Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose ? Module II: Psychose begrijpen ? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie ? Module IV: Behandeling van psychose de rol van andere interventies ? Psychose begrijpen Kwetsbaarheid-Stress model InFoP 2 -module 2 Kwetsbaarheid-Stress model Kwetsbaarheid = Vatbaar zijn voor ... ≠ Zwakte Draagkracht bepaald door... intelligentie persoonlijkheid pessimist / optimist levenservaringen piekeren psychische spanning opvoeding waarden / normen hersenstoornissen erfelijkheid onverwerkte trauma’s Draagbalk Kwetsbaarheid voor Psychose = Knoop in de balk Kwetsbaarheid voor psychose Deze kwetsbaarheid maakt dat mensen onder invloed van stress een psychose kunnen ontwikkelen. Kwetsbaarheid voor Psychose = Knoop in de balk Verklaard door... Foutieve wisselwerking tussen de verschillende hersencellen Erfelijke factoren Ontwikkelingsstoornissen Kwetsbaarheid voor psychose Kwetsbaarheid - Stress model DREMPEL VOOR EEN STOORNIS Jos Ann Jean = STRESS Draagkracht Piet Lies Oorzaken van psychose ? Stoornissen in de hersenen Erfelijkheid Omgevingsfactoren voor - rond de geboorte Overgevoeligheid voor stress KWETSBAARHEID Erfelijkheid Factoren voor/rond geboorte Stoornissen in de hersenen Schizofrene Psychose Hoe werken de hersenen ? Complex orgaan Gebieden Banen Zenuw vezels Neurotransmitters Prikkel overdracht Mensen met psychose hebben andere hersenstruktuur Kleine vermindering hersenstof Grotere hersenkamers Afwijkingen in verschillende gebieden van de hersenen Mensen met psychose hebben andere hersenfunctie RUST ACTIVITEIT Schizofrenie: een aandoening van meerdere systemen in het brein Dopamine Acetylcholine Cannabinoide Adrenaline Serotonine GABA Glutamaat Neuropeptides Andere werking van de hersencellen Neurotransmitters sleutel vb. onevenwicht dopamine Receptoren slot Is psychose erfelijk ? Psychose komt frequenter voor bij families van mensen met psychose Meerdere genen noodzakelijk Complexe erfelijkheid Niet de aandoening maar de kwetsbaarheid wordt doorgegeven Hoe wordt psychose overgeërfd ? Schizofrene Psychose Schizoaffectieve stoornis Bipolaire stoornis psychose Hypothese : bij complexe aandoeningen zoals schizofrenie gaat het om meerdere genen met kleine effecten, die kunnen overlappen met andere stoornissen. Hoe groot is de kans op schizofrene psychose ? Bevolking 1% Eerstegraadsverwanten 10% Beide ouders 50% Eeneiïge tweeling 50% In 70% is er geen familiale voorgeschiedenis ! Erfelijkheid Niet de ziekte maar de gevoeligheid wordt doorgegeven. Momenteel geen predictieve testen Wel lopend onderzoek naar erfelijke determinanten voor : Reactie op medicatie Ontwikkeling van nevenwerkingen Oorzaken van kwetsbaarheid ? Omgevingsfactoren (voor / rond de geboorte) Geboorte in winter en lente Virus infectie tijdens zwangerschap Verwikkelingen tijdens bevalling Bijdrage voor de kwetsbaarheid 70 - 80% erfelijkheid 20 - 30% omgevingsfactoren Stoornissen in de hersenen STRESS KWETSBAARHEID Factoren voor/rond geboorte Erfelijkheid Schizofrene Psychose Wat zijn bronnen van stress ? Levensgebeurtenissen... Veranderingen tijdens adolescentie Studeren Verliefdheid Huwelijk Dood van naaste Verlies van baan Alcohol en drugs Pesten … Wat is stress ? o Gedachten wat men denkt over het probleem n Bron dat waarover men zich zorgen maakt STRESS p Lichamelijke reacties hoe het lichaam reageert r Gedrag q Gevoelens wat men doet om de stress aan te kunnen of te vermijden de emotionele toestand Omgaan met stress ? Hoeveelheid stress Duur van de stress Belang van “ervaren” stress Omgaan met stresserende omstandigheden Mate van stress in de familie / omgeving Mate van steun uit de omgeving KWETSBAARHEID Factoren voor/rond geboorte Erfelijkheid Stoornissen in de hersenen Psychosociale factoren STRESS Alcohol, drugs,... Schizofrene Psychose Draaglast = belasting van buiten uit Andere Studeren Werk Dagelijks leven Levensgebeurtenissen Relaties Kwetsbaarheid voor psychose De balk barst de eerste verschijnselen Andere Studeren Werk Dagelijks leven Relaties Levensgebeurtenissen Kwetsbaarheid voor psychose St u de re n Gebroken balk De psychose ks elij g a D ven le Levensgebeurtenissen Andere W s Relatie Kw vo ets or ba ps arh yc eid ho se er k InFoP-module 2 Vragen ?