Visie en beleid - Stichting Sprank

Visie
Iedere cliënt heeft recht
op vrijheid, op een
eigen levensovertuiging, op een eigen mening, op
een eigen levensstijl, op privacy.
In deze visie, dat een cliënt zoveel
mogelijk de regie over het eigen
lichaam en leven voert, passen
eigenlijk geen vrijheidsbeperkingen.
Vrijheidsbeperkende maatregelen
grijpen diep in op het leven van de
cliënt, daarom moet dit altijd zorgvuldig
gebeuren en moet altijd gekeken
worden of dit effectief en passend is.
Daarbij moeten de risico’s altijd
genoemd en afgewogen worden. Een
leven zonder risico’s bestaat niet en
heeft geen kwaliteit. Het gesprek
tussen cliënt, familie en medewerkers
is hierbij belangrijk. Wat zijn
aanvaardbare risico’s en staat dit in
verhouding tot de voorgestelde of
toegepaste vrijheidsbeperking?
De discussie hierover en het bewust
omgaan met vrijheidsbeperkende
maatregelen is erg belangrijk binnen
Sprank.
Beleid
Het beleid rond vrijheidsbeperkende maatregelen is
gebaseerd op de zorgvisie
van Sprank. Hierbij staat de cliënt
centraal en zijn vrijheid om te leven
zoals hij droomt.
Als gevolg hiervan, wordt er in de zorg
aan de cliënten gestreefd naar zo min
mogelijk vrijheidsbeperkingen. De
aandoening of beperking van een
cliënt kan leiden tot situaties waarin
sprake is van gevaar, voor de cliënt
zelf, voor anderen of voor zijn
materiële omgeving. Vrijheidsbeperking zien we als een uiterste
noodgreep in de ondersteuning en
begeleiding van cliënten, met als doel
de veiligheid van cliënt en anderen.
De Wet Bopz
De Wet Bopz beschermt de rechten van cliënten die te maken krijgen met dwang in
de zorg. Als omwille van de veiligheid toch ingegrepen moet worden in de vrijheid
van een cliënt, valt hij/zij daarmee onder de wet BOPZ. Hierbij zijn 2 zaken van
belang:
De externe rechtspositie (opnamestatus)
Bij de externe rechtspositie gaat het om regels rond de opneming van cliënten. Er
bestaan drie verschillende vormen van opneming:
1. Vrijwillige opneming: De Wet BOPZ is niet van toepassing.
2. Gedwongen opneming: dwangopneming kan alleen als er sprake is van
gevaar voor zichzelf, voor anderen of voor de materiële omgeving. Dit gevaar
is een gevolg van de ‘geestesstoornis’. De cliënt komt hiermee onder de wet
BOPZ te staan.
3. Onvrijwillige opneming (artikel 60: geen bereidheid, geen verzet): deze
cliënten kunnen zelf niet kenbaar maken of zij al dan niet vrijwillig in de
woonvoorziening willen wonen. De cliënt komt hiermee onder de wet BOPZ te
staan.
Vrijheidsbeperkingen
Algemene wettelijke regels en
omgangsvormen
Er zijn algemene wettelijke regels en omgangsvormen voor iedere Nederlander die ervoor
zorgen dat we prettig en veilig met elkaar
samenleven.
Huisregels | Artikel 37 BOPZ
Iedere locatie van Sprank (dus niet alleen de
BOPZ-aangemerkte adressen) heeft huisregels
die samen afgesproken zijn en waar cliënten en
begeleiders zich aan moeten houden. Jaarlijks
worden deze tijdens bewonersoverleggen met
de cliëntondersteuners geëvalueerd.
Dwangbehandeling | Artikel 38 BOPZ
Uitgangspunt van de Wet BOPZ is: het
toepassen van behandeling in
overeenstemming met cliënt en/of wettelijk
vertegenwoordiger. Als dit niet mogelijk is, kan
zo nodig dwangbehandeling worden toegepast.
>> Zie vervolg op achterkant
Bijvoorbeeld:
 in een auto doe je een gordel om;
 je loopt niet in je blootje op straat;
 je mag niet stelen.
Bijvoorbeeld:
 je komt niet ongevraagd op
elkaars kamer;
 in de huiskamer mag je niet roken;
 we vloeken niet.
Zo spreken we soms bijvoorbeeld af
dat:
 er ’s nachts een deuralarm op je
deur zit;
 je alleen met begeleiding de straat
op mag;
 je niet onbeperkt mag eten en
drinken.
De interne rechtspositie (behandeling en bejegening)
Hierbij gaat het om toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen. Dit geldt pas
ná de externe rechtspositie (opneming), dus pas nadat cliënten onder de
bescherming van de Wet Bopz zijn geplaatst. Vrijheidsbeperkende maatregelen zijn
in principe dus niet toe te passen bij vrijwillig opgenomen cliënten.
Wanneer mogen vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast worden?
Stel jezelf de juiste vragen in de juiste volgorde:
1. Is er gevaar? Is dit gevaar een gevolg van de beperking?
2. Kun je het gevaar afwenden zonder vrijheidsbeperking?
3. Is de vrijheidsbeperking proportioneel? (staat de beperking in relatie tot het
gevaar).
Is het effectief?
Kun je een lichter effectief middel bedenken? (subsidiariteit)
Middelen en Maatregelen | Artikel 39 BOPZ
Het kan voorkomen dat zich ernstige
gevaarsituaties voordoen die niet voorzien zijn of
waarover geen afspraken gemaakt zijn in het
zorgplan. Ter overbrugging van dergelijke
(tijdelijke) noodsituaties kunnen zogenoemde
‘middelen en maatregelen’ worden toegepast:
Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat:
 begeleiding je tegenhoudt als je bij
een onbekende in de auto wilt
stappen omdat hij je iets leuks
belooft;
 als je zó boos wordt dat je met
een mes gaat dreigen, een
begeleider je polsen vasthoudt.
Vrijheidsbeperkingen | Artikel 40 BOPZ
Vrijheidsbeperkingen van de cliënt in en rond de
instelling (post, bezoek, telefoon, internet, social
media).
Voorbeelden hiervan zijn:
 dat je naar je eigen kamer gaat als
je boos bent;
 dat je soms niet op bepaalde
internetsites mag;
 dat je je mobiele telefoon alleen
op vaste tijden bij je hebt.
Klachtenregeling | Artikel 41 BOPZ
Een specifieke regeling voor cliënten voor klachten met betrekking tot de toepassing
van de Wet BOPZ en/of vrijheidsbeperkingen. De cliënt zelf kan een klacht indienen,
maar ook anderen, zoals medecliënten die voor iemand willen opkomen.
Stuur je klacht naar de BOPZ commissie: [email protected]
Vragen?
Binnen Sprank is er een commissie BOPZ werkzaam. Deze
commissie ziet toe op een juiste uitvoering van de Wet BOPZ binnen
de organisatie. Het beleid is gericht op het voorkomen en beperken
van vrijheidsbeperkende maatregelen. Vrijheidsbeperkende maatregelen moeten
gemeld worden bij de BOPZ commissie.
Heb je vragen? Mail je gedragsdeskundige of de BOPZ-commissie
[email protected]
Visie en beleid
Vrijheidsbeperkende maatregelen
en de Wet Bopz
Keuzevrijheid
Je mag zijn wie je bent
Je hebt je eigen wensen.
Je mag doen wat jij wilt en kunt.
Zo heeft God jou gemaakt.
Je maakt je eigen keuzes.
We willen dat jij je thuis voelt bij Sprank.
We willen dat jij je vrij voelt.
Wij zijn gast in jouw huis.
We stemmen werk en activiteiten af op wat jij wilt en kunt.
We nemen jou en jouw keuzes altijd serieus.
Zo kun je het beste uit jezelf halen.
Maar soms mag je niet doen wat je zelf wilt.
En moeten we ‘Nee’ tegen je zeggen.
Dat doen we omdat je gedrag dan nadelig is
voor jezelf of voor anderen.
Of dat je zelfs een gevaar bent voor jezelf of voor anderen.
Omdat je jezelf bijvoorbeeld pijn wilt doen.
Of omdat je andere cliënten bang maakt.
In dit document lees je waarom we soms jouw vrijheid beperken.
Dat we dit met de grootst mogelijke zorgvuldigheid doen.
En dat wij ons ook aan regels moeten houden.