WORD, 72 KB - Gemeente Leiden

B&W.nr. 08.0799, d.d. 19 augustus 2008
B&W-Aanbiedingsformulier
Onderwerp
Samenwerkingsovereenkomst Oude Rijnzone
BESLUITEN
Behoudens advies van de commissie
1. het voornemen uit te spreken de samenwerkingsovereenkomst Oude Rijnzone aan te
gaan;
2. dit voorgenomen besluit door middel van de bijgaande concept-brief voor te leggen aan
de gemeenteraad met het verzoek zijn wensen en/of bedenkingen ter kennis van ons
college te brengen;
3. kennis te nemen van het voorgenomen besluit van de burgemeester om de wethouder
met portefeuille Economie en Sport te machtigen de samenwerkingsovereenkomst te
ondertekenen.
Samenvatting
De Oude Rijnzone, gelegen tussen Zoeterwoude en Bodegraven, is één van de
transformatiegebieden in het Groene Hart. Het doel van de transformatie is de ruimtelijke
kwaliteit van het Groene Hart te verbeteren; wonen, werken, groen en recreatie moeten
daarin een plaats krijgen. Het gebied ligt niet binnen de gemeentegrenzen van Leiden. De
belangrijkste reden voor de Leidse deelname aan dit project en de overeenkomst is de
realisatie van het nieuwe bedrijventerrein Groenendijk. Dit bedrijventerrein zal mede moeten
dienen als opvanglocatie voor bedrijven uit Leiden en de Leidse regio. De betrokken
overheden, waaronder de gemeente Leiden, willen een Samenwerkingsovereenkomst sluiten,
waarin staat hoe deze partijen de visie op het gebied gaan uitvoeren. Burgemeester en
wethouders hebben het voornemen in te stemmen met de overeenkomst en bieden de
gemeenteraad de mogelijkheid hun wensen en bedenkingen in te dienen.
Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden
De leden van de gemeenteraad
Datum
Ons kenmerk
Onderwerp Samenwerkingsovereenkomst Oude Rijnzone
Gemeente Leiden
Bezoekadres Stadhuis
Stadhuisplein 1
Postadres Postbus 9100
2300 PC Leiden
Telefoon 071-5165165
E-Mail [email protected]
Website www.leiden.nl/gemeente
Contactpersoon J.J.F. Plate
Doorkiesnummer 071-516 58 36
Geachte leden van de raad,
Hierbij informeren wij u over ons voornemen een Samenwerkingsovereenkomst voor de Oude
Rijnzone aan te gaan.
Aanleiding en voorgeschiedenis
De Oude Rijnzone, gelegen tussen Zoeterwoude en Bodegraven, is één van de
transformatiegebieden in het Groene Hart. Het doel van de transformatie is de ruimtelijke
kwaliteit van het Groene Hart te verbeteren; wonen, werken, groen en recreatie moeten
daarin een plaats krijgen. De Oude Rijn is vanouds woon- en werkrivier. Anders dan in het
open landschap van het Groene Hart kunnen in de Oude Rijnzone woningen en
bedrijventerreinen komen. De Oude Rijnzone is echter op sommige plaatsen rommelig.
Verder ontbreken er ecologische en recreatieve verbindingen met de achterliggende
kerngebieden van het Groene Hart.
De meest betrokken partijen, waaronder de gemeente Leiden, hebben in 2002 een
Bestuursovereenkomst gesloten om in regionale samenwerking te komen tot een
samenhangende visie op het gebied en vervolgens de uitvoering van deze visie door middel
van concrete projecten en activiteiten.
De samenwerking heeft in 2007 geresulteerd in een Transformatievisie Oude Rijn Zone. Deze
visie geeft aan welke ontwikkelingen in het gebied gewenst zijn en welke opgaven er liggen
voor wonen, werken, natuur en infrastructuur. De volgende doelstellingen zijn geformuleerd:
­ Versterken van de groenblauwe kwaliteit
Het versterken van de verbindingen (zowel visueel als functioneel) van de Oude Rijnzone
met het omliggende Groene Hart is hierin een belangrijke opgave.
­ Herstructurering en transformatie
Het gebied is tamelijk versnipperd, waarbij de ruimte zeer gemengd en hier en daar
rommelig wordt gebruikt. Hierdoor wordt de kwaliteit van het gebied niet optimaal benut.
Herstructurering en transformatie van verouderde bedrijventerreinen moet leiden tot
kwaliteitsverbetering en ruimtewinst.
­ Nieuwe locaties voor wonen en werken
Binnen de Oude Rijnzone is er ruimte voor kleinschalige verstedelijking. Hiermee wordt
invulling gegeven aan de regionale opvangtaak van de Oude Rijnzone voor
woningzoekenden uit het Groene Hart. Aansluitend op het bestaande werklandschap bij
de Heineken-brouwerij wordt een nieuw bedrijventerrein Groenendijk voorzien.
­ Benutten van en investeren in infrastructuur
De RijnGouweLijn – met de geplande vijf stations in de Oude Rijnzone – biedt kansen tot
verstedelijking; dat heeft invloed op de mobiliteit. De visie voorziet ook in infrastructurele
aanpassingen om knelpunten aan te pakken. Een belangrijk knelpunt is het zwaar
bedrijfsgebonden verkeer door de kleine kerken langs de Oude Rijn, zoals in Leiderdorp,
Koudekerk en Nieuwerbrug. De visie voorziet onder meer in een nieuwe ongelijkvloerse
kruising op de N11, ter hoogte van het nieuwe bedrijventerrein Groenendijk. Deze nieuwe
aansluiting ontsluit zowel de nieuwe woon- en werkgebieden bij Groenendijk als het
bedrijventerrein van de Grote Polder, de RijnekeBoulevard en het terrein van Heineken.
De Stuurgroep Oude Rijnzone heeft de financiële haalbaarheid onderzocht van alle
deelgebieden. Conclusie is dat voor alle Oude Rijnzoneclusters financiële bijdragen van
andere partijen noodzakelijk zijn om de Transformatievisie Focus Oude Rijn 2020 tot
uitvoering te kunnen brengen. Ook is het noodzakelijk prioriteiten te stellen en de fasering
daar op toe te snijden. De Stuurgroep Oude Rijnzone werkt daarom aan een aanvraag Nota
Ruimtemiddelen bij het ministerie van VROM.
In de thans voorliggende Samenwerkingsovereenkomst wordt vastgelegd hoe partijen de
Transformatievisie gaan uitvoeren.
Het Leidse belang
Het gebied valt buiten de gemeentegrenzen van Leiden. De belangrijkste reden voor de
Leidse deelname aan de samenwerking is de realisatie van het nieuwe bedrijventerrein
Groenendijk. Dit bedrijventerrein zal mede moeten dienen als opvanglocatie voor bedrijven uit
Leiden en de Leidse regio. De locatie is overigens particulier bezit.
Ten tijde van de Bestuursovereenkomst had deze “claim” op Groenendijk een andere
achtergrond dan deze nu heeft. In 2002 leefde binnen het toenmalige college de gedachte
om bedrijventerreinen De Waard en Westwal/Kenauweg te transformeren tot
woningbouwlocaties. De zogenaamde “Leidse claim” was 30 hectare groot. De ruimte die er
op Groenendijk beschikbaar is, zou ongeveer 20 hectare beslaan. In de gedachtelijn van toen
was Groenendijk voor deze transformatieplannen bedoeld en de Oostvlietpolder voor de
verdere ontwikkeling van bedrijvigheid in Leiden.
Hoewel de grootschalige transformatieplannen van destijds niet meer actueel zijn, blijft het
niettemin wenselijk het gebied Groenendijk te reserveren voor bedrijvigheid, maar dan vanuit
de totale regionale behoefte en niet meer uitsluitend voor opvang van bedrijven uit de
gemeente Leiden.
Voor de behoefteraming aan bedrijventerreinen, die onder andere de grondslag vormde voor
de Transformatievisie, is rekening gehouden met het feit dat Groenendijk ook de ruimtevraag
van Holland Rijnland naar bedrijventerreinen mede zou helpen oplossen.
Inmiddels heeft Holland Rijnland de zogenaamde Economische Agenda opgesteld, die als
bouwsteen voor de structuurvisie van Holland Rijnland moet dienen. In die Agenda is
Groenendijk opgenomen als planaanbod bedrijventerrein voor de regio Holland Rijnland.
Zonder dat aanbod zou Holland Rijnland structureel tekort komen.
Het heeft de voorkeur om de “claim” op Groenendijk nadrukkelijker te verbreden tot de totale
regio Holland Rijnland. Sterker nog, het zou feitelijk de voorkeur hebben indien de regio
formeel partij zou zijn bij de Samenwerkingsovereenkomst. Portefeuillehouder Marc Witteman
maakt zich hier binnen de regio ook sterk voor. Zolang Holland Rijnland niet formeel partij is,
blijft het gewenst dat de gemeente Leiden aangehaakt blijft bij de
Samenwerkingsovereenkomst Oude Rijnzone, om de reservering van Groenendijk voor
bedrijvigheid boven tafel te houden.
Het onderwerp Groenendijk wordt geregeld in de bij de Samenwerkingsovereenkomst
horende bijlage “Cluster Groenendijk werken en bereikbaarheid”. Hierin staat dat
bedrijventerrein Groenendijk o.a. ruimte biedt voor opvang van bedrijven uit de Leidse regio.
Daar staat tegenover dat de gemeente Leiden zich bereid verklaart om bij te dragen aan de
ontsluiting indien bedrijven uit Leiden worden verplaatst naar Groenendijk. Het gaat daarbij
om verplaatsingen waarbij de gemeente een actieve rol speelt. Voor de aanleg van
Groenendijk is een nieuw aan te leggen ontsluiting op de N11 nodig door middel van een
ongelijkvloerse kruising. De kosten van de ongelijkvloerse kruising zijn geraamd op circa 38
miljoen euro. Deze investering moet vooral gedekt worden door rijkssubsidie (MIRT/BDU). In
de genoemde bijlage is bepaald dat Leiden zich inspant ten aanzien van een bijdrage van de
Regio Holland Rijnland wanneer bedrijven uit de regio naar Groenendijk worden verplaatst.
De gemeente Leiderdorp is eveneens bereid tot een bijdrage onder voorwaarde dat Vliko uit
Leiderdorp wordt verplaatst naar Groenendijk.
De samenwerkingsovereenkomst is niet juridisch bindend en heeft feitelijk het karakter van
een intentieovereenkomst. Dit geldt dus ook voor een Leidse financiële bijdrage aan de
ontsluiting van Groenendijk. De Samenwerkingsovereenkomst zegt nog niets over de hoogte
van bijdragen. Per cluster zullen de intenties nader worden uitgewerkt in aparte
overeenkomsten.
Samenwerkingsovereenkomst
De samenwerkingsovereenkomst regelt de volgende onderwerpen.
Doelgerichte samenwerking (artikel 2).
Partijen gaan een inspanningsverplichting aan om medewerking te verlenen aan en samen te
werken aan de uitvoering van de Transformatievisie, zoals in de overeenkomst en in de
daarbij behorende planning en fasering opgenomen. Naast de financieringsopgave worden in
dit artikel in het bijzonder de ruimtelijke kwaliteit, de regionale bedrijventerreinstrategie, de
woningbouwprogrammering (waaronder het uitgangspunt dat 30% van de nieuwbouw in het
sociale segment zal worden gebouwd) en de prioriteitstelling kaderstellend uitgewerkt.
De aanpak (artikel 3).
Voorgesteld is om in clusters (= deelgebieden) de uitvoering ter hand te gaan nemen, met de
gemeenten als eerstverantwoordelijke en trekkende partij. De periode 2008-2013 wordt benut
om per cluster uitvoeringsplannen en uitvoeringsovereenkomsten op te stellen. In de bijlagen
bij de samenwerkingsovereenkomst wordt op de afzonderlijke clusters ingegaan.
Organisatie (artikelen 4, 5, 6 en 7).
De organisatie bestaat uit de Stuurgroep Oude Rijnzone, de Klankbordgroep en de
projectorganisatie (projectbureau), welke laatste door de provincie gefaciliteerd wordt.
De samenwerking loopt tot 2020, de termijn van de Transformatievisie Focus Oude Rijn.
Tussentijds uittreden is mogelijk (artikel 6), maar de ambities en de opgave maken dat de
samenwerking die nu aangegaan wordt, niet gezien kan en mag worden als “vrijblijvend”.
Blijkt echter gaandeweg dat ambities moeten worden bijgesteld omdat onvoldoende financiële
middelen beschikbaar zijn om de ambities te realiseren, dan is dat bijvoorbeeld een legitieme
reden een deel van het Oude Rijnzone programma niet uit te voeren.
Artikel 7 regelt dat de samenwerkingsovereenkomst niet in rechte afdwingbaar is. Er is een
geschillenregeling opgenomen met de mogelijkheid tot het instellen van een college van
adviseurs.
Vervolg
Momenteel worden alle raden en de staten geconsulteerd over voorliggende
samenwerkingsovereenkomst. Na verwerking van eventuele wensen en bedenkingen, kan
deze worden ondertekend.
Daarna zullen – gefaseerd en in overeenstemming met de gewenste planning – de
uitvoeringsprogramma’s verder inzichtelijk worden gemaakt.
Tenslotte
Wij nodigen de gemeenteraad uit om wensen en bedenkingen te geven ten aanzien van het
voorgenomen besluit om andere opties voor de herontwikkeling van de panden te
onderzoeken. Uiteraard zijn wij bereid om in de gemeenteraad nadere toelichting te
verstrekken over dit voorgenomen besluit.
Hoogachtend,
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
de Secretaris,
de Burgemeester,
Burgemeester
MACHTIGING
De Burgemeester van Leiden,
gelet op het bepaalde in artikel 171, eerste en tweede lid, van de Gemeentewet, machtigt
hierbij
de heer M.J.D. Witteman, wethouder Economie en Toerisme
om namens hem
de Samenwerkingsovereenkomst Oude Rijnzone te ondertekenen.
Leiden, (DATUM INVULLEN)
drs. H.J.J. Lenferink
Burgemeester van Leiden