ORGANNON NU’91 MAGAZINE - Maart 2014 - 23e jaargang - Nr.137 Zelfredzaamheid Samen voor de zorg Wat ik het allerliefste wil Kom van elkaar leren ZORGANNONUMMER 137 - 1 Inhoud 7 Jongerenplatform wordt Jongerenklankbordgroep De Jongerenklankbordgroep wil studenten en jonge professionals een duidelijker stem geven binnen NU’91. 8 Afhankelijk van informeel netwerk 11 Samen voor de zorg Mensen die zorg nodig hebben, mogen alleen nog wanneer het écht nodig is een beroep doen op professionele hulp. NU’91 is nauw betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van de sectorplannen 12 voor de zorg. Wat ik het allerliefste wil Make-A-Wish vervult de liefste wens van kinderen met een levensbedreigende ziekte. 16 Kom van elkaar leren Duidelijk zijn is de eerste stap in het tegengaan van agressie op de werkvloer. ZORGANNONUMMER 137 - 2 Column Alert blijven op kwaliteit Stilstand is achteruitgang… De enige constante is de verandering… En zo kan ik nog meer clichés bedenken die zouden kunnen legitimeren dat het anders moet in Nederland. Veel veranderingen op allerlei terreinen worden door de beleidsmakers in Den Haag over ons uitgestort en vele hebben een groot effect op de gezondheidszorg. De overheid dicteert grotere zelfredzaamheid in de zorg - vooral bij ouderen - want dat schijnen we graag te willen. Wat dit betekent voor de kwaliteit van zorg, de arbeidsplaatsen of de inhoud van het vak? Precies weet ik het natuurlijk ook niet, maar dat we met elkaar heel goed moeten opletten dat dit geen afbreuk doet aan de kwaliteit van de zorg en aan onze professie, staat voor mij als een paal boven water. In deze Zorg anno NU aandacht voor veranderingen in de zorg aan ouderen en mensen met een verstandelijke of psychiatrische beperking en de gevolgen daarvan voor de betrokken zorgverleners. Het leveren van kwaliteit is naar mijn idee niet alleen afhankelijk van opleiding en voldoende collega’s; het hebben van een veilige werkplek hoort daar ook bij. Het is jullie vast niet ontgaan dat NU’91 veilig werken hoog op de agenda heeft staan. Goed om te lezen welke activiteiten in het kader van de campagne Veilig werken in de zorg worden georganiseerd om onze beroepsgroep daarin te ondersteunen. Redelijk zware onderwerpen zou je kunnen zeggen. Ik noem ze vooral leerzaam en boeiend en ben heel benieuwd naar jullie reactie. Laat de redactie gerust weten wat je ervan vindt. Als je zelf wilt schrijven over je vak of over wat je bezighoudt binnen de gezondheidszorg, neem dan ook contact met ons op. Nieuwe redactieleden zijn van harte welkom. Monique Kempff Voorzitter NU’91 colofon Zorg anno NU is het verenigingsblad van Nieuwe Unie ‘91, beroepsorganisatie van deverpleging en verzorging. Hoofdredactie en eindredactie: Yvonne Sturkenboom Redactie: Sinanda Benjamins, Ruth Heiligers, Jos Kaldenhoven, Marjan Scherrenberg, Redactieadres: Bernadottelaan 11, Postbus 6001, 3503 PA Utrecht, Tel. 030 - 296 41 44, Fax. 030 - 296 39 04, [email protected] Bladmanager: Yvonne Sturkenboom. Vormgeving en productie: Meneer E. / illustratie & vormgeving - Amsterdam www.meneer-e.nl, Advertentie-exploitatie: NU’91, Utrecht, T 030-2964144, [email protected]. Uitgever NU’91, Utrecht, ISSN 0927 - 4774. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven en artikelen in te korten en te redigeren. De in Zorg anno NU verkondigde standpunten of meningen zijn niet noodzakelijk de standpunten en menigen van NU’91. Hoofdkantoor NU’91 en regio’s: Postbus 6001, 3503 PA Utrecht. T 030-296 41 44, F 030-2963904, Groningen, Friesland, Drenthe: Richard Wisman, Overijssel, Gelderland: Gorrit Smit, Utrecht, Flevoland: Ymke Hylkema Noord-Holland: Esther Tibbe, Limburg, Noord-Brabant: Peer Meesters, Zeeland, Zuid-Holland: Mark Froklage Telefonische spreekuren Serviceloket NU’91: Maandag t/m donderdag van 9.00 - 17.00 uur en vrijdag van 9.00 - 13.00 uur. Tel. 030 - 296 41 44 of [email protected]. Graag lidmaat- schapnummer vermelden. Zowel voor beroepsinhoudelijke als juridische zaken. NU’91 online: www.nu91.nl Opzegging van het NU’91 lidmaatschap kan halfjaarlijks. Dit dient schriftelijk te geschieden vóór 1 mei of vóór 1 november. Uw opzegging gaat respectievelijk per 1 juli of 1 januari in. U ontvangt een schriftelijke bevestiging van uw opzegging. NU’91 ledenadministratie, Postbus 6001, 3503 PA Utrecht. ZORGANNONUMMER 137 - 3 NUinhet Nieuws! Rechter stelt werknemers HighCare in het gelijk Praat mee over de nieuwe beroepscode Nederland kent nu nog drie verschillende beroepscodes voor verpleegkundigen en verzorgenden, opgesteld door verschil- NU’91 leden hebben de rechtszaak tegen hun werkgever HighCare, een detcheringsbureau voor gespecialiseerde verpleegkundigen, gewonnen. HighCare had in oktober 2012 besloten om eenzijdig in te breken in de arbeidsovereenkomsten. Het bedrijf zou in financiële problemen verkeren en zag geen andere uitweg dan de arbeidsvoorwaarden voor haar werknemers te verlagen. NU’91 is in gesprek gegaan met de werkgever om de maatregelen van tafel te krijgen en om door middel van onderhandelingen tot een oplossing te komen. Dit bleek niet mogelijk. In overleg met de betrokken NU’91 leden is besloten de gang naar de rechter te maken. Deze heeft geoordeeld dat de werkgever de arbeidsvoorwaarden niet eenzijdig had mogen wijzigen en dat de door de leden van NU’91 ingestelde vorderingen moeten worden betaald. lende organisaties. De beroepscodes beschrijven de waarden en normen van de beroepsgroep. Om eenduidigheid te bevorderen, is besloten de bestaande beroepscodes samen te voegen en te actualiseren. Alle betrokken organisaties - waaronder NU’91 - kunnen specifieke handreikingen bij de code maken, gericht op de eigen doelgroep en/of de uitwerking van bepaalde onderwerpen. Verpleegkundigen en verzorgenden krijgen de mogelijkheid hun mening te geven over het concept van de nieuwe beroepscode. Rond de zomer vindt een achterbanraadpleging plaats; nadere informatie vind je te zijner tijd op nu91.nl. Zijn er zaken die je mist in de huidige beroepscode, laat ons dat dan alvast weten: [email protected] Nieuwe behandeltechniek overgangsklachten Vrouwen met klachten rond de overgang kunnen sinds kort voor een nieuwe behandeltechniek terecht in het Spaarne Ziekenhuis. Bij deze techniek zoekt de pijnspecialist door middel van een echo de zenuwknop in de hals, die informatie over de hormoonhuishouding doorgeeft aan de hersenen. Door deze zenuwknop te verdoven kunnen klachten als opvliegers en nachtelijk zweten beduidend verminderen. Als hormonale medicatie of homeopathische middelen niet blijken te werken, komen vrouwen in aanmerking voor de nieuwe behandeltechniek. Open en Alert online Open en Alert is een alcohol en drugs preventieprogramma gericht op instellingen voor LVB-zorg en de jeugdhulpverlening. Nieuw in het aanbod is Open en Alert Online, een online trainingsaanbod van de bestaande Open en Alert basis- en vaardigheidstraining. In de e-learning modules worden de middelen en hun effecten behandeld en leert de professional alcohol- en drugsgebruik van een cliënt te signaleren en dit bespreekbaar te maken. openenalert.nl > materialen ZORGANNONUMMER 137 - 4 Stel een vraag op zorgvoorbeter.nl Helpen ijsblokjes en föhnen bij huidletsel? En wanneer moeten medicijnen bij het toedienen dubbel gecontroleerd worden? Heb jij een vraag uit de praktijk waarop collega’s misschien een antwoord hebben? Stel jouw vraag dan ook op zorgvoorbeter.nl. Of help je collega’s en deel je kennis door hun vragen te beantwoorden. zorgvoorbeter.nl > kennis delen NU in het Nieuws De verpleegkundige geschiedenis De Stichting Historisch Verpleegkundig Bezit opent tijdens het Landelijk Museumweekend haar deuren. Een team van enthousiaste vrijwilligers werkt al 25 jaar aan opbouw en behoud van het verpleegkundig erfgoed. De tentoongestelde verpleegkundige uniformen gaan terug tot 1890. Verder is er veel historisch materiaal zoals hulpmiddelen, insignes, meubilair, boeken en fotoalbums. Tijdens het museumweekend op 5 en 6 april ben je tussen 12.00 - 17.00 uur van harte welkom aan de Neonweg 12 te Amersfoort. verpleegkundigerfgoed.nl Erkenningstraject good practices App helpt cliënten hun mening te geven Mensen met een licht verstandelijke beperking hebben voor een aantal onderwerpen verzwaard adviesrecht; dat betekent dat een zorgorganisatie alleen besluiten kan nemen als de cliëntenraad ermee instemt. Maar veel onderwerpen zijn moeilijk te begrijpen. De onlangs gelanceerde app Mijn adviesrecht helpt mensen met een licht verstandelijke beperking hun mening te geven over belangrijke onderwerpen die hun dagelijks leven beïnvloeden. De app - aantrekkelijk vormgegeven en gemakkelijk in gebruik - behandelt onderwerpen als voeding, veiligheid, gezondheid en hygiëne, en ontspanning. download: kennispleingehandicaptensector.nl/mijnadviesrecht Dit jaar wordt een databank opgericht voor veelbelovende en effectief gebleken interventies in de langdurige GGz. Het Trimbosinstituut ontwikkelt daarvoor een erkenningstraject van good practices. Om volledig zicht te krijgen op de beschikbare interventies is het Trimbos-instituut gestart met een inventarisatie. Het gaat daarbij om breed geïmplementeerde interventies zoals Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen (SRH), maar ook om lokale initiatieven die minder bekend zijn. Meld je aan als je vindt dat jouw interventie erkenning verdient. Nursing Met Zorg anno NU ontvangen leden van NU’91 zesmaal per jaar ook het blad Nursing. Wil je ook de overige vijf edities van Nursing ontvangen, maak dan gebruik van het speciale aanbod: vijf edities voor € 19,95. Als je al een volledig abonnement hebt op Nursing, kun je dat na afloop van die overeenkomst om laten zetten naar het bovengenoemde aanbod. Je kunt het regelen via de klantenadministratie van Reed Business: 0314 - 358 358. trimbos.nl > nieuws > Trimbos nieuws Spoor medicatiefouten op Thuiszorgmedewerkers kunnen met het Rode vlaggen instrument - een gestandaardiseerde observatielijstmedicatieproblemen vroegtijdig opsporen of voorkomen. Dat blijkt uit het onderzoek van Carolien Sino Vroegsignalering van medicatie-gerelateerde problemen bij ouderen. Met dit signaleringsinstrument kunnen thuiszorgmedewerkers eenvoudig de risico’s bij medicijngebruik in beeld brengen. zorgvoorbeter.nl > thema’s > medicatieveiligheid ZORGANNONUMMER 137 - 5 NUinhet Nieuws Xtra! ENS4Care: eHealth naar een hoger plan NU’91 is een van de 24 partners van het door de Europese Unie geïnitieerde en gefinancierde netwerk ENS4care, dat als voornaamste doel heeft het ontwikkelen van evidence based richtlijnen voor de implementatie van eHealth diensten in de verpleegkundige zorg. Dit initiatief wordt zeker ook ingegeven door de wens vanuit de Europese Unie de fors oplopende kosten in de zorg terug te dringen. Een goed gebruik van eHealth toepassingen kan daaraan bijdragen. Voor zorgprofessionals is het vooral van belang dat het inzetten van nieuwe technologieën positief bijdraagt aan de patiëntenzorg. En hoewel steeds duidelijker wordt dat eHealth potentie heeft, is er nog te weinig bekend over de manier waarop de beschikbare technologie door verpleegkundigen optimaal kan worden ingezet. In de eerste fase van het project die half maart wordt afgesloten, is een inventarisatie gemaakt van good practices in de Europese Unie op het gebied van eHealth diensten. In de volgende fase worden deze beoordeeld op bruikbaarheid binnen dit project. De bruikbaarheid wordt getoetst aan de volgende criteria: ICT component, betrokkenheid van verpleegkundigen, kosteneffectiviteit, patiëntempowerment, gebruiksvriendelijkheid, veiligheid en waarborging van privacy van de patiënt. De deelnemers aan ENS4care zullen daarna de geselecteerde good practices evalueren, op grond waarvan uiteindelijk de gewenste richtlijnen worden ontwikkeld. Voorbeelden van good practices op het gebied van eHealth kunnen nog tot 14 maart worden aangemeld door het invullen van een questionnaire: nu91.nl > nieuws Meer informatie over het project vind je op www.ens4care.eu. Vanuit de Ledenraad Mijn collega’s in de ledenraad hebben zich bijna allemaal al voorgesteld in Zorg anno NU. Hoog tijd dat ik - Erwin de Bruijn dat nu ook doe. Ik ben geboren en getogen in Zeeuws Vlaanderen. Al op vrij jonge leeftijd - misschien omdat twee ooms in de verpleging zaten - had ik belangstelling voor de zorg. Maar toen ik de keuze voor een opleiding moest maken, was het vooruitzicht om werk te vinden in de zorg niet goed. Verpleegkunde bleef wel in mijn hoofd zitten, maar ik koos voor een andere opleiding: het Hoger Laboratorium Onderwijs. Na twee dagen was echter al duidelijk dat het niets voor mij was. Gelukkig was er aan het opleidingsinstituut ook een HBO-V verbonden. Na een gesprek kon ik nog net de overstap maken. Nooit spijt van gehad! Een van mijn stages liep ik in de Sterre, een instelling voor gehandicaptenzorg. Dat beviel en ik deed er ook regelmatig vakantiewerk. Een maand voor mijn diplomering werd mij gevraagd of ik interesse had in een vrijkomende functie. Op de betreffende woning wilde men gaan werken met een nieuwe benaderingswijze: Gentle Teaching. Men had het idee dat ik daar goed mee zou kunnen werken. Ik werd aangenomen en inmiddels heb ik mijn 25-jarig jubileum bij de instelling, die inmiddels Tragel Zorg heet, gevierd. ZORGANNONUMMER 137 - 6 Na op verschillende woningen te hebben gewerkt, werk ik nu al een aantal jaar in de vaste nachtdienst. Sinds ruim tien jaar ben ik ook lid van de OR. In 1999 heb ik me aangesloten bij NU’91 omdat ik het belangrijk vond lid van een bond te zijn. Een aantal jaren later bezocht ik een regiobijeenkomst van NU’91 vanuit de vraag: Wat kan NU’91 voor mij doen. Na die bijeenkomst was voor mij echter meer de vraag: Wat kan ik doen voor NU’91. Wat zou ik als lid kunnen doen om NU’91 meer bekendheid te geven. Die vraag is het begin geweest van mijn betrokkenheid bij NU’91, eerst als klankbordgroepslid voor de CAO onderhandelingen en later als vakbondsconsulent. Toen er ruim drie jaar geleden een plaats vrij kwam in de Ledenraad heb ik me aangemeld en werd verkozen als ledenraadslid. Ik wil in de ledenraad vooral mijn praktijkervaring inbrengen. Als werker in de gehandicaptenzorg, als OR-lid en als vakbondsconsulent. En dat gaat me wel goed af. NU in het Nieuws Xtra! Jongerenplatform wordt Jongerenklankbordgroep Tekst: Karina Hanegraaf Kom in beweging ThemabijeenEr zit schot in de zaak. In de afgelopen periode is een kleine groep jonge zorgprofessionals samen met NU’91 actief geweest om jongeren meer te betrekken bij devakbond. Na de eerste twee interactieve bijeenkomsten - die dit jaar een vervolg gaan krijgen - is het tijd voor de volgende stap. De Jongerenklankbordgroep krijgt steeds meer vorm. Om de stem van de jongeren hoorbaar te maken binnen NU’91 zal een visiedocument komsten krijgen vervolg worden opgesteld. In dit document willen we beschrijven wat de visie is van studenten en jonge professionals op hun positie binnen de huidige, snel veranderende, gezondheidszorg. Dat kunnen we uiteraard niet alleen Om dit te realiseren hebben we een groep geïnteresseerde jongeren nodig die zich hier actief voor wil inzetten. Afvaardiging vanuit verschillende werkvelden van zowel studenten als beginnend zorgverleners is zeer gewenst om tot een breed gedragen visiedocument te komen. Sta jij voor je vak en wil je actief deelnemen aan de Jongerenklankbordgroep? Ben je jonger dan 35 jaar en student of beginnend zorgverlener? Dan zijn we op zoek naar jou. Meld je aan op [email protected] In het afgelopen jaar zijn er vanuit NU’91 twee bijeenkomsten georganiseerd voor jongeren om te praten over thema’s die spelen in de zorg. De laatste keer stond in het teken van flexibilisering en zou staatsecretaris Martin van Rijn aanwezig zijn om met ons in discussie te gaan. Helaas moest hij op het laatste moment afzeggen, maar uiteraard laten we het daar niet bij. Op 13 maart gaat een afvaardiging van ons in gesprek met drs. Ellen Leistra (directie Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt) en drs. Cécile Goebel (directie Publieke Gezondheid) van het ministerie van VWS over flexibilisering in de zorg. Op grond van jullie input heeft de derde bijeenkomst van het jongerenklankbordgroep als thema meegekregen: ethische vraagstukken in de zorg. Elke zorgverlener wordt regelmatig geconfronteerd met ethische aspecten van het werk. Vaak heeft het te maken met de directe zorg aan patiënten. Maar ook bij zaken die daar wat verder vanaf liggen, kunnen ethische aspecten een rol spelen. Wat doe je als een collega onder invloed op het werk verschijnt of wanneer een lastige patiënt min of meer genegeerd wordt op de afdeling of bij de vraag of je wilt assisteren bij euthanasie? De bijeenkomst Ethische vraagstukken in de zorg vindt plaats op woensdag 21 mei in Zwolle. Ook dan zijn weer alle jongeren tot 35 jaar, dus ook degenen die niet bij NU’91 zijn aangesloten, van harte welkom. Voor een hapje en een drankje wordt gezorgd. Meld je nu aan op [email protected] en ontvang te zijner tijd meer info over het tijdstip en de precieze locatie. ZORGANNONUMMER 137 - 7 WMO in de praktijk Zelfredzaamheid moet, zelfredzaamheid doet je goed Afhankelijk van informeel netwerk Niet alleen vanuit de politiek wordt gehamerd op het belang van meer zelfredzaamheid, ook zorg- en welzijnsorganisaties en kenniscentra dragen deze boodschap vol overgave uit. De mantra van zelfredzaamheid klinkt ons inmiddels zo vertrouwd in de oren dat het voor zichzelf lijkt te spreken. ZORGANNONUMMER 137 - 8 WMO in de praktijk Tekst: Yvonne Sturkenboom De begrippen zelfregie, actief burgerschap, eigen verantwoorte lossen. Maar het dagelijkse functioneren vraagt om bepaaldelijkheid en niet te vergeten zelfredzaamheid zijn niet meer de fysieke en mentale vaardigheden: vaardigheden om zelf de weg te denken uit hedendaagse beleidsstukken en discussies regie te houden, om te bepalen wat je wilt, om zelf je leven over de relatie tussen de overheid en haar burgers. en de benodigde ondersteuning te regelen. Als deze vaardigMet de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuheden achteruitgaan als gevolg van bijvoorbeeld het ouder ning (Wmo; 2007) werd verwacht dat de lokale overheden in worden, dan is hulp nodig. En als die niet snel en goed wordt staat zouden zijn een grotere inzet van vrijwilligers en mangeboden, kan er een kettingreactie ontstaan die juist tot telzorgers te realiseren, om het gebruik van door de overheid steeds meer afhankelijkheid leidt. gefinancierde zorg terug te dringen. Nico de Boer - auteur op Maar tegenwoordig is het devies: minder leunen op overheid het gebied van wijkgericht werken - is enthousiast over het en professionals. Dat dit in de naaste toekomst alleen maar idee van zelfredzaamheid, maar maakt zich ook zorgen: ‘Er meer benadrukt zal worden, staat wel vast. Hoe dit in de is sinds de invoering van de Wmo praktijk precies vorm moet gaan krijwel wat ten negatieve veranderd. gen, is minder duidelijk. Gemeenten Mevrouw Jansen Het was een wet die vanuit een volen zorgaanbieders zijn naarstig op Extramuralisering, zelfredzaamheid en informele zorg gens mij goed idee ontstaan was. zoek naar manieren om de zelfredstaan de komende jaren centraal voor enerzijds reDe laatste tijd zie je echter dat het zaamheid van mensen te vergroten ductie van de zorgkosten en anderzijds een andere financiële motief de overhand heeft en zo te kunnen bezuinigen. kijk op zorgverlening. Zorg is in vijftig jaar tijd een gegekregen. Zelfredzaamheid moet Op beleidsniveau zijn er grote slagen heel publieke voorziening geworden die het eigen bezuinigingen opvangen.’ (*) gemaakt. De hobbels zitten hem initiatief bij de burgers heeft weggehaald. Het sysMensen die zorg nodig hebben, vooral in de vertaling van visie en teem is de burgers ter beschikking gesteld. Dat men mogen volgens de Wmo alleen nog beleid naar de uitvoering. Het gaat wanneer het écht nodig is een bedaarbij om vragen als: Hoe kunnen daarmee een kritisch gebruik van het systeem op z’n roep doen op professionele hulp. zorgverleners in de praktijk werken zachts gezegd niet bevorderde, kwam tijdens de peZij moeten in eerste instantie voor aan meer zelfredzaamheid? riode van forse economische groei niet aan de orde. zichzelf zorgen. Kan dat niet meer Welke competenties hebben zij Geld was er genoeg.Dit beleid wordt nu ingrijpend dan moeten zij het met mensen daarvoor nodig? Maar ook: hoe vooromgebogen. Het tempo ligt hoog, dus de faalkans ook. uit hun omgeving zien te regelen. kom je dat er in deze nieuwe aanDat wordt in Den Haag onvoldoende beseft. Maar En pas als dat niet meer lukt, komt pak mensen tussen wal en schip valwaar hebben we het precies over en - belangrijker de overheid en de professional in len? Want om hulp vragen - zeker over wie hebben we het? Bij politieke besluitvorming beeld. Bij het realiseren van die aan familie of buren - vinden veel wordt heel Nederland altijd over één kam geschogrotere zelfredzaamheid van onder mensen moeilijk. ren. Mevrouw Jansen is nooit aan de orde gekomen. meer ouderen, mensen met een Mevrouw Jansen weet niet wat zelfmanagement Niemand wil immers verstandelijke of psychiatrische inhoudt en wat de overheid nu van haar verwacht. afhankelijk zijn beperking en mensen met sociale Hoe krijgt mevrouw Jansen in de nieuwe realiteit de problemen wordt dus niet alleen Slogans als Wie wil er nou niet zelfzorg die zij nodig heeft? Zij is 79 jaar en weduwe; veel verwacht van de mensen zelf, redzaam zijn! en Niemand wil haar enige zoon is geëmigreerd naar Canada. maar met name ook van hun inforimmers afhankelijk zijn! worden geZij woont al haar halve leven 4-hoog in een huurflat, mele netwerk. bracht als een algemeen geldende, in een wijk waar veel is veranderd. Ze heeft allemaal universele waarheid waarover eiMeerdere definities genlijk geen verschil van mening nieuwe buren, waar ze nauwelijks contact mee heeft. kan zijn. In Onder het mom van zelfZelfredzaamheid is geen duidelijk De gezondheid van mevrouw Jansen wordt langzaamredzaamheid - een journalistieke omschreven concept, er zijn vele deaan slechter. Volgens de nieuwe regels zal ze het eerst analyse van de nieuwe mantra in finities in omloop. Simpel gezegd zelf moeten zien te rooien en zal ze afhankelijk zijn zorg en welzijn (2010) doen journagaat het om het vermogen voor je van informele zorg. Maar in haar omgeving leeft men listen Piet-Hein Peeters en Cindy zelf te kunnen zorgen; je bent in langs elkaar heen, dus ook langs mevrouw Jansen. Cloïn kritisch onderzoek naar de staat de dagelijkse dingen te doen Zij loopt een groot risico onvoldoende zichtbaar te zijn werkelijkheidswaarde van dat uiten de problemen van alledag op en is zelf niet in staat een beroep op anderen te doen. Er zijn veel mensen als mevrouw Jansen. Samenvatting blog Paul Baks - skipr.nl Lees verder op pagina 10 (*) Peeters, P. en Cloïn, C; Onder het mom van zelfredzaamheid (2010) uitgeverij Pepijn, Eindhoven ZORGANNONUMMER 137 - 9 WMO in de praktijk Vervolg van pagina 9 gangspunt. Zij vragen zich af of zelfredzaamheid zo enthousiast omarmd zou zijn als er geen noodzaak was geweest ingrijpend te bezuinigen op de overheidsuitgaven. De auteurs zijn in gesprek gegaan met wetenschappers, wethouders en bestuurders van instellingen voor zorg en welzijn. Vooral de ondervraagde wethouders en bestuurders zeggen in de eigen kracht van mensen te geloven. Zij hebben er vertrouwen in dat burgers zelf hun zorg kunnen regelen en dat ze dat nog leuk vinden ook. De mens wil vrij zijn en niet betutteld worden en professionele zorg maakt onvrij, zo is de gedachte. De geraadpleegde deskundigen blijken het bij doorvragen over één ding eens: voor de echt kwetsbaren is meer zelfredzaamheid geen haalbare kaart. Zij zijn vaak juist te terughoudend met hun vraag om hulp. Als zij de dupe worden van het stimuleren van meer eigen verantwoordelijkheid - en daar ziet het volgens veel betrokkenen sterk naar uit - krijgt de samenleving later onvermijdelijk de rekening gepresenteerd. Iedereen pleit voor maatwerk, maar de auteurs van het boekje betwijfelen of dat haalbaar is in de praktijk. Het lukt weinig geïnterviewden om ook maar bij benadering aan te geven hoe die zelfredzaamheid in de praktijk gerealiseerd zou moeten worden. Iedere cliënt is anders, en deze nieuwe manier van werken vraagt dus om maatwerk Nieuwe rol zorgverlener Waar meer zelfredzaamheid mogelijk is, gaat dat niet vanzelf. Het moet gestimuleerd worden; extra ondersteuning kan ervoor zorgen dat iemand op langere termijn zelfredzamer te maken. Daar zijn investeringen voor nodig in breed opgeleide zorgprofessionals die zelfstandig, in kleinschalige voorzieningen op buurtniveau, kunnen werken. Bezuinigen onder het mom van zelfredzaamheid lijkt vooralsnog dus niet vanzelfsprekend; het bevorderen van zelfredzaamheid zal ook geld kosten. Uitgangspunt moet zijn dat de zorg aanvullend is op wat cliënten en hun omgeving zelf kunnen. Zelfredzaamheid van cliënten is een belangrijk onderdeel van het nieuwe beroepsprofiel en expertisegebied van de wijkverpleegkundige/-verzorgende. De nadruk komt te liggen bij het coachen van en samenwerken met de cliënt en zijn netwerk. Dat vraagt om nieuwe vaardigheden. Mensen die in de zorg werken zijn geneigd om dingen die gedaan moeten worden, gewoon te doen. Dus niet alleen cliënten, maar ook veel zorgverleners moeten een draai maken in denken en handelen. Om zelfredzaamheid te versterken moet je als zorgverlener dus met de handen op de rug kunnen werken en niet te snel iets willen overnemen. De vraag aan de cliënt is niet langer: Waarmee kan ik u zo goed mogelijk helpen? maar: Hoe kan ik u het beste ondersteunen zodat u (weer) meer zelf doet? Dat vereist van de zorgverlener een scherp inzicht in waar de grenzen van elke cliënt liggen. De mate van zelfredzaamheid wordt bepaald door de manier waarop iemand omgaat met zijn fysieke, psychische en sociale omstandigheden. Iedere cliënt is anders en deze nieuwe manier van werken vraagt dus om maatwerk. Het zal duidelijk zijn dat de intake van nieuwe cliënten het mooiste moment is om zelfredzaamheid aan de orde stellen. Het is veel lastiger om grenzen te stellen en zorg terug te draaien bij cliënten die al professionele ondersteuning krijgen. Op zorgvoorbeter.nl vind je veel nuttige informatie en materialen, zoals de Handreiking Zelfredzaamheid. Deze bevat praktische handvatten en instrumenten, waaronder een zelfredzaamheidsmeter en tips voor motiverende gespreksvoering. En in het werkboek Aan de slag met je cliënt en zijn netwerk worden bijvoorbeeld tips gegeven om het samenwerken met de familie van de cliënt te verbeteren. ZORGANNONUMMER 137 - 10 Arbeidsmarkt ‘Ambitieuze plannen die leiden tot meer werk of stageplekken voor jongeren, behoud van vakkrachten en de begeleiding van met ontslag bedreigde werknemers naar nieuw werk, krijgen voor de helft financiële bijdrage van de overheid. Het gaat om gezamenlijke plannen van werkgeversorganisaties en betrokken vakbonden.’ (intro van een nieuwsbericht op 20 juni 2013 van het ministerie van SZW) Samen voor de zorg Tekst: Rolf de Wilde In het sociaal akkoord van voorjaar 2013 hebben sociale partners aangegeven hun verantwoordelijkheid op de arbeidsmarkt verder op te willen pakken. Een betere werking van de arbeidsmarkt, het bieden van werkzekerheid en het voorkomen van werkloosheid staan centraal. Op korte termijn moeten de gevolgen van de crisis worden overbrugd. Op langere termijn is het - als gevolg van vergrijzing - noodzakelijk dat alle mensen die kúnnen werken ook worden ingezet. Door tijdelijke cofinanciering wil het kabinet de inspanningen van sociale partners ondersteunen. Per sector moet door de sociale partners vastgesteld worden wat de arbeidsmarktknelpunten zijn op de korte en de middellange termijn en hoe de sector deze kan ondervangen. De oplossing van arbeidsmarktknelpunten in een bepaalde sector is vaak niet binnen dezelfde sector of branche te vinden. Intersectorale samenwerking is dus van groot belang, niet in de laatste plaats voor sectorplannen met een meer regionale insteek. Ook is samenwerking tussen de sociale partners en hun sectorfondsen, de kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven, de gemeenten van de 35 arbeidsmarktregio’s en het UWV belangrijk voor het welslagen van sectorplannen. NU’91 is nauw betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van de sectorplannen binnen de zorg. Er zijn inmiddels vijf regionale sectorplannen ingediend bij het ministerie en twee landelijke plannen. De regionale plannen zijn ingediend door regionale werkgeversverbanden en door twee vakbonden: NU’91 en CNV publieke zaak. De ingediende landelijke plannen zijn voor de gehandicaptenzorg en de VVT. Met name voor de laatste sector is een zeer omvangrijk plan ingediend die vele deelgebieden kent. Centraal in het VVT plan staan scholing - omscholing, bijscholing en opleiding - en begeleiding naar nieuw werk. Zodra de ingediende sectorplannen het goedkeuringstraject hebben doorlopen, gaan de betrokken partijen aan de slag met de uitvoering. Om meer uitleg te geven over de sectorplannen en in gesprek te gaan over de uitdagingen waar we de komende jaren mee te maken krijgen, komt NU’91 graag naar jullie toe. We gaan op toer door het land, waarbij alle medewerkers in de zorg van harte welkom zijn. Houd onze website nu91.nl in de gaten voor meer informatie. ZORGANNONUMMER 137 - 11 Goede doelen ZORGANNONUMMER 137 - 12 Goede doelen Tijgers voeren in de dierentuin of mee varen op een piratenschip? Bijna alles is mogelijk. Make-A-Wish Nederland vervult de liefste wens van kinderen met een levensbedreigende ziekte. Het kind en niet zijn ziekte krijgt die dag de volle aandacht. Wat ikhet aller-, aller-, aller- liefste wil Tekst: Marjan Scherrenberg Het team van Make-A-Wish Nederland bestaat uit ruim 400 vrijwilligers. Deze gemotiveerde mensen maken het mogelijk de meest uiteenlopende wensen van zieke kinderen te vervullen. Zij begeleiden het gehele proces zeer zorgvuldig. Alles moet op rolletjes lopen. Het gaat immers om kinderen en jongeren in een kwetsbare situatie. De vervulling van een allerliefste wens kun je tenslotte maar één keer beleven. ‘Onmogelijke wensen bestaan eigenlijk niet, we passen er altijd een mouw aan’, vertelt coördinator Corry Boekhout. Ouders, leerkrachten, medisch personeel, maatschappelijk werkers, iedereen kan een ernstig ziek kind voor een wensvervulling aanmelden. Boekhout wijst er met nadruk op dat - in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht - niet alleen zieke kinderen in de terminale fase in aanmerking komen voor de verwezenlijking van hun droom. Elk kind dat een ziekte heeft die leidt of kan leiden tot een beperking van de levensverwachting kan worden aangemeld. De organisatie neemt contact op met degene die het kind aanmeldt. Voor achtergrondinformatie, maar ook om er zeker van te zijn dat de ouders op de hoogte zijn van de wensaanmelding. Nadat met de ouders is gesproken en zij akkoord zijn gegaan, wordt de procedure in gang gezet. Een vrijwilliger bezoekt het kind thuis en praat uitgebreid met hem of haar en de ouders om die ene bijzondere wens te achterhalen. Boekhout wijst erop dat het belangrijk is dat het kind zelf, vanuit zijn eigen fantasie, met een wens komt: ‘De voorpret is voor het kind al fijn, omdat het dan even afgeleid is van het ziek zijn.’ Voorafgaand aan het gesprek ontvangt het kind een boek met wensen om de fantasie te prikkelen. Om de kleintjes daarbij een handje te helpen, is een kaartspel ontwikkeld met vragen als: ik zou graag willen ontmoeten, willen doen of willen zijn... Ik zou graag willen hebben staat onderaan de lijst, omdat het bij Make-A-Wish niet gaat om het materiële maar om de beleving. ‘Maar als het kind alleen nog maar thuis of in het ziekenhuis kan zijn, maken we een uitzondering. Lees verder op pagina 14 ZORGANNONUMMER 137 - 13 Goede doelen Vervolg van pagina 13 Zoals bij het kind dat helemaal gek was van vissen en aquariums. Wij hebben het voor elkaar gekregen dat er een prachtig aquarium met heel bijzondere vissen in de kamer kwam te staan. Ook op die manier kan je het kind een mooie beleving bezorgen.’ Internationale samenwerking De stichting ontvangt geen subsidie van de overheid, maar is geheel afhankelijk van inkomsten van derden, zoals sponsoren, donaties en de opbrengsten van particuliere acties. In 2012 is gekozen voor een nieuwe naam: Doe een Wens werd Make-A-Wish Nederland. Marjolein van der Donck, communicatiemanager bij Make-A-Wish Nederland somt de voordelen op die dat biedt: ‘Met deze internationale naam kunnen we beter aansluiten bij sponsorprojecten, internationale bedrijven en bij activiteiten via social media.’ Wensen worden in principe in Nederland vervuld. Maar soms is dat gezien de aard van de wens niet mogelijk. De zusterorganisatie in het buitenland kan dan ondersteuning bieden. ‘Een van de favoriete wensen is het bijwonen van een wedstrijd van Real Madrid’, lacht Boekhout. Voorafgaand aan een bezoek aan het buitenland vraagt Make-A-Wish Nederland de behandeld arts om toestemming. In principe gaan alleen de ouders van het kind mee op reis. Bij hoge uitzondering gaat er ook een verpleegkundige mee. Boekhout benadrukt nog eens dat het bij Make-A-Wish niet gaat over de ziekte, maar over wat het kind nog kan en wil. Ze is enthousiast over de abri-campagne, waarbij de streep door de naam van de ziekte in één oogopslag laat zien waar Make-A-Wish voor staat: kinderen de kracht geven geen patiënt maar kind te zijn. ‘Dit neemt niemand ons meer af. Als we het erover hebben komt de beleving van toen weer helemaal terug. Tot op de dag van vandaag.’ Jamie was zes jaar en gek van kunstschaatsen. Ze trainde vijf keer per week in een wedstrijdgroep. Dit veranderde toen zij acute lymfatische leukemie bleek te hebben. Een zware behandeling volgde. Een half jaar na de diagnose werd de liefste wens van Jamie bewaarheid: schaatsen bij Holiday on Ice! Samen met haar vriendinnetjes werd ze opgehaald met een Aanmelden De doelgroep van Make-A-Wish Nederland limousine en naar Holiday on Ice gereden. Ze werden als vips bestaat uit kinderen van 3 tot 18 jaar met een levensbedrei- behandeld, mochten achter de schermen kijken en zelfs de gende ziekte. Als voorwaarden worden gesteld: het kind kostuums passen. Tot ieders grote verrassing trok Jamie zelfs functioneert minimaal op het niveau van een 3-jarige, schaatsen aan en verscheen ze aan de hand van haar idolen woont of verblijft in Nederland en heeft nog niet eerder op het ijs. een wens laten vervullen door Make-A-Wish. Na haar wensvervulling is Jamie actief geworden als campag- Onder een levensbedreigende ziekte verstaat Make-A- nekanjer. Ze was het gezicht van een reclame van Trollbeads Wish een ziekte die leidt of kan leiden tot een beperking en heeft bij de Vierdaagse van Nijmegen de Wishwalkers bin- van de levensverwachting. Een medische lijst - die alleen nengehaald. ‘Jamie vindt het leuk en belangrijk om hieraan beschikbaar is voor zorgprofessionals - dient als leidraad mee te doen’, legt vader Wilco uit. ‘Ze beseft dat haar wens- voor de beoordeling van een aanvraag. Als het aangemel- vervulling heel belangrijk voor haar is geweest. Ze wil heel de kind aan de basiscriteria voldoet, bepaalt een onafhan- graag dat ook andere kinderen zo’n wensvervulling krijgen.’ kelijke medische commissie of een kind ook tot de doel- Tot haar achttiende jaar blijft Jamie onder controle van het groep behoort. Meer informatie: makeawishnederland.org ziekenhuis. Maar het gaat inmiddels erg goed met haar. Het kunstschaatsen heeft ze ingeruild voor judo, waar ze minstens zo goed in is. ZORGANNONUMMER 137 - 14 Oproep Werk jij de komende vijf jaar nog in de zorg? Nog een paar jaar tot je pensioen, maar je twijfelt of je je werk nog vol kunthouden. Je volgt naast je drukke baan een opleiding en merkt dat de balans tussen werk, privé en leren een hoge tol eist. NU’91 gaat dit jaar - in samenwerking met zorginstellingen - infomarkten organiseren met als centraal thema duurzame inzetbaarheid van zorgprofessionals. Het is belangrijk je werk in goede gezondheid en met plezier te kunnen doen. Duurzame inzetbaarheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Beide partijen zijn erbij gebaat dat de werknemer in alle levensfasen gezond en met plezier kan werken. Tijdens de infomarkt wil NU’91 je stimuleren om het gesprek hierover aan te gaan, om zélf het initiatief te nemen. En inspirerende tips zullen je helpen duidelijk te krijgen welke factoren voor jou van invloed zijn om de komende vijf jaar met plezier te werken, ongeacht in welke fase je van je leven zit. De zorginstelling heeft de mogelijkheid tijdens de infomarkt te laten zien wat zij de medewerkers te bieden heeft op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Welke zorginstelling wil als eerste deze infomarkt samen met NU’91 organiseren? Bij deze pilot zullen naast NU’91 medewerkers ook medewerkers van IZZ, mede initiatiefnemer van de infomarkt, aanwezig zijn. Ook de (lokale) pers zal worden uitgenodigd; een uitgelezen gelegenheid om initiatieven op het gebied van duurzame inzetbaarheid onder de aandacht te brengen. Op verzoek van de ondernemingsraad of de HRM afdeling van een zorginstelling kan NU’91 een infomarkt organiseren. We gaan in april van start. Wil je meer weten over hoe de infomarkt in jouw instelling kan worden georganiseerd of wil je al een datum reserveren? Bel of mail naar Anja Cremers: 030-2964144, [email protected] Herregistratie onder de loep NU’91 en V&VN werden in de afgelopen maanden door nog al wat leden geïnformeerd over hun - niet altijd positieve - ervaring met de herregistratie Wet BIG. Voor ons aanleiding een nader onderzoek in te stellen. Naast mogelijke problemen met de herregistratie, willen we ook de ervaringen met de CITO-toets en het scholingstraject bij de ROC’s en HBO’s in kaart brengen. We zijn ook benieuwd naar jouw ervaringen. Ga naar nu91.nl > nieuws > Herregistratie onder de loep en vul de online vragenlijst in. ZORGANNONUMMER 137 - 15 Op de werkvloer n e r e l r a a k l e n a v Kom ssie Zorg samen voor duidelijkheid over agre Agressie tegen zorgmedewerkers is onacceptabel. Werkgevers- en werknemersorganisaties uit de zorgsector hebben de handen ineengeslagen om samen meer duidelijkheid te creëren over agressie. Want duidelijk zijn is de eerste stap in het tegengaan van agressie op de werkvloer. In september 2013 trapte minister Schippers samen met NU’91 en andere sociale partners de campagne Wees duidelijk over agressie af. De campagne - onderdeel van het actieplan Veilig Werken in de Zorg - moet zorgverleners nog bewuster maken van het feit dat agressie niet bij het werk hoort, en dat je wat kunt doen om het om te buigen of zelfs te voorkomen. De campagne is ontwikkeld voor medewerkers werkzaam in uiteenlopende zorgsectoren: GGz, gehandicaptenzorg, VVT, kraamzorg, jeugdzorg, ziekenhuizen, revalidatiecentra. Sinds de aftrap van de campagne zijn veel zorginstellingen geïnspireerd geraakt en aan de slag gegaan om hun anti-agressiebeleid een extra impuls te geven. Duidelijkheid Met het gratis beschikbare materiaal wordt volop campagne gevoerd. Honderden toolkits met posters, folders, stickers en magazines vonden hun weg naar zorginstellingen in het hele land. De campagne, ondersteund door de website en social media, roept alle medewerkers op tot meer duidelijkheid over agressie. En dat begint met het maken van duidelijke afspraken. Je spreekt bijvoorbeeld met elkaar af dat - agressie niet acceptabel is - alle voorvallen van agressie gemeld worden - elk incident besproken wordt in het teamoverleg - gezamenlijk duidelijke grenzen worden afgesproken over wat je als team nog acceptabel vindt en wat niet. Ook op het gebied van (on)mogelijkheden rond het stoppen van de dienstverlening, het verhalen van schade of het doen van aangifte is veel aan duidelijkheid te winnen. Meer duidelijkheid leidt tot een bewuster ‘omgaan’ met agressie en uiteindelijk tot een veiliger werkplek. AgressieWijzer Samen grenzen bepalen en goede afspraken maken, dat kan met behulp van de recent gelanceerde AgressieWijzer. In drie korte sessies bespreek je binnen het team de ervaringen met gewenst gedrag (groen), emotioneel gedrag (oranje) en agressief gedrag (rood). Je stelt gezamenlijk een norm vast en bepaalt hoe je groen gedrag kunt stimuleren, oranje gedrag kunt ombuigen en rood gedrag kunt stoppen. ZORGANNONUMMER 137 - 16 Op de werkvloer De AgressieWijzer helpt om het samen eens te worden over welke maatregelen je treft bij ongewenst gedrag, zodat voor iedereen duidelijk is wat je in een bepaalde situatie kunt doen. Die duidelijkheid is belangrijk omdat in de praktijk blijkt dat je agressie alleen succesvol kunt verminderen of voorkomen als je dit samen doet, en allemaal op dezelfde manier. Het instructieboek, de werkboeken en Word-sjablonen van de AgressieWijzer zijn gratis te downloaden via duidelijkoveragressie.nl. Verhalen en tips uit de praktijk Duidelijk zijn is één ding, resultaten boeken op de werkvloer is een tweede. Er zijn zeker al zorgorganisaties die succesvol zijn in het terugdringen van agressie tegen medewerkers. Het is dus interessant om te horen hoe die organisaties dat hebben aangepakt en wat daarbij van de zorgverleners wordt gevraagd. Dat komen je collega’s graag vertellen tijdens de gratis regionale bijeenkomsten. Door het hele land worden de komende tijd tal van sessies georganiseerd. De verhalen en tips uit de praktijk bieden zorgmedewerkers de kans om inspiratie op te doen en kennis met elkaar te delen. Een aantal good practices vind je ook op de website. Goede resultaten van de manier waarop agressie in jouw organisatie wordt aangepakt, kun je daar ook kwijt. Naast het bespreken van praktijkvoorbeelden wordt tijdens Voor dit jaar staan zo’n enkele regiosessies dieper inge20 regiosessies gepland op locaties gaan op een bepaald thema. verspreid over het hele land. Denk bijvoorbeeld aan het omWil je met anti-agressieaanpak gaan met de agressie van comaan de slag en wil je graag plexe cliënten in de langdurige in kleiner gezelschap leren van zorg. Of de praktische en juride manier waarop anderen dat dische kant van het doen van hebben gedaan? aangifte. (Ervarings-) deskundi- Doe mee gen op dit gebied willen hun kennis graag met je delen. Schrijf je dan nu in voor een van Actieplan Veilig Werken in de Zorg Om agressie tegen te gaan heeft NU’91 samen met sociale partners uit de (jeugd)zorg en ondersteund door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het actieplan Veilig Werken in de Zorg (2012) opgesteld. Dit initiatief is voortgekomen uit de overtuiging dat ook zorgverleners een veilige werkplek verdienen en dat een veilige werkplek een noodzakelijke voorwaarde is voor het leveren van goede zorg. Met zowel praktische middelen als financiële ondersteuning worden zorgorganisaties aangespoord om agressie tegen medewerkers te verminderen. De campagne Wees duidelijk over agressie is onderdeel van dit actieplan. Meer over het actieplan Veilig de regiosessies via: duidelijkoveragressie.nl. Werken in de Zorg en de campagne Deelname is gratis. Duidelijk over agressie vind je op puzzel uit Zorg anno NU 136: GEVOELSTEMPERATUUR Uit de goede inzendingen hebben we tien winnaars getrokken. Zij hebben inmiddels de First Aid Kit ontvangen. uz pzel Winnaars De juiste oplossing van de duidelijkoveragressie.nl Marjolein Visser Hengelo Michiel Kingma Leeuwarden Trude Bod Amsterdam Soraya Kuilman Wognum Bea Verhoeven Santpoort Noord Pien van Dam Enschede Peterke van Honk Ammerzoden Wiesje Bouwman Almere Haven Marion Ouwerkerk Zoetermeer Marije Kroneman Nunspeet ZORGANNONUMMER 137 - 17 TOEKOMST GERICHT WERKEN, HET NIEUWE ALL-IN-ONE ZIEKENHUISBED image 3 wissner-bosserhoff Nederland B.V. ZORGANNONUMMER - 18BB Dordrecht | Tel.: +31 (0)78-652 18 50 | Fax: +31 (0)78-652 18 55 | e-mail: [email protected] | www.wi-bo.com Amstelwijckweg 2 | 137 3316 Download Wegwijzer Vanuit de overheid wordt met de nieuwe Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling meer aandacht gevraagd voor geweld in huiselijke kring en binnen andere afhankelijkheidsrelaties. Deze meldcode helpt professionals op de juiste manier te reageren bij signalen van dit soort geweld. Om de aanpak van de overheid in een breder perspectief te plaatsen is de Wegwijzer kindermishandeling, huiselijk geweld en grensoverschrijdend gedrag waarbij mensen met een beperking slachtoffer zijn, ontwikkeld. Daarin worden de verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag besproken en wordt nader ingegaan op de wet- en regelgeving die daarop van toepassing is. Naast seksueel misbruik gaat het daarbij om psychisch en fysiek grensoverschrijdend gedrag, onthouden van zorg en verwaarlozing, schenden van rechten, financieel en materieel misbruik en discriminatie. De Wegwijzer is gratis te downloaden via kennispleingehandicaptensector.nl NUfo is de digitale nieuwsbrief van NU’91. Hierin vind je het laatste nieuws over NU’91 en over de ontwikkelingen binnen de zorg. Wil jij ook NUfo ontvangen? Ga dan naar www.nu91.nl en log in via Mijn NU’91 en pas Mijn gegevens aan. Ikben NUlid Geef het ons op tijd door wanneer je van adres verandert of van werkgever. Vul de nieuwe gegevens in en stuur de bon -zonder postzegel - naar: NU’91 Ledenadministratie Antwoordnummer 9331 3500 ZC Utrecht Je kunt de wijzigingen natuurlijk ook per email doorgeven: [email protected] naam lidnr. email Nieuw adres adres postcode tel. nr. woonplaats oude postcode rekeningnr. Nieuwe werkgever naam instelling adres postcode plaats ingangsdatum email werk ZORGANNONUMMER 137 - 19 Om het luidruchtige en breed gedragen protest van verpleegkundigen en verzorgenden - bekend geworden als De Witte Woede - van 25 jaar geleden te markeren, heeft NU’91 online het meldpunt De Witte Woede NU geopend. Alle verpleegkundigen en verzorgenden worden uitgenodigd hun stem (opnieuw) te laten horen. Hoe beoordeel jij het werken in de zorg van NU: wat gaat er goed op de werkvloer en wat minder goed? Waar word je blij van in je werk, maar ook wat frustreert je? Laat het ons weten via het meldpunt op nu91.nl NU’91 was, is en blijft dé belangenbehartiger van verpleegkundigen en verzorgenden. Heb jij leuke, mooie, spannende, onvergetelijke herinneringen aan de Verpleegkundigen en Verzorgenden in Opstand (VVIO) en hun Witte Woede? Deel ze via facebook.com/groups/dewittewoede werkt voor de ZORG nu91.nl