Competenties - LannooCampus

Human Resource Management
(Academiejaar: 2014-2015)
Prof. Dr. F. Lievens
Vakgroep Personeelsbeleid en Arbeids- en Organisatiepsychologie,
Dunantlaan 2, 9000, Gent
Welke rol speelt een Human
Resource Manager in een
organisatie ?
Met welke problemen en
uitdagingen wordt hij/zij
geconfronteerd ?
Rollen HR-manager
STRATEGISCHE
FOCUS
Management van
strategisch HR
Management van
transformatie en
verandering
PROCESSEN
Management van de
bedrijfsinfrastructuur
MENSEN
Management van
de medewerkers
Rekrutering en selectie
Training en ontwikkeling
OPERATIONELE
Loopbaanmanagement
FOCUS
Functiewaardering
Verloningssystemen
Prestatiemanagement
Tewerkstellingsprocedures
Wetgeving
Functiestudie
Human resource planning
Rollen HR-manager
STRATEGISCHE
FOCUS
Management van
strategisch HR
Management van
transformatie en
verandering
PROCESSEN
MENSEN
Management van de
bedrijfsinfrastructuur
Management van
de medewerkers
Arbeidsverhoudingen
• Relaties met vakbonden
OPERATIONELE
FOCUS
• Participatie
medewerkers
• Communicatie
• Klimaat van vertrouwen
• Psychologisch contract
Taken HRM
• Functie en organisatie
– Functiestudie en -ontwerp
• Instroom verzekeren
– Human resource planning
– Rekrutering en selectie
• Vorming, training en ontwikkeling
– Individueel en organisationeel leren
– Loopbaanmanagement
• Verloning
– Functiewaardering
– Verloningssystemen en benefits
• Sturen van medewerkers naar
ondernemingsdoelstellingen toe
– Prestatiemanagement
Taken HRM (vervolg)
• Diensten inzake gezondheid,
veiligheid en persoonlijk
welzijn
• Administratieve
verantwoordelijkheden
– Tewerkstellingsprocedures
– Wetgeving
– HR-informatiesystemen
Taken HRM (vervolg)
• Arbeidsverhoudingen
– Relaties met vakbonden
– Participatie medewerkers
– Communicatie
– Klimaat van vertrouwen
Rollen HR-manager
STRATEGISCHE
FOCUS
Management van
strategisch HR
Management van
transformatie en
verandering
PROCESSEN
MENSEN
Management van de
bedrijfsinfrastructuur
Management van
de medewerkers
OPERATIONELE
FOCUS
In welke opzichten verschilt
massaproductie nu van deze uit
“Modern Times”?
• Werk
• Chef
• Filosofie
Definitie HRM
~ Personeelsbeleid
• HRM: specifieke benadering van
personeelsbeleid, die beoogt competitief
voordeel te halen en te behouden door
het strategisch inzetten van betrokken en
bekwame medewerkers via diverse HR
technieken
Competitief voordeel
Bekwame en
betrokken
medewerkers
Medewerkers
HR Technieken
HRM: Kenmerk 1
• Personeel = belangrijkste factor in
organisatie.
 “kostenpost” of “lastpost”
• Medewerkers = bron van inkomsten en
hefboom voor competitief voordeel.
• Human Resources = Human Capital
–Personeel = kernkapitaal in organisatie.
• Gevolgen
–Zoals andere grondstoffen (“resources”) wordt
personeel zorgvuldig uitgekozen, ontwikkeld, etc.
• Investeren in HRM-activiteiten
Casuïstiek
Geef negatieve gevolgen van een
loketbediende, die ondermaats
presteert (fouten maakt, tegen zijn
zin naar het werk komt, etc.).
Wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek
• Significant competitief voordeel ?
• Huselid (1995)
– Investering in HRM-activiteiten
(“High Performance Work Practices”)
• Rekrutering en selectie
• Training
• Prestatiebeoordeling
• Prestatiebeloning
• Job design
• Participatie
• ...
– 968 bedrijven
– Effect op verloop, financiële prestaties, …
HR Praktijk
Aantal uren training
nieuwe medewerkers
Percentage
medewerkers met
prestatiebeoordeling
Aantal medewerkers
per HR professional
Percentage aanwervingen via valide tests
Onderste
10%
Top
10%
35
117
41%
95%
254
140
4%
30%
Huselid et al., 2000, AMJ
M
+ 1SD
“A one-standard-deviation increase in
such practices is associated with a
relative 7.05% decrease in turnover
and, on a per employee basis, $27.044
more in sales and $18.641 and $3.814
more in market value and profits,
respectively”
Wat vorige studenten zeiden…
1. Werkt het ook niet andersom?
– Meer winst = Meer HR
Wat vorige studenten zeiden…
1. Werkt het ook niet andersom?
2. Net zoals machines kunnen we toch
ook mensen vervangen?
Wetenschappelijk onderzoek
Organisatieniveau
Human Capital
Emergence
processen
(HR investeringen
zoals socialisatie,
training,…)
Individueel niveau
kenmerken
medewerkers
Organisatieniveau
Winst, …
Wat vorige studenten zeiden…
1. Werkt het ook niet andersom?
2. Net zoals machines kunnen we toch
ook gewoon mensen vervangen?
3. Bij HRM gaat het enkel om geld en
meer winst.
HRM: Kenmerk 2
• HRM: proactief afgestemd op strategie van
onderneming (“externe fit”).
 Administratieve beheersfuncties
 Reactief
• HRM domeinen: afgestemd op elkaar (“interne fit”).
 Geïsoleerd
• HRM = Strategisch HRM
Michigan matching model
• Beloning
• Ontwikkeling
• Beoordeling
• Prestatie
• Werving en Selectie
Michigan matching model
Beloning
Werving
en
Selectie
Prestatie
Beoordeling
Ontwikkeling
Michigan matching model
Beloning
???
Werving
en
selectie
???
Team
player
Beoordeling
???
Ontwikkeling
???
A.
B.
Herken jij ook dat
“het-zal-me-lukken”
gevoel?
C.
D.
Michigan matching model
Groepspremies
Advertentie
Sociabiliteit
Extraversie
Scouts
Team
player
Laterale
evaluaties
Outward
bound
Harvard (stakeholder) model
‘Stakeholders’
Management
Aandeelhouders
Medewerkers
Vakbonden
Maatschappij
…
Beleidsdomeinen
HR stroom
HR systemen
Werknemersinvloed
Context
Organisatiestrategie
Organisatiecultuur
Arbeidsmarkt
Legaal kader
…
Resultaten
Competentie
Betrokkenheid
Congruentie
Kosten
Lange termijn
“Welzijn”
• Individu
• Organisatie
• Maatschappij
HRM: Kenmerk 2
• HRM: proactief afgestemd op strategie
onderneming (“externe fit”).
 Administratieve beheersfuncties
 Reactief
• HRM domeinen: afgestemd op elkaar (“interne fit”).
 Geïsoleerd
• HRM = Strategisch HRM
• Gevolgen
–HRM zetelt in directieraad.
–HR andere plaats in organogram.
Organogram
Directie
Organogram A
Directie
Financiën
Boekhouder
Personeelsdienst
Productie
Selectie
Verloning
Verkoop
R&D
Reclame
Marktonderzoek
Organogram B
Directie
Personeelsdienst
Financiën
Boekhouder
Productie
Verkoop
R &D
Reclame
Marktonderzoek
Organogram A
Directie
Financiën
Personeelsdienst
Boekhouder
Verkoop
Productie
Selectie
R&D
Reclame
Marktonderzoek
Verloning
Organogram B
Directie
Personeelsdienst
Financiën
Boekhouder
Productie
Verkoop
R&D
Reclame
Marktonderzoek
Organogram Divisiestructuur
Corporate
Directie
Groepsniveau
Director
Finance
Divisieniveau
Director
HR
Director
Operations
Director
Sales
Director
R&D
Andere organogrammen
Organogram (5)
Wetenschappelijk onderzoek
• Externe en interne fit (afhankelijk van
strategie)?
– Strategische vs. technische HR
activiteiten
• Huselid et al. (1997)
– Geen relatie technisch HR en Return-onInvestment (ROI).
– Significante relatie strategisch HR en
ROI.
– Ondernemingen staan verder in
technisch dan in strategisch HR.
HRM: Kenmerk 3
• HRM moet toegevoegde waarde
aantonen met hard cijfermateriaal.
– Return-on-Investment (ROI)
“What gets measured, gets managed, and gets
done!”
• HRM = HR scorecard /HR analytics
– HR deliverables
– HR performance drivers
– HR enablers
– HR doables
HR Scorecard
HR Enablers
(bijvoorbeeld een
trainingsprogramma of
beloningssysteem dat polyvalentie
aanmoedigt)
HR Performance
Drivers
(bijvoorbeeld
polyvalentie en
klantvriendelijkheid van
personeel)
HR Deliverables
Zeer competente en
klantvriendelijke
bediening van klanten
Implementatie
van strategie
HR Doables
Impact
(bijvoorbeeld aantal
personeelsleden dat
trainingsprogramma
volgt)
(bijvoorbeeld meer
winst door tevreden
en trouwe klanten)
Case HR Scorecard
Zijn deze HR maten performance driver (PD),
deliverable (DE), doable (DO) of enabler (EN)?
PD
1. Kost per uur training
2. De gemiddelde tijd die wordt
besteed aan het socialiseren van
nieuwelingen in de organisatie
3. Bekwaamheid om ‘out-of-the-box’
te denken
4. ‘Troubleshooting’ vaardigheden
5. Crossculturele
trainingsprogramma’s
6. Het aantal klachten van klanten
DE
DO
EN
HRM: Kenmerk 4
• Lijnmanagement is betrokken bij HRM
 Gecentraliseerd
• HRM = People management
– Internalisering van HRM
• Rolverdeling
– HR manager = architect
– Lijnmanager = eigenaar
• Gevolgen
– HRM = Generalist
– HRM = Coach van lijnmanager
• Dialoog tussen beide
Een toevallig gesprek…
•
•
•
•
CEO (Chief Executive Officer): Hoe gaat het?
HR manager: Goed, druk, druk, druk, hé.
CEO: Daar zeg je me wat.
HR manager: Maar de belangrijke training
over prestatiemanagement is nu wel af. Je
weet wel onze nieuwe benadering om
functioneringsgesprekken te voeren, die
iedereen belangrijk vond.
• CEO: Inderdaad.
• HR manager: Je had gezegd dat je er
eventueel bij zou kunnen zijn.
• CEO: I know maar we zijn net bezig met een
nieuwe acquisitie in het buitenland. Ik denk
niet dat iemand het zal merken als ik er niet bij
ben.
Wat zegt de HR manager nu best?
• HR manager: Maar ze gaan het wel
merken als je er wel bij bent.
Kritiek op HRM
• Metaniveau / ver van de praktijk
• Optimistisch
44
Kritiek op HRM
• Metaniveau / ver van de praktijk
• Optimistisch
– “Like the myths of the cowboy and the wild
west which served to obscure the reality of
the massacre of the Indians, so HRM can
serve to obscure the assault on the union
movement in the USA” (Guest, 1990)
– “I am fed up with being told it, and I am not
going to listen anymore!” This outburst
captures my reaction to hearing executives
say how important their employees are…
Sounds good but in many organizations
there’s an enormous gap between the
rhetoric and the reality.” (Lawler, 2008)
– HRM = Human Reduction Management?
•
HR anorexia?
46
HRM tijdschriften
• Gevulgariseerd (A3, A4)
– HR Magazine, HR square, Peopleshere,
Vacature, etc.
• Peer reviewed (nationaal) (A2, A1)
– Gedrag en Organisatie
• Peer reviewed (internationaal) (A1)
Tijdschrift
Journal of Applied Psychology
Personnel Psychology
Academy of Management Journal
Organizational Behavior & Human
Decision Processes
Academy of Management Review
Journal of Management
Journal of Organizational Behavior
Journal of Vocational Behavior
Journal of Occupational &
Organizational Psychology
Prestige
1
2
3
4
Impactfactor
1.976
2.107
2.831
1.269
5
7
8
9
12
3.157
1.306
1.156
1.700
0.855
47
HRM Verenigingen
• VOCAP
• Personnel Managers Club (PMC)
• Society for Human Resource Management
• American Society for Training and
Development
• Society for Industrial and Organizational
Psychology
• Academy of Management
48
Sociale Media
49