een zee van tijd - Gebruikers

Werkblad 7 Ω Oorlog en crisis Ω Les 1: De Eerste Wereldoorlog
een zee
van tijd
Naam:
Het begin van de Eerste Wereldoorlog
Rond 1900 zijn er twee kampen in
Europa. Rusland, Frankrijk en GrootBrittannië aan de ene kant. OostenrijkHongarije en Duitsland aan de andere.
Deze twee kampen maken steeds ruzie
met elkaar. In 1914 wordt de Oostenrijkse
troonopvolger Frans-Ferdinand vermoord
in Sarajevo (Bosnië). Oostenrijk geeft
Servië de schuld. Weer een reden voor de
twee kampen om ruzie te maken. Die
ruzie leidt tot de Eerste Wereldoorlog.
1
een zee
van tijd
Moord in Sarajevo.
Wat is de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog?
Er zijn ook landen die neutraal blijven. Zij kiezen geen partij in de oorlog.
Nederland hoort bij die landen, net als Zweden en Zwitserland.
2
Wat betekent neutraal?
Te paard en te voet
In een oorlog werd altijd man tegen man gevochten. Soldaten trokken te voet
(infanterie) en te paard (cavalerie) op de vijand af.
Door de uitvindingen in de negentiende eeuw verandert dat. De artillerie speelt
een steeds grotere rol. Met de mitrailleur kunnen snel veel schoten achter elkaar
worden afgevuurd.
3
Kleur het rondje bij het goede antwoord.
Vechten met artillerie betekent:
❍ te voet vechten.
❍ vechten met paarden.
❍ vechten met vuurwapens.
❍ vechten met messen.
Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl
Werkblad 8 Ω Oorlog en crisis Ω Les 2: De oorlog in Nederland
een zee
van tijd
een zee
van tijd
Naam:
Rond 1900 zijn mannen in Nederland verplicht om een tijd in het leger te gaan.
Als ze naar huis mogen, houden ze hun uniform. Als het oorlog is, worden ze
opgeroepen. Omdat ze hun uniform nog hebben, kunnen ze meteen het leger in.
Mannen oproepen voor het leger in oorlogstijd heet mobiliseren.
In 1914 breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Het leger moet onze grenzen
beschermen. Daarom worden mannen tot 40 jaar gemobiliseerd.
1
Kleur het rondje bij het goede antwoord.
Wat betekent mobiliseren?
❍ Mannen oproepen voor het leger in oorlogstijd.
❍ Mannen onze grenzen laten beschermen.
❍ Mannen het leger in laten gaan.
❍ Mannen hun uniform laten houden.
Op rantsoen
Fabrieksarbeiders moeten het leger in. Schepen die producten naar Nederland
vervoeren, worden aangevallen door de Duitsers. De producten verdwijnen in zee.
Er zijn nog maar weinig producten te koop in Nederland.
Om alles eerlijk te verdelen, worden producten gerantsoeneerd. Iedereen krijgt
bonnen. Met die bonnen kan iedereen evenveel koffie, thee, brood en boter kopen.
2
Mag je zelf weten wat je met een bon koopt, denk je?
Op de bon staat wat je ermee kan kopen.
Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl
Werkblad 9 Ω Oorlog en crisis Ω Les 3: Eén dag
Naam:
Loopgraven.
een zee
van tijd
een zee
van tijd
Loopgraven
In de Eerste Wereldoorlog wordt er gevochten vanuit loopgraven. Aan de ene kant
van een gebied zitten de Duitse soldaten in loopgraven. Aan de andere kant van dat
gebied zitten de Fransen in loopgraven. Vanuit de loopgraven beschieten ze elkaar,
soms dagenlang. Soms proberen ze het gebied over te steken om dichterbij de
vijand te komen. Ze kunnen de vijand dan beter beschieten. Veel soldaten verliezen
zo hun leven.
1
Het is niet veilig om de loopgraven te verlaten. Waarom doen sommige soldaten
dat dan toch?
Wapenstilstand
In 1918 wordt een wapenstilstand gesloten. Duitsland geeft het op en vecht
niet meer. De oorlog is afgelopen. Er zijn heel veel doden gevallen in de Eerste
Wereldoorlog. In de Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Brittannië is het feest.
2
Kleur het rondje bij het goede antwoord.
Wat betekent ‘er is een wapenstilstand gesloten’?
❍ Er wordt feest gevierd in een aantal landen.
❍ Er wordt niet meer gevochten.
❍ Er zijn veel doden gevallen.
❍ De Verenigde Sten, Frankrijk, Groot-Brittannië en Duistland zijn vrienden.
Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl
Werkblad 10 Ω Oorlog en crisis Ω Les 4: De vrede en de gevolgen
een zee
van tijd
een zee
van tijd
Naam:
Verdrag van Versailles
In 1919 wordt de vrede gesloten in Versailles. Duitsland krijgt de schuld van de
oorlog en moet de andere landen betalen.
1
Kan Duitsland andere landen betalen, denk je?
Zwarte donderdag
Na de Eerste Wereldoorlog ontstaan er in de Verenigde Staten veel nieuwe
bedrijven. Mensen met geld kopen een stukje van zo’n bedrijf. Zo’n stukje heet
een aandeel. Het gaat heel goed. De aandelen worden steeds meer waard. Mensen
worden rijk. En steeds meer mensen kopen aandelen. Totdat er problemen
ontstaan in de industrie. In één klap zijn de aandelen niets meer waard. Dat
gebeurt op 24 oktober 1929: zwarte donderdag.
New York City.
2
Waarom kopen mensen steeds meer aandelen?
Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl
Werkblad 11 Ω Oorlog en crisis Ω Les 5: De crisisjaren
een zee
van tijd
een zee
van tijd
Naam:
Werkloosheid
In Nederland is er in de dertiger jaren weinig werk. Veel mensen zijn werkloos.
Het is heel moeilijk om aan werk te komen. Om te kunnen wonen en eten, kunnen
werklozen geld krijgen. Maar niet zomaar. Bij het stempellokaal moeten ze elke
dag een stempel halen. En daar staan hele lange rijen. Als je een stempel mist,
krijg je geen geld.
1
Wat zie je op de tekening?
2
Waarom moeten werklozen elke dag een stempel halen?
Een zee van tijd Ω werkbladen Ω groep 8 Ω © Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω www.eenzeevantijd.nl