Projectmatig werken 1.1 Inleiding projectmatig werken Wat is projectmatig werken: kenmerken en principes. Afbakenen van projectthema en doelbepaling Opmaak van werkplan Organiseren van eindactiviteit Evalueren 1.2.1 Kenmerken van projectmatig werken Resultaat: dit kan op ≠ manieren bv: vaardigheden of materieel 2. Tijd: een project is altijd gebonden aan een bepaalde tijd, binnen die tijd moet het project gerealiseerd worden 3. Goeie planning: dit betekent dat je de activiteiten op voorhand gaat overlopen 4. Opdrachtgever: deze beslist wat het uiteindelijke resultaat moet zijn en of er aan de verwachtingen wordt voldaan 1. 1.2.2 Principes van projectmatig werken 'Eerst denken dan doen': studenten moeten een selectie maken, hun thema afbakenen in deelthema's 'Het plan vormen/denken van voren naar achteren en omgekeerd': men moet alles overlopen wat er moet worden gedaan om het projectresultaat te bereiken en achteraf wat men al heeft moeten doen om dit te bereiken 'Het werken van grof naar fijn': we moeten eerst het geheel van het project bekijken en dan de details 1.3 Afbakening van het projectthema Om aan ons thema te werken moeten we afbakenen. We moeten rekening houden met de kijk van Intro op de taalbarrière. 1.3.1 Algemene principes Na afbakening sluit ons thema nog beter aan bij de opleiding. Na afbakening is het thema beter bereikbaar: het komt dichterbij. Na afbakening blijven er voldoende mogelijkheden om vaardagheden te oefenen. 1.4 Doelbepaling bij projectmatig werken Doelstellingen geven richting aan wat een groep wil en moet bereiken, maar men moet rekening houden met de organisatie waarmee we samenwerken. Het kan ook dat doelstellingen worden herzien of bijgestuurd. Duidelijke doelstellingen zijn belangrijk voor de evaluatie. Thema- afbakening Doelbepaling Dit proces gebeurt gelijktijdig, ervoor of erna. De twee processen beïnvloeden elkaar. Iedere groep moet beginnen met: De doelstellingen begrijpen: is alles duidelijk wat de organisatie en de studenten zelf willen bereiken. De doelstellingen aanvaarden De doelstellingen omzetten in de praktijk of afvragen hoe we ze operationeel gaan bereiken Tijdsplanning! De beste werkwijze kiezen Afspraken maken binnen de groep over samenwerking en taakverdeling 1.4.1 & 1.4.2 Enkele begrippen Thema-afbakening: proces om steeds beter, concreter en scherper te omschrijven met welk thema een projectgroep een jaar lang werkt. proces waarbij de ene de andere beïnvloedt en omgekeerd Doelbepaling: proces om steeds beter, concreter en scherper te omschrijven welke doelen de projectgroep met het werken aan een thema wil bereiken. 1.4.3 Externe en interne doelstellingen De projectgroep is tegelijk bezig met het realiseren van interne en externe doelen. Die te verwerven competenties(=extern) geven richting aan de interne doelstellingen. Soms ontstaat er spanning tussen interne en externe doelstellingen. (Bv. De realisatie van een extern doel kan de leerkansen van de student belemmeren.) MAAR in project zoeken we die spanning op, zonder externe uitdaging zou er minder kans zijn die vaardigheden in de praktijk te oefenen. 1.4.4 Algemene en concrete doelstellingen Doelen moeten concreet zijn, wat niet altijd gemakkelijk is bij de algemene groepsdoelstelling. werken we uit in concrete doelstellingen concrete doelstellingen wat precies? tegen wanneer? in welke mate moeten die bereikt worden? Dienen geëvalueerd te worden! Criteria goede concrete doelen S.M.A.R.T • Specifiek: wat willen we bereiken? wie is er betrokken? • Meetbaar: hoeveel gaan we doen? Kunnen we ons resultaat meten? • Aanvaardbaar: is er overeenstemming met de opdracht en de visie van de organisatie? • Realiseerbaar: is het doel haalbaar? Is de doelstelling voldoende uitdagend? • Tijdsmeetbaar: wanneer beginnen we met de activiteiten? Wanneer is ons doel bereikt? Hebben we een concrete einddatum? Houden we rekening met de organisatie van het academiejaar? 1.4.5 Tussendoelen en einddoelen Tussendoelen( of werkdoelen) moeten onderscheiden worden van einddoelen. De tussendoelen zijn stappen onderweg naar de einddoelen, wat we moeten doen is stap per stap vooruit gaan. Tussendoelen drukken resultaten uit in functie van het einddoel dat bereikt moet worden. duidelijke streefcijfers activiteit praktijk 1.5 Het maken van een werkplan Om het werk te kunnen plannen, moet je een overzicht hebben van de ≠ taken waarmee je te maken krijgt in de loop van het projectjaar 1.5.1 Inventaris van inhoudelijke aspecten Projectgroepen krijgen in elk geval met de volgende inhoudelijke aspecten te maken: - Een eerste verkenning van het thema - Het formuleren van de concrete werkdoelen - Het kiezen van een geschikte werkwijze en het uitvoeren ervan 1.5.2 De tijdsplanning Je probeert in te schatten hoeveel tijd nodig is voor elk onderdeel van de te uit te voeren taak en vergelijkt die met de beschikbare tijd Niet alleen in het begin van het jaar moet er gepland worden maar ook tijdens het jaar 1.5.3 Aandachtspunten voor een goede werkplanning De planning is aangepast aan de groep Er moet ook altijd rekening gehouden worden met het beschikbare budget De planning moet soepel zijn, er mag geen paniek ontstaan bij onverwachte gebeurtenissen Er moet intensief en efficiënt gewerkt worden De planning is controleerbaar, bij evaluaties wordt nagegaan of de planning werd gevolgd 1.6 Informatie verzamelen en verwerken Gedurende heel het jaar Verschillende manieren Verzameld materiaal kan best systematisch worden bijgehouden Noteer de nodige gegevens Documentatiemap= gebruiksinstrument voor de groep 1.6.1 Eigen ervaringen Iemand kan al ervaring hebben met het thema => niet tevreden zijn met alleen deze bron • Ervaringskennis kan zeer nuttig zijn => wel niet te veel vanuit gaan • Je kan ook met de groep ervaringen gaan opdoen => gemeenschappelijk beeld 1.6.2 Gesprek met een deskundige • • • • • Meedelen van hun verworven kennis => pos.: meekrijgen van interpretaties en evaluaties nad.: minder ontwikkelen van eigen vaardigheden, nogal vlug info,… Afspreken met deskundige en voorbereiden Eerst overleggen met projectbegeleider Vermijd algemene vragen Logische volgorde van de vragen Afspreken wie het gesprek leid en wie noteert 1.6.3 Literatuur Vraagt wat doorzettingsvermogen Belangrijk voor een gesprek met deskundige Best niet in groep lezen 1.6.3.1 Tips bij afbaken van literatuur De grenzen waarbinnen je gaat afspreken Vb. tijdsperiode, de taal,… Enkele zoektermen bepalen Maak werk van een goede afbakening Ga naar de lessen ICT 1.6.3.2 tips bij het lezen Verschillende manieren van lezen: Korte samenvatting lezen Zoeken naar een hoofdgedachte Grondig lezen Begin niet met het boek van achter naar voor te lezen Noteer eerst vragen voor jezelf Maak een samenvatting van de tekst Hoe samenvatten? Eerste fase: verkennen van de tekst Tweede fase: het intensief lezen van de tekst Derde fase: het bepalen van de tekststructuur Vierde fase: een kladsamenvatting schrijven Vijfde fase: definitieve samenvatting schrijven Hulpmiddelen DVD’s Video’s Tv-programma’s Films Computer Artikels … 1.6.6 Groepsgesprekken Verwerken van informatie Individueel bestudeerd en verwerkte materialen, moeten nog in groep besproken worden Globale bespreking Vooraf goede afspraken maken Na elke bespreking kort besluiten wat je wil onthouden Discussies Aangewezen om over onderwerpen na te denken Niet noodzakelijk om van mening te verschillen Begin met een goede vraagstelling 1.7 Organiseren van eindactiviteit Eindactiviteit is synthese van een bepaalde periode van werken aan een bepaald thema. Het einddoel, met daarbijhorende eindactiviteit, kan bepaald worden door de groep zelf, door de organisatie of door beide partijen samen. Activiteiten om einddoel te realiseren Organiseren van debat of gespreksavond Afnemen van vragenlijsten Geven van informatie over de projectgroep aan derden Geven van lessen Schrijven van brochures Ontwerpen en uitvoeren van spel 1.7.1.1 Aandachtspunten voor de beoordeling van ons ‘eindproduct’ Originaliteit Creativiteit Moeilijkheidsgraad Kennis Gebruikte onderzoeksmethoden Uitvoeren 1.8 Evalueren Evalueren heeft 2 invalshoeken: - achteruit kijken en nagaan of de vooropgestelde doelen werden bereik - naar de toekomst kijken, het werk verbeteren en bijsturen waar nodig Veel evaluatiemomenten Halverwege het academiejaar een tussentijdse groepsevaluatie + individueel gesprek Op het einde van het jaar volgt een tweede individueel gesprek + eindevaluatie met de groep Elke evaluatie bestaat uit 3 stappen: Ten eerste worden de feiten vooraf voorbereid door de betrokken partijen, dit kan dan aan elkaar worden voorgesteld De tweede stap bestaat uit het beoordelen van de feiten en ze te vergelijken met elkaar De derde stap is het aanduiden van de knelpunten, zowel de groep als het individu moeten hierdoor verder kunnen evolueren Er bestaan ≠ evaluatietechnieken om het gebeuren goed te laten verlopen bv: vragenlijst of het bijhouden van een dagboek De meest vertrouwde vorm van evaluatie is de evaluatie door anderen bv: ouders, leerkrachten, vrienden EINDE