Cure + Care Solutions is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure + Care Solutions biedt een gevarieerd aanbod aan mensen met psychische problemen en psychiatrische stoornissen. Platinaweg 25 2544 EZ Den Haag T +31 (0)70 82 01 147 F +31 (0)70 891 04 00 [email protected] Wwww.curecaresolutions.nl Depressie Wat is een depressie? Een depressie is een stemmingsstoornis. Mensen met een depressie hebben bijna dagelijks een neerslachtig gevoel. Ze hebben weinig energie of belangstelling voor wat dan ook. Zo’n depressieve periode duurt minstens 2 weken. Het verloop is wisselend en grillig. Gemiddeld duurt een depressie 8 maanden. Al zijn er grote verschillen. Een depressie komt vaak voor bij mensen van 25 tot 45 jaar en minder bij ouderen en kinderen. Dysthymie is chronische depressie Er zijn mensen die een chronisch depressieve stemming hebben. Dat heet dysthymie. Je hebt dan minstens 2 jaar bijna dagelijks een depressieve stemming. Je voelt je verdrietig of terneergeslagen. Dysthymie is een soort milde variant van een depressie. Maar omdat het een langere periode duurt, zijn de klachten minstens zo erg. Dysthymie ontstaat vooral tussen het 34e en 54e levensjaar. Mensen hebben vaak ook andere stoornis Mensen met een depressie of met dysthymie hebben ook nog weleens last van een andere psychische stoornis. De combinatie met een angststoornis komt vooral veel voor. Ook hun gebruik van verslavende middelen als tabak, alcohol en drugs is nogal eens problematisch. Depressie komt vaak terug Bij 40% van de mensen die een depressie hebben gehad keert de depressie binnen 2 jaar terug. Bij dysthymie krijgt de helft van de mensen die het ooit heeft gehad het opnieuw. Symptomen depressie Bij een depressie hebben mensen dagelijks een neerslachtig gevoel en bijna geen energie of belangstelling voor wat dan ook. Dit duurt minstens 2 weken. Dit zijn de 2 belangrijkste kenmerken van depressie. Je hebt een depressie als je naast een neerslachtig gevoel minstens 5 van onderstaande verschijnselen hebt. Hoe meer symptomen van depressie, des te ernstiger is de depressie. Bij minder dan 5 symptomen is het een milde depressie. Bekende symptomen bij een depressie • Eetproblemen en veranderingen in gewicht. • Slaapproblemen. • Rusteloosheid of juist geremd zijn. • Vermoeidheid, weinig energie. • Gevoelens van waardeloosheid of groot schuldgevoel. • Concentratieproblemen, vertraagd denken, besluiteloosheid. • Terugkerende gedachten aan de dood of zelfdoding. Symptomen dysthymie Bij dysthymie heeft iemand minstens 2 jaar last van depressieve klachten. De symptomen zijn vaak iets minder ernstig aanwezig dan bij een depressie. Maar de symptomen houden langer aan. De symptomen zijn bij dysthymie nooit langer dan 2 maanden afwezig. Oorzaken depressie Er bestaat niet 1 oorzaak, waardoor iemand in een depressie raakt. En het is niet te voorspellen wie een depressie krijgt. Je loopt wel meer risico in onderstaande gevallen. De extra risico’s komen voort uit biologische, psychische en sociale factoren. In veel gevallen is de oorzaak van depressie een combinatie van onderstaande omstandigheden. Biologische factoren • Erfelijkheid: een depressie is voor een deel erfelijk. Als de ene helft van een eeneiige tweeling depressief is, dan krijgt de andere helft het in 60% van de gevallen ook. Kinderen van ouders met een depressie hebben 3 keer zoveel kans. • Geslacht: vrouwen hebben 2 keer zoveel kans op een depressie dan mannen. Psychische factoren • Traumatische gebeurtenis: het meemaken van een traumatische gebeurtenis op volwassen leeftijd maakt de kans op een depressie groter. Ook mishandeling en verwaarlozing tijdens de jeugd vergroten de kans. • Reactie op pijn: een depressie kan een reactie zijn op pijn of verlies: verlies van werk en relaties of weten dat een (lichamelijke) ziekte het leven korter maakt. • Emotie: mensen die angstig en emotioneel in het leven staan, worden vaker depressief. • Ziekte of stoornis: Mensen met een chronische lichamelijke ziekte of andere psychische stoornissen hebben een grotere kans om depressief te worden. Bij sommige ziektes is een depressie een symptoom van die ziekte, zoals bij kanker, een beroerte, multiple sclerose of de ziekte van Parkinson. Sociale factoren Een depressie komt vaker voor bij: • Mensen met een lage opleiding. • Mensen zonder betaald werk of met tijdelijk werk. • Inwoners van grote steden. • Alleenstaanden, gescheiden mannen. • Gedetineerden. • Vluchtelingen in opvangcentra Wat kun je zelf doen? Een depressie is een ernstige stoornis die grote klachten en beperkingen geeft op sociaal, emotioneel en lichamelijk vlak. Vaak ontbreekt de energie, de wil en de interesse om ook maar iets te ondernemen. Adviezen voor mensen met een depressie • Blijf actief: bijvoorbeeld door een paar keer per week met iemand af te spreken. Breng structuur aan in je dag. Probeer op tijd op te staan, driemaal per dag te eten en weer op tijd naar bed te gaan. • Hulp naasten: vrienden, familie en hulpverleners kunnen je helpen bij de aanpak van je depressie. Door de depressieve klachten kan het nodig zijn de contacten met anderen op een laag pitje te zetten, maar verbreek ze niet. Neem de tijd om met je behandelaar, familie en vrienden uit te zoeken hoe om te gaan met de depressie en waar het mee te maken heeft. • Lotgenotencontact: het kan helpen om met anderen te praten over hoe zij omgaan met hun depressie. Lotgenoten kun je spreken via de Lotgenotenlijn Depressie van Stichting Pandora. • Voorlichting: verzamel informatie over je depressie. Zorg er ook voor dat mensen die belangrijk voor je zijn, genoeg weten over de stoornis. Zo praat je er makkelijker over met elkaar. • Bepaal zelf wat je vertelt: veel mensen schrikken en reageren afwijzend als je vertelt van je depressie. Bepaal daarom zelf wat je vertelt en aan wie. Vertel oppervlakkige kennissen een beperkte versie en reserveer het complete verhaal voor mensen die dichtbij staan. Telefonische hulpdiensten • Korrelatie: voor informatie, hulp en advies van professionele hulpverleners. Tel: 0900-1450. (werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/min.). • Sensoor: deze telefonische hulpdienst is dag en nacht bereikbaar. De mensen aan de telefoon zijn vrijwilligers die weten hoe belangrijk het is om je verhaal aan iemand kwijt te kunnen. Tel: 0900 0767 (€ 0,05 p/min.). Behandeling depressie De beste behandeling van een depressie hangt af van een aantal factoren, zoals de ernst van de klachten. Bij een ernstige depressie kunnen medicijnen of psychotherapie helpen. Ook is een combinatie van medicijnen en psychologische behandeling mogelijk. Voor depressieve klachten die niet zo ernstig zijn of nog maar kort duren, zijn er minder ingrijpende vormen van hulp. Bijvoorbeeld: voorlichting, bewegen of korte gespreksbehandeling. Medicijnen Door antidepressiva voelen mensen met een depressie zich over het algemeen beter. Het duurt meestal een paar weken voordat dit begint. Antidepressiva kunnen bijwerkingen hebben. Sommige daarvan verdwijnen na een tijdje, andere houden langer aan. Psychologische behandelingen Cognitieve gedragstherapie De bekendste vorm van psychotherapie bij een depressie is cognitieve gedragstherapie. Deze therapie spoort denkpatronen en gedragingen op die de depressie veroorzaken. De bedoeling is om die denkpatronen of gedragingen te veranderen. Het werkt goed bij een lichte of matige depressie. Overige therapieën Naast cognitieve gedragstherapie worden ook ander vormen van gedragstherapie toegepast, zoals sociale vaardigheidstrainingen en het leren doen van stemmingsverhogende activiteiten. Die kunnen de depressieve klachten verminderen. Ook andere vormen van psychotherapie kunnen zorgen voor herstel. • Interpersoonlijke psychotherapie: in de behandeling wordt gekeken naar oplossingen voor moeilijke levensomstandigheden. • Relatietherapie: dit kan werken als de depressie te maken heeft met relatieproblemen. • Probleemoplossende psychotherapie: hierbij worden problemen van de patiënt bekeken en worden oplossingen bedacht. • Zelfhulptherapie: iemand werkt dan een zelfhulpboek door. Dit kan zelfstandig, met behulp van zelfhulpprogramma’s op internet (e-health) of met telefonische ondersteuning van een hulpverlener. Andere behandelingen • Elektroshocktherapie of electroconvulsietherapie: onder narcose gaat er een stroomstoot door de hersenen. Deze behandeling vermindert de klachten vooral bij een ernstige depressie. • Lichttherapie: blootstelling aan licht heeft een goed effect bij een winterdepressie. • Runningtherapie: lichaamsbeweging heeft een positieve werking bij mensen met depressieve klachten. De omgeving Het leven met iemand met een depressie is zwaar en belastend. De relatie kan een stuk minder worden. Ook kun je in een sociaal isolement terechtkomen. Opbeurende woorden en positief bedoelde adviezen helpen degene met depressie meestal niet. Daarom een aantal adviezen voor betrokkenen. Adviezen voor de omgeving • Kennis en informatie: vergroot je kennis over depressies en de mogelijke gevolgen. • Bezoek: ga regelmatig op bezoek of houd contact met degene met een depressie. Of ga samen iets simpels doen, zoals een wandelingetje maken of winkelen. Zo voorkom je dat iemand in een sociaal isolement terechtkomt. • Grenzen aangeven: ook al heeft iemand in de omgeving een depressie, dat betekent niet dat je alles moet accepteren. Neem niet automatisch alle taken over van de depressieve persoon. Bespreek met de persoon in kwestie waar de grenzen liggen. • Actief met de situatie omgaan: gebruik je energie om aan de slag te gaan en te leren omgaan met de situatie. Bijvoorbeeld door samen een cursus over depressies te volgen. • Ontspanning en plezier: blijf je eigen dingen doen. Doe de dingen die plezier en ontspanning geven. Dit voorkomt dat je zelf overbelast raakt. • Contact onderhouden: Lucht af en toe je hart bij mensen in de omgeving. Overleg met de behandelaar Direct betrokkenen bij een depressie kunnen veel bijdragen aan een succesvolle behandeling. Soms willen mensen met een depressie naasten niet betrekken bij de behandeling. Vraag dan aan de behandelaar hoe je het beste omgaat met de stoornis. Veel instellingen voor geestelijke gezondheidszorg organiseren voorlichtingsbijeenkomsten of cursussen voor familieleden. Telefonische hulpdiensten en lotgenotencontact • Korrelatie: voor informatie, hulp en advies. Tel: 0900 1450. (werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/m) • Sensoor: dag en nacht bereikbaar. De mensen aan de telefoon zijn vrijwilligers die weten hoe belangrijk het is om je verhaal aan iemand kwijt te kunnen. Tel: 0900 0767 (€ 0,05 p/min.). • Stichting Labyrint ~ In Perspectief: organiseert lotgenotencontact en geeft ook advies. • Fonds Psychische Gezondheid is vastbesloten om de omvang, ernst en duur van psychische problemen terug te dringen. Hiervoor biedt zij onder andere een hulp lijn aan via Stichting Korrelatie. Korrelatie, voor informatie, hulp en advies. Telefoon: 0900-1450 0900-1450. (werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/m) • Depressie Vereniging Landelijke cliëntenorganisatie voor mensen met depressie en depressieve klachten. De Depressie Vereniging is aangesloten bij het LPGGz (Landelijk Platform GGz). • Depressielijn Praat met lotgenoten over ervaringen met depressie en behandeling. 0900 - 6120909 (€ 0,10 p/min). • Depressie Centrum Het Depressie Centrum zet zich in voor mensen met een depressie en de omgeving. • Labyrint-In Perspectief Landelijke zelfhulporganisaties van en voor familieleden van psychiatrische patënten. Telefonische Hulplijn 0900 - 2546674 (€ 0,20 p/min.). • Trimbos-instituut Het Trimbos-instituut zet zich in voor het verbeteren van de geestelijke gezondheid door het delen van kennis. • Hulp & Instanties Hier vind je meer informatie over hulp & Instanties. Wie doet wat en waar vind je ze bij jou in de buurt. Aanmelding Voor aanmelding heeft u een verwijzing van uw huisarts of een andere verwijzer (bijvoorbeeld medisch specialist, bedrijfsarts) nodig. Deze krijgt u als onderzoek of behandeling binnen de specialistische GGZ nodig wordt geacht. Met uw verwijzer bespreekt u bij welke locatie van Cure + Care Solutions u het beste geholpen kunt worden. Als u in het bezit bent van een verwijzing kunt u uzelf aanmelden of vragen aan uw verwijzer contact met Cure + Care Solutions op te nemen. Dit kan telefonisch of schriftelijk. Vergoedingen en kosten Vergoeding door zorgverzekeraar Een restitutiepolis geeft (bijna) altijd recht op 100% vergoeding van de behandeling. Bij een naturapolis is dit niet het geval. Indien u een naturapolis heeft, neemt Cure + Care Solutions de kosten die niet door de verzekeraar worden vergoed voor haar rekening. U betaalt dus geen zelfstandige bijdrage, ook niet wanneer uw zorgverzekeraar maar 60% of 75% vergoedt. Altijd meenemen tijdens je eerste afspraak: - Een verwijsbrief van je huisarts - Een geldig legitimatiebewijs (Paspoort of ID, geen rijbewijs) - Zorgpasje van zorgverzekeraar - Eventueel dossier eerdere behandeling - Eventueel verwijzing van andere instelling Bron: Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie - Copyright 2015 – www.nvvp.net Eigen risico Iedere Nederlander van 18 jaar en ouder heeft een verplicht eigen risico. Dit betekent dat u in 2017 maximaal € 385,00 moet betalen voor zorg die in het basispakket zit. Het kan zijn dat u daarnaast een vrijwillig eigen risico heeft afgesproken met uw zorgverzekeraar.