Wouter - De Standaard

Nota ivm werkzaamheden institutionele hervormingen
2 juni
Voor het verdere verloop van de werkzaamheden staatshervorming wordt de
volgende agenda en werkwijze gehanteerd.
A. Evaluatie en opvolging eerste pakket
Inzake het voorstel van bijzondere wet houdende institutionele maatregelen
(Senaat, 4-602/1), het wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 31 december
1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap (nr. 4603/1) en het wetsvoorstel houdende institutionele maatregelen (nr. 4-604/1),
wordt de technische evaluatie van de adviezen van de Raad van State
hernomen. Dit gebeurt in een vergadering van de technici van de partijen die
betrokken waren bij de totstandkoming van deze wetsvoorstellen.
B. Tweede Pakket Staatshervorming
B.1. Algemene Werkgroep Staatshervorming
Samenstelling
De verdere besprekingen inzake de staatshervorming vinden plaats in een
Algemene Werkgroep. Voor die Werkgroep worden uitgenodigd de voorzitters of
duidelijk gemandateerden van de politieke partijen die duidelijk hebben gemaakt
dat ze willen meewerken aan de verdere staatshervorming.
In de Algemene Werkgroep kunnen aldus 4 vertegenwoordigers van CD&V/NVA,
2 vertegenwoordigers van Open VLD, 3 vertegenwoordigers van MR, 3
vertegenwoordigers van PS, 2 vertegenwoordigers van CDH en 2
vertegenwoordigers van Ecolo/Groen zetelen.
In deze samenstelling is in de aanwezigheid van de twee ministers van
institutionele hervormingen en de voorzitters van Kamer en Senaat voorzien.
De Werkgroep zal gezamenlijk worden voorgezeten door de ministers van
institutionele hervormingen. De Eerste Minister is uitgenodigd bij de
vergaderingen van de Algemene Werkgroep.
De Werkgroep zal inzake een aantal thema’s betrokkenen horen. Zo zullen
bijvoorbeeld inzake de arbeidsmarkt en het werkgelegenheidsbeleid de sociale
partners worden gehoord. Daarnaast zal ook met de regeringen van de
gemeenschappen en gewesten worden overlegd.
1
Agenda
De Werkgroep zal een eerste keer vergaderen in de week van 2 juni. Op deze
bijeenkomst zullen onder meer verdere afspraken worden gemaakt omtrent de te
behandelen materies, timing en werkwijze.
Meer bepaald worden de technische werkgroepen opgericht en samengesteld.
Nadien komt de Werkgroep op initiatief van de voorzitters bijeen.
Onderwerpen
De in de toelichting bij het voorstel van bijzondere wet vermelde thema’s dienen
als – niet exhaustief – uitgangspunt voor de besprekingen in de Werkgroep
Staatshervorming.
De toelichting bij het bijzondere wetsvoorstel “eerste pakket” stelt met name:
“Onmiddellijk na het indienen van de wetsvoorstellen met betrekking tot
het eerste pakket, zal begonnen worden met het opstellen van een
tweede pakket, dat deze nieuwe hervorming zal voortzetten en afronden.
De regering wordt uitgenodigd om voor half juli een verklaring af te leggen
in de Kamer van volksvertegenwoordigers over de inhoud van het tweede
pakket. De noodzakelijke wetteksten zullen hieraan worden toegevoegd
met het oog op hun goedkeuring voor het parlementair reces.
Zowel het eerste als het tweede pakket zullen opgebouwd zijn rond drie
grote krachtlijnen : (1) de homogenisering en de coherentie van de
bevoegdheden, (2) de efficiëntere werking van de federatie en (3) een
aangepaste financiering van de deelgebieden, van de federale staat en
van het hoofdstedelijk gewest.”
“Het tot stand brengen van meer homogeniteit en een grotere coherentie
van bevoegdheden op ieder bevoegdheidsniveau zal worden voortgezet in
het tweede pakket.
Dit zal onder meer het geval zijn voor het arbeidsmarktbeleid, waarbij zal
gekeken worden welke aspecten best aan de gewesten worden
toegekend opdat zij een beleid zouden kunnen voeren dat zo veel
mogelijk beantwoordt aan de eigen specifieke noden. Dit zal evenwel in
geen geval de interpersonele solidariteit, en in het bijzonder de sociale
zekerheid op de helling zetten. Met respect voor het handhaven van deze
solidariteit zal ook gepraat worden over bepaalde aspecten van het
gezondheidsbeleid en het gezinsbeleid die thans over verschillende
beleidsniveaus verspreid zijn. Bovendien zal een grotere autonomie voor
de gewesten en gemeenschappen onderzocht worden op het vlak van het
2
openbaar ambt (Selor en algemene beginselen), op het vlak van bepaalde
bevoegdheden inzake de mariene zone, en inzake de betrokkenheid van
de gewesten bij het vervolgingsbeleid inzake overtredingen op het vlak
van gewestbevoegdheden.”
“In het tweede pakket zal met hetzelfde doel voor ogen onder meer de
mogelijkheid worden onderzocht een wettelijke grondslag te verlenen aan
de samenwerkingsprocedures en protocollen die heden in het
Overlegcomité van toepassing zijn. Tevens zal worden nagegaan hoe dit
Comité en de Interministeriële conferenties wettelijk kunnen worden
versterkt.
Er moet ook duidelijkheid komen over de hervorming van het
tweekamerstelsel. De Grondwetgever van 1993 had immers de bedoeling
om de Senaat om te vormen tot een reële ontmoetingsplaats tussen de
federale staat en de gemeenschappen en de gewesten. Aan deze
betrachting werd nog niet tegemoetgekomen.
Ten slotte zal ook de problematiek van de kieswetgeving worden
onderzocht, door het bestuderen van dusdanig gevoelige punten —
omwille van de uiteenlopende zienswijzen — als de instelling van een
federale kieskring, het laten samenvallen van de regionale en federale
verkiezingen, en een onderhandelde oplossing om een antwoord te
bieden op het arrest van het Grondwettelijk Hof inzake Brussel-HalleVilvoorde.”
“Ook zal in het tweede pakket met het oog op de versterking van de
financiële positie van de verschillende bevoegdheidsniveaus meer
bepaald worden nagegaan hoe de deelgebieden voor hun
beleidsbeslissingen beter kunnen worden geresponsabiliseerd, terwijl ook
zal worden onderzocht in welke mate hun fiscale autonomie kan worden
uitgebreid.
In
ieder
geval
zal
alsdan
een
nieuwe
samenwerkingsovereenkomst worden afgesloten voor de periode 20092014 met betrekking tot het naleven door ons land van zijn verplichtingen
in het kader van het Europees groei- en stabiliteitspact.”
De vermelde thema’s zullen eerst onderzocht worden in technisch-politieke deelwerkgroepen.
B.2. Technische Werkgroepen
Er worden zes technische werkgroepen opgericht. Deze handelen over de
hierboven weergegeven thema’s uit de toelichting bij het voorstel van bijzondere
wet, met name over de kwesties in verband met Brussel en Brussel-Halle3
Vilvoorde, over het arbeidsmarktbeleid, over het gezondheids- en gezinsbeleid,
over justitie, over financiering en fiscaliteit en over de institutionele hervormingen.
De werkgroep Brussel/Brussel-Halle-Vilvoorde bestaat uit de voorzitters of de
gemandateerden van partijen die deelnemen aan de Algemene Werkgroep
Staatshervorming.
De andere technische werkgroepen worden gevormd door een kern van politici,
afgevaardigd door iedere in de Algemene Werkgroep Staatshervorming
vertegenwoordigde fractie. Iedere fractie vaardigt één politicus af, waarbij iedere
fractie een plaatsvervanger kan aanduiden die tegelijk aan de werkzaamheden
van de technische werkgroepen kan deelnemen.
De kern van politici wordt per technische werkgroep aangevuld met een
technicus per fractie.
De technische werkgroepen worden in beginsel gezamenlijk voorgezeten door
de ministers van institutionele hervormingen (of hun vertegenwoordigers).
De precieze samenstelling van de technische werkgroepen wordt bepaald in de
Werkgroep Staatshervorming. In de eerste vergadering van de Werkgroep
dienen de fracties de namen van hun vertegenwoordigers aan te geven.
De technische werkgroepen bezorgen een verslag aan de stuurgroep (zie punt
3.). Dit verslag bevat ten aanzien van de door de Werkgroep opgelijste thema’s
technisch-legistieke fiches waarin verschillende opties voor politieke arbitrage
worden voorgelegd.
De technische werkgroepen hanteren als niet-exhaustief uitgangspunt de
toelichting bij het voorstel van bijzondere wet, zoals weergegeven.
B.3. Stuurgroep
Van de politieke partijen die actief meewerken aan de totstandkoming van het
tweede pakket, vormen de voorzitters of de personen die hun partij kunnen
verbinden de “stuurgroep”. Hier worden de verslagen van de technische
werkgroepen onderzocht, en wordt overeenstemming gezocht over de
voorgelegde opties, met het oog op het voorleggen aan de algemene Werkgroep
Staatshervorming.
4