infectieziektebestrijding

INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING
FACTSHEET 2016
VOORWOORD
WIE ZIJN WIJ?
De afdeling algemene
Infectieziektebestrijding (IZB) van
GGD Hollands Noorden houdt
zich bezig met het opsporen van
infectieziekten om verspreiding van
deze infectieziekten in te dammen.
We voeren bronopsporing en
contactonderzoek uit bij gemelde
infectieziekten en we monitoren
trends op infectieziektegebied.
We doen onderzoek in de regio
en geven voorlichting aan zowel
burgers als instellingen. We voeren
preventieactiviteiten uit en komen
in actie bij uitbraken of crisis op het
gebied van infectieziekten. Deze
activiteiten voert de afdeling uit voor
alle gemeenten in de regio Hollands
Noorden.
Wij willen beginnen met te zeggen,
“dank u wel”, voor de samenwerking
in het afgelopen jaar. Uw alertheid,
betrokkenheid en positieve bijdrage
zorgden ervoor dat wij ons werk
goed konden doen. In 2016 is
op vaste onderdelen van het
werk blijvend geïnvesteerd, zoals
het opsporen en bestrijden van
infectieziekten, het uitvoeren van
bronopsporing en contactonderzoek.
Het beantwoorden van vragen vanuit
publiek en instellingen, het geven van
voorlichting en in actie komen bij een
uitbraak of crisis op het gebied van
infectieziekten. Daarnaast werkten
we aan verbetering van de service
aan onze klanten. Samenwerking in
de keten wordt steeds belangrijker.
Mede door de nieuwe uitdagingen
die op ons wachten, zoals
antibioticaresistentie en zoönosen. Wij
zien het als onze verantwoordelijkheid
om de infectieziektebestrijding in
een steeds bredere maatschappelijke
context te plaatsen.
Meldingsplichtige ziekten
volgens de WPG
Er zijn 246 meldingsplichtige
infectieziekten gemeld (zie tabel 1).
1. Kinkhoest: 142 meldingen
2. Chronische hepatitis B: 27 meldingen
3. Legionella: 15 meldingen
Opvallend: Lichte toename van malaria
en meningokokken, zonder duidelijke
oorzaak.
Er is 398 keer bronopsporing en/of
contactonderzoek uitgevoerd.
Meldingen uit instellingen,
“artikel 26-meldingen” *
Er zijn 73 ziekteclusters gemeld vanuit
instellingen.
Kinderdagverblijven en scholen
melden vaak krentenbaard of
vlekjesziekten, zoals vijfde of zesde
ziekte.
Woon- en zorgcentra melden vaak
een cluster van (virale) buikgriep.
Ook is een besmetting met een
ESBL-bacterie gemeld.
Een penitentiaire instelling meldt
een cluster van mensen met schurft.
* Artikel 26 van de Wet publieke gezondheid bepaalt dat het hoofd
van een instelling, waar voor infectieziekten kwetsbare personen
verblijven, een meldingsplicht heeft aan de GGD.
Zodoende kan de GGD in een vroeg stadium maatregelen nemen om
verdere verspreiding van infectieziekten tegen te gaan, zowel binnen
als buiten de instelling.
CASUS: VAN CHINEES
RESTAURANT NAAR POOLSE
EIERBOER
Een lokaal laboratorium meldt binnen
enkele weken tijd drie patiënten
met een ernstige buikgriep. De
buikgriep is veroorzaakt door één
bijzonder type salmonellabacterie.
De patiënten blijken bij elkaar in de
buurt te wonen. Via bronopsporing
komen wij erachter dat ze alle drie
kip- en eiproducten gegeten hebben
bij hetzelfde restaurant in onze
regio. Wij brengen de Nederlandse
Voedsel- en Warenautoriteit
(NVWA) op de hoogte en melden
het aan de Landelijke Coördinatie
Infectieziektebestrijding (LCI). De
NVWA onderzoekt het restaurant en
het blijkt dat zij geheel volgens alle
hygiënenormen werken. Het LCI vindt
in de landelijk database meerdere
gevallen van dit type salmonella.
Er wordt een landelijk onderzoek
opgestart. Het is aannemelijk dat
er producten in het restaurant
zijn gebruikt die al besmet zijn
aangeleverd. De uitbraak speelt
in meerdere Europese landen. Na
enkele maanden onderzoek wordt
de oorzaak gevonden in eieren die
vanuit Polen zijn geëxporteerd, de
verspreiding van die eieren wordt
gestopt.
Melding van besmettingsaccidenten
Er zijn 77 prik- en besmettingsaccidenten beoordeeld. Voor instellingen handelen we
prikaccidenten af om overdracht van infectieziekten te voorkomen.
1. Prikken aan gebruikte naald
2. Bijt- en seksaccidenten
3. Risico op rabiës (hondsdolheid): 36 keer advies gegeven en/of preventief behandeld.
Het risico is 25 keer opgelopen in het buitenland en elf keer in Nederland.
Publieksvragen
Er kwamen 497 vragen bij ons binnen van publiek en professionals. Variërend van
vragen over kinkhoest, het zikavirus, vlekjesziekten en de risico’s voor zwangeren,
infectieziekten bij vluchtelingen, tot mensen die zich zorgen maken over het oplopen
van infectieziekten door zwemmen in open water.
Overzicht gemelde infectieziekten 2016 met voorgaande jaren
Groep B2
Groep C
Hepatitis A
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
9
5
3
3
3
6
3
2
2
Hepatitis B Acuut
4
4
12
0
1
1
3
5
3
Hepatitis B Chronisch
37
43
35
83
35
28
42
37
27
Hepatitis C Acuut
0
2
0
0
3
2
2
1
Invasieve groep A-streptokokkeninfectie
0
7
0
4
5
10
6
4
7
Kinkhoest
153
127
47
134
339
54
134
159
142
Paratyfus B
1
0
1
0
2
1
0
1
1
STEC/enterohemorragische E.coli-infectie
1
1
1
1
3
2
0
12
3
Shigellose
5
0
9
5
7
17
10
7
8
Hantavirusinfectie
0
0
Invasieve Haemophilus influenzae type b
0
0
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
0
0
1
Invasieve pneumokokkenziekte (bij kinderen)
0
1
2
1
0
0
0
1
3
Legionellose
16
10
14
7
21
8
10
31
15
Leptospirose
2
2
0
1
3
1
6
7
5
Listeriose
0
1
1
2
4
2
1
1
4
Malaria
7
11
7
3
4
5
0
17
13
Meningokokkenziekte
13
11
6
3
1
5
6
3
9
Ziekte van Creutzfeldt-Jakob – Klassiek
2
0
0
0
2
0
1
0
1
Totaal meldingsplichtige ziekten
250
225
138
247
434
142
222
289
246
* Voor uitleg van de verschillende groepen en een overzicht van alle meldingsplichtige ziekten zie www.ggdhn.nl/meldplicht
** Voor een volledige tabel van alle meldingsplichtige infectieziekten in regio Hollands Noorden van 2016 zie www.ggdhn.nl/izb2016
BIJZONDERHEDEN 2016
ZES DODEN DOOR GRIEP
Een verpleeghuis meldt dat op
een gesloten afdeling 9 van de 21
bewoners een griepachtig ziektebeeld
ontwikkeld hebben. Van de zieken zijn
er inmiddels 5 overleden en met nog
2 gaat het slecht. De situatie komt
uitgebreid in het regionale en landelijke
nieuws, met koppen als “Virus in
Schagen, 5 doden”. Er ontstaat onrust.
De uitslag van de ingezette diagnostiek
neemt de onrust deels weg, het gaat
om Influenza A.
Op initiatief van de GGD wordt een
Outbreak Management Team (OMT)
samengesteld. Dit team bestaat uit
de specialist ouderengeneeskunde,
het afdelingshoofd, de sectormanager
en de bestuursvoorzitter van het
verpleeghuis, een arts-microbioloog,
een deskundige infectiepreventie en
een arts infectieziektebestrijding van
de GGD. Het OMT stelt aanvullende
maatregelen voor om de verspreiding
van de ziekte en de ernst van het
ziektebeeld te beperken.
De nog niet zieke bewoners van
de afdeling krijgen antivirale
medicatie. Ook worden aanvullende
hygiënemaatregelen geadviseerd en
afspraken gemaakt over diagnostiek en
behandeling bij nieuwe zieken.
Er komen geen nieuwe ziektegevallen
bij. De media-aandacht neemt snel af.
Wel overlijdt nog een van de zieken.
In overleg met de GGD wordt de
opnamestop opgeheven. De normale
gang van zaken op de afdeling worden
hervat.
BEDREIGING DOOR ZIKA
In 2015 ontstond in Brazilië de
inmiddels epidemie van het Zika-virus.
In november 2015
kwamen de eerste
aanwijzingen dat het
Zika-virus tijdens
de zwangerschap
schadelijke effecten
kan hebben
op het
ongeboren
kindje. In het
eerste kwartaal van
2016 informeerden
wij huisartsen,
verloskundigen
en
de burger over de
risico’s van het Zikavirus.
BEDREIGING DOOR VOGELGRIEP
In november kwamen de
eerste berichten dat er
in Nederland
dode
watervogels
werden
gevonden die overleden aan het
vogelgriepvirus, aviaire influenza type
H5N8.
Dit virus wordt verspreid door wilde
watervogels en is zeer besmettelijk
en vaak dodelijk voor vogels. Van dit
type vogelgriep is, voor zover bekend,
nog nooit een mens ziek geworden. Bij
andere typen van vogelgriepvirussen
zijn mensen wel geïnfecteerd maar
slechts na direct en intensief contact
met besmette vogels. Deze mensen
kregen meestal een “gewone”
wintergriep met klachten van koorts,
hoofdpijn, spierpijn en hoesten. In
enkele gevallen ontstond ernstige
ziekte en zijn er zelfs mensen aan
overleden.
Wij hebben, samen met gemeenten, het
publiek uitgebreid geïnformeerd
over de risico’s van dode watervogels
voor mensen. We adviseerden om dode
vogels niet aan te raken en contact
op te nemen met uw gemeente of het
waterschap voor het veilig opruimen
van de dode vogels.
WAT DOEN WIJ VOOR U?
Onderzoekt meldingen van
infectieziekten in uw gemeente.
Neemt maatregelen om verspreiding
te voorkomen en komt in actie bij
uitbraken en stelt zo nodig een
Outbreak Management Team samen.
Signaleert tijdig wat er speelt op het
gebied van infectieziektebestrijding.
Mede door signalen van de
bevolking en via ons netwerk
met vele regionale en nationale
netwerkpartners en instellingen
Adviseert de burgemeester en
wethouder volksgezondheid
over gebeurtenissen betreffende
infectieziekten, waar burgers vragen
over kunnen stellen of waarvoor
bestuurlijk optreden nodig is.
Beantwoordt vragen over
infectieziekten van burgers en
instellingen.
Wilt u meer informatie of heeft u vragen over de werkzaamheden van de afdeling
IZB, neem dan contact met ons op via telefoonnummer 0880 100 535.