Hoofdstuk 9 Rechtsvormen Voorbeelden: • Eenmanszaak

www.JoopLengkeek.nl
Hoofdstuk 9
Rechtsvormen
Voorbeelden:
•
•
•
•
•
•
Eenmanszaak
Vennootschap Onder Firma
Besloten vennootschap
Naamloze vennootschap
Vereniging
Stichting
1
Hoofdstuk 9
Rechtsvormen
Natuurlijk persoon
Een mens met rechten en plichten.
Rechtspersoon
Een organisatie met rechten plichten.
De organisatie kan dus bezittingen en schulden hebben en is
aansprakelijk.
Bij een organisatie die geen rechtspersoonlijkheid is, is de
eigenaar aansprakelijk. Bij voorbeeld:
Eenmanszaak en Vennootschap onder firma
2
Opgave 1
In les
Hoofdstuk 9
Wat is een rechtsvorm
De juridische of wettelijke vorm van een organisatie.
Geef 6 voorbeelden
Eenmanszaak, Vennootschap Onder Firma, Besloten
vennootschap, Naamloze vennootschap, Vereniging,
Stichting.
Leg uit dat het voor een organisatie belangrijk is goed na te
denken over de rechtsvorm.
De rechtsvorm is bepalend voor wie aansprakelijk is en wie
de leiding heeft.
3
Opgave 2
In les
Hoofdstuk 9
Wat is het verschil tussen een natuurlijk persoon en een
rechtspersoon?
Een rechtspersoon is geen mens maar een organisatie met
rechte en plichten.
Welke rechtsvormen bezitten rechtspersoonlijkheid?
Besloten vennootschap, Naamloze vennootschap,
Vereniging, Stichting.
4
Hoofdstuk 9
Eenmanszaak
Een eenmanszaak is geen rechtspersoonlijkheid.
Er is 1 eigenaar die verantwoordelijke en aansprakelijk is.
Ook met zijn privé vermogen.
De eigenaar van een eenmanszaak is ondernemer en geen
werknemer. De eigenaar betaalt inkomsten belasting over de
winst van de eenmanszaak.
Een eenmanszaak kan wel werknemers in dienst hebben.
5
Opgave 3
In les
Hoofdstuk 9
Noem nadelen van het starten van een nieuw bedrijf.
Een bestaand bedrijf heeft al klanten een nieuw bedrijf
niet. Een bestaand bedrijf heeft al een heleboel contacten
en ervaring hoe zaken in de branche georganiseerd zijn.
Je moet aan een aantal formaliteiten voldoen , zoals
inschrijven bij de Kamer van Koophandel.
6
Opgave 4
In les
Hoofdstuk 9
Waarom is de eenmanszaak de meest gekozen rechtsvorm?
Het is eenvoudig. Bij andere rechtsvormen zijn meer
wettelijke eisen.
7
Opgave 5
huiswerk
Hoofdstuk 9
Wat houdt faillissement in?
De organisatie kan niet aan zijn betalingsverplichtingen
voldoen.
Wie regelt een faillissement?
De curator
Hoe kunnen de schuldeisers nog het resterende bedrag
claimen?
Frits Willemsen persoonlijk aansprakelijk stellen. Hij moet
het uit privé vermogen betalen (als hij dat heeft)
Hoe kan een gehuwde eigenaar zijn prive bezittingen
beschermen?
Als hij is getrouwd op huwelijkse voorwaarden kan hij het
privé bezit op naam van zijn echtgenoot zetten.
8
Hoofdstuk 9
Vennootschap onder Firma
Een Vennootschap onder firma is een organisatie waarbij
twee of meer personen onder gemeenschappelijke naam een
bedrijf hebben.
Een VOF is geen rechtspersoonlijkheid en de eigenaren zijn
dus hoofdelijk aansprakelijk. Dat wil zeggen dat elke vennoot
afzonderlijk aansprakelijk gesteld kan worden voor de
schulden.
9
Opgave 6
huiswerk
Hoofdstuk 9
Wat is een vennootschap onder firma?
Een Vennootschap onder firma is een organisatie waarbij
twee of meer personen onder gemeenschappelijke naam
een bedrijf hebben.
Noem 2 voor delen van een VOF t.o.v. een eenmanszaak.
Twee vennoten hebben meer eigen vermogen dan 1
vennoot.
De continuïteit is beter.
De taken kunnen verdeeld worden.
Ze kunnen overleggen en elkaar behoeden voor fouten.
Hoe is het met de aansprakelijkheid?
Een schuldeiser kan elke vennoot aansprakelijk stellen.
10
Opgave 7
In les
Hoofdstuk 9
11
Hoofdstuk 9
Besloten vennootschap en Naamloze vennootschap
De eigenaar van een BV en een NV noemen we een
aandeelhouder.
De aandelen van een BV staan op naam.
(de aandelen van een NV zijn naamloos, behalve preferente
aandelen)
Boven de directeur ( of raad van bestuur) wordt er bij een BV en
een NV vaak een Raad van Commissarissen benoemd.
De raad van commissarissen houdt toezicht en geeft advies.
(en in een uitzonderingssituatie ontslaan ze de directeur)
De BV en een NV moeten bij de notaris worden opgericht.
(een notariële acte)
12
Hoofdstuk 9
Besloten vennootschap en Naamloze vennootschap
De financiële cijfers worden weergegeven in de jaarrekening.
Bij bijna alle BV’s en NV‘s wordt de jaarrekening gemaakt
door een accountant. Dit is een financieel deskundige en
bovendien geeft het veel vertrouwen dat het goed gebeurd.
In de jaarrekening wordt een accountantsverklaring
opgenomen.
13
Opgave 8
huiswerk
Hoofdstuk 9
14
Opgave 9
In les
Hoofdstuk 9
15
Opgave 10
In les
Hoofdstuk 9
Welk orgaan is er nog meer?
Raad van commissarissen
Noem 2 taken van de Raad van commissarissen.
Toezicht en advies.
Welk orgaan bezit de hoogste macht?
De algemene vergadering van aandeelhouders.
Noem 3 bevoegdheden van de aandeelhouders
vergadering.
De directie benoemen.
De statuten wijzigen.
De winstverdeling vaststellen.
Besluiten nieuwe aandelen uit te geven.
16
Opgave 10
In les
Hoofdstuk 9
In hoeverre zijn de aandeelhouders aansprakelijk voor de
schulden?
De aandeelhouders zijn niet aansprakelijk. (maar als de
onderneming failliet gaat zijn de aandelen niets meer
waard.
17
Opgave 12
huiswerk
Hoofdstuk 9
Aan welke wettelijke eisen moet de oprichting van een BV
en een NV voldoen?
Officieel opgericht bij de notaris (notariële acte)
Inschrijving bij de Kamer van Koophandel
Een eigen vermogen bij een NV van €45.000
Bij een BV €0,01. (tot 1 oktober 2012 was het €18.000)
18
Opgave 13
huiswerk
Hoofdstuk 9
Uit welke onderdelen bestaat een jaarrekening.
Balans
Winst-en-verliesrekening
Toelichting op balans en winst-en-verliesrekening
Wie zijn er belanghebbenden?
Aandeelhouders
Schuldeisers
Werknemers
Vakbonden
Andere geïnteresseerden (overheid en onderwijs)
Hoe weet je dat de cijfers in de jaarrekening kloppen?
Door een accountantsverklaring en eventueel een controle
van de belastingdienst.
19
Opgave 14
huiswerk
Hoofdstuk 9
Wat is publicatieplicht?
Dat een NV en een BV verplicht zijn de financiële cijfers in
een jaar rekening te publiceren bij de Kamer van
Koophandel.
Is de publicatieplicht voor elk bedrijf hetzelfde?
Nee, voor een groter bedrijf moet uitgebreider dan voor
een klein bedrijf (afhankelijk van aantal werknemers,
omzet en balanstotaal).
20
Opgave 15
Hoofdstuk 9
huiswerk
Schema
eenmanszaak
Vof
NV
BV
Scheiding
leiding/eigendom
nee
nee
ja
Ja
Rechtspersoon
nee
nee
ja
Ja
Aansprakelijkheid
eigenaar
ja
ja
nee
nee
Bestuurders verzekerd nee
nee
ja
ja
Startkapitaal
nee
nee
€45.000
€0,01
Publicatieplicht
nee
nee
ja
Ja
Soort belasting
Inkomsten
belasting
Inkomsten
belasting
Vennootschaps
belasting
Vennootschaps
belasting
21
Opgave 16
In les
Hoofdstuk 9
Wat is een stroman?
Iemand die op papier de eigenaar en/of de directeur is,
maar in werkelijkheid bepaalt iemand anders wat er
gebeurd.
Hoe gaat faillissementsfraude in zijn werk?
Er wordt iets gekocht en snel doorverkocht. Het geld wordt
vervolgens overgeboekt naar een ander. Op het moment
dat de schuldeiser zijn geld wil hebben is er geen geld
meer.
22
Opgave 16
In les
Hoofdstuk 9
Waarom moet je oppassen bij:
Een nieuwe BV?
Er is nog geen betrouwbare geschiedenis.
Een BV ineens weer actief wordt?
Waarom waren ze inactief?
Statutenwijziging?
Probeert iemand zijn identiteit te verbergen?
Wat is een bankgarantie?
Een verklaring van de bank dat ze borg staan, dus dat er in
ieder geval betaald gaat worden.
Waarom moet je bij het faillissement van een debiteur
maar afwachten of er betaald gaat worden?
Er is niet genoeg geld meer. De curator, de belastingdienst
en de banken krijgen eerst geld. Meestal blijft er niets over.
23
Hoofdstuk 9
Vereniging
Een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen die een
doel willen realiseren.
Voorbeelden
Een vereniging heeft een bestuur en de leden betalen contributie.
Een vereniging mag winst maken, maar dat is niet het doel!
Eventuele winst mag niet onder de leden worden verspreid.
Een formele vereniging is opgericht met een notariële acte en
ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Het bestuur is dan niet
meer persoonlijk aansprakelijk.
24
Hoofdstuk 9
Stichting
Een rechtspersoon zonder leden die met behulp van vermogen een
doel wil bereiken.
Voorbeelden
Een stichting heeft een bestuur.
Een stichting is opgericht met een notariële acte en ingeschreven
bij de Kamer van Koophandel. Het bestuur is niet persoonlijk
aansprakelijk.
Een stichting is niet democratisch want het bestuur hoeft geen
verantwoording af te leggen aan de leden. Nieuwe bestuursleden
worden benoemd door de zittende bestuursleden (coöptatie).
Een stichting komt aan vermogen door donaties , subsidies en
leningen.
25
Hoofdstuk 9
Financiering van niet-commerciële organisaties
Budgetfinanciering
De organisatie krijgt een afgesproken geldbedrag (budget) om een
afgesproken taak te realiseren.
Lumpsumfinanciering
De organisatie krijgt een afgesproken geldbedrag maar heeft in
vergelijking met budgetfinanciering veel meer vrijheid om te
bepalen hoe het geld wordt besteed.
Subsidies
Een (tijdelijk) geldbedrag van de overheid (als aan bepaalde
voorwaarden wordt voldaan) om de organisatie te helpen een
maatschappelijk doel te realiseren.
26
Opgave 17
huiswerk
Hoofdstuk 9
27
Opgave 18
huiswerk
Hoofdstuk 9
28
Opgave 19
huiswerk
Hoofdstuk 9
29
Opgave 20
Hoofdstuk 9
huiswerk
Schema
subsidie
giften
contributies
leningen
verkoop
producten
Vereniging
x
x
x
x
x (geen doel)
Stichting
x
x
x
x (geen doel)
x
x
Winkel
30
Hoofdstuk 9
Soorten belasting voor bedrijven
Belastingen kunnen we in drie groepen verdelen:
1) belastingen die kosten vormen voor een organisatie;
2) belastingen over de winst;
3) belastingen waarbij een organisatie optreedt als
incassobureau voor de fiscus.
31
Hoofdstuk 9
Soorten belasting voor bedrijven
Belastingen die kosten vormen voor een organisatie
Voorbeelden van deze belastingen zijn de motorrijtuigenbelasting,
waterschapsbelasting maar ook de belastingen aan de gemeente om
bijvoorbeeld een terras te mogen inrichten op de stoep. Dit soort
belastingen vormen kosten voor een onderneming en verhogen dus
ook de kostprijs. Daarnaast leiden deze belastingen tot uitgaven voor
de organisatie.
Belastingen over de winst
Voorbeelden van belastingen over de winst zijn de
inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting. De belastingen
worden berekend over de belastbare winst. Deze winstbelastingen
vormen voor een organisatie geen kosten maar ze leiden wel tot
uitgaven.
32
Hoofdstuk 9
Soorten belasting voor bedrijven
Belastingen waarbij een organisatie optreedt als incassobureau voor de
fiscus
Omzetbelasting (BTW).
De omzetbelasting die een organisatie betaalt bij aankoop van een product,
kan zij terug vorderen van de fiscus. En de omzetbelasting die een
organisatie in rekening moet brengen bij de verkoop van haar producten,
moet ze afdragen aan de fiscus.
Loonbelasting
De loonbelasting is een belasting die een werkgever samen met premies als
loonheffingen inhoudt op het loon van de werknemer en vervolgens aan de
fiscus betaalt.
Dividendbelasting
De dividendbelasting is een belasting die een organisatie moet inhouden
op het uit te keren dividend en vervolgens moet afdragen aan de fiscus.
Deze belastingen leiden voor een organisatie niet tot kosten en per saldo
ook niet tot uitgaven of ontvangsten.
33