Kwaliteitshandboek Document 2.1.1.4 Document GGZ in de eerste en tweede lijn Doelgroep Secretariaatsmedewerkers Behandelaren Beschrijving Algemeen De GGZ omvat de eerstelijnspsychologische zorg en de gespecialiseerde, tweedelijns GGZ. Tot de gespecialiseerde GGZ behoort tevens de psychotherapie. Omdat er sprake is van verschillende aanspraken, en binnen de vigerende vergoedingensystematiek van verschillende beperkingen en eigen bijdragen, is het belangrijk als poortwachter/verwijzer aan te geven wanneer er noodzaak lijkt voor eerstelijnspsychologische zorg, tweedelijnsGGZ of psychotherapeutische behandeling. Deze notitie is bedoeld ter verduidelijking van de verschillende aanspraken en hun vergoeding. Daar waar relevant voor de verwijzer zijn de op handen zijnde veranderingen in de zorgfinanciering eveneens in de notitie opgenomen. Eerstelijnspsychologische zorg In het rapport ‘Eerstelijnspsychologische zorg in het ziekenfondspakket’ van februari 2003 is de eerstelijnspsychologische zorg omschreven als: kortdurende behandeling van ‘lichte psychologische problematiek’ door middel van een generalistische aanpak. Bij eerstelijns GGZ gaat het om problematiek met het volgende profiel: Aard van de klacht: niet-complexe psychische problematiek, veelal recent ontstaan en naar aanleiding van een objectiveerbare stressor. Ernst van de klacht: de klacht heeft slechts een matige invloed op iemands functioneren, maar moet wel behandeld worden om stagnatie of verergering te voorkomen. Hulpverleningsgeschiedenis: er heeft nog geen eerdere psychologische behandeling plaats gevonden en/of eerdere behandeling van overeenkomstige psychische problematiek is succesvol afgesloten. Draagkracht: cliënt geeft blijk van voldoende egosterkte. Ernstige ontregeling, acute crises en psychoses zijn niet te verwachten tijdens behandeling. Diagnostiek/indicatiestelling: snelle en doeltreffende diagnostiek en een beperkt aantal behandelsessies zijn mogelijk. Tweedelijns GGZ Tot de gespecialiseerde, tweedelijns GGZ behoort de behandeling ten gevolge van ernstige psychische ontregeling of een psychiatrische stoornis. De aandoening kan geclassificeerd worden in een van de DSM-IV of ICD-9-CM categorieën. De problematiek beantwoordt aan het volgende profiel: Aard van de klacht: complexe psychische problematiek, in het algemeen reeds langer bestaand. De klachten kunnen zich langzaam, en aanvankelijk niet als psychische problematiek herkenbaar, hebben ontwikkeld, maar ook naar aanleiding van een duidelijke stressor zijn ontstaan. Ernst van de klacht: er is sprake van ernstige symptomen (stoornis in de stemming, vitale functies, cognitieve functies, affectieve functies, oordeelsvorming) gepaard Datum actuele versie: Datum vorige versie: Juni 2007 Autorisatie: Directie Pagina: 1/2 Kwaliteitshandboek Document 2.1.1.4 Document GGZ in de eerste en tweede lijn gaand met belangrijke beperkingen op verschillende terreinen (werk, school, gezinof familierelaties, etc). Hulpverleningsgeschiedenis: er heeft in het algemeen al eerder behandeling binnen de GGZ plaats gevonden, maar dit is zeker niet altijd het geval. Sommige clienten stellen zich pas heel laat, en dan vaak ook nog op aandringen van de omgeving, onder behandeling. Draagkracht: de klachten zijn van dien aard dat afzien van interventie ernstige ontregeling of crises tot gevolg kan hebben; Diagnostiek/indicatiestelling: de problematiek vraagt om grondig onderzoek naar klachten, achtergronden en therapeutische mogelijkheden van de cliënt. Psychotherapie De psychotherapie behoort tot de gespecialiseerde GGZ. Psychotherapie is geïndiceerd bij clienten die meer dan bij een uitsluitend klachtgerichte behandeling het geval is, zich willen bezighouden met klachtveroorzakende en -instandhoudende factoren binnen zichzelf, en waarvan aangenomen wordt (op basis van onderzoek) dat zij hiertoe ook in staat zijn. De discussie of de psychotherapie een eigen discipline is, of eerder een behandelmethode genoemd kan worden, is met de intrede van de kortdurende psychotherapie toegenomen en heeft de behandelindicatie er niet eenvoudiger op gemaakt. Datum actuele versie: Datum vorige versie: Juni 2007 Autorisatie: Directie Pagina: 2/2