Vroegbegeleiding van peuters en kleuters met een

Vroegbegeleiding van peuters en kleuters
met een autismespectrumstoornis
Sara Van Der Paelt, Petra Warreyn en Herbert Roeyers
‘Signaal: significant voor de professionele hulpverlener’
Uitgangspunt
 Reeds op de leeftijd van 2 jaar is nu een betrouwbare
diagnose mogelijk.
 Men kan dus vroeger starten met een gepast behandeling.
 Op die manier kan men de verdere ontwikkeling optimaal
stimuleren.
Doelen van de behandeling
Gericht op de kernsymptomen: Het stimuleren van
de vroege sociaal-communicatieve vaardigheden
 Imitatie
 Gedeelde aandacht
 Symbolisch spel
 Essentieel om de ontwikkeling op vele
gebieden gunstig te beïnvloeden.
Communicatie
 Kinderen met ASS hebben vaak gedragsproblemen omdat ze
zich niet goed kunnen uitdrukken.
 Communicatieve vaardigheden beter  minder
gedragsproblemen
 Indien ze nog niet praten: foto’s en pictogrammen als
communicatiemiddel
bv: het ‘Picture Exchange Communication System (PECS)
Behandelingsmethoden
Interventies om het kind vaardigheden aan te leren:
 Gedragstherapeutische interventies
 Ontwikkelingsgerichte interventies
 Mengvormen van de 2
Interventies gericht op het aanpassen van de omgeving
 Interventie kan worden versterkt door een therapeut,
maar elke behandelingsmethode kan ook aan de ouders
worden aangeleerd.
Toegepaste gedragsanalyse
= Applied Behavior Analysis (ABA)
 Gericht op het stapsgewijs aanleren van gedrag via
bekrachtiging.
 Complexe gedragingen worden opgesplitst in
deelgedragingen die stap voor stap kunnen worden
aangeleerd.
 Indien goede poging tot doelgedrag  beloning
 Meer vooruitgang op vlak van communicatieve vaardigheden
en adaptief gedrag.
 Nadeel: grote intensiteit nodig (20 tot 40
uur per week) en laat weinig kans tot
initiatief.
Ontwikkelingsgerichte interventie
 Vaardigheden op een meer indirecte manier aanleren: de
therapeut volgt de interesses van het kind en wacht hierbij op
initiatief van het kind om interactie aan te gaan.
 Focus op de relatie tussen therapeut en kind.
 Hecht veel belang aan het doorlopen van de
ontwikkelingsfasen in dezelfde volgorde als in de normale
ontwikkeling.
Bv: Floortime
Combinatie
 Pivotal Response Training (PRT): gebaseerd op ABA, maar
nieuw gedrag wordt in natuurlijke omstandigheden
aangeleerd.
 Gericht op ‘pivotal responses’ of spilvaardigheden: initiatie,
exploratie, gedeelde aandacht,…
 Is minder directief dan ABA (motivatie van het kind staat
centraal).
Teacch
 Treatment and Education of Autistic and related
Communication Handicapped Children
 Klemtoon op het aanpassen van de omgeving.
 Omgeving zodanig structureren dat er voorspelbaarheid en
duidelijkheid wordt gecreëerd.
 Veel gebruikt in Vlaanderen.
Oudertraining
 Het aantal uur behandeling is zeer belangrijk: hoe meer uren,
hoe meer vooruitgang (enkel bij kinderen jonger dan 7).
 Dus: interventie (deels) door ouders laten geven!
 bevordert de generalisatie van de vaardigheden
 Project ImPACT: combineert ontwikkelingsgerichte en
gedragstherapeutische technieken.
Bronnen illustraties
In volgorde van voorkomen:
 http://users.skynet.be/am031314/copyright.htm
 http://www.freewebs.com/familievanderzanden/adhdbijvolwassenen.htm
 http://www.ortho-n-co.fr/2013/04/une-astuce-pour-mixer-pecs-etutilisation-d-une-tablette-tactile
 http://www.freewebs.com/grandma4logan/pecs.htm
 http://shiningthrough.ca/our-therapy/about-aba
 http://www.autismspeaks.org/what-autism/treatment/pivotal-responsetherapy-prt
 http://www.docstoc.com/docs/84008141/TEACCH-autistic-thinking
 http://www.autismspeaks.org/what-autism/treatment/training-andeducation-autistic-and-related-communication-handicapped-children
 http://psychology.msu.edu/autismlab/projectimpact.html