aanleiding theorie (praktijk)onderzoek

Cultuur in de spiegel
esign Charles & Ray Eames - Hang it all © Vitra
D
9 februari 2017
Vlaams parlement
[email protected]
(HIVA-KULeuven)
THEORIE
(PRAKTIJK)ONDERZOEK
THEORIE
(PRAKTIJK)ONDERZOEK
Vlaanderen
Nederland
THEORIE
(PRAKTIJK)ONDERZOEK
AANLEIDING
THEORIE
(PRAKTIJK)ONDERZOEK
AANLEIDING
•
Wat is cultuur?
•
Waartoe?
•
Samenhang?
•
Ontwikkeling?
THEORIE
(PRAKTIJK)ONDERZOEK
AANLEIDING
THEORIE
(PRAKTIJK)ONDERZOEK
•
Theorie
•
Wat is cultuur?
•
Ontwikkeling
•
Waartoe?
•
Curriculum
•
Samenhang?
•
Lerarenopleiders
•
Ontwikkeling?
•
Deeltijds kunstonderwijs
•
Kleuter- en
leerplichtscholen
THEORIE
•
Open, niet-paradigmatisch kader
•
Verklarend, niet-normerend model
•
Abstract / voortbouwend op actuele theorie
•
Geen cesuur tussen denken en doen
•
Cultuur en leren = persoonlijk traject, niet uniform
HOE ONTWIKKELT EEN KIND
ZICH OP CULTUREEL VLAK?
Een ontwikkelingslijn
Ontwikkelingslijn
12
HOE CULTUREEL IS HET
ONDERWIJSCURRICULUM?
Curriculumanalyse
Curriculum
•
Veel eindtermen (vs. trend) en erg verschillend
•
Weinig uren specifiek voor kunst / cultuur
•
Geen expliciete samenhang tussen
cultuur(reflectieve)doelen
•
Weinig uitspraak over culturele media en onderwerpen
Curriculum: suggesties
Kleuteronderwijs:
• Bepaalde ontwikkelingen worden niet aangesproken
Lager onderwijs:
•
•
•
Nauwelijks reflectie op cultuur
Muzische vorming = artistieke vorming
Muzische vorming: “ervaren en uitproberen” primeert boven het
“kunnen en kennen”
Curriculum: suggesties (2)
Eerste graad secundair:
• Artistieke vorming (MO en PO): spreekt de vier vaardigheden aan, maar
reflectie ontbreekt
• Cultuurreflectie vnl. in Nederlands (taalbeschouwing!) en Geschiedenis
• Doelen rond verbeelding (zeker fantasie en verzinnen) verdwijnen plots…
Tweede en derde graad secundair:
•
Meer reflectie op cultuur, vnl. in Geschiedenis en Nederlands (voor ASO:
ook Humane wetenschappen en Latijn)
17
NAAR DE PRAKTIJK
Hoe ‘Cultuur in de Spiegel’
gebruiken in educatie?
Lerarenopleiding
•
•
Op welke manier doceren de docenten in de
lerarenopleidingen cultuur?
Integratie in de vakcontext? Hoe vakdidactiek
verrijken?
Onderzoeksmethode: professionele leergemeenschappen
21
Kleuter- en leerplichtonderwijs
Pilootscholen 2014-2015
Basisonderwijs
Pilootscholen 2016-2017
• Sint Albertsschool
(Brussel)
• Spoele
(Lokeren)
Secundair onderwijs
• Sint-Rita College
(Kontich)
• PHTI
(Gent)
• Da Vinci Scholen
(Sint-Niklaas)
• Lyceum Linkeroever
(Antwerpen)
• VTI Waregem
• Campus de Brug
(Vilvoorde)
Enkele vaststellingen
•
De theorie daagt cultuurbegrip en denken over culturele vakinhoud uit
(“cultuur is geen ding”, “door de schotten”, …)
•
Theorie als bruikbare “lens” op verschillende niveaus
(Lessen, projecten, schoolvisie, evaluatie, …)
•
Vooral gebruik: nadenken over variatie in aanbod (“komen alle
vaardigheden aan bod?”) + combinatie van vaardigheden
•
De theorie biedt gemeenschappelijke taal en finaliteit (al is die
abstract)…
•
Een theorie wordt niet in zijn volledigheid eigen gemaakt
Succesfactoren
•
Levensechte voorbeelden en suggesties
•
Visueel materiaal
•
Leerkrachten moeten “ready, willing and able” om het kader te
gebruiken (directie, begeleiding, draagvlak, teamspirit en …. tijd!)
•
Ook de culturele sector mee…
26
28
29
30
www.cultuurindespiegel.be
www.mijncultuurspiegel.be
www.cultureelcontent.com
[email protected]
32
DE PRAKTIJK IN BEELD
34
35
36
37
38
• Gedicht op muziek / andere talen
• Memoriseren
• Breken/verknippen en
verlijmen
• Van woord naar beeld
• Manieren van lezen (luid, zacht,
lief, kwaad, bang, in dialect, van
hard naar zacht en omgekeerd,
…)
• Herschrijven: verhaal,
dialoog, fotoroman, graphic
novel, flipboekje, kalender
• Verklanken
• ….
• …
• Ontleden (stijlfiguren,
thema’s, jargon, structuur…)
• Classificeren (sonnet,
kwatrijn, haiku, …)
• Verbanden leggen met
actualiteit
• Bespreken
• Samenvatten
• Bedoeling dichter (letterlijk,
symbolisch)
• Evalueren
39
Filosofisch gesprek met de
kinderen
•
•
•
•
•
Wat is morgen? Wat is gisteren?
Kan iets bestaan zonder dat het
begonnen is?
Bestaat de toekomst al?
Hoe zou je willen zijn in de toekomst?
…
41