dit artikel - Wikiwijs Maken

GESCHIEDENIS 3HV
Lastercampagne tegen ‘zwarte plaag’
Door: Freke Remmers Historisch Nieuwsblad nr. 2/2010
Duitsers beledigd door
huidskleur bezettingstroepen
Een ‘zwarte schande’ noemden de
Duitsers het stationeren van zwarte
Franse soldaten in 1919 in het
Rijnland. Dat werd bezet om Duitsland
te dwingen het Verdrag van Versailles
na te leven. Door de Duitsers werd dit
op zich al als een vernedering
ervaren, laat staan dat Frankrijk
hiervoor kleurlingen gebruikte.
Dick van Galen Last schrijft in zijn
proefschrift De zwarte schande dat
Frankrijk tijdens de Eerste
Wereldoorlog zwarte soldaten uit de
koloniën inzette. Vanwege de gelijkheidsdoctrine van de Franse Revolutie werd dat
vanzelfsprekend gevonden. De meeste Duitsers daarentegen ervoeren de inzet van zwarte
militairen als een inbreuk op de ‘blanke solidariteit’ en waren fervente aanhangers van het
biologisch racisme. Bloedvermenging met het Duitse ras moest absoluut voorkomen worden.
Groot-Brittannië nam een tussenpositie in: daar moest de koloniale bevolking de blanke
arbeiders vervangen zodat die voor het front beschikbaar kwamen. Zwarten zouden immers
het prestige van het Britse leger schaden, zo was de gedachte.
Duitsland lanceerde dan ook een openlijk racistische campagne, waarin de in het Rijnland
gestationeerde gekleurde Franse soldaten werden beschuldigd van verkrachting,
bandeloosheid, het besmetten van de bevolking met geslachtsziektes en het verontreinigen
van Duits bloed. Ook de Britse journalist Edmund Dene Morel, die zich eerder juist had
verzet tegen vooroordelen over zwarten, zwengelde de discussie aan met zijn artikelen over
de ‘zwarte plaag’.
Duitsland stelde zo niet alleen Frankrijk in een kwaad daglicht, maar schiep ook negatieve
verwachtingen over het gedrag van de donkere troepen. In Europa werd de koloniale elite
bang voor eventuele sociale onrust in de wingewesten, ook omdat het blanke imago door de
bloedige loopgravenoorlog was beschadigd.
Politieke gevolgen van de Duitse ‘zwarte schande’-campagne bleven uit, aldus Van Galen
Last. Alle geruchten bleken verzonnen. Op de lange termijn had de Afrikaanse deelname
aan de Eerste Wereldoorlog wel verstrekkende gevolgen: de reputatieschade van het
Westen en de nieuwe assertiviteit van de Afrikaanse veteranen leidden uiteindelijk tot
politieke emancipatie van de koloniën.
Dick van Galen Last
De zwarte schande. Het debat over de inzet van zwarte soldaten in Europa 1914-1922
406 p. Uitgegeven in eigen beheer
Geschiedenis HV | Tijdvak 10: Dekolonisatie | Lastercampagne tegen ‘zwarte plaag’