artikel 2 - AKA Design

Naar een radicaal-links antwoord op migratiebeheersing
De Fabel van de illegaal, een antiracistische steungroep in Leiden voor migranten en
vluchtelingen zonder verblijfsvergunning, voert de eigen politieke strijd vanuit de analyse
dat de overheid de migratie naar Nederland zoveel mogelijk probeert te beheersen, te
controleren. Hoe kan die strijd tegen migratiebeheersing opnieuw inhoudelijk ingevuld
en organisatorisch vorm gegeven worden? Door de razendsnelle nationale en
internationale ontwikkelingen moeten anarchistische en andere radicaal-linkse activisten
die voor dit politieke speerpunt kiezen, continu hun analyses en keuzen opnieuw
doordenken en bijstellen. Op een aantal steeds terugkerende vragen heeft De Fabel van
de illegaal geprobeerd een voorlopig antwoord te formuleren.
Wat zijn de belangrijkste veranderingen op het gebied van migratiebeheersing?
Om ongecontroleerde migratie tegen te gaan heeft de overheid de afgelopen 15 jaar de
grenzen wettelijk dichtgetimmerd voor vrijwel alle vluchtelingen en migranten. Nu staat
het tegengaan van gezinshereniging en -vorming hoog op de agenda. Ook wordt er hard
gewerkt aan het smeren en uitbouwen van de deportatiemachine, en aan het
organiseren van "vrijwillige terugkeer". Nieuwe beperkende maatregelen zullen straks
meer en meer in Europees verband gemaakt en uitgevoerd gaan worden. En om de
migratie op wereldschaal te beheersen gaan internationale organisaties een steeds
prominentere rol spelen. Het internationale uitzendbureau IOM, de internationale
arbeidsorganisatie ILO en andere organisaties gaan geselecteerde migranten
begeleiden naar de plekken waar het kapitaal hen nodig heeft. De VNvluchtelingenorganisatie UNHCR, de IOM en een reeks andere organisaties gaan de
onbruikbare vluchtelingen en migranten tegenhouden in "de eigen regio".
De overheid weigert verder verblijfspapieren te geven aan iedereen die toch
ongecontroleerd naar Nederland komt om te werken of simpelweg om te overleven. Om
hen zoveel mogelijk uit te sluiten is de afgelopen 15 jaar een administratieve apartheid
ontwikkeld via de invoering van de sofi-nummers, de identificatieplicht, de
Koppelingswet en de nieuwe Vreemdelingenwet. De zo in het leven geroepen klasse
van vrijwel rechteloze migranten en vluchtelingen is uiterst bruikbaar voor het groeiende
aantal economische sectoren met een bijna onbegrensde kapitalistische concurrentie. In
de land- en tuinbouw, de prostitutie, het huishoudelijk werk, de horeca, de textiel, de
bouw, en de schoonmaakbusiness is daardoor voortdurend behoefte aan uiterst
flexibele werknemers die genoegen nemen met minder dan het minimumloon. Al deze
veranderingen hangen nauw samen met een economische herstructurering, waarbij
machtsverhoudingen verschuiven in het nadeel van de onderkant van de samenleving.
Kapitalisme (alleen nog toegang voor economisch bruikbaren), racisme (flexibel en
onderbetaald werk voor vooral migranten) en patriarchaat (migrantenvrouwen achter het
raam en de mannen in de bouw) zijn bij deze ontwikkelingen volledig met elkaar
verweven.
Wanneer de overheid migratie niet beheerst, komen er te veel mensen naar Nederland,
zo wordt wel beweerd. En dan zouden bijvoorbeeld de sociale voorzieningen niet meer
te handhaven zijn.
Het is allereerst belangrijk om te constateren dat veel sociale voorzieningen nu ook al
afgebroken en ontoegankelijk gemaakt worden, terwijl nauwelijks nog vluchtelingen en
migranten verblijfsrecht krijgen. Beide zijn het gevolg van het huidige offensief van
rechts. Daarbij zou het voor het huidige economische systeem geen enkel probleem zijn
als er veel meer mensen in Nederland zouden komen wonen, wanneer die maar
gewoon zouden mogen meedraaien bij het produceren en consumeren. Sterker nog,
over het algemeen wordt aangenomen dat bevolkingsrijkere economieën krachtiger zijn.
Dat is ook de belangrijkste motor achter het Europese eenwordingsproces.
Aan open grenzen worden allerlei schrikbeelden gekoppeld, zoals bijvoorbeeld een
tekort aan woonruimte. Maar die problemen zouden eenvoudig kunnen worden opgelost
via radicale herverdelingsprogramma's. Want radicaal-links is er vanzelfsprekend niet op
uit om het huidige systeem te redden. Wanneer radicaal-links eenmaal bij machte is om
zulke fundamentele veranderingen als open grenzen door te voeren, dan is dat een
revolutionaire situatie en zal men logischerwijs ook de macht hebben om wereldwijd
macht en bezit te herverdelen. Open grenzen kunnen geen doel op zich zijn, maar
slechts onderdeel van een noodzakelijke wereldwijde revolutie. Zover zal het helaas niet
snel komen. Maar het is nu al belangrijk om onszelf te beschouwen als wereldburgers,
en niet als Nederlanders die hun welvaartseilandje willen beschermen tegen de
"vloedgolven van migranten". Radicaal-links moet principieel weigeren om migranten en
vluchtelingen te zien als te beheersen objecten. Het gaat om medeburgers met evenveel
recht op leven en geluk als iedereen.
Loopt radicaal-links met de strijd tegen migratiebeheersing niet het risico schouder aan
schouder te eindigen met sommige liberalen en libertariërs die eveneens voor open
grenzen pleiten?
Die pleiten meestal slechts voor meer migratie, en dan vooral van geselecteerde
bruikbare arbeidskrachten. Het gaat hen erom voldoende arbeiders binnen te halen, en
om een flink arbeidersreserveleger in stand te houden om zo de onderlinge concurrentie
tussen de arbeiders te vergroten en de lonen laag te houden. Slechts een enkeling pleit
voor werkelijk open grenzen. In tegenstelling tot radicaal-links willen die echter niet het
kapitalisme afschaffen en dus ook geen wereldwijde herverdeling van macht en bezit.
Van werkelijk vrije migratie kan, wanneer deze ideologen hun zin krijgen, nooit sprake
zijn. Want arbeiders zullen zich dan blijvend gedwongen voelen te migreren naar landen
waar het kapitaal hen heen dirigeert.
Wanneer illegale arbeidsmigranten inderdaad door de bazen ingezet worden om de
lonen omlaag te brengen, hebben dan de vakbonden geen gelijk die pleiten voor
migratiebeheersing en voor razzia's bij bedrijven? Zo kunnen de bazen worden
aangepakt die illegalen uitbuiten, en die illegale concurrenten op de arbeidsmarkt
worden opgepakt en uitgezet. Zou een radicaal-linkse strijd tegen migratiebeheersing de
verworvenheden van de arbeidersbeweging niet teveel ondermijnen?
Radicaal-links is principieel internationalistisch, of beter: antinationalistisch. Het gaat bij
de strijd tegen migratiebeheersing om rechten voor alle arbeiders en voor iedereen,
ongeacht nationaliteit. De Nederlandse vakbeweging zou zich volledig moeten inzetten
voor gelijke rechten voor de arbeidsmigranten die door de overheid tot illegaal
bestempeld worden. De vakbondsactivisten die pleiten voor migratiebeheersing en
razzia's zaaien verdeling onder de arbeiders, verzwakken zo de kracht van de
arbeidersbeweging en van links, en brengen daardoor juist zelf die verworvenheden in
gevaar.
Illegale arbeiders worden inderdaad uitgebuit, net zoals overigens alle andere arbeiders.
Ook illegalen proberen te overleven en het beste werk te vinden, maar ze worden
daarbij extra tegengewerkt door de overheid die hen verblijfsrecht weigert. De uitbuiting
kan niet worden tegengegaan via bijvoorbeeld razzia's in de bouw en
"schoonveegacties" op afwerkplaatsen. Niet de illegalen zijn het probleem, maar hun
systematische uitbuiting. En de bazen zijn weliswaar onze concrete tegenstanders,
maar uiteindelijk vormen ook zij niet het grootste probleem. De bazen mogen dan het
meest profiteren van de illegale arbeid, ook zij zitten vast in het kapitalistische systeem
van concurrentie. Werkelijke verbetering kan alleen gezamenlijke revolutionaire strijd
van onderop bieden: tegen de bazen en voor een socialistische en feministische
maatschappij.
Voor De Fabel is de strijd tegen migratiebeheersing onderdeel van een bredere strijd
tegen alle bevolkingspolitiek waarmee moderne staten de kwantiteit en "kwaliteit" van
hun bevolking proberen te reguleren al naargelang de behoefte van het bedrijfsleven.
Mensen worden zo behandeld als te optimaliseren objecten om het kapitaal de
gelegenheid te bieden zich zo effectief mogelijk te vermeerderen. In de radicaal-linkse
visie zijn mensen er echter niet voor de economie, maar is de economie er voor de
mens. Het gaat erom dat we gezamenlijk zelf ons eigen leven kunnen bepalen.
Een groeiend aantal politici, opiniemakers en wetenschappers wil benodigde
arbeidsmigranten gecontroleerd toelaten en hen tijdelijke verblijfsvergunningen met
minder rechten geven. Zou het momenteel erg zwakke radicaal-links niet beter zulke
voorstellen kunnen gaan steunen, nu meer fundamentele veranderingen er voorlopig
toch niet in zitten? Natuurlijk zijn die plannen niet ideaal en gaat het slechts om een
beperkte groep migranten. Maar voor hen is zo'n constructie toch beter dan de
illegaliteit?
Of zulke regelingen er komen hangt momenteel vooral af van de behoeften van het
bedrijfsleven. Eventuele steun van het kleine radicaal-links zal weinig uitmaken bij de
besluitvorming. In plaats van daarin tijd en energie te steken, kan radicaal-links beter
werken aan eigen heldere analyses en machtsvorming. Het is juist het gebrek aan linkse
visie dat sommige activisten heeft doen besluiten dit soort plannen te promoten. Ze
dreigen daardoor olie in plaats van zand in de kapitalistische machine te worden.
De voorstellen zouden namelijk voor een kleine groep wellicht de ergste nood kunnen
lenigen, maar voor de rest van de migranten en voor de samenleving als geheel zijn ze
funest. Nu al zijn er voor de wet twee soorten mensen, de legalen met rechten en de
illegalen zonder rechten. In plaats van strijd te voeren voor wereldwijde principiële
gelijkberechtiging van alle mensen, streven de plannenmakers naar nog meer
onderscheid, naar een derde tussencategorie van mensen met beperkte rechten. Die
plannen worden door sommige 'progressieve' voorstanders gepresenteerd als een
stapje in de goede richting voor groepen illegale arbeiders. In werkelijkheid zal het
eerder gaan om een stap terug voor migranten die anders wellicht een normale
verblijfsvergunning zouden hebben gehad. De indeling in steeds meer categorieën
vergemakkelijkt het de overheid ook om migranten tegen elkaar uit te spelen en te
beheersen. Radicaal-links moet dit soort voorstellen bestrijden, en de 'progressieven' die
ze promoten scherp bekritiseren. Die lopen zo immers voorop bij de verkwanseling van
de linkse idealen van vrijheid, gelijkheid en broederschap.
De Fabel van de illegaal
Voor meer informatie: zie <www.defabel.nl> en <www.gebladerte.nl>.