Drugs en het lichaam Training: Drugs en het lichaam Trainer: Lars van Driel Training voor: EHBO Rheden Datum: 24-02-2009 Doelstelling IrisZorg Het bevorderen van verantwoord omgaan met alcohol, drugs en gokken; zodat er zo min mogelijk nadelige gevolgen zijn voor het lichamelijke, psychische en sociale welzijn van de persoon én van zijn omgeving. Drugs defenitie Drugs zijn stoffen die van invloed zijn op het centrale zenuwstelsel….. …..en die om deze reden gebruikt worden. Drugs wetgeving illegaal: heroïne cocaïne speed XTC GHB paddo’s semi-legaal: slaapmiddelen kalmeringsmiddelen anti-psychotica anti-depressiva pijnstillers (zwaar) legaal: cannabis (= hash & weed) alcohol nicotine cafeïne pijnstillers (licht) Drugs hoofdeffecten 1 verdovend (dempen; sederen) 2 stimulerend (opwekken; oppeppen) 3 waarnemingsveranderend (stoned; high / hallucineren) Drugs indeling verdovend stimulerend cafeïne nicotine cocaïne amfetamine XTC¹ anti-depressiva alcohol heroïne GHB slaapmiddelen kalmeringsmiddelen antipsychotica waarnemingsveranderend XTC² cannabis LSD paddo’s Alcohol algemeen 1 2 3 4 5 Ethanol (Ethylalcohol) Kleurloos en smaakloos Herkenbare geur. Ontstaat door gisting van suikers in vruchten en granen Buiten dranken ook in: parfums (verdampen) ontsmettingsmiddelen (bijtend) schoonmaakmiddelen (oplossend) 6 Werking: verdovend 7 Caloriewaarde: 1 gram alcohol = 7,1 kcal 8 Geen voedingswaarde: ‘loze’ vetafzetting (bierbuik) Alcohol standaard glazen soort: inhoud: alc.%: pure alcohol: bier: 250 cc 5% 10 gram wijn: 100 cc 12% 10 gram sterke drank: 35 cc 35% 10 gram Alcohol opname in het lichaam 1 Via mond en slokdarm in de maag. 2 1/5 direct door maagwand in het bloed opgenomen (voeding remt opname). 3 4/5 via darmen in het bloed opgenomen. 4 Via bloed verspreidt het zich over het lichaamswater (= hele lichaam). 5 Ademanalyse meet het bloed uit de longslagader. Alcohol afbraak 1 2 3 4 Alcohol is na 10 minuten de maag gepasseerd. Alcohol wordt volledig opgenomen. Alcohol-molecule is te groot voor de nieren. Alcohol wordt door de lever afgebroken en omgezet in koolstof en water. 5 Middeltjes werken slechts op het gevoel: opwekkend en / of bloedsuikerverhogend. Alcohol risico’s algemeen 1 2 3 4 5 6 Afhankelijkheid / verslaving Ongelukken (o.a. in het verkeer) Agressie Verzuim (school / werk) Onveilige seks Black-out Alcohol hersenschade Geen alcohol / Zware drinker Susan Tapert, University of California, San Diego 2001 Alcohol lichamelijk langer termijn 1 2 3 4 5 lever hart maag hersenen alvleesklier Alcohol verantwoord gebruik 1 Niet meer dan 1 glas per dag voor een vrouw. 2 Niet meer dan 2 glazen per dag voor een man. 3 Tenminste twee dagen per week (achter elkaar!) geen alcohol. 4 Geen alcohol bij verkeer, werk, studie en zwangerschap. GHB algemeen 1 GHB (Gamma-hydroxy-butyraat) komt van nature in het menselijk lichaam voor. 2 GHB werd ooit gebruikt als inslaapmiddel voor narcose bij operaties. Vanwege ongewenste nawerkingen wordt GHB niet meer op deze manier gebruikt. 3 GHB komt voor in vloeibare-, tablet- en poedervorm. Het is is geurloos en smaakt zout. GHB effecten 1 2 3 4 Ontspannend Bewustzijnsverlagend Seksueel ontremmend en stimulerend Effect afhankelijk van dosering GHB risico’s 1 Het belangrijkste risico is een overdosis. 2 De combinatie GHB met alcohol vergroot de kans op een overdosis en kan zeer snel dodelijk zijn. 3 GHB is vloeibaar en kan onopgemerkt in een drankje worden toegediend. 4 Geestelijk én lichamelijk verslavend. Cocaine algemeen 1 Cocaïne wordt via een chemisch proces uit de bladeren van de cocaplant bereid 2 Het kauwen op cocabladeren is bij de indianen al eeuwenlang bekend 3 Men kan het snuiven, roken en spuiten Cocaine effecten Fysiek: 1 hartslag versnelt 2 ademhaling versnelt 3 bloeddruk verhoogt 4 bloedvaten vernauwen 5 uithoudingsvermogen groter 6 bruisend van energie 7 geen hongergevoel 8 geen vermoeidheidsgevoel Psychisch: 1 opgewekt, vrolijk 2 veel zelfvertrouwen 3 sneller, helderder denken (meent men) Cocaine risico’s Fysiek: 1 oververmoeid 2 uitputting 3 rusteloos 4 verlies eetlust 5 afname weerstand 6 trillingen 7 bewegingsstoornissen 8 verstoringen van hartritme 9 aantasting slijmvliezen Psychisch: 1 snel geïrriteerd 2 overmoedig 3 koel 4 arrogant 5 egoïstisch 6 depressief 7 achterdochtig 8 mogelijk agressie 9 afhankelijk Cocaine trends 1 Forse toename van het gebruik van snuifecoke onder jongeren en jong volwassenen. 2 Sterke groei van het aantal mensen dat hulp vraagt vanwege cocaïne. 3 Twee van de drie hulpvragers gebruikt basecoke. Amfetamine effecten Fysiek: 01 energiek 02 geen honger 05 pupillen vergroten 06 bloeddruk stijgt 07 temperatuur stijgt 08 knarsetanden 09 stijve kaken 10 hartkloppingen Psychisch: 11 actief 12 zelfverzekerd 13 vrolijk 14 onrust 15 angst 16 prikkelbaar 17 hoofdpijn, duizelig 18 weinig zelfkritiek Amfetamine risico’s Fysiek: 1 oververmoeid na gebruik 2 opbouw van tolerantie 3 hartritmestoornissen Psychisch: 1 prikkelbaar, agressief 2 rusteloos 3 angstig 4 neerslachtig 5 verward denken 6 achterdochtig 7 afhankelijk XTC Algemeen 1 XTC is chemisch samengesteld met als werkzame stof: MDMA. 2 XTC werd in het verleden binnen de psychiatrie gebruikt. 3 XTC wordt hoofdzakelijk geslikt. XTC effecten 1 Is zowel waarnemingsveranderend als opwekkend. 2 Verloop gaat in 3 fasen: ‘On-set’, ‘Plateau’ en de ‘Come-down’. 3 Contacten worden makkelijk gelegd. 4 XTC staat bekend als de ‘Love-drug’. 5 Na 4 tot 6 uur is XTC uitgewerkt. XTC risico’s 1 2 3 4 5 6 Er kunnen vreemde stoffen in de pil zitten. Oververhitting in verband met……. Misselijkheid, hogere bloeddruk, versnelde polsslag. Depressies, angstaanvallen en psychoses mogelijk. XTC als ‘lifestyle’ is slopend voor het lichaam . XTC is geestelijk verslavend. Cannabis algemeen 1 Hasj en weed (marihuana) zijn afkomstig van de vrouwelijke hennepplant: de cannabis sativa. 2 De hennepplant wordt al duizenden jaren gekweekt voor vezels, zaden en olie. 3 Men kan het roken, eten en drinken. Cannabis effecten Fysiek: 1 droge mond 2 rode ogen 3 spieren verslappen 4 versnelde hartslag 5 lachkick 6 vreetkick Psychisch: 1 stoned of high worden 2 versterkt de stemming 3 vaak zorgeloze stemming 4 ontspant 5 veranderd gevoel van ruimte en tijd 6 waarnemen wordt intenser 7 prikkelt fantasie Cannabis risico’s De meeste nadelige psychische effecten verdwijnen als cannabis is uitgewerkt. Fysiek: 1 combinatie met alcohol 2 eten van cannabisproducten 3 luchtwegen Psychisch: 1 concentratie vermindert 2 logisch denken vermindert 3 geheugen vermindert 4 soms angst, depressie of zelfs psychose uitlokken Drugs in de hersenen zoek: www.jellinek.nl klik: ‘ik wil informatie’ klik: ‘drugs in de hersenen’ Middelengebruik & het lichaam hersenen slokdarm longen lever Direct: -overdosering -langdurig gebruik Indirect: -leefstijl -weerstand -gebruiksmethoden -infectieziekten -SOA maag alvleeskleer dunne darm Middelengebruik & het lichaam 1 Algemene uitgangspunten: A Blijf kalm en voorkom paniek B Geruststellen, deskundige houding C Vertrouwd persoon erbij halen D Informatie verzamelen E Ruimte, ventilatie rust F Warm houden (of juist afkoelen) G Bij twijfel altijd GGD, arts of 112 erbij Middelengebruik & het lichaam 2 Bewusteloosheid: A Stabiele zijligging B Luchtwegen vrijhouden C Eventueel braaksel verwijderen D Geen drank of voeding toedienen E Vitale functies bewaken Middelengebruik & het lichaam 3 Algehele Malaise: misselijk, ziek, hoofdpijn, etc. • Kan bij praktisch alle middelen voorkomen. • Speciaal bekend bij combinaties, als alcohol en cannabis en als kater. Hulpverlening: Uitleg, informatie geven en krijgen, geruststellen 4 “Te hard gaan”: Snelle pols, transpireren, snelle ademhaling, gejaagd, etc. • Bij stimulerende middelen al dan niet in combinatie met tripmiddelen. Hulpverlening: Uitleg, geruststellen Middelengebruik & het lichaam 5 Maag- en darmklachten: krampen, obstipatie, braken, etc. • Stimulerende middelen kunnen krampen en pijnen veroorzaken. • Tripmiddelen kunnen misselijkheid veroorzaken (al dan niet in combinatie). • Verdovende middelen kunnen obstipatieklachten veroorzaken. Hulpverlening: Informatie, water drinken, ev. braken Middelengebruik & het lichaam 6 Krampen (in het aangezicht en/of ledematen) • Bij stimulerende middelen Hulpverlening: Informatie, rekoefeningen, kauwgom 7 Hartkloppingen: Hartritmestoornissen • Bij stimulerende middelen Hulpverlening: Informeren, geruststellen, soms vitamine C Middelengebruik & het lichaam 8 Hyperventilatie: Door vermoeidheid en angst • Bij stimulerende middelen. Hulpverlening: Geruststellen (evt. m.b.v. vrienden), informeren 9 Visusstoornissen: Gezichtsklachten • Bij verdovende, stimulerende en tripmiddelen, maar verschillend van aard Hulpverlening: Geruststellen, informeren Middelengebruik & het lichaam 10 Motorische en psychische onrust: • Bij stimulerende middelen (onrust en achterdocht) • Bij tripmiddelen (geen greep op de realiteit) Hulpverlening: Rustige omgeving, structureren, prikkels vermijden 11 Angst: • Bij verdovende, stimulerende en tripmiddelen, maar verschillend van aard. • Meest voorkomend bij de tripmiddelen (tegen psychose aan) Hulpverlening: ‘Neutraal’ geruststellen, informeren Middelengebruik & het lichaam 12 Bewusteloosheid: • Bij verdovende middelen. • Bij tripmiddelen (‘Out gaan’). Hulpverlening: Stabiele zijligging, controle vitale functies 13 Hypoglycaemie: Verlaagd bloedsuiker • Bij diverse middelen mogelijk. • Risicovol bij mensen met diabetes. Hulpverlening: Suiker geven, helderheid controleren Middelengebruik & het lichaam 14 Eleptieform Insult: Geen echte epilepsie • Bij (overdosis) stimulerende middelen. Hulpverlening: Beschermen tegen blessures, convulsies timen, 112 15 Hyperthermie: > 40 graden Celsius • Bij diverse middelen door elkaar vaak na plotselinge bewusteloosheid. • Bloeddruk en pols zijn eerst hoog en daarna erg laag (Collaps). • Gelaat eerst rood, daarna intens wit. Hulpverlening: Ontkleden, koelen, plat op rug, benen omhoog, evt. 112 Middelengebruik & het lichaam 16 Hypothermie: Onderkoeling • Bij stimulerende middelen (in combinatie met te weinig vocht: tevens uitdroging) Hulpverlening: Drogen, uit tocht, inpakken, zoete warme drank, evt. 112 17 Anafylactische reactie: acute overgevoeligheid • Bij diverse middelen door elkaar of overgevoeligheid voor een middel. Dit kan gepaard gaan met jeuk, blaasjes, zwelling etc. en kan leiden tot een shock. Hulpverlening: Handelen als bij dreigende shock: warmte, benen omhoog, geruststellen Middelengebruik & het lichaam 18 Psychose: paranoïde psychose • Bij verdovende, stimulerende en tripmiddelen • Eerste 2 als overdosis. • Tripmiddelen hebben dat min of meer als kenmerk. Hulpverlening: Veiligheid(!), arts, soms info 19 Ademhalingsdepressie: Geen ademhaling • Bij verdovende middelen Hulpverlening: 112, beademen, informatie krijgen Middelengebruik & het lichaam 20 Hartstilstand: acute overgevoeligheid • Bij verdovende middelen • Bij stimulerende middelen als gevolg van ernstige hartritmestoornissen of een status epilepticus (= niet ophoudend epileptisch insult) Hulpverlening: 112, reanimeren, informatie krijgen Middelengebruik & het lichaam 21 Adequate ambulancemelding: A Geef aan dat het een drugsincident betreft B Naam en functie van jezelf (de melder) C Sekse, leeftijd en gewicht van slachtoffer D Actuele toestand van het slachtoffer E Informatie over het middel, hoeveelheid en tijdstip F De exacte plaats (aanrijdroutes, logistieke problemen) G Een aanspreekpunt met telefoonnummer Vragen? meer info? [email protected]