De feiten voorbij

‘De feiten voorbij’: Analyse van causaal historisch redeneren
van havo-leerlingen als basis voor lessen op maat
Gerhard Stoel ([email protected])
(VMBO-examen, 2015)
1. Hoe herkennen we leerlingen
redeneren (diagnose)?
Leerling 1
Het ontstaan van de staat Israël heeft te maken met de diaspora, waardoor als gevolg de
holocaust gebeurde en nu eisen ze een eigen staat, dat heet zionisme.
AAAAH LASTIG!!!
2. Hoe helpen we hen (op maat) verder?
Leerling 2
Het ontstaan van de staat Israël heeft te maken met dat de zionisme een grote rol heeft
betekend. De zionisten wilden een eigen Joodse staat. Dat kwam mede door de Holocaust
toen er miljoenen joden werden vermoord. Ook heeft diaspora een grote rol gespeeld.
Procedurele of (meta-)
conceptuele kennis
En: tekststructuur (genre),
hoe schrijf ik het op?
Eindtermen causaal historisch redeneren (domein A)
De kandidaat kan rekening houden met:
1.
Het niet-lineaire en multi-causale karakter van historische verschijnselen
Tweede ordeen
gebeurtenissen
begrippen
2.
verschillende soorten oorzaken en gevolgen;
Bijvoorbeeld:
 directe en indirecte oorzaken, aanleiding (meest directe oorzaak), direct
optredende gevolgen en gevolgen op de langere termijn, gewilde en
Belang vanongewilde,
bewijs /
argumentatie
bedoelde en onbedoelde gevolgen, gevolgen vanEpistemologische
meer en minder
belang op grond van bijvoorbeeld schaal, intensiteit, duur;

3.
opvattingen
oorzaken en gevolgen op politiek-bestuurlijk, sociaaleconomisch en cultureel-
mentaal (waaronder godsdienstig) terrein.
het gegeven dat elke ordening van causaliteit een interpretatie is.
Overzicht project
Fase
Wie
Opbrengsten
Pilot – analyse
leerlingantwoorden
Kerngroep docenten
Rubrics, voorbeeldantwoorden, leerlijn
Pilot – ontwerpen
voorbeeldlessen
Kerngroep docenten
Voorbeeldlessen ‘op maat’, 1, 3 en 4/5 HAVO
Training (1 dag)
Netwerk docenten
Werken met leerlingantwoorden en lessen ‘op
maat’
Uitvoeren lessen
Kerngroep en netwerk
Filmpjes / lesplannen
Analysefase
Kerngroep en netwerk
Interviews docenten PCK
Disseminatie
Kerngroep docenten
Website met materialen / nascholing / (pop.)
publicaties
1. Vragen?
2. Hoe kun je op basis van je diagnose, vaklessen zo inrichten dat je:

recht doet aan de verschillen je leerlingen

En alle leerlingen verder helpt