Motoriek en leerprestaties

Bewegen en leren moet je integreren!
Centrum voor Bewegingswetenschappen, UMCG/Rijksuniversiteit Groningen:
Marijke Mullender-Wijnsma, MSc
Marck de Greeff, MSc
Dr. Esther Hartman
Prof. dr. Chris Visscher
Onderwijskunde, Rijksuniversiteit Groningen:
Dr. Simone Doolaard
Prof. dr. Roel Bosker
|2
Bewegen en cognitie gaan
hand in hand!
11/11/2015 | 3
- Snelle ontwikkeling
- Fysiek actieve leefstijl
Hoe werkt het?
11/11/2015
|4
Tomporowksi e.a. (2011)
Hoe werkt het?
• Neurochemisch
• groeifactoren ↑
• neurotransmitters ↑
• Bloedsomloop ↑
• Nieuwe zenuwcellen
• Sterkere verbindingen
11/11/2015
|5
Effecten van fysieke activiteit op cognitie
- Kinderen met overgewicht
- Aerobe fysieke activiteit (lage/hoge dosis, 13 weken)
Standaardscores bij nameting
108
*
*
106
104
102
100
98
controlegroep
experimentele groep, experimentele groep,
lage dosis
hoge dosis
executief functioneren
rekenvaardigheid
Davis e.a. (2011)
Executieve functies
11/11/2015
Verantwoordelijk voor het organiseren en controleren van
doelgerichte handelingen
|7
Executieve functies
Startpositie
11/11/2015
In 4 stappen:
|8
Recent onderzoek
Baltoppers:
balvaardigheidstraining tijdens de gym
i.s.m. Instituut voor
Sportstudies
Hoe fitter hoe slimmer
tijdens de overblijf
Gemeente Groningen en
Assen, ism Instituut voor
Sportstudies
Fit en Vaardig op
school
Fysiek actieve rekenen taalles
Ministerie van
Onderwijs, i.s.m.
Onderwijskunde RuG
Nieuw: Learning by Moving
Effecten van 2 typen interventies in het bewegingsonderwijs:
1. Complexe motorische vaardigheden
2. Matig-intensief bewegen
Ontwikkeling Fit & Vaardig op school
› Inventarisatie leerlijnen reken- en taalmethodes
› Doelen lesprogramma gebaseerd op leerlijnen.
• Rekenen: Getallen en getalrelaties, bewerkingen, meten,
meetkunde, tijd en geld.
• Taal: Spelling/ lezen/ woordenschat
de Greeff e.a. 2014; Mullender-Wijnsma e.a. 2015a
Opbouw lessen
›
Groep 5
Week
Week a
Week b
›
Les
1
2
3
1
2
3
Rekenen
Getallen en getalrelaties
Meten, meetkunde, tijd & geld
Bewerkingen
Meten, meetkunde, tijd & geld
Bewerkingen
Bewerkingen
Taal
Spelling
Lezen / Spelling
Spelling
Spelling
Woordenschat / Spelling
Spelling
Groep 6
Week
Week a
Week b
Les
1
2
3
1
2
3
Rekenen
Getallen en getalrelaties
Meten, meetkunde, tijd & geld
Bewerkingen
Meten, meetkunde, tijd & geld
Bewerkingen
Bewerkingen
+ af en toe aandacht voor breuken
Taal
Spelling
Lezen / Spelling
Spelling
Spelling
Woordenschat / Spelling
Spelling
Fit & Vaardig op school lessen
› Digitaal schoolbord
• Visueel maken
› Bewegingen
• Hoofdbewegingen
• Oefenbewegingen
› Differentiatie
• Individuele beurten
• Vooral aandacht voor
automatiseren en inoefenen
Fit & Vaardig op school handleidingen
› 22 lesweken (gr 4-7)
• 3 lessen per week
• 10 á 15 minuten Rekenen
• 10 á 15 minuten Spelling
› Elke les bestaat uit:
• Inleiding
• Kern
• Afsluiting
Problemen tijdens de lessen
› Te weinig intensief/ te intensief
• Oplossing: hoofdbeweging aanpassen
› Te makkelijk/ te moeilijk
• Oplossing: variëren met inleiding en afsluiting
› Leerkracht kan zelf niet meedoen
• Oplossing 1: ondersteunen met video-materiaal
• Oplossing 2: leerlingen motiveren
Cluster gerandomiseerd onderzoek
Experimentele
groep
Fit & Vaardig
lessen
Controle groep
Normale lessen
Groep 4 en 5 van
12 basisscholen
Verbeteren prestaties door ‘Fit & Vaardig op school’?
Onderzoeksopzet
Jaar 1
Jaar 2
Fit & Vaardig lessen door
interventieleerkracht
Fit & Vaardig lessen door
groepsleerkracht
Meting: taakgerichtheid
Voormeting:
rekenen, taal,
fitheid
Nameting 1:
rekenen, taal,
fitheid
Nameting 2:
rekenen, taal,
fitheid
Resultaten onderzoek
› Taakgerichtheid:
› Na Fit & Vaardig les
› Na reguliere les
› Kinderen zijn taakgerichter na een Fit & Vaardig les
Mullender-Wijnsma e.a. 2015b
Resultaten onderzoek
Schoolvaardigheden na 2 jaar:
› Leesvaardigheid geen effect
› Rekenvaardigheid verbetert
› Spellingvaardigheid verbetert
Fitheid:
› Geen effect op fitheid
› Minder overgewicht na 1 jaar in groep 5
Toepassing in onderwijspraktijk
› Fit & Vaardig lessen zijn nog niet beschikbaar
› Inpassen in reguliere reken- en taallessen:
› Vaker bewegen in de klas
› Bijvoorbeeld voor de reken- en taalles
› Automatiseren en inoefenen
› Bewegingen ondersteunen het leren
Discussie
› Bewegen in de klas, wie doet het ook?
› Fit & Vaardig op school, wat vindt u ervan?
› Belemmeringen en kansen?
Bedankt
voor uw aandacht !
Marijke Mullender-Wijnsma
[email protected]
Marck de Greeff
[email protected]