Werkstuk Egypte Gemaakt door: Sapna Ghisai 29-10-2013 tot Groep 8 HE 1 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave Blz.2 Voorwoord Blz.3 Hoofdstuk 1 Over Egypte. Blz.4 Hoofdstuk 2 Egyptische goden en godinnen. Blz.6 Hoofdstuk 3 Dagelijks leven Egyptenaren. Blz.8 Hoofdstuk 4 Hiëroglyfen. Blz.9 Hoofdstuk 5 Naar de dokter. Blz.10 Hoofdstuk 6 De kunst van de Egyptenaren. Blz.11 Hoofdstuk 7 Piramides. Blz.13 Hoofdstuk 8 Cairo en Alexandrië. Blz.15 Hoofdstuk 9 Het huwelijk. Blz.16 Hoofdstuk 10 Mummificeren. Blz.17 Hoofdstuk 11 De taal Blz.18 Hoofdstuk 12 De Nijl Blz.19 Nawoord Blz.20 Bronnenlijst Blz.21 2 Voorwoord Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik er nog niet zoveel over wist. Zelf lijkt mij Egypte ook een heel leuk onderwerp. In het begin was het best moeilijk want er zijn zoveel leuke dingen te vertellen over Egypte. Ik wil ik ook een keer op vakantie gaan naar Egypte. Toen ik van het onderwerp hoorde begon ik mezelf vragen te stellen zoals: Wat is mummificeren? Wat voor mensen wonen er in Egypte? Hoeveel en welke goden/godinnen zijn er in Egypte? Enzovoort enzovoort. Ik hoop dat ik op deze vragen ook antwoord vind! Of dat is gelukt horen jullie in mijn nawoord. Ik hoop dat het een leuk werkstuk is. 3 Hoofdstuk 1 Over Egypte! Egypte is een land in Noord-Afrika. Ten westen van Egypte ligt Libië, ten zuiden van Egypte ligt Sudan. Egypte grenst ook nog ten oosten aan de Rode zee, en ten noorden van Egypte ligt de Middellandse zee. De hoofdstad van Egypte is Cairo. Egypte heeft ongeveer een oppervlakte van 1.001.450 km² en ruim 83 miljoen inwoners. In Egypte heerst een woestijnklimaat en er valt heel weinig neerslag. Cairo en Alexandrië zijn de grootste steden in Egypte. Bijna de rest van Egypte bestaat uit de woestijn of de Sahara. Hier is lijst met presidenten van Egypte: 1. Mohamed Naguib was de eerste president. 2. Gamal Abdel Nasser 3. Anwar al-Sadat 4. Sufi Abu Taleb 5. Hosni Moebarak 6. Mohammed HoesseinTantawi Soliman 7. Mohamed Morsi 8. Adly Mansour is nu de president. De taal die ze in Egypte spreken is Arabisch. De bevolking bestaat voor 90% uit Islam en voor S10% uit Christenen. Ze betalen in Egypte met Egyptisch pond. De vlag van Egypte is rood, wit, zwart en er staat een gouden adelaar in. Elke kleur heeft zijn eigen betekenis. Rood: rood staat symbool voor de revolutie in Egypte. Wit: wit staat voor de stralende toekomst Zwart: zwart herinnert aan de zwarte dagen van de revolutie. Vroeger waren er nog andere vlaggen van Egypte. Op de volgende pagina vind je 5 vlaggen van Egypte. 4 In 1825 werd deze vlag de vlag van Egypte tot 1867. Dit was dus de eertste vlag van Egypte. Dit was de vlag van Egypte als Britse bescherming van 1882 tot 1922. Van 1922 tot 1952 werd dit de vlag van het koninkrijk van Egypte. Dit was de vlag van het verenigde Arabische Republiek en van Egypte van 1985 tot 1961. En van 1961 tot 1972. Nu is dit de vlag van Egypte deze vlag werd aangeschaft op 4 oktober 1984. 5 Hoofdstuk 2 Egyptische goden en godinnen. Egyptische goden hebben allemaal verschillende doelen die ze moeten bereiken daarmee wil ik zeggen dat ze allemaal een andere betekenis hebben. Maar niet alle mensen kennen dezelfde goden en godinnen. Het is zo dat in de ene stad de mensen de ene goden en godinnen kennen en vereren en in de andere stad weer andere mensen andere goden en godinnen kennen en die dan weer vereren. (vereren betekend je eer bewijzen.) Maar goden en godinnen als: Osiris, Isis, Horus, Hathor, Anoebis en Tohot werden overal in Egypte vereerd. De Egyptenaren geloofden in honderden goden en godinnen. Ze hadden overal een andere god of godin voor. Niet alleen de mensen van het volk of gewoon Egyptische mensen vereerde de goden en godinnen maar zelfs de farao’s deden het. Ook werden er voor de goden en godinnen speciale tempels gemaakt. Maar er werden niet alleen tempels gemaakt voor de goden en godinnen maar ook voor de overleden/doden koningen en koninginnen. In de tempels staan beelden van de koning, koninginnen, goden en godinnen. Een paar van deze tempels staan er nog steeds. Als de mensen naar een van die tempels kwamen gingen ze meestal bidden maar dan brachten ze ook een offer mee. Dat offer was meestal een dier of een stuk fruit. 6 Je hebt heel veel verschillende goden en godinnen hier heb je een lijst met een paar goden/godinnen: Aker (God) Meretseger (Godin) Ammoenet (Godin) Meshkenet (Godin Amon,Amon.Re (God) Min (Godin) Anubis (God) Mnevis (God) Apis (God) Montoe (God) Anoekis (Ankhet) (Godin) Moet (Godin) Atoum (God) Nekhbet (Godin) Apophis (Apep) (God) Nefertem (God) Aton (God) Neith (Godin) Bastet (Godin) Noen (God) Ba (God) Noet (Godin) Bes (God) Nephthys (Godin) Chepri (Khepri) (God) Osiris (God) Chonsoe (Khons) (God) Phat Chnoem (Khnum) (God) Quadesh (Godin) Edjo (Udjat) (Godin) Re,Re Herachte (God) Geb (God) Renenoetet (Godin) Hapi (God) Satet (Godin) Hathor (Godin) Sechmet (Godin) Harakhte (God) Selket (Godin) Harendotes (God) Sesjat (Godin) Heka (God) Seth (God) Heh (God) Sjoe (God) Horus (God) Sobek (God) Heket (Heqat) (God) Sokar (God) Hoeh (God) Sopdet (God) Ihy (God) Tawaret (Godin) Isis (Godin) Tefnoet (Godin) Joh (God) Thot (God) Maät (Godin) Wepwawet (God) Mafdet (Godin) Werethekau (Godin) Mandulis (God) Wadjet (Godin) Mentoe (God) (God) 7 Hoofdstuk 3 Dagelijks leven Egyptenaren. Vergeleken met Nederland is Egypte helemaal niet zo’n rijk land. De meeste mensen kunnen niet zoals wij even snel naar de winkel gaan en even wat eten kopen. Heel veel mensen zijn daarom ook jagers ze jagen op dieren. Kleine kinderen wonen samen met hun moeder en andere vrouwelijke familieleden, in een apart deel van het huis. De kinderen dragen eenvoudige linnen kleren. Soms hebben ze sandalen aan van leer of riet. De meeste kinderen dragen een kralen armband of ketting. Het is de gewoonte om de jongens kaal te scheren. Een haarlok mag blijven zitten.(een haar lok is een bosje haar) Maar als de jongens twaalf jaar zijn moet de haarlok er ook afgeknipt worden. Als een jongen veertien jaar is moeten ze het beroep van hun vader leren. De meeste meisjes gaan trouwen en zorgen voor de huishouding en kinderen. De Egyptenaren houden heel erg veel van kinderen. Op sommige schilderijen en beelden laten ze dat ook zien. Helaas sterven de meeste kinderen bij hun geboorte of kort daarna. Daarom proberen ouders met geluksamuletten ongelukken en ziekten te voorkomen. De kinderen gaan ook naar school. Vanaf hun vierde tot hun veertiende gaan jongens en meisjes samen naar school. Ze leren lezen, schrijven, en wiskunde. Kinderen die later dokter, advocaat, of schrijver willen worden bestudeerden hiëroglyfen. Ze moesten dan verhalen over de farao’s en goden en/of godinnen overschrijven. De kinderen leerden ook zwemmen en worstelen. 8 Hoofdstuk 4 Hiëroglyfen. Het woord hiëroglief bestaat uit 2 Griekse woorden. De woorden hieros en glief. Hieros betekent in het Grieks heilig en glief betekent in het Grieks schrift dus eigenlijk heilig schrift. De hiërogliefen werden al gebruikt vanaf 3200 voor Christus tot 300 na Christus. De Egyptenaren vonden de hiërogliefen een heilig schrift omdat ze dachten dat ze het hadden gekregen van de Egyptische god Thot. Daarmee wil ik zeggen dat ze dachten dat Thot een Egyptische god het zeg maar had uitgevonden. Je hebt verschillen de soorten tekens bij 1 letter. Er zijn ongeveer wel 750 tekens in totaal. 9 Hoofdstuk 5 Naar de dokter! Veel ziektes van de oude Egyptenaren worden veroorzaakt door zand of water. Egypte bestaat uit een groot deel voor woestijn. Als het dus gaat waaien dan komt er zand in de lucht en door die zand in de lucht krijgen mensen last van longziektes en ademhalingsmoeilijkheden. Soms komt er ook wat zand in het brood, en daarom slijten hun tanden. Ook zitten in de rivieren wormen en die zorgen ook voor veel problemen. Egypte is waarschijnlijk het eerste land met dokters en verpleegsters. Een arts maakt zelf medicijnen en opereert mensen ook. Sommige medicijnen zijn heel erg vies maar niet zonder een rede. Ze zijn vies omdat ze de bozen geesten weg jagen. (althans dat geloven de Egyptenaren) Ze schrijven bij elke behandeling die ze hebben gedaan in een geneeskundig boek op hoe ze het hebben aangepakt want dan weten ze voor de volgende keer hoe ze een bepaalde ziekte moeten aanpakken. Als een moeder zwanger is dat best gevaarlijk want de meeste moeders en baby’s sterven bij de geboorte van hun kind. Om de moeder en het kind de beschermen hebben ze speciale toverdrankjes gemaakt. Door röntgenfoto’s te maken van de mummies komen za aan veel informatie over de ziektes de voeding en de levensstijl te weten. Ook word onder een microscoop het bloed en stukjes weefsel van de mummies bekeken. (weefsel zijn delen van een levend organisme en een organisme is een lichaam dat organen bezit) 10 Hoofdstuk 6 De kunst van de Egyptenaren? Sfinx De Egyptische kunst bestaat vooral uit veel reliëf (reliëf betekent afbeelding uit steen). Oude Egyptische kunstwerken vertellen altijd een verhaal. Dit is een van de bekendste kunstwerken van Egypte hij heet de sfinx van Gizeh. Hij staat ook bij de 3 grootste piramides van Gizeh. Gizeh is een stad in Egypte. Een van die 3 piramides is de piramide van Cheops. Dat is de bekendste piramide van die 3 piramides. Mensen hebben allerlei gedachten over het ontstaan van de sfinx de ene zegt dit de andere zegt dat. Maar wat het echte is dat is heel erg onduidelijk. Ook denken sommige mensen dat er een ruimte is onder sfinx maar er is nog nooit iemand geweest Vroeger had de sfinx nog een neus maar nu niet meer. Dat komt omdat Toetanchamon Een hele bekende farao is Toetanchamon. Een farao is een net woord voor koning/koningin. Toetanchamon heette eerst Toetanchaton maar dat is veranderd in Toetanchamon. Toetanchamon was zeker 9 tot 10 jaar koning geweest van Egypte. In 1922 vond archeoloog Howard Carter het graf van Toetanchamon. Maar wat wel raar was is dat het nog helemaal in orde was. De meeste graven van farao’s zijn beschadigd of zijn als gestolen. 11 Heel veel mensen geloven in de vloek van de farao de vloek van de farao is: Wie de slaap van de farao verstoort zal worden aangeraakt door de vleugel van de dood. Mensen die negeren de vloek gewoon maar of dat ook zo handig is? De mensen die de vloek genegeerd hebben gaan gewoon door en lopen het graf binnen. Maar dat keurt de farao blijkbaar niet goed. Want op 5 april 1923 overlijdt Lord Carnavon plotseling. Als hij sterft valt op het zelfde moment in heel Caïro vanzelf het licht uit en aan. En als hij sterft sterft ook zijn hond op het kasteel in Engeland. Een paar weken later sterft ook zijn jongste broer. De broer van Lord Carnavan, hij heette: Audrey Herbert na hem sterft ook zijn verpleegster. Professor Lafleur overlijdt ook plotseling. Vervolgens sterft Arthur Mace een collega van Howart Carter. Maar hij heeft haast geen voet in het graf gezet. Egyptische mensen maken zich zorgen ze sturen er iemand op de plaats van de opgraving af maar die overlijdt ook. In totaal sterven er in een paar jaar tijd 17 geleerden een voor een heel erg onverwacht. Zo heeft Toetanchamon er waarschijnlijk uit gezien. 12 Hoofdstuk 7 Piramides. Wat is een piramide? Een piramide is een graf voor een farao. Een farao is een net/deftig woord voor koning/koningin van Egypte. Als in een piramide een graf wordt gebouwd, dan wordt er niet alleen een gang gegraven naar de doden farao maar er worden ook andere gangen gegraven gangen die niet uitkomen bij de farao. Dat doen ze voor de rovers om ze de verkeerde kant op te laten gaan. Want als een farao werd begraven werden er allemaal waardevolle en kostbare spullen in of bij het graf gelegd. Als mensen het woord piramide horen dan denken ze meteen aan een driehoek. De reden dat mensen piramides bouwden had 3 verschillende redenen. 1. Mensen vonden dat een piramide een soort van huis was voor een farao. 2. Weer andere mensen vonden dat het een trap naar de zon was dus dat een farao die dood was makkelijker naar zijn zoon kon dus naar de god van de zon en hij heet Ra. 3. Ook sommige mensen denken dat je in een piramide onsterfelijk bent. Hoe bouw je een piramide? Het is niet makkelijk om een piramide te bouwen. Want hoe krijg je zo’n grote steen nou boven? Er zijn gemiddeld wel 25 mensen nodig voor een zo’n steen. Een steen weegt wel 2 tot 15 ton. Je kunt het bijna niet geloven maar het is echt zo. 15 ton is het gewicht van 15 grote auto’s op elkaar. De buitenkant van een piramide ziet er vergeleken met de binnenkant echt prachtig uit. Want de binnenkant in niet echt bepaald mooi afgewerkt het is een grootte rotzooi. Volgens de Egyptenaren moeten eigenlijk de piramides in het westen worden gebouwd. 13 Want omdat de zon in het westen onder ging dachten de mensen dat de zon in het westen dood ging. En daarom moesten de piramides in het westen werden gebouwd maar niet iedereen deed dat. De bekendste piramides. De bekendste piramides zijn de 3 piramides van Gizeh. Ze liggen ongeveer 8 kilometer ter zuidwesten van de Egyptische stad Gizeh. Er waren ongeveer 1000 jaar geleden ongeveer 80 piramides in Egypte. En van die 80 zijn de 3 dus de 3 piramides van Gizeh het best bewaart gebleven. Zoals je al weet worden piramides gebouwd voor farao’s maar de 3 piramides van Gizeh zijn speciaals gebouwd door de koningen Cheops, Chefren en Mykerinos. 14 Hoofdstuk 8 Cairo en Alexandrië Cairo Cairo en Alexandrië zijn de twee grootste steden van Egypte. Er wonen in Cairo ongeveer 16 miljoen mensen. De mensen in Cairo leven niet zo luxe als ons. (met uitzondering van rijke mensen, die zich erg westers gedragen) De scholen in Cairo zijn gratis, maar toch gaan veel kinderen niet naar school, want de school is niet helemaal gratis. Je moet zelf je schoolspullen en boeken betalen, en ook meerdere uniformen. Je hebt er ook huiswerk, meestal voor rekenen geschiedenis en aardrijkskunde. Je hebt ook privéscholen. Die kosten wel geld, maar je hebt er kleinere klassen, het is beter onderhouden en je hebt meer spullen om mee te werken. Als je ouders veel geld hebben kun je naar een privéschool waar ze taal geven, zoals Engels of Frans . Alexandrië De stad Alexandrië is 3000 jaar geleden gesticht door Alexander de Grote. Vroeger was Alexandrië de hoofdstad van Egypte daarom hadden de farao´s ook in Alexandrië hun paleizen maar nu is Cairo de hoofdstad van Egypte. Alexandrië ligt aan de Nijldelta, daarmee bedoel ik waar de Nijl stopt. En de Nijl stopt in de Middellandse zee. Eigenlijk is Alexandrië een soort van groot vissersdorp want de omgeving van Alexandrië is erg vruchtbaar. Er is daar dus ook veel landbouw. 15 Hoofdstuk 9 Het huwelijk. De meeste mensen in Egypte zijn nog jong als ze trouwen. De jongens zijn 15 en de meisjes 12. De meeste mensen sterven als ze tussen de 40 en 50 jaar zijn. Het is dus niet zo vreemd dat ze jong trouwen. De mensen worden niet uitgehuwelijkt. Ze kiezen dus zelf hun partner. Als ze die hebben gekozen schrijven ze liedjes voor elkaar. De allereerste liefdesliedjes komen uit Egypte. De trouwdatum wordt niet van tevoren geregeld Wel proberen ouders en vrienden ervoor te zorgen dat de jongen en het meisje een beetje de zelfde achtergrond hebben. Huis, meubels en andere bezittingen zijn volgens de Egyptische wet zowel van de man als van de vrouw. Het is wel mogelijk om te scheiden, maar de vrouw mag alle dure spullen die ze heeft meegebracht houden. De echtgenoot is verplicht haar ook na het huwelijk geld te betalen. Je hoeft niet als jongen per se 15 te zijn of als meisje 12 te zijn. Want als je bijvoorbeeld bent gescheiden dan trouw je weer opnieuw. 16 Hoofdstuk 10 Mummificeren. Het is best wel bekend hoe de Egyptenaren mummies maken. Eerst worden alle organen uit het lichaam gehaald. En in potjes gelegd om de organen te drogen. Op die potjes staan de hoofden van de goden en of godinnen. Daarna word de hersen met een haakje uit de neus van het slachtoffer gehaald. Daarna werd het lichaam 70 dagen in een bad met natuurlijke zouten gelegd. (natuurlijke zouten dat zijn zouten uit de natuur) Dat deden ze om het vocht dus water uit het lichaam te krijgen. Daarna wordt de mummie in een bak met conserveermiddelen gelegd. (conserveermiddelen zijn stoffen die de houdbaarheid van iets langer maakt of te wel verlengt) Als de mummie daar lang genoeg en goed genoeg in heeft gelegen word de mummie vervolgens helemaal bedekt met linnen. (linnen zijn weefsels van vlas of hennep en vlas en hennep zijn eenjarige planten) Pas daarna werd het lichaam in het graf gelegd. Dus het duurt ongeveer 2 en een halve maand tot datje een mummie word. 17 Hoofdstuk 11 De taal. De officiële taal van Egypte is het Arabisch. Maar op straat spreken de mensen meestal een Egyptisch dialect. (een dialect is een spreektaal.) In de meeste Toeristische gebieden (toeristische gebieden zijn gebieden waar veel toeristen komen.) in Egypte zoals de grote steden en de badplaatsen langs de Rode Zee wordt wel een woordje Engels of Frans gesproken. (badplaatsen zijn plaatsen waar je kunt baden bijvoorbeeld in zee.) Want de Egyptenaren die naar school gingen of gaan krijgen Engelse les. Het Arabische schrift bestaat uit 28 letters en wordt van rechts naar links geschreven. Ongeveer 98% van de bevolking spreekt Arabisch, en het overige deel spreekt Koptisch, Nubisch of Berbers.(dat zijn ook talen/dialecten.) Dit zijn een paar woorden in het Egyptisch-Arabisch. Ja = naam Nee = laa Dank u = sjokran Ik begrijp het niet = ma afham Links = jasaar Rechts = jamien Een = waahed Twee = ethneen Drie = thalaathah Honderd = me’ah Duizend = alf Zondag = jom al-aHad Woensdag = jom al-arbeAa Zomer = aS-Seef Winter = asj-sjeta Ik weet het niet = ma aAref Het spijt me heel erg = aasef jeddan Waar is het toilet = wien at-towaaliet Maar op Egyptische scholen leer je niet alleen Egyptisch-Arabisch Praten maar dan leer je het ook schrijven. 18 Hoofdstuk 11 De Nijl. Door Egypte stroomt een hele lange rivier genaamd de Nijl. Een keer per jaar in Augustus, stroomde deze rivier over. Al het land er om heen kwam onder water te staan. Daar bleef het zo'n 6 weken liggen. De mensen in Egypte waren de hemel dankbaar dat de overstromingen ieder jaar gebeurde. Want nu was de grond langs de rivier vruchtbaar geworden. Dan konden de mensen daar wat op verbouwen. Zo konden de Egyptenaren aan voedsel komen. Omdat veel mensen bij De Nijl wilden wonen, ontstonden er langzaam dorpen en steden. Dat was heel bijzonder in die tijd. Als er veel mensen bij elkaar wonen heb je regels en wetten nodig, anders gaan mensen ruzie maken. Omdat al die mensen met elkaar gingen samenwerken, ontstond er in Egypte een cultuur. Mensen leerden van elkaar. De Nijl is ruim 6600 km lang. De belangrijkste steden ontstaan vlakbij De Nijl. Vroeger waren er 2 koninkrijken: Neder-Egypte en Opper-Egypte. Ongeveer 3100 voor Christus werden deze 2 rijken samengevoegd tot 1 groot rijk. 19 Nawoord. Ik heb veel geleerd van mijn werkstuk. Zelf vond ik het ook leuk om mijn werkstuk te maken. Het duurde wel lang voor ik het af had maar ja. Ik heb ook antwoord gevonden op mijn leervragen maar ook op heel veel andere vragen hoor. Bijvoorbeeld wat is mummificeren ik kan er nu van alles en nog wat over vertellen als je het mij vraagt. Als je zelf nog wat informatie over Egypte wilt zoeken staan op de volgende pagina nog wat bronnen die je kan gebruiken. Ik hoop dat het een leuk werkstuk was. 20 Bronnenlijst. http://sharm-el-sheik-info.nl/egypte.html http://www.scholieren.com/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Egypte_(land) http://nl.wikipedia.org/wiki/Egyptische_mummificatie http://nl.wikipedia.org/wiki/Oud-Egyptische_kunst http://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Oud-Egyptische_cultuur http://www.landenspecials.nl/egypte/bevolking-taal-godsdienst/ http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/Egypte http://www.landenweb.net/egypte/godsdienst/ http://www.egypte-info-site.nl/egyptische-kunst-cultuur.html http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/3492838/2013/08/15/B eelden-van-brandende-lijken-in-Egypte-opgedoken.dhtml http://nl.wikipedia.org/wiki/Sfinx_van_Gizeh http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlag_van_Egypte http://nl.wikipedia.org/wiki/Egyptische_hi%C3%ABrogliefen http://www.egypte-info-site.nl/goden-godinnen-egypte.html http://www.discoveringegypt.co.uk/ecards/ http://www.egypt-tehuti.org/dutch/ http://egypte-info-site.nl/pagina10_htm http://egypte.startkabel.nl/ http://egypte.goedbegin.nl/ http://egypte.allepaginas.nl/ http://egypte.startpagina.nl/ http://oudheid.startpagina.nl/ http://www.geschiedenisvoorkinderen.nl/ http://schatgravers.rmo.nl/hierogliefen/paginas/hierogliefen1.html http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/Egyptische_hi%C3%ABrogliefen http://nl.wikipedia.org/wiki/Vloek_van_de_farao http://egypte-info-site.nl/howard-carter.html http://www.egypte.nl/informatie/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Vloek_van_de_farao http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/Toetanchamon En nog veel meer maar anders worden het er wel een beetje veel. 21