ZelfredzaamheidsMonitor november 2014 / versie 2.7 Een initiatief van i.s.m. Vilans werkt aan kennisontwikkeling, onderzoek, innovatie, implementatie en kennisverspreiding in de langdurende zorg. CTOW doet onderzoek in de zorg en ontwikkelt en implementeert daarvoor onderzoeksinstrumenten. Inleiding CTOW heeft de afgelopen periode in een praktijkpilot met Thuiszorg West-Brabant een systematiek ontwikkeld om de zelfredzaamheid van cliënten in kaart te brengen en de ontwikkelingen te volgen. Dit alles geïntegreerd binnen het zorgproces. Kenniscentrum Vilans heeft de laatste tijd veel ontwikkeld rond de thema’s zelfredzaamheid en eigen regie. Beide partijen hebben de handen ineengeslagen om de ZelfredzaamheidsMonitor van CTOW door te ontwikkelen tot een methodiek die breed inzetbaar is en gebruikt kan worden ter ondersteuning van de zelfredzaamheid van cliënten in zorg en welzijn. pag. 3 / versie 2.7 Paradigmashift Van ‘zorgen voor…..naar zorgen dat’ Wat is de vraag? Wat wil de cliënt bereiken? Wat kan de cliënt in dat licht zelf doen? Wat kan de cliënt met hulp van zijn/haar sociaal netwerk? Wat kan de professional toevoegen? pag. 4 / versie 2.7 Vraagstelling Het bevorderen en in stand houden van zelfredzaamheid staat hoog op de agenda binnen de zorg en bij gemeenten. Eigen verantwoordelijkheid over welzijn, gezondheid en ziekte vormt steeds meer het uitgangspunt bij het beleid. Cliënten, hun sociale netwerk en de professionele hulpverleners werken samen om dit te realiseren. Maar hoe is inzicht te verkrijgen in de zelfredzaamheid van de cliënten en wat kunnen het sociale netwerk en de professionele ondersteuning daaraan toevoegen? pag. 5 / versie 2.7 De ZelfredzaamheidsMonitor Doel: in kaart brengen van de zelfredzaamheid van cliënten en die in tijd volgen Voor wie: cliënten, mantelzorgers, professionele hulpverleners Gebruik: ondersteunend aan dialoog tussen cliënt, mantelzorg en hulpverlener Elementen: a. werkwijze/protocol b. digitale monitor • • • • meetinstrument rapportage monitor benchmark pag. 6 / versie 2.7 Werkwijze: ondersteunend aan de dialoog pag. 7 / versie 2.7 ZelfredzaamheidsMonitor: schema Niet zelfredzaam (1 – 2) Leefgebied Zeer beperkt zelfredzaam (3 – 4) Beperkt zelfredzaam (5 – 6) Voldoende zelfredzaam (7 – 8) Volledig zelfredzaam (9 – 10) 1 Lichamelijk functioneren Kan helemaal niet zelfstandig omgaan Kan in zeer beperkte mate zelfstandig Kan in beperkte mate zelfstandig Kan in voldoende mate zelfstandig Kan volledig zelfstandig omgaan met contactfuncties, mobiliteit, pijn, slaap, met problemen van lichamelijke aard omgaan met problemen van omgaan met problemen van omgaan met problemen van problemen van lichamelijke aard lichamelijke aard lichamelijke aard lichamelijke aard voeding en stofwisseling, overige lichamelijke klachten 2 Psychosociaal functioneren Kan helemaal niet zelfstandig omgaan Kan in zeer beperkte mate zelfstandig Kan in beperkte mate zelfstandig Kan in voldoende mate zelfstandig Kan volledig zelfstandig omgaan met communicatie, cognitie, stemming, met psychische, cognitieve en/of omgaan met psychische, cognitieve omgaan met psychische, cognitieve omgaan met psychische, cognitieve psychische, cognitieve en/of sociale sociabiliteit, zwaarmoedigheid/ sociale problemen en/of sociale problemen en/of sociale problemen en/of sociale problemen problemen 3 Zelfverzorging Is helemaal niet in staat zichzelf te Is in zeer beperkte mate in staat zichzelf Is in beperkte mate in staat zichzelf te Is in voldoende mate in staat zichzelf te Is in staat zichzelf volledig zelfstandig te wassen, aankleden, eten, toiletgang, verzorgen te verzorgen verzorgen verzorgen verzorgen 4 Huishouden en wonen Is helemaal niet in staat zelfstandig te Is in zeer beperkte mate in staat Is in beperkte mate in staat zelfstandig Is in voldoende mate in staat zelfstandig Is in staat volledig zelfstandig te wonen boodschappen, maaltijden, wonen en een eigen huishouding te zelfstandig te wonen en een eigen te wonen en een eigen huishouding te te wonen en een eigen huishouding te en een eigen huishouding te voeren schoonmaken, kleding, veiligheid voeren huishouding te voeren voeren voeren 5 Sociaal netwerk Is helemaal niet in staat zelfstandig Is in zeer beperkte mate in staat Is in beperkte mate in staat zelfstandig Is in voldoende mate in staat zelfstandig Is in staat volledig zelfstandig contacten opbouwen, onderhouden en contacten op te bouwen, te zelfstandig contacten op te bouwen, te contacten op te bouwen, te contacten op te bouwen, te op te bouwen, te onderhouden en te mobiliseren sociaal netwerk onderhouden en te mobiliseren onderhouden en te mobiliseren onderhouden en te mobiliseren onderhouden en te mobiliseren mobiliseren 6 Dagbesteding en participatie Heeft helemaal geen dagbesteding, Heeft in zeer beperkte mate Heeft in beperkte mate dagbesteding, Heeft voldoende dagbesteding, neemt Heeft veel dagbesteding, neemt in grote Dagbesteding,deelname samenleving, neemt helemaal niet deel aan de dagbesteding, neemt in zeer beperkte neemt in beperkte mate deel aan de deel aan de samenleving mate deel aan de samenleving verplaatsen buitenshuis samenleving mate deel aan de samenleving samenleving 7 Zingeving Vindt het leven helemaal niet zinvol, Vindt het leven in zeer beperkte mate Vindt het leven in beperkte mate zinvol Vindt het leven zinvol, heeft een Vindt het leven heel zinvol, heeft een zinvolheid, eigenwaarde, emotionele heeft helemaal geen eigenwaarde en zinvol en heeft een zeer beperkte mate en heeft een beperkte mate van voldoende mate van eigenwaarde en grote mate van eigenwaarde en kracht emotionele kracht van eigenwaarde en emotionele kracht eigenwaarde en emotionele kracht emotionele kracht emotionele kracht 8 Financiën en administratie Is helemaal niet in staat geldzaken en Is in zeer beperkte mate in staat Is in beperkte mate in staat geldzaken Is in voldoende mate in staat geldzaken Is in staat geldzaken en administratie geldzaken, administratie administratie zelfstandig te regelen geldzaken en administratie zelfstandig en administratie zelfstandig te regelen en administratie zelfstandig te regelen volledig zelfstandig te regelen depressie, onrust, agressie, angst lichaamsverzorging, gezondheid, medicijnen, hulpmiddelen te regelen 9 Werk en opleiding Is helemaal niet in staat te werken of Is in zeer beperkte mate in staat te Is in beperkte mate in staat te werken of Is in voldoende mate in staat te werken Is volledig zelfstandig in staat te werken opleiding, werk een opleiding te volgen werken of een opleiding te volgen een opleiding te volgen of een opleiding te volgen of een opleiding te volgen pag. 8 / versie 2.7 Rapportage Voorbeeld zelfredzaamheid individuele cliënt met inbreng sociaal netwerk en professionele ondersteuning op de 9 leefgebieden Werk en opleiding Zingeving Financiën Dagbesteding en participatie Sociaal netwerk Wonen en huishouden Zelfverzorging Psychosociaal functioneren Lichamelijk functioneren 0% 10% 20% Wat kan de cliënt zelf, evt. met hulpmiddelen? 30% 40% Wat kan sociaal netwerk? pag. 9 / versie 2.7 50% 60% 70% 80% 90% Wat kan cliënt met professionele ondersteuning? 100% Rest Monitor: ontwikkeling volgen Maar niet alleen de huidige zelfredzaamheid van uw cliënt is belangrijk. U wilt ook zicht krijgen op zijn of haar ontwikkeling. Kan of wil de cliënt in de (nabije) toekomst op dit niveau blijven functioneren? Is er sprake van verbetering of juist achteruitgang? En, wat is de inbreng van het sociale netwerk? Kunnen familieleden of buren een grotere rol spelen? Hoeveel hulp leveren de professionals? Kan die rol teruggebracht worden, of juist niet? De inbreng van de verschillende partijen maken we in de monitor zichtbaar. pag. 10 / versie 2.7 Monitor: rapportage Voorbeeld monitoring zelfredzaamheid individuele cliënt met inbreng sociaal netwerk en professionele ondersteuning 10 9 Rest 8 7 6 Wat kan cliënt met professionele ondersteuning? 5 Wat kan sociaal netwerk? 4 Wat kan cliënt zelf, evt met hulpmiddelen? 3 2 1 januari april juli oktober pag. 11 / versie 2.7 december Benchmark: vergelijken Met de gegevens over de zelfredzaamheid kunnen we, bijvoorbeeld op basis van cliëntkenmerken en ziektebeelden, vergelijkingen maken tussen groepen. U kunt daarbij denken aan regio’s, wijken, afdelingen, en locaties. Door deze vergelijkingen kan niet alleen de zelfredzaamheid van cliënten worden vergeleken, maar ook de inzet van het sociale netwerk en de professionele ondersteuning. pag. 12 / versie 2.7 Benchmark: rapportage Voorbeeld vergelijking gemiddelde zelfredzaamheid cliënten en inbreng sociaal netwerk en professionele ondersteuning tussen regio’s Vergelijking regio's 100% 10% 30% 30% 80% 30% 10% 60% 20% 40% 60% 60% 50% 20% 0% Regio 1 Zelfredzaamheid cliënten Regio 2 Inbreng sociaal netwerk pag. 13 / versie 2.7 Regio 3 Inbreng professionele ondersteuning Wat kunt u van ons verwachten? Wij helpen graag om de ZelfredzaamheidsMonitor met succes in uw organisatie in te zetten: • • • • gebruikerstraining digitale tool begeleiding implementatie standaard rapportages maatwerk onderzoek Snelle verwerking van gegevens Betrouwbare online rapportage pag. 14 / versie 2.7 Meer informatie CTOW Corrie Huijben Rijstveld 5, 6641 SK Beuningen Telefoon: (088) 286 9000 E-mail: [email protected] Vilans Hans Vlek Postbus 8228, 3503 RE Utrecht Telefoon: (030) 789 22590 E-mail: [email protected]