les 17 - Kenmerk 5 - Van Germanen en Verval

Kenmerk 5:
07 b De confrontatie tussen
de Romeinse en Germaanse
cultuur van Noordwest-Europa
Les 17: Het Romeinse Rijk valt
uiteen
(ca. 275 NC)
400
200
1
De Volksverhuizingen
700
• Grote armoede onder de Romeinse boeren & burgers
• Verarming rijk door verlies van land en
belastinginkomsten
• Corruptie, inefficiëntie, grote bureaucratie
• Daar komt een eeuw later nog een groot probleem bij
1000
– Beide zaken zorgden voor een permanente staat van oorlog
1500
• Generaals vechten om de macht (soldatenkeizers)
• Germanen aan de deur
2000
Rome in problemen
3000
H2:§ 13:p39
200
400
De Grote Volksverhuizingen
- De Franken als belangrijk voorbeeld
• De Germaanse volksverhuizers waren opzoek naar
een beter bestaan. Binnen het Romeinse Rijk vonden
velen dit
– Land en een hoogstaande cultuur
– Dit vonden ze, waarbij samenwerking met de
inheemse bevolking voorop stond.
– De Franken zijn hiervan een goed voorbeeld:
• Ten tijde van Constantijn de Grote het Rijk binnen gelaten
(4e eeuw), als foederati
• Bewaakten de grenzen in het noordwesten
• Frankische legeronderdelen werd elders ingezet
• Maar tegelijk toonde deze samenwerking ook het zwakker
worden van het Rijk aan
1
400
500
600
700
900
1000
1100
1200
1300
in grijs; het woongebied van de Franken in de
vijfde eeuw. In rood; de maximale uitbreiding van
de Frankisch/Germaanse taal na de vijfde eeuw.
Zelfs tot ver in Noord-Frankrijk!
1
600
700
900
1000
1100
– Dit gebied wordt continu bedreigt door nare buren
– Gezocht wordt naar een Frankisch leider die de stammen kan
verenigen en de vijanden gaat verslaan
• Deze wordt gevonden in Clovis. Hij werd koning van een
stam nabij Parijs (465-511?)
500
• Vormen een sterke en onberekenbare macht binnen de
grenzen van het Rijk
• In de 5e eeuw neemt de macht van de Romeinen af en die
van de Franken toe
• Ca. 450 NC trekken de Romeinen letterlijk weg (legioenen)
– Vele geromaniseerde volken gaan mee c.q. verdwijnen
• De Franken nemen een deel van voorheen Romeins gebied
400
Opkomst van de Franken
1200
1300
1
400
Frankische Koninkrijk ca. 770
500
600
700
900
1000
1100
1200
1300
1500
1000
• Invallen van andere
Germanen
400
200
– hetgeen duurde tot aan de
laatste keizer (476 nc)
1
• Pact tussen Romeinen en
Germanen (Germaanse
keizers)
200
– dreven ook volken op uit
het Oosten
700
– Gothen en Vandalen
(omstreeks 350 NC)
– Hierdoor grote groepen
mensen op de vlucht
• Hunnen
2000
- Maar de Franken zijn niet de enige
3000
Volksverhuizingen
400
3000
2000
1500
1000
700
400
200
1
200
400
3000
2000
1500
1000
700
400
200
1
200
400
1
200
• Hunnen vallen onder leiding van Atilla Europa binnen (ca. 450 NC)
• Germaanse stammen worden door de Hunnen opgedreven
• Parthen in het Zuid-Oosten “ kloppen aan de deur”
200
– Germaanse vrienden worden “ ineens” vijanden
– Andere stammen zijn niet meer te stoppen en komen het Rijk binnen
400
• De Germanen worden sterker / de Romeinen zwakker
700
– Nieuwe vijanden
1000
• Corruptie, inefficiëntie, grote bureaucratie
• Interne machtsstrijd
1500
– Grootte van het Rijk leidt tot desintegratie
2000
• In 395 valt het Rijk uiteen (zie sheet)
• Verder verval West-Romeinse Rijk
Oorzaken
3000
Het West-Romeinse Rijk
gaat ten onder
400
3000
2000
De Germanen & Byzantium
1500
1000
700
400
200
1
200
400
De Grote Volksverhuizingen
- conclusie
• Tekort aan land en ongunstige klimatologische omstandigheden
lijken van wezenlijk belang te zijn geweest bij de migratie van de
Germanen
• De druk van de Hunnen heeft in de eerste fase van de
Volksverhuizingen geleid tot herverdeling van de stammen in heel
Europa
• Integratie van stammen als bondgenoten in het Romeinse leger
leidde tot afname van de kracht van Rome
• Veel meer ondermijnend proces was de vorming van Foederati.
Hiermee gingen macht en grondgebied weg van de Rome
• Het West-Romeinse Rijk werd geleidelijk aan getransformeerd
naar een verzameling Germaanse staten