PowerPoint-presentatie

Gezondheidszorg
Week 5
Rode draad week 5
* Zelfbeschikkingsrecht
* Wetten:
Wet BIG
bevordering kwaliteit
- bescherming patiënt
WGBO:
toestemming, informatie, informed consent, recht op inzage, recht op second opinion en
minderjarigen
BOPZ
RM, IBS, Behandelplan, Middelen en Maatregelen - klachtrecht
Wet klachtrecht Cliënten Zorgsector
Beschermingsmaatregelen volwassenen: Curatorschap, mentorschap en bewindvoering
Gezondheidszorg
Zelfbeschikkingsrecht – het recht om zelf beslissingen te nemen
Tweetal grondrechten zijn de basis van het zelfbeschikkingsrecht
Gezondheidszorg
Zelfbeschikkingsrecht
• Tweetal grondrechten:
De basis van het overheidsbeleid voor de gezondheidszorg – art 22 Gw
Toegankelijkheid van de zorg
Treffen van regelingen zoals: Zorgverzekeringswet, Wlz, Wmo
Welke wetten zijn er?
Wetsvoorstellen
De Wet Verplichte geestelijke gezondheidszorg
voor psychiatrische patiënten.
De Wet Zorg en dwang voor mensen met een
verstandelijke handicap of dementie.
Kwaliteit en de Wet Big
Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG)
1. Bevordering van de kwaliteit van de zorg van beroepsbeoefenaren
2. Bescherming van patiënten of cliënten tegen ondeskundig of onzorgvuldig
handelen van individuele zorgverleners. – voorbehouden handelingen
(bijvoorbeeld narcose – alleen door artsen en tandartsen)
Wie vallen onder de Wet Big: Apothekers, artsen, fysiotherapeuten,
gezondheidszorgpsychologen, psychotherapeuten, tandartsen, verloskundigen en
verpleegkundigen
Verplichte registratie - BIG-register
Tuchtrecht - Hoofdstuk VII Tuchtrechtspraak (Artikelen 47-78 Wet Big)
WGBO
Basis van de gezondheidswetgeving Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek
Regelt de relatie tussen patiënt en zorgaanbieder
Wanneer een patiënt de hulp van een zorgverlener inroept, ontstaat
een geneeskundige behandelingsovereenkomst op grond van de WGBO
* verrichten van een onderzoek, stellen van een diagnose, verlenen van geneeskundige hulp (…) *
Inspanningsverplichting
Patiëntenrechten WGBO
Uitvoering van een geneeskundige behandelingsovereenkomst:
Toestemming (art. 7:450 BW) – kan alleen indien de patiënt goed en op een juiste wijze is
geïnformeerd
Recht op informatie (art 7:448 BW)
• a. de aard en het doel van het onderzoek of de behandeling die hij noodzakelijk acht en van de uit te voeren
verrichtingen;
• b. de te verwachten gevolgen en risico’s daarvan voor de gezondheid van de patiënt;
• c. andere methoden van onderzoek of behandeling die in aanmerking komen;
• d. de staat van en de vooruitzichten met betrekking tot diens gezondheid voor wat betreft het terrein van
het onderzoek of de behandeling.
Voorwaarden: begrijpelijk voor de patiënt – afstemmen op het niveau en schriftelijk
Toestemming moet gebaseerd zijn op de gegeven informatie - Informed Consent
Patiëntenrechten WGBO
Inzagerecht (7:456 BW)
(gegevens van derden die betrokken zijn bij de behandeling vallen niet onder
het inzagerecht)
Stel jongen van 16 vraagt om inzage in zijn dossier van jeugdgezondheidszorg – de arts die
ter voorbereiding van de inzage het dossier doorneemt, ziet een aantekening over dat
moeder acht maanden na de geboorte van de jongen abortus heeft ondergaan. Deze
informatie zal niet aan de jongen worden verstrekt omdat het de privacy van moeder
schendt
Bron: Kleine gids privacy en beroepsgeheim
Recht op second opinion
Minderjarigheid WGBO (art. 7:450 en 7:465 lid 1 BW)
Minderjarigen jonger dan 12 jaar – de wettelijke vertegenwoordiger
Minderjarigen 12 tot 15 jaar – de wettelijke vertegenwoordiger en
minderjarigen
kan zonder de toestemming ter voorkoming van ernstig nadeel voor de patiënt alsmede indien de patiënt ook na de
weigering van de toestemming, de verrichting weloverwogen blijft wensen.
Minderjarigen van 16 jaar en ouder – minderjarigen alleen
Verwarde mensen
• http://demonitor.ncrv.nl/uitzendingen/politie-en-zorginstellingenluiden-de-noodklok-om-opvang-verwarde-mensen
Gedwongen opname
Wet op Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische
Ziekenhuizen (BOPZ)
1. Wat is er geregeld in de BOPZ?
2. Voor wie geldt de BOPZ?
3. Wat zijn de voorwaarden voor een gedwongen opname?
4. Welke personen kunnen een beslissing nemen over een gedwongen
opname?
5. Wat wordt er mogelijk veranderd in de wetgeving?
12
Gedwongen opname
Wet op Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische
Ziekenhuizen (BOPZ)
1. Wat is er geregeld in de BOPZ?
-
Deze wet beschermt mensen die te maken krijgen met een gedwongen opname.
2. Voor wie geldt de BOPZ?
–
Mensen met een psychiatrische stoornis, een verstandelijke beperking of geheugenproblemen/dementie.
–
De wet geldt niet voor mensen die zich vrijwillig laten opnemen.
3. Wat zijn de voorwaarden voor een gedwongen opname?
–
Een persoon lijdt aan een geestesstoornis;
–
Als gevolg daarvan vormt hij een gevaar voor zichzelf, anderen of zijn omgeving; causaal verband
–
Dit gevaar kan niet buiten een instelling afgewend worden.

Dit betekent dat gedwongen opname de laatste mogelijkheid is.

Grondgedachte hierachter is dat mensen beschermd worden tegen door hem of haar ongewenst
ingrijpen; mag alleen bij gevaar.
13
Gedwongen opname
Wet op Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen
(BOPZ)
4. Welke personen kunnen een beslissing nemen over een gedwongen opname?
–
Rechter  kan een rechterlijke machtiging afgeven.
–
Burgemeester  kan een inbewaringstelling afgeven in een spoedgeval, dus
wanneer iemand heel snel van de straat af moet en er geen tijd is om een
rechter te raadplegen.
5. Wat wordt er mogelijk veranderd in de wetgeving?
Twee afzonderlijke regelingen:
–
•
•
–
De Wet Verplichte geestelijke gezondheidszorg voor psychiatrische patiënten.
De Wet Zorg en dwang voor mensen met een verstandelijke handicap of
dementie.
Doel van deze afzonderlijke regelingen is dat er beter aangesloten wordt bij de
afzonderlijke kenmerken en belangen van de doelgroepen.
14
Gedwongen opname
In bewaring stelling (art. 20
IBS)
•
De in bewaring stelling (IBS) is een spoedopname, waarbij iemand die zo erg in de war is dat hij
gevaarlijk is, tegen zijn wil met spoed opgenomen kan worden in een psychiatrisch ziekenhuis.
•
Client (12 plus) lijdt aan een psychische stoornis en veroorzaakt een onmiddellijk dreigend gevaar
voor uzelf of anderen; (gevaarscriterium!)
•
Er is waarschijnlijk een verband tussen de stoornis en het gevaar
•
Client is niet vrijwillig bereid tot opname
•
De dreiging van gevaar is zo dringend dat een uitspraak van de rechter niet kan worden
afgewacht;
•
Het gevaar kan niet op een andere manier, buiten een psychiatrisch ziekenhuis worden afgewend.
15
Gedwongen opname
In bewaring stelling
•
In stappen ziet de IBS-procedure er als volgt uit:
1.
De burgemeester vraagt een verklaring aan een onafhankelijke arts (een arts die de patiënt
nooit heeft behandeld).
2.
Op basis van de verklaring kan de burgemeester de IBS afgeven. Binnen 24 uur volgt de
spoedopname.
3.
De burgemeester moet direct een verklaring maken en de inspecteur van de
gezondheidszorg, de officier van justitie en de familie of voogd van de patiënt op de hoogte
brengen.
4.
De verklaring van de burgemeester en de medische verklaring gaan naar de rechter. Deze
beslist binnen drie dagen of de IBS terecht is en of de patiënt langer moet blijven. Hiervoor
praat hij met de patiënt en zijn advocaat.
16
Gedwongen opname
Rechterlijke machtiging



•
Rechterlijke machtiging (RM) is de beslissing van een rechter dat een
cliënt gedwongen opgenomen moet worden of blijven.
Het is een verzamelnaam voor verschillende machtigingen waarmee een
cliënt gedwongen kan worden tot een opname of tot een behandeling.
Welke zijn dit?
Het is geen spoedprocedure.
Een cliënt kan op drie manieren een rechterlijke machtiging krijgen:
–
Aanvraag door de omgeving;
–
Als hij al opgenomen is;
–
Eigen aanvraag.
17
Het behandelplan/zorgplan
• Wet stelt behandelplan verplicht (gehandicapten en ouderenzorg =
zorgplan)
• Instemming: niet mogelijk dan partner, ouder of wettelijke
vertegenwoordiger
Middelen en maatregelen
Toepassing M&M – beperkt vrijheid van de patiënt
Gevaarscriterium: gevaar voor de patiënt of voor anderen
Drie situaties
1. er is nog geen behandelingsplan – noodsituatie (niet langer dan 7 dg)
2. Er is wel een behandelingsplan – daarin staan de toe te passen M&M
opgenomen met instemming patiënt
3. Er is wel een behandelingsplan – maar het toepassen van het M&M is
daarin niet opgenomen – ernstige noodsituatie (niet langer dan 7 dg)
Besluit middelen en maatregelen
Art. 2
a. afzondering, waaronder wordt verstaan het voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten
van een patiënt in een speciaal daarvoor bestemde eenpersoons kamer;
b. separatie, waaronder wordt verstaan het voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten
van een patiënt, niet zijnde een patiënt verblijvend in een verpleeginrichting, in een speciaal
daarvoor bestemde en door Onze minister als separeerverblijf goedgekeurde afzonderlijke ruimte;
c. fixatie, waaronder wordt verstaan het op enigerlei wijze beperken van een patiënt in zijn
bewegingsmogelijkheden;
d. medicatie, waaronder wordt verstaan het aan een patiënt toedienen van geneesmiddelen;
e. toediening aan een patiënt van vocht of voeding.
Afweging
Subsidiariteit: zijn er voor de
cliënt minder ingrijpende
alternatieven om het
gevaar/nadeel af te wenden?
Proportionaliteit: staat de
vrijheidsbeperkende maatregel
in redelijke verhouding tot het
risico?
Effectiviteit: heeft de
vrijheidsbeperkende maatregel
(nog) het gewenste effect?
https://www.dwangindezorg.nl/onvrijwilligezorg/procedures-dwangmaatregelen-in-deinstelling/dwangbehandeling/beslisschema-bijdwangbehandeling
Beperking van rechten
Ontvangen van bezoek
Bewegen in en rond het ziekenhuis
Post en telefoneren
Indien:
Gezondheidstoestand er ernstig onder lijdt
Orde in het ziekenhuis ernstig wordt verstoord
Strafbare feiten te voorkomen
Klachtrecht bopz
• De behandelaar vindt dat de patiënt niet in staat is zijn wil te
bepalen over de voorgenomen behandeling (en overlegt daarom
niet met hem maar met de familie);
• Tegen de wil van de patiënt wordt het overeengekomen of het
vastgestelde behandelingsplan toch toegepast vanwege gevaar
voor de patiënt of voor anderen;
• Omdat er sprake is van een tijdelijke noodsituatie worden er
tegen de wil van de patiënt middelen of maatregelen toegepast;
• De rechten van de patiënt worden ingeperkt (bijvoorbeeld in
geval van vrijheidsbeperkingen of dwangtoepassing);
• Het overeengekomen behandelingsplan wordt niet toegepast;
Wilsonbekwaamheid
Wilsonbekwaamheid – heeft betrekking op het besluitvormingsvermogen
Iemand is wilsonbekwaam als hij:
• informatie niet kan begrijpen en afwegen;
• niet begrijpt wat de gevolgen van zijn besluit zijn;
• en/of geen besluit kan nemen.
Wilsonbekwaamheid kan kort duren of voor altijd zijn. Iemand kan
bijvoorbeeld geen beslissing nemen omdat hij tijdelijk buiten bewustzijn is.
Maar iemand kan ook voor de rest van zijn leven wilsonbekwaam zijn,
bijvoorbeeld bij ernstige dementie.
Curatorschap art 1: 378 ev
Curatele voor financiële en persoonlijke beslissingen
• Curatele is voor mensen die hun financiële en persoonlijke zaken niet
zelf kunnen regelen en voor wie beschermingsbewind en/of
mentorschap niet volstaat.
• Een curator beslist over geld, verzorging, verpleging, behandeling of
begeleiding van de betrokkene. Iemand die onder curatele staat is
handelingsonbekwaam.
Alle lopende ondercuratelestellingen staan in het openbare curatele- en bewindregister.
Gronden art. 1:378 BW
Een meerderjarige kan door de kantonrechter onder curatele worden
gesteld, wanneer hij tijdelijk of duurzaam zijn belangen niet behoorlijk
waarneemt of zijn veiligheid of die van anderen in gevaar brengt, als
gevolg van
• a. zijn lichamelijke of geestelijke toestand, dan wel
• b. gewoonte van drank- of drugsmisbruik,
en een voldoende behartiging van die belangen niet met een meer
passende en minder verstrekkende voorziening kan worden
bewerkstelligd.
Bewind art. 1: 431 BW ev
Bewind voor financiële beslissingen
Beschermingsbewind is voor mensen die hun financiële zaken niet zelf
kunnen regelen. De beschermingsbewindvoerder beheert het geld en de
goederen van de betrokkene. Beschermingsbewind kan wegens verkwisting
of het hebben van problematische schulden worden ingesteld. Deze
bewinden staan in het openbare curatele- en bewindregister.
Bewind wordt niet ingesteld over een persoon, maar over alle of bepaalde
goederen van een persoon.
Gronden art. 1:431 BW
Indien een meerderjarige tijdelijk of duurzaam niet in staat is ten volle
zijn vermogensrechtelijke belangen behoorlijk waar te nemen, als
gevolg van
• a. zijn lichamelijke of geestelijke toestand, dan wel
• b. verkwisting of het hebben van problematische schulden,
kan de kantonrechter een bewind instellen over één of meer van de
goederen, die hem als rechthebbende toebehoren of zullen
toebehoren.
Mentorschap art. 1: 450 BW
Mentorschap voor persoonlijke beslissingen
• Mentorschap is voor mensen die hun persoonlijke zaken niet meer
zelf kunnen regelen. De mentor beslist over de verzorging, verpleging,
behandeling of begeleiding van de betrokkene.
De mentor neemt dan, zoveel mogelijk samen met zo iemand, de
beslissing.
Gronden mentorschap
• Indien een meerderjarige als gevolg van zijn geestelijke of
lichamelijke toestand
• tijdelijk of duurzaam niet in staat is of bemoeilijkt wordt zijn
belangen van niet-vermogensrechtelijke aard zelf behoorlijk
waar te nemen