Wat een leernetwerk ervaringswerkers kan bieden

Ontmoeten, leren en samenwerken in een
leernetwerk voor ervaringsdeskundigen
Mensen met psychische problemen herstellen eerder door ondersteuning van mensen die
dezelfde ervaringen hebben gehad. Deze ervaringswerkers hebben behoefte om zich
verder te professionaliseren. Dat kan met behulp van ‘leernetwerken’
Herman Snijders, David Hidajattoellah
Dat de inzet van deze ervaringswerkers loont, is wetenschappelijk aangetoond (Van Slooten
Dorothé, 2009). Het blijkt dat cliënten eerder herstellen als zij naast hulp van reguliere
hulpverleners ook hulp van ervaringsdeskundigen krijgen. Zij kennen de ziekte en het
herstelproces van binnenuit. Daardoor voelen zij goed aan wat een cliënt nodig heeft om te
herstellen.
Desondanks ondervinden ervaringsdeskundigen in de praktijk een aantal problemen:
- ze kunnen elkaar soms niet vinden. Bv als men solo werkt in een team. Dit maakt het moeilijk
om werk met elkaar te bespreken. Een probleem kan zijn dat men zich aan gaat passen aan de
bestaand methode van hulpverlening. De eigenheid van ervaringsdeskundigheid komt dan
minder uit de verf
- de competenties van ervaringsdeskundigen zijn voor reguliere hulpverleners soms onduidelijk
- er zijn wel opleidingen ervaringsdeskundigheid, maar in de werkpraktijk ontstaan nieuwe
vragen.
Oplossing: het leernetwerk
In het kort is een leernetwerk een mogelijkheid om te leren aan de hand van vragen die ontstaan
in de werkpraktijk. Bijvoorbeeld: ‘Hoe organiseer ik een leuke activiteit?’ Men typt deze vraag in
op de pc. Via woorden in de zoekvraag speurt het systeem naar relevante informatie en
deskundige personen. Deze deskundigheid is eerder gescoord aan de hand profielen en de
kwantiteit en kwaliteit van bijdragen.
Door discussie ontstaat informatie over een bepaalde vraag. Discussiebegeleiders of
moderatoren zetten deze informatie op een rij. Zij maken samenvattingen en puntenlijstjes. Zij
kunnen deskundigen uitnodigen om een videopresentatie over het onderwerp te houden.
Docenten kunnen er een korte training over geven.
Een dergelijke verzameling van informatie rondom een bepaalde vraag zou je een
leerknooppunt kunnen noemen. Elke deelnemer dient andere praktijkvragen in, waardoor
nieuwe knooppunten ontstaan. Nieuwkomers kiezen hun eigen route binnen dit puntenveld,
afhankelijk van hun leerbehoefte. Kortom: leernetwerken groeien organisch en sluiten nauw aan
op de werkpraktijk.
Digitaal ondersteund leren
Het leren op een leernetwerk wordt digitaal ondersteund door het systeem. Dat kent allerlei
functies om kennis te verzamelen, beheren en delen. Denk daarbij aan:
1
•
Je eigen informatie op een rij zetten
•
Bijhouden wat je geleerd hebt
•
Welke kennis heb je nog nodig
•
Nieuwe vaardigheden leren
•
Nieuwe manier van problemen oplossen
•
Wie weet hier iets van
•
Wat vind je nog meer interessant
•
Op de hoogte blijven
Er kunnen specifieke competenties worden aangeleerd. Aan de hand van de discussies en
informatie gaat men zelf aan de slag in de praktijk. In dit geval het organiseren van een activiteit.
Deze leerervaring kan worden gescoord volgens categorieën van het Ten-competencemodel.
Hierin zijn competenties beschreven zoals communicatieve vaardigheden en kunnen
functioneren binnen een organisatie. Via het persoonlijke profiel wordt bijgehouden welke
vaardigheden men ontwikkelt en dit kan worden beschreven in het eigen CV.
Een succesfactor van leernetwerken is de kruisbestuiving van verschillende perspectieven. Waar
een bedrijf of instelling vaak hiërarchisch is georganiseerd, doorkruisen in een leernetwerk
strategische, tactische en operationele niveaus. Beleidsmensen, managers en mensen van de
werkvloer delen hun visie over praktijksituaties. Dit leidt vaak tot innovatieve oplossingen.
Wat een leernetwerk ervaringswerkers kan bieden
Waar kennis, vaardigheden en werkpraktijken van reguliere hulpverleners goed beschreven
zijn, kunnen die van ervaringswerkers zich nog verder uitkristalliseren. In Learning Network
Services for Professional Development beschrijft Koper een aantal mogelijkheden die een
leernetwerk daarbij kan bieden:







het geven van ondersteuning in het beoordelen van al opgedane kennis, inclusief
kwalificatie, certificaten en diploma’s
mogelijkheden om persoonlijke ontwikkelingsplannen op te stellen, vaardigheden bij te
sturen en de voortgang bij te houden
het in de gaten houden en vaststellen van verandering in de praktijk en deze vertalen
naar veranderingen in beroepseisen
het krijgen van hulp bij verdere professionele ontwikkeling in de praktijk
elkaar ondersteunen bij leerproblemen
samenwerken in verbeteringen en onderzoek
het organiseren van workshops, discussies en conferenties.
Leernetwerken zijn niet gebonden aan een bepaalde werkplek. Ervaringswerkers kunnen
daardoor makkelijker in contact komen met collega’s buiten de instelling. Deelnemers kunnen
2
inloggen wanneer het hen uitkomt. Zo kunnen ze hun leertempo afstemmen op het eigen
levensritme en draagkracht.
Leernetwerken bieden maatwerk. Ervaringsdeskundigen verschillen in opleiding en ervaring en
wat nodig is om bij te spijkeren. In combinatie met eerder verworven competenties kan nieuw
verworven kennis bijgehouden worden in een persoonlijk profiel. Dit kan vervolgens vertaald
worden in een CV, certificaten en diploma’s.
Meedoen
Leernetwerken hebben internationaal belangstelling. Bedrijven als Toyota en IBM maken er
gebruik van vanwege het innovatieve vermogen. In Nederland is de Open Universiteit
toonaangevend. Meer informatie over leernetwerken vind je op hun website
http://www.ou.nl/web/celstec/samen-leren-in-leernetwerken Via http://portal.ou.nl/ kun je
het leernetwerk bekijken, je moet dan inloggen als nieuwe gebruiker.
Op de site www.ervaringswijzer.nl wordt het leernetwerk toegankelijk gemaakt voor
ervaringsdeskundigen. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven via [email protected]
Kijk op de startpagina van ervaringswijzer voor meer informatie. Klik op ‘over ons’ en dan
‘ontwikkelen’.
3