NEWS Nummer 7 / Speciaal Nummer Architecten, wilt u de architectuur in vennootschapsvorm uitoefenen? Hoe uw vennootschap oprichten en verzekeren overeenkomstig de wet van 15 februari 2006? 1. Het beroep van architect welk in vennootschap wordt uitgeoefend De wet van 15 februari 2006 (Belgisch Staatsblad 25 april 2006) met betrekking tot de uitoefening van het beroep van architect in het kader van een rechtspersoon, voert, door de wet van 20 februari 1939 op de bescherming van de titel en het beroep van architect te wijzigen, een nieuwigheid in: De architectuurvennootschap, voorzien van de rechtspersoonlijkheid en als enige verantwoordelijk voor de architecturale handeling en praktijk. Derhalve wordt het erfdeel van de geassocieerde natuurlijke persoon of gevolmachtigde van de vennootschap volledig en definitief van de gevolgen van zijn professionele wettelijke aansprakelijkheid beschermd, op voorwaarde een verzekering onderschreven te hebben, overeenkomstig deze door de wet aan de vennootschap opgelegd. schap moeten creëren conform aan de wet, opdat laatstgenoemde het beroep van architect afzonderlijk uitoefent. Om het beroep van architect uit te oefenen, moet de vennootschap natuurlijk aan de verschillende voorwaarden kunnen voldoen die door de wet worden opgelegd (zie hieronder). Bijgevolg zullen de architecten, die eerder een vennootschap van middelen in het kader van de aanbevelingen van de Orde van Architecten hebben opgericht, noodzakelijkerwijs de statuten van hun vennootschap moeten aanpassen aan de nieuwe wettelijke eisen. Het is niet uitgesloten dat architecten wegens verschillende redenen (bescherming van het erfdeel, fiscaliteit, enz) afzonderlijk een vennootschap van middelen of een vennootschap die andere activiteiten uitoefent (de stedebouwkunde, het onroerende beleid, enz) wensen te behouden; in dit geval zullen zij een andere vennoot- De architectuurvennootschappen worden als zodanig gehouden om zich op één van de tabellen van de Orde van Architecten in te schrijven, hetgeen de onafhankelijke architecten niet zal vrijstellen die als zaakvoerders, beheerders, leden van het bestuurscomité ingrijpen, en op algemenere wijze in naam en voor rekening van de vennootschap, om eveneens ingeschreven te worden ten individuele titel – als natuurlijke personen – op de tabel van de Orde. Deze personen vallen onder de beroepsethiek, onder de discipline en de controle van de Orde. In het kader van de werkzaamheden van de vennootschap, zal hun verantwoordelijkheid door de verplichte verzekering van bovenvermelde vennootschap gedekt worden (zie hieronder). NEWS 7 Wetgeving andere vennootschappen met een ander dan uitsluitend professioneel karakter in handen hebben, zonder dat het sociale doel en de werkzaamheden van deze vennootschappen onverenigbaar met de functie van architect kunnen zijn; • de architectuurvennootschap moet ingeschreven worden op één van de tabellen van de Orde. De stagiaire is door de wet toegestaan een vennootschap op te richten of er vennoot, beheerder, bestuurder van te zijn, voor zover hij zijn beroep uitoefent binnen deze vennootschap met zijn stagebegeleider of een architect, ingeschreven op één van de tabellen van de Orde. 2. Voorwaarden opgelegd aan de vennootschap rechtspersoon die het beroep van architect uitoefent De wet van 15 februari 2006 bepaalt de voorwaarden waaraan de architectuurvennootschappen moeten voldoen: • alle zaakvoerders, beheerders, leden van het directiecomité en meer algemeen alle onafhankelijke gevolmachtigden die in naam en voor rekening van de vennootschap rechtspersoon ingrijpen, moet natuurlijke personen zijn, ingeschreven op één van de tabellen van de Orde van Architecten; • het doel en de werkzaamheden van de vennootschap moeten beperkt worden tot de dienstverrichting die onder de uitoefening van het beroep van architect valt en die niet onverenigbaar met laatstgenoemde zijn; • als zij in de vorm van aandelenvennootschap (bv: naamloze vennootschap ea) wordt opgericht, moeten deze laatsten op naam zijn; • minstens 67% van de aandelen of de acties en van de stemrechten moet gehouden worden door natuurlijke personen, bevoegd om het beroep van architect uit te oefenen en ingeschreven op één van de tabellen van de Orde. De andere aandelen kunnen door personen gehouden worden, die een beroep uitoefenen verenigbaar met dat van architect, en hun naam moet aan de Orde meegedeeld worden; • de vennootschap kan een deelname in NEWS 7 3. De verzekeringsverplichting De verzekeringsverplichting zal bepaald worden door een koninklijk besluit, waarvan het ontwerp nog ter discussie is. Nu reeds wordt er door de wet bepaald dat alle zaakvoerders, beheerders, leden van het bestuurscomité, en op algemene wijze, alle onafhankelijke gevolmachtigden die in naam en voor rekening van de vennootschap optreden, solidair verantwoordelijk zijn voor de betaling van de verzekeringspremie. Als de vennootschap rechtspersoon niet door de verplichte verzekering gedekt is, zijn deze personen, buiten de strafrechterlijkeverantwoordelijkheden waaraan zij zich blootstellen, solidair verantwoordelijk jegens de derden van elke schuld die uit de tienjarige verantwoordelijkheid voortspruit. 4. De statuten van de vennootschap De verplichtingen die door de wet worden opgelegd aan de architectuurvennootschappen, verlangend naar de uitoefening van het beroep, treffen het geheel van de beschikkingen niet om op harmonische wijze de verhoudingen tussen vennoten te regelen en de risico’s van toekomstige geschillen te voorkomen. De verificatie van de statuten door de Orde van Architecten beoogt slechts de naleving van de wettelijke eisen. Zo zullen de statuten, voor zover mogelijk, de toelatingsvoorwaarden voor nieuwe leden evenals de voorwaarden voor uitsluiting of voor uitstap aangeven. Zij zullen regels voor bestuur in geval van ziekte, onvermogen, uitstap, ontslag of overlijden van een vennoot, met name wat hun verplichtingen en verantwoordelijkheden betreft, bepalen. De architectvennoten kunnen een inbreng in contant geld (klinkende munt) uitvoeren, in natura of in activiteit. Deze verschillende inbrengsten zullen in de statuten aangegeven worden. Het is uiteraard ten zeerste aangeraden om de statuten door een gespecialiseerde jurist te laten opstellen, rekening houdend met het feit dat elke situatie enig is, hetgeen het gebruik van typestatuten in het gedrang brengt. De vennootschappen moeten per authentieke notariële akte opgericht worden. 5. De valstrikken van de uitoefening van de architectuur in vennootschap Het aannemen van goed bestudeerde en aan de situatie van de vennoten aangepaste statuten, stelt elk van hen niet vrij van oplettendheid om ondanks alles, door ondoordachte handelingen, hun persoonlijke aansprakelijkheid in te zetten en nog meer die van de vennootschap. Hij zal zo elk voordeel verliezen dat de wet hem verschaft. De vennoot zal dus best weigeren om elke overeenkomst te ondertekenen waardoor hij zich solidair met de maatschappij verbindt. Hij zal tevens zijn persoonlijke borg niet inbrengen. De vennootschap zal zeer oplettend zijn dat zij onafhankelijke architecten geen architectuuropdrachten geeft, indien zij niet op één van de tabellen van de Orde ingeschreven zijn. Als de vennootschap ertoe gebracht wordt om opdrachten uit te geven (in onderaanneming), zal zij erover waken om per overeenkomst de omvang van de toevertrouwde opdracht, de verdeling van de verantwoordelijkheden en verzekeringen duidelijk te bepalen. De architecten vennoten zullen er permanent in al hun geschriften op toezien dat zij in hun hoedanigheid van zaakvoerder, beheerders, enz, van de maatschappij optreden. > Wetgeving Wat is een vennootschap? De elementaire begrippen De oprichting van een vennootschap van Belgisch recht moet in overeenstemming zijn met het Wetboek der Vennootschappen (wet van 7 mei 1999 in werking getreden op 6 februari 2001 ). persoonlijkheid, terwijl de burgerlijke vorm (uitoefening van de architectuur) de vennootschap aan het burgerlijke en niet-commerciële recht onderhevig maakt. Een vennootschap wordt opgericht door een contract waarbij twee of verschillende personen: • iets gemeenschappelijk inbrengen; • om één of meer activiteiten uit te oefenen; • met het oog op een rechtstreekse of indirecte patrimoniale winst. Gevolgen van de rechts- of morele persoonlijkheid De architecten zullen hoofdzakelijk belangstelling hebben voor de vennootschappen die van de rechtspersoonlijkheid zijn voorzien (de enige die op één van de tabellen van de Orde van Architecten ingeschreven kunnen worden en die de verantwoordelijkheid van de architect kunnen opnemen) en voor de burgerlijke vennootschappen met commerciële vorm (opgericht door houders van vrije beroepen, met winstoogmerk, maar die niet van de handelsrechtbank afhangen en niet failliet verklaard kunnen worden). Onder deze vennootschappen, zal men hoofdzakelijk de BVBA (besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid), de CVBA (coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid), de NV (naamloze vennootschap) en de EBVBA (eenpersoons-BVBA) oprichten. Al deze vennootschappen moeten, op straffe van nietigheid, per authentieke notariële akte opgericht worden en neergelegd worden op de griffie van de handelsrechtbank. De commerciële vorm van het contract verleent aan de vennootschap de rechts- > 6. De verzekering van de maatschappij Hoewel de definitieve tekst van het koninklijk besluit met betrekking tot de verplichte verzekering nog niet gekend is, zal het gunstigste verzekeringssysteem voor zowel de verzekerde als voor de verzekeraar het contract per abonnement blijven, genaamd „loopbaan-polis“, t.t.z. het contract waarbij de maatschappij de schade dekt zolang de polis actief is of niet ontbonden. Immers in dit soort contract, dat jaarlijks door stilzwijgende verlenging wordt vernieuwd, betaalt de verzekerde een premie waarvan de evolutie van nabij die van de regeling van de schadegevallen en de administratieve kosten volgt, zonder dat de verzekeraar moet anticiperen op de altijd onvoorziene evolutie van de kosten van bouw, de beheerskosten en de kapitaalmarkt. Aldus opgericht, wordt de vennootschap een rechtsonderwerp (rechtspersoon) verschillend van zijn oprichters (natuurlijke personen). Zij moet een naam, een zetel en een nationaliteit hebben om geïdentificeerd te kunnen worden. Haar juridische bevoegdheid laat haar toe om economisch te handelen om de belangen van haar oprichters te verwezenlijken. Zij wordt eveneens onderworpen aan het strafrecht en dus onderhevig aan veroordelingen. Aldus verkrijgt de vennootschap door de wil van haar stichters een eigen leven, dat niet meer met dat van haar oprichters of vennoten verband houdt. Haar duur kan onbegrensd of van een overeengekomen duur zijn. Men kan niet genoeg aan de architecten adviseren om zich tot een specialist van het vennootschapsrecht te richten voor de voorbereiding van de authentieke akte. Immers, de evolutie in de tijd van de vennoten, van het kapitaal, van de beleidsorganen en van vertegenwoordiging is van groot belang om veel conflictoorzaken te vermijden. De architectenvennootschap moet aan verschillende juridische, fiscale en deontologische verplichtingen voldoen. Evenwel, als het ontwerp van het momenteel ter discussie voorgelegd koninklijk besluit niet over dit punt wordt geamendeerd, zullen de verzekeraars in de verzekering van de vennootschappen de garantie van de tienjarige verantwoordelijkheid van de vennootschappen automatisch moeten insluiten ten gevolge van hun liquidatie of hun faillissement. Hetzelfde geldt voor wat het overlijden van de natuurlijke personen betreft. Het spreekt voor zich dat deze nieuwe wettelijke garanties de prijs van de verzekering, door een zekere solidarisatie van de risico’s verbonden met het overlijden van de natuurlijke personen of de liquidatie van de vennootschappen, zullen verhogen. De wet zal voor de eerste keer toelaten dat de vennootschap verzekeringnemer eveneens gewaarborgd is. De verzekering van de vennootschap zal de verzekering van alle architecten of beambten omvatten die in zijn naam en voor zijn rekening optreden. Daarom zou de verzekeraar op de hoogte moeten zijn van de naam van al deze personen en van elke verandering die heeft plaatsgevonden in de samenstelling van de vennootschap. De verzekeraar zal eveneens rekening houden met het doel van de vennootschap in de berekening van zijn premie. 7. De overgangsmaatregelen De overgang van de uitoefening van het beroep door natuurlijke personen naar de uitoefening in vennootschap zal in elk geval een bijzondere studie van de overgang vereisen tussen de bestaande contracten van de natuurlijke personen en het nieuwe contract van vennootschap, waarvan deze personen voortaan de verzekerden zullen zijn, ten welke titel ook. NEWS 7 ! Ik wens inlichtingen, zonder enige verplichting, over: m De burgelijke beroepsaansprakelijkheidsverzekering van : q de architect q de architect stagiair q de architect-werknemer q de architect-ambtenaar q de ingenieur q de ingenieur-architect q de interieurarchitect q de tuinarchitect q de project manager q de bouwpromoter (niet-aanemer) q de coördinator veiligheid en gezondheid q de landmeter q de expert m De verzekering « de Globale van de bouwheer » q nieuwbouw q verbouwing m ARCO E-NEWS (informatie per mail) NEWS INFO ? Informatie Naam :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tel : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fax : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mail :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stuur deze antwoordkaart naar AR-CO, Tasson-Snelstraat 22, 1060 Brussel of fax ze op 02 538 06 44. Onze twee gedelegeerd bestuurders, voortdurend gehoor gevend aan Uw problemen Michel de WERGIFOSSE In juni 2004 heeft Michel de Wergifosse met bekwaamheid Jacques de Breuck, onze Nederlandstalige gedelegeerd bestuurder, die beslist heeft een welverdiend pensioen op te nemen na jaren in dienst gestaan te hebben van ARCO, haar medewerkers en haar verzekerden, opgevolgd. Tel. : 02 538 66 33 Fredy MOUREAU Onze Franstalige gedelegeerd bestuurder, sinds lang welgekend door onze verzekerden, blijft zoals altijd ter beschikking van onze verzekerden voor elke inlichting en raad. Zijn ruime ervaring is al voor heel wat ontwerpers in nood van pas gekomen. Tel. : 02 538 66 33 Tasson-Snelstraat 22 – 1060 Brussel Tel. 02 538 66 33 • Fax 02 538 06 44 e-mail : [email protected] website : http//www.ar-co.be Verantwoordelijke uitgever : Jacques Aron Realisatie en productie : Didier Devillez Éditeur • [email protected] Lay-out : Catherine Ruelle