rechtspersoonlijkheid niet leidt tot ‘collateral
damage’
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Federale regelgeving
•
•
•
•
•
•
OCMW-wet
RMI-wet
Machtiging gebruik KSZ
Handvest sociaal verzekerde
Regeling giften en legaten
…
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Vlaamse regelgeving
• Lokale Adviescommissies energie (LAC)
• Overdracht patrimonium (o.a. bodemattesten, …)
• Regeling doelgroepenbeleid
(activeringsinstrumenten)
• …
Vlaanderen moet op korte termijn een
exhaustieve lijst maken van de aan te passen
federale en Vlaamse regelgeving
VVSG - integratie gemeente-OCMW
3.2. Financiering OCMW ’s 2015
•
•
•
•
•
•
•
Ontvangsten uit eigen werking:
Vlaamse en federale subsidies:
Gemeentelijke bijdrage:
Gemeentefonds:
Recuperatie kosten sociale dienst:
Andere ontvangsten:
Financiële ontvangsten:
32,8%
23,8%
27,1%
4,2%
4,1%
6,9%
1,1%
Bron: ABB, Meerjarenplannen 2014-2019 van de Vlaamse OCMW’s
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Waarborgen federale financieringsstromen
• Financiering Leefloon – Wet 2 april ’65
• Betoelaging kosten OCMW’s in het kader van wet
van 26 mei 2002 m.b.t. recht op maatschappelijke
integratie
• Betoelaging OCMW’s: installatiepremies
personen die hun hoedanigheid als dakloze
verliezen
• Subsidies aan OCMW’s uit Sociaal Fonds voor
gas en elektriciteit
• Subsidies aan OCMW’s uit Sociaal
Stookoliefonds
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Waarborgen federale financieringsstromen
• Korting op patronale bijdragen via sociale maribel
• Subsidies sociale en culturele participatie (Fonds
sociale activering)
• Verhoogde staatstoelage grote steden en OCMWclusters voor sociale activering
• Enz., enz., …
VVSG - integratie gemeente-OCMW
3.3. Inhoudelijke waarborgen
• Recht op menswaardig bestaan als uitgangspunt van
decreet lokaal bestuur
• Echte regie voor lokaal bestuur mét doorzettingsmacht
• Vrijwaring actorrol lokale besturen in publieke zorg
• Waarborg voor behoud van de huidige
hulpverleningscontext
• Inzetten op toegankelijke, laagdrempelige en gebundelde
dienstverlening via sociaal huis
• OCMW-patrimonium en roerende middelen moeten
blijvend ingezet worden voor hulpverlening en
armoedebestrijding
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Sociaal huis
• Burgernabij toegangsloket in elke gemeente
• Info
• Aanvragen en openen / opvolgen van lokale, Vlaamse
en federale rechten
• Versterkt toegankelijkheid van hulpverlening
• Vorm van automatische rechtentoekenning
• Voor iedereen
• Gebundelde dienstverlening
• 1 frontoffice voor de burger
• Keuze van modellen (welzijnsdienst, IVA, EVA) is een
backoffice-kwestie
VVSG - integratie gemeente-OCMW
Besluit
1. Individuele hulpverlening
Deontologie hulpverlening!
2. Collectieve dienstverlening
Actor-regisseur!
3. Geïntegreerd lokaal sociaal beleid
Verantwoordelijkheid gemeentebestuurders
VVSG - integratie gemeente-OCMW