Vroegbegeleiding van peuters en kleuters
met een autismespectrumstoornis
Sara Van Der Paelt, Petra Warreyn en Herbert Roeyers
‘Signaal: significant voor de professionele hulpverlener’
Uitgangspunt
Reeds op de leeftijd van 2 jaar is nu een betrouwbare
diagnose mogelijk.
Men kan dus vroeger starten met een gepast behandeling.
Op die manier kan men de verdere ontwikkeling optimaal
stimuleren.
Doelen van de behandeling
Gericht op de kernsymptomen: Het stimuleren van
de vroege sociaal-communicatieve vaardigheden
Imitatie
Gedeelde aandacht
Symbolisch spel
Essentieel om de ontwikkeling op vele
gebieden gunstig te beïnvloeden.
Communicatie
Kinderen met ASS hebben vaak gedragsproblemen omdat ze
zich niet goed kunnen uitdrukken.
Communicatieve vaardigheden beter minder
gedragsproblemen
Indien ze nog niet praten: foto’s en pictogrammen als
communicatiemiddel
bv: het ‘Picture Exchange Communication System (PECS)
Behandelingsmethoden
Interventies om het kind vaardigheden aan te leren:
Gedragstherapeutische interventies
Ontwikkelingsgerichte interventies
Mengvormen van de 2
Interventies gericht op het aanpassen van de omgeving
Interventie kan worden versterkt door een therapeut,
maar elke behandelingsmethode kan ook aan de ouders
worden aangeleerd.
Toegepaste gedragsanalyse
= Applied Behavior Analysis (ABA)
Gericht op het stapsgewijs aanleren van gedrag via
bekrachtiging.
Complexe gedragingen worden opgesplitst in
deelgedragingen die stap voor stap kunnen worden
aangeleerd.
Indien goede poging tot doelgedrag beloning
Meer vooruitgang op vlak van communicatieve vaardigheden
en adaptief gedrag.
Nadeel: grote intensiteit nodig (20 tot 40
uur per week) en laat weinig kans tot
initiatief.
Ontwikkelingsgerichte interventie
Vaardigheden op een meer indirecte manier aanleren: de
therapeut volgt de interesses van het kind en wacht hierbij op
initiatief van het kind om interactie aan te gaan.
Focus op de relatie tussen therapeut en kind.
Hecht veel belang aan het doorlopen van de
ontwikkelingsfasen in dezelfde volgorde als in de normale
ontwikkeling.
Bv: Floortime
Combinatie
Pivotal Response Training (PRT): gebaseerd op ABA, maar
nieuw gedrag wordt in natuurlijke omstandigheden
aangeleerd.
Gericht op ‘pivotal responses’ of spilvaardigheden: initiatie,
exploratie, gedeelde aandacht,…
Is minder directief dan ABA (motivatie van het kind staat
centraal).
Teacch
Treatment and Education of Autistic and related
Communication Handicapped Children
Klemtoon op het aanpassen van de omgeving.
Omgeving zodanig structureren dat er voorspelbaarheid en
duidelijkheid wordt gecreëerd.
Veel gebruikt in Vlaanderen.
Oudertraining
Het aantal uur behandeling is zeer belangrijk: hoe meer uren,
hoe meer vooruitgang (enkel bij kinderen jonger dan 7).
Dus: interventie (deels) door ouders laten geven!
bevordert de generalisatie van de vaardigheden
Project ImPACT: combineert ontwikkelingsgerichte en
gedragstherapeutische technieken.
Bronnen illustraties
In volgorde van voorkomen:
http://users.skynet.be/am031314/copyright.htm
http://www.freewebs.com/familievanderzanden/adhdbijvolwassenen.htm
http://www.ortho-n-co.fr/2013/04/une-astuce-pour-mixer-pecs-etutilisation-d-une-tablette-tactile
http://www.freewebs.com/grandma4logan/pecs.htm
http://shiningthrough.ca/our-therapy/about-aba
http://www.autismspeaks.org/what-autism/treatment/pivotal-responsetherapy-prt
http://www.docstoc.com/docs/84008141/TEACCH-autistic-thinking
http://www.autismspeaks.org/what-autism/treatment/training-andeducation-autistic-and-related-communication-handicapped-children
http://psychology.msu.edu/autismlab/projectimpact.html
