Ouderen ondersteunen bij zelfredzaamheid Sandra Zwakhalen 6 november 2015 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing Andere kijk op gezondheid Gezondheid als 'een toestand van volledig, lichamelijk, psychisch en sociaal welbevinden’ (WHO, 1948) >>>>>> Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (Huber, 2011) Ontwikkeling in de zorg Ondersteuning van zelfmanagement; "Verpleegkundigen zijn van oudsher gewend om zich vooral te richten op wat mensen niet (meer) kunnen. Het bevorderen van zelfmanagement krijgt tot nu toe weinig aandacht in de zorg, vanwege de traditionele sterke gerichtheid op behandeling en op het overnemen van zorgtaken. De focus moet verlegd worden naar wat patièˆnten wél kunnen, om van daaruit het zelfmanagement te versterken." Andere kijk op verplegen Verpleegkundigen en verzorgenden richten zich op het ondersteunen van het zelfmanagement van mensen, hun naasten en hun sociale netwerk. Doel: het behouden/ verbeteren dagelijks functioneren in relatie tot gezondheid en ziekte en kwaliteit van leven. Belang zelfredzaamheid ouderen Zelfredzaamheid is een belangrijke bouwsteen voor welbevinden. Het vermogen van ouderen om hun leven vorm te geven. Inactieve ouderen lopen risico restcapaciteit te verliezen en (verder) achteruit te gaan. Hoe kan zelfredzaamheid worden bevorderd? Welke factoren beïnvloeden de zelfredzaamheid? Psychische Fysieke Sociale Cliënt is uitgangspunt bij bevorderen zelfredzaamheid Uit: Samen de kwaliteit van langdurige zorg verbeteren, Zorginsituut Nederland 2015 Zelfredzaamheid stimuleren door…. – … cliënten zelf beslissingen te laten nemen – … samen oplossingen te bedenken – … de cliënt zoveel als mogelijk zelf (zorg-)taken uit te laten voeren – Gebruik maken van • Sociaal netwerk • Slimme hulpmiddelen/ technologieën • Collectieve zorg- en welzijnsvoorzieningen Met zo min mogelijk steun zo zelfstandig mogelijk leven! Zelfredzaamheid met het oog op het dagelijks functioneren Behoud/verbeteren van dagelijks functioneren – ADL – HDL Bij welke activiteiten zijn verpleeghuisbewoners betrokken gedurende de dag? Observaties met tablet in 7 verpleeghuizen – 19 psychogeriatrische & 11 somatische afdelingen bij 723 verpleeghuisbewoners Activiteiten Observatie moment tijd van observatie 1 2 3 4 5 7-10uur 10-13uur 13-16uur 16-19uur 19-23uur 705 657 588 637 695 Inactiviteit* (%) 57 45 53 51 77 ADL (%) 32 38 28 32 15 HDL (%) 2 1 1 3 - Overige (%) 8 16 16 13 6 N observaties * Slapen, TV kijken en voor zich uit staren Veel bewoners op de afdeling gedurende de dag Groot deel observaties zijn inactiviteiten HDL is zelden geobserveerd Veel liggen en zitten gedurende de dag Uiteindelijk doel Ontwikkelen en evalueren van een zorgbenadering verpleeghuis – Verbeteren functionele status en zelfredzaamheid – Reduceren beperkingen, verhogen mobiliteit – Integratie in dagelijkse praktijk Zorgomgeving en zelfredzaamheid? GROOT INNOVATIEPOTENTIEEL IN DE LIMBURGSE OUDERENZORG! Een van deze innovaties ….. Wat zijn de effecten van wassen zonder water voor de oudere cliënt en de verpleging? In de zorg voor de thuiswonende ouderen …… .. is zelfredzaamheid steeds belangrijker! Zelfredzaamheid van thuiswonende kwetsbare ouderen stimuleren? Interventie ontwikkeld om zelfredzaamheid te bevorderen; 'Blijf Actief Thuis' Gericht op activiteiten in dagelijks leven zoals mobiliteit, wassen en aankleden ‘Blijf Actief Thuis’ In kaart brengen: – Wat kan de klant nog zelf doen? Doelen stellen/ actieplan – Wat wil de klant bereiken? Stimuleren van zelfredzaamheid door – (Zorg-) taken op een andere manier uit te voeren – (Zorg-) taken m.b.v. hulpmiddel uit te voeren – Communicatie aan te passen Doelen/ actieplan evalueren Zelfredzaamheid stimuleren Traditionele zorgverlening Alles uit handen nemen Blijf Actief Thuis Samen doen Waardigheid en trots. Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen. Van “zorgen voor” naar “zorgen dat” ! Bedankt voor uw aandacht ! [email protected] Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing