Gouden tips om allochtone hulpvragers te bereiken en te betrekken Bestemd voor gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen, zorgaanbieders, belangenbehartigers, Wmo raden en cliëntenraden. 1. Breng in kaart hoeveel allochtonen (en van welke etnische groeperingen) er in uw werkgebied zijn en hoeveel u er bereikt met uw diensten en producten. Veel organisaties weten dit niet omdat dit niet geregistreerd wordt. Wees er alert op dat “de” allochtoon niet bestaat! 2. Betrek allochtonen bij beleidsvorming en bij het ontwikkelen van producten en diensten. Geen beleid ‘over allochtonen’ maar ‘met allochtonen‘. Leg een goed persoonlijk contact met allochtonen en voer gesprekken met hen. Weet wat er leeft. Blijf allochtonen uit uw doelgroep raadplegen om te weten wat specifiek van belang is voor hen. Houdt er rekening mee dat veel allochtonen niet goed bekend zijn met het Nederlands zorgsysteem en niet bekend zijn met het ‘zorgloket’, ‘thuiszorg’, ‘jeugdzorg’, ‘mantelzorg’, ‘geestelijke gezondheidszorg’ en ‘verslavingszorg’. Ook weten zij vaak niet wat de rol van de verschillende instanties hierin is. Zie onze diensten om door middel van een cliëntenpanel te onderzoeken wat de mening is van allochtone burgers over een bepaald onderwerp. 3. Allochtone burgers zijn vaak moeilijk te bereiken door taal- en cultuurbarrières. Leg daarom contact met allochtone zelforganisaties en allochtone ‘sleutelfiguren’ (mensen die als intermediair fungeren en dus een achterban hebben). Sleutelfiguren beheersen over het algemeen de Nederlandse taal goed. Onderhoudt deze contacten en gebruik ze om uw allochtonen netwerk op te bouwen. Blijf in contact met verschillende groepen allochtonen vanuit het besef dat “de allochtoon” niet bestaat. Zie onze diensten om u in contact te brengen met netwerken van allochtonen. 4. Ontwikkel beleid met allochtonen bij voorkeur via de plekken waar zij al samenkomen, zoals in wijkcentra, de moskee of allochtone zelforganisaties. Blijf verschillende groepen allochtonen raadplegen. Er is veel diversiteit onder allochtonen. Voor informatie overdracht is een bijeenkomst met lezingen en powerpoint presentaties minder geschikt door de taalbarrière. Er wordt al gauw ‘te snel gesproken’. Bovendien wordt er in de Nederlandse taal veel van ‘spreekwoorden en gezegden’ gebruik gemaakt. Veel allochtonen weten dan niet wat er bedoeld wordt waardoor er miscommunicatie ontstaat. Een beeldende vorm van informatie overdracht daarentegen, zoals het vertonen van een informatieve DVD met praktijk voorbeelden, of interactief intercultureel theater spreekt beter aan. Zie onze diensten voor intercultureel theater en producten voor informatieve DVD’s. 5. Werk ‘pro-actief” en op een “outreachende” manier om bepaalde groepen allochtonen te bereiken. Wacht dus niet tot de allochtonen naar uw organisatie komen voor informatie over uw diensten aanbod maar zoek hen bewust op. Zorg daarbij dat het profiel van de contact persoon uit uw organisatie past bij de te bereiken doelgroep. Hierdoor zal wederzijds begrip en vertrouwen makkelijker ontstaan. U kunt bijvoorbeeld een allochtone zorgconsulent of allochtone werknemer in dienst nemen die als bemiddelaar kan optreden. Dit is uitermate wenselijk voor het leggen van de eerste contacten, het kweken van vertrouwen, en om de doelgroep te stimuleren om gebruik te maken van het aanbod van uw instelling. De allochtone medewerker of zorgconsulent kan bovendien ook het personeel van de eigen organisatie trainen en informeren over cultuur barrières en hoe met deze om te gaan. Zie onze diensten om u in contact te brengen met allochtone zorgconsulenten. 6. Neem allochtonen in dienst, ook op management niveau. Bevorder en faciliteer deskundigheidsbevordering binnen uw organisatie op het gebied van interculturalisatie door uw personeel te trainen op dit gebied. Het is te adviseren om ook in regulier werkoverleg structureel aandacht te besteden aan de knelpunten rond diversiteit. Zo worden de werknemers zich bewust van culturele verschillen in de doelgroepen en weten zij hiermee om te gaan. 1 7. Breidt uw Wmo raad, cliëntenraad of andere participatie vormen uit met allochtone burgers, en benadruk het belang van achterban raadpleging. Zie onze diensten om allochtone cliëntenraadsleden te trainen in advisering en beïnvloeding van beleid. 8. Werk actief aan bewustwording en empowerment van allochtonen. Bijvoorbeeld door het geven van cursussen aan allochtonen en hun van informatie te voorzien over de doelstellingen en diensten van uw organisatie. Dit kunt u o.a. doen door bijeenkomsten te organiseren, materiaal in diverse talen te ontwikkelen, en ook de website van uw organisatie meertalig te maken. Zie onze producten. Hierin staan tips beschreven om bewustwording en empowerment van allochtonen te stimuleren. 9. Als gemeente kunt u sturen in het dienstenaanbod van zorg- en welzijnsinstanties die door de gemeente gesubsidieerd worden door prestatie afspraken te maken m.b.t. interculturele dienstverlening. 2 Diensten en producten, veelal in samenwerking met andere provinciale en / of landelijke instellingen zoals Osmose, Enzovoort, Spectrum en Forum. Diensten - Gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen en zorgaanbieders in contact brengen met allochtonen, zelforganisaties van allochtonen, en met zorgconsulenten - Het houden van cliëntenpanels (waar ook allochtonen aan deelnemen) - Praktische advisering en hulp bij het uitbreiden van uw Wmo raad met allochtonen, of uitbreiding van uw cliëntenraad met allochtonen, of uitbreiding van andere cliënten participatievormen met allochtonen - Trainen van allochtone cliëntenraadsleden in advisering en beïnvloeding van beleid - Het ontwikkelen en geven van workshops, cursussen, of trainingen ‘op maat’ over belangenbehartiging op het gebied van zorg en welzijn vanuit allochtone cliëntenperspectief. - Interactief intercultureel theater (deels ook in andere talen) waarin informatie over de Wmo wordt gegeven en interculturele miscommunicatie onder de loep wordt genomen. De theater act is interactief waardoor de aanwezigen, waaronder de allochtone burgers en de afgevaardigden van instanties, probleem oplossend moeten denken. - Doorverwijzing naar gespecialiseerde organisaties op het gebied van emancipatie en interculturalisatie, zoals Osmose en Enzovoort. Producten: audiovisuele informatie en schriftelijke informatie • DVD “Wmo Ooh”: van Zorgbelang Nederland. Deze informatieve DVD over de Wmo is in 7 talen te beluisteren en is een aanknopingspunt om met allochtone burgers in gesprek te gaan over de Wmo. • DVD ‘verschillende mensen, gelijke zorg’. Deze DVD verbeeldt praktijkvoorbeelden van wat er misgaat in zorg en welzijn wanneer er niet voldoende rekening wordt gehouden met etnische en culturele diversiteit. • Visiedocument “het mes snijdt aan twee kanten” Dit visiedocument geeft aan waarom allochtone zorgvragers, ondanks grote onderlinge diversiteit, een aparte aandachtsgroep vormen en wat de specifieke belangen en aandachtspunten zijn op het gebied van zorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening. • Brochure “verschillende mensen, gelijke zorg”. Allochtonen kunnen alleen ‘meedoen’ als de toegang tot zorg en de kwaliteit hiervan afgestemd is op hun behoefte. In deze brochure wordt ondermeer het belang van een zorgconsulent onder de aandacht gebracht. • Manifest “Wmo en allochtonen’ In het manifest “Wmo en allochtonen’ staat per prestatieveld van de Wmo de aandachtspunten beschreven vanuit het perspectief van allochtone burgers. • Brochure “Wmo en allochtonen”. Deze brochure geeft 4 praktijkvoorbeelden uit de gemeenten Nijmegen, Ede, Arnhem en Tiel over hoe betrokkenheid van allochtonen te organiseren. Mocht u vragen hebben over het bereiken van allochtone hulpvragers, of over onze diensten en producten in Gelderland, neem dan contact op met Marjorie Hollants ([email protected]) Zorgbelang Gelderland Postbus 5310 • 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4 • 6825 BP Arnhem Tel: 026 3842822; Fax: 026 3842823 Website: www.zorgbelanggelderland.nl 3