Oranje Kruis
advertisement
Overzicht 26e druk Hans van der Pols © 2011 Het Oranje Kruis Het Oranje Kruis 26e druk © 2011 Het Oranje Kruis Indeling • • • • Deel I Algemeen Deel II Stoornissen in de vitale functies Deel III Letsels Deel IV Verband- en hulpmiddelen © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen Gevaar voor de eerstehulpverlener • 1-1-2 bellen • afstand houden • wachten op professionele hulp Geen gevaar voor de eerstehulpverlener • 5 belangrijke punten © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen 1 Vijf belangrijke punten Let op gevaar • voorbeelden • wat doe je © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen Ga na wat er is gebeurd • ongevalsmechanisme • stille getuigen Wat mankeert het slachtoffer • controle bewustzijn © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen Stoornis in het bewustzijn • bedreiging ABC • reageer onmiddellijk Geen stoornis in het bewustzijn • (nog) geen bedreiging ABC • controle letsels © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen Geruststellen • (eerstehulpverleners)gedrag Voor beschutting zorgen • onderkoeling • oververhitting © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen Zorg voor professionele hulp • 1-1-2 bellen → beantwoord de vragen • opvang professionele hulpverleners • overdracht/verwijzing © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen Helpen op de plaats waar hij ligt of zit Slachtoffer ernstig ongeval • niet bewegen • niet verplaatsen Behalve bij gevaar © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen Verplaatsen slachtoffer • Rautek vanaf de grond • Rautek vanaf de (auto)stoel • Ondersteunend verplaatsen © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen 2 Emotionele reacties • bij de hulpverlener • bij omstanders (soms is helpen onmogelijk) • groepsinvloed © 2011 Het Oranje Kruis I Algemeen 3 Kans op infectie Kans op wederzijdse besmetting Hulpmiddelen aangeraden • handschoenen • beademingshulpmiddelen (geen effectieve beademing → hulpmiddel weg) Handen wassen of desinfecteren met spray © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Vitale organen • hersenen • longen • hart © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies 1 Stoornissen in het bewustzijn • (geleidelijk) bewustzijnsverlies Controle bewustzijn • schudden schouders en aanspreken • zo nodig op de rug draaien © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Reactie bij bewustzijn • controleer ademhaling Geen reactie bewusteloos • roep om hulp omstander • controleer ademhaling © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Stoornissen in het bewustzijn → altijd 1-1-2 Dus ook bij • schedelhersenletsel • epilepsie/koortsstuipen/suikerziekte • beroerte (FAST) uitzondering → flauwte bij bewusteloosheid korter dan 2 minuten © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies 2 Stoornissen in de ademhaling Controle ademhaling Slachtoffer is bij bewustzijn • kijken en luisteren Bij bewusteloosheid → de kinlift • kijken, luisteren en voelen gedurende 10 seconden © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Luchtwegbelemmering Slachtoffer is bij bewustzijn opheffen uitwendige luchtwegbelemmering opheffen inwendige luchtwegbelemmering bij niet effectieve hoest • slagen tussen de schouderbladen • buikstoten bij bewustzijnsverlies → reanimatie © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Normale ademhaling Slachtoffer is bewusteloos • kinlift bij mogelijk wervelletsel • stabiele zijligging • elke minuut controle ademhaling © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Borstletsel • diepe wond: luchtdicht en aan 3 zijden afplakken • voorwerp vast met zwachtelrolletjes/ kleefpleister © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Stoornissen in de ademhaling: geen letsel • ondersteun het slachtoffer • in principe geen plastic zak o.i.d. bij hyperventilatie • bel 1-1-2 bij ernstige benauwdheid of pijn in de borst © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies 3 Stoornissen in bewustzijn én ademhaling Bewusteloos en geen (normale) ademhaling Reanimatie • goede kwaliteit borstcompressies en zo min mogelijk onderbroken (100 tot 120 keer/5 tot 6cm. diep/niet leunen) • 2 beademingen in 5 seconden • inzet AED, zodra aanwezig © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Reanimatie met AED • bij 2 hulpverleners → tijdens plakken doorgaan met reanimeren • opdracht tot plakken hoeft niet afgewacht • afstand houden bij analyse en schok • onmiddellijk hervatten borstcompressies • voor/achter plakken (kleine) kinderen © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Reanimatie: handelingen • • • • • niet effectieve beademing mondinspectie/leegmaken mond snelle kantelmethode borstcompressies zonder beademing reanimeren bij kinderen © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Overname reanimatie bij 2 hulpverleners • elke 2 minuten wisselen • reanimeer alleen • overname is met borstcompressies tijdens de 2e uitademing Bij gebruik AED → wisselen tijdens de analyse © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Reanimatie • gebruik gelaatsdoekje/beademingsmasker • Rautek vanaf bed of bank © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies Beëindiging reanimatie - het slachtoffer beweegt - opent zijn ogen - ademt zonder twijfel normaal • Niet reanimeren verklaring © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies 4 Actieve bloedingen • zo mogelijk hooghouden • 10 minuten druk op de wond wonddrukverband traumazwachtel © 2011 Het Oranje Kruis II Vitale functies 5 Shock • • • • shockspiraal laten liggen beschermen tegen afkoelen 1-1-2 © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 1 Wonden • • • • • verwijder sieraden wonden spoelen met schoon water huidontsmettingsmiddel in of rondom de wond afdekken rust en steun geven Naar de arts → wonden alleen afdekken © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Verbinden van wonden Het wondkussen • moet steriel zijn • mag niet verschuiven • is bij voorkeur niet-verklevend • bedekt de hele wond Raak het deel dat op de wond komt niet aan © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Verbinden van wonden Op de wond • wondpleister • kompres • (wond)snelverband © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Vastleggen dekverband • • • • kleefpleister/vingerverband elastische zwachtel ideaalzwachtel zelfklevende (cohesieve) zwachtel © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Wonden • laten liggen bij ernstige bloedingen • bloedende snijwonden → gebruik hechtstrips • uitpuilende organen (darmen) afdekken met kompressen/katoenen driekante doek zo mogelijk nat gemaakt met schoon water • tetanusvaccinatie elke 10 jaar © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Brandwonden • minstens 10 minuten koelen of tot de pijn zakt Geen lauw kraanwater aanwezig → koel met brandwondenkompres of desnoods met slootwater • wonden steriel afdekken met niet-verklevend verband. Blaren heel laten Naar de arts bij alle tweede en derdegraads brandwonden © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 2 Elektriciteitsletsels Stroomdoorgang is in een enkele seconde levensbedreigend → snel handelen • stroom uitschakelen • aan de droge kleren wegtrekken • duw in de knie Letsels → handel volgens desbetreffende richtlijn © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 3 Kneuzing en verstuiking ICE = Koelen • Immobilisatie (rust) • Compressie (drukverband) • Elevatie (hoog leggen) Koel niet langer dan 20 minuten (koelen eventueel een paar keer herhalen) Slachtoffer tijdens koelen niet alleen laten © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 4 Botbreuken en ontwrichtingen • botbreuk/ontwrichting been → 1-1-2 eventuele wonden steriel afdekken • botbreuk/ontwrichting arm → zelf arm laten ondersteunen (eventueel mitella of brede das) © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Wervelletsel • niet bewegen/1-1-2 • eventueel hoofd/nek stabiliseren hoofdstabilisatie handgreep van Zäch © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Rust en steun geven • • • • dekenrol mitella/brede das zwachtelen hand/pols zwachtelen voet/enkel © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 5 Letsels van oog, neus, oor • oogletsels → alleen vuiltje op oogwit verwijderen • verbrand oog → 10 minuten spoelen • chemische stoffen in het oog → 30 minuten spoelen © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Bloedneus • zitten in schrijvershouding • 10 minuten dichtdrukken Na 10 minuten niet gestopt → naar de huisarts © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Voorwerp in de neus • laten snuiten met andere neusgat dicht niet gelukt → naar de huisarts Voorwerp in het oor • ga naar de huisarts • insecten → water in het oor druppelen niet gelukt → naar de huisarts © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 6 Tandletsel • ga naar de tandarts bij losse, afgebroken en uitgeslagen tanden • terugplaatsen uitgeslagen tand wanneer duidelijk is hoe deze terug te plaatsen (behalve melktanden) • anders bewaren/vervoeren in melk of in de wangzak Tand door de lip → wondje dichtdrukken met een kompres. Eventueel naar de huisarts gaan © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 7 Oververhitting Hittekramp • • • • minder inspannen koele omgeving drinken (sportdrank), eten (chips) koelen, stretchen, masseren verkrampte spier © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Hitte-uitputting/hittestuwing • • • • • koele omgeving overbodige kleding uit drinken (sportdrank) laten liggen bij duizeligheid waarschuw huisarts of 1-1-2 als het slachtoffer door misselijkheid niet kan drinken of niet opknapt © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Hitteberoerte Onmiddellijk actief koelen • koele omgeving, afsponsen, met water besproeien → ventilator gebruiken, in nat laken wikkelen, handdoeken met ijswater, ijszakken • onmiddellijk reageren op stoornissen vitale functies • 1-1-2 © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 8 Onderkoeling Lichte onderkoeling (slachtoffer rilt) • actief opwarmen → natte kleding uit, dekens, douche, kruiken, warme dranken (geen alcohol) © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Ernstige onderkoeling Slachtoffer rilt niet meer en krijgt toenemende stoornissen in de vitale functies → bel 1-1-2 • verwijder natte kleding zonder te bewegen (eventueel wegknippen) • inpakken in (Fleece)dekens → zo mogelijk armen en benen apart van de romp en eventueel plastic tegen de wind • gezicht vrijhouden © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 9 Bevriezing • 20-30 min. opwarmen bij voorkeur in warm water van maximaal 40 graden (controle met elleboog/pols) • eventueel opwarmen met eigen lichaamswarmte of die van het slachtoffer • wonden steriel afdekken, blaren heel laten • bij tweede en derdegraads bevriezing naar het ziekenhuis © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 10 Vergiftiging • altijd 1-1-2 bellen • contact meldkamer → volg de aanwijzingen van de centralist (wel of geen drinken/norit) • Geen mond-op-mond beademing bij cyanide, zwavelwaterstof of fosforzuur © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Chemische stoffen in de lucht • als dat veilig kan → zo snel mogelijk in de frisse lucht, ramen en deuren open, gaskranen uit • onmiddellijk reageren op stoornissen vitale functies • niet plat laten liggen © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels Chemische stoffen op de huid • poeders eerst afborstelen • doe zo aanwezig veiligheidsbril en beschermende werkhandschoenen aan • kleding (ook vastzittende), schoenen en sieraden uit/af • ruim spoelen met zo mogelijk stromend lauw water (minimaal 30 minuten) © 2011 Het Oranje Kruis III Letsels 11 Steken en beten • koel pijnlijke insectensteken en -beten • verwijder teken zo snel mogelijk • dompel pijnlijke kwallensteken in heet water, zo heet als nog verdragen kan worden • met spoed naar het ziekenhuis bij slangenbeten • 1-1-2 bij heftige overgevoeligheid en bij zwellingen keel/hals © 2011 Het Oranje Kruis IV Verband- en hulpmiddelen Verbandmiddelen • • • • • katoenen of viscose driekante doek kleefpleister/hechtstrips (niet-verklevend) steriel kompres synthetische watten (geen gewone witte watten) wondpleister © 2011 Het Oranje Kruis IV Verband- en hulpmiddelen Verbandmiddelen • (wond)snelverband • snelverband gerold (2 versies in omloop, bij 1 versie kan bij afwikkelen niet in de zwachtel worden gekeken) • zwachtels (elastisch, cohesief/zelfklevend, ideaal) • optioneel traumazwachtel © 2011 Het Oranje Kruis IV Verband- en hulpmiddelen Overige materialen • • • • • beademingsmaskers coldpack dekens: fleecedeken, reddingsdeken, blusdeken eerstehulpschaar handschoenen (gepoederd en ongepoederd, latex, nitril en vinyl) © 2011 Het Oranje Kruis IV Verband- en hulpmiddelen Overige materialen • • • • • • huidontsmettingsmiddelen splinterpincet tekenverwijderaars veiligheidsspelden verbandklemmetjes verbanddozen © 2011 Het Oranje Kruis Meer informatie www.ehbo.nl © 2011 Het Oranje Kruis
