Vrouwenraaddossier Eicel=stamcel Eicellen groeien niet aan bomen De vrouw heeft maar een beperkte voorraad eicellen. De productie verloopt traag en delicaat: één per maand. Het afstaan van eicellen gebeurt via een ernstig medisch ingrijpen. De man heeft een grote voorraad zaadcellen: een productie van meer dan 200 miljoen per dag. Het afstaan van zaadcellen gebeurt op natuurlijke wijze. Stamcellen zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Ze bieden voor velen hoop op genezing van allerlei ziektes, ze zijn van prioritair belang voor wetenschappelijk onderzoek en voor de biotechnologische industrie. De eicel is de moeder van alle stamcellen en voor stamcelonderzoek zijn dus enorm veel eicellen nodig. Wereldwijd zijn vrouwen met hun eicellen bij de stamcelhype betrokken. Er zijn vrouwen die hun eicellen na een hormonale behandeling laten oppikken voor eigen gebruik in het kader van in vitro fertilisatie of voor donatie aan vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen. In bepaalde landen verkopen vrouwen hun eicellen. Eicellen op zich kunnen nog niet bewaard worden. Bevruchte eicellen (embryo’s) kunnen wel ingevroren worden en nadien bij de vrouw zelf ingeplant worden of in het geval van donatie bij een andere vrouw. Wanneer er dan nog embryo’s overblijven kunnen de embryonale stamcellen uit die restembryo’s, gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. De restembryo’s kunnen ook vernietigd worden. Niemand verzet zich tegen het « oogsten » van eicellen. Over de bescherming van embryo’s bijvoorbeeld, wordt wel met omzichtigheid omgegaan. De feministische invalshoek ontbreekt in het stamceldebat dat dringend moet opengetrokken worden. Het moet rekening houden met machtsrelaties tussen arts/wetenschapper en patiënt, tussen een biotechnologisch bedrijf en een vrouw als individu. Aanbevelingen Het stamcelonderzoek zal zich verder ontwikkelen maar er moet op een ethische manier omgegaan worden met het “oogsten” van eicellen. In plaats van massaal eicellen te oogsten kunnen volgende alternatieve pistes bewandeld worden: - gebruik maken van stamcellen uit restembryo’s; - technieken ontwikkelen om eicellen te bewaren en te laten delen; 2006 1 Vrouwenraaddossier Eicel=stamcel - verbod op winstgevende handel in eicellen (tussen individuen; tussen individuen en bedrijven) vrouwen moeten op voorhand verplicht geïnformeerd worden bij elke ingreep waarbij hun eicellen betrokken zijn opdat zij geïnformeerde beslissingen kunnen nemen. Dit geldt ook voor wat er met de navelstreng van hun baby gebeurt. 2006 2