1. De Multiculturele Samenleving 2013 vwo

De Multiculturele Samenleving
Levens van binnen en
buiten...land
Een overzicht van S.M.D.Th. Wetzels MA. MSc.
Beeldvorming…
Strijd tegen?
Intussen op de universiteit…


Yes, volgens mij is het gelukt om me in
te schrijven voor werkgroep 8 van
Bachelorproject!
Polarisatie: waarom islamitische
jongeren positiever lijken te denken
over autochtone jongeren dan
omgekeerd.
1. De multiculturele samenleving,
een verkenning
Begripsbepaling
MCS:
Een samenleving waarin naast de
oorspronkelijke autochtone bevolking
verschillende etnische groepen leven die
oorspronkelijk afkomstig zijn uit een
ander land, met een andere cultuur
Neutrale omschrijving
Normatieve betekenis: wat is de
norm/wat is hier ideaal?
Etniciteit: gevoel van ongeluk:
Etniciteit
Ethnikos:
behoren tot een volk
Nederland: multi etnisch
Etnische minderheden
Verschil op grond van
nationaliteit,
religie,
taal,
huidskleur,
cultuur
of
geschiedenis
Allochtonen
-Allochtonen:
iemand die zelf of waarvan
een van de ouders niet in Nederland is
geboren.
-Allochtoon: normatieve lading/het is geen
neutraal begrip meer.
-Eerste generatie—in het buitenland
geboren
-Tweede generatie—in Nederland
geboren….nu al 3e generatie.
-Dus de allochtoon verdwijnt vanzelf? Leg
uit!


Het woord allochtoon betekent letterlijk "van een andere aarde/gebied"
(Oudgrieks: ἀλλος=ander, vreemd; en χθων=aarde,).
Het begrip werd in 1971 geïntroduceerd door de sociologe Hilda VerweyJonker in een rapport ter vervanging van het tot dan toe gangbare woord
immigrant. Feitelijk was het bedoeld als eufemisme(!)

Nog in de jaren zeventig kon bijvoorbeeld een persoon uit 's-Hertogenbosch
die enkele kilometers verderop naar Sint-Michielsgestel verhuisde daar als
allochtoon gezien worden.





Inmiddels heeft het woord 'allochtoon' ook een pejoratieve lading.
In 2006 werd er een voorstel gedaan door de fractie van de PvdA in de
Amsterdamse gemeenteraad om het gebruik van de term 'allochtoon' in
officiële stukken te vermijden.
Bij gebrek aan een alternatief bleek dit niet haalbaar. Dit woord is dus een
voorbeeld van een eufemismetredmolen.
In februari 2008 suggereerde minister van justitie Ernst Hirsch Ballin
opnieuw dat de term allochtoon afgeschaft zou moeten worden, maar ook dit
voorstel werd niet overgenomen…..
Tips?
gastarbeider - buitenlander - immigrant- allochtoon- medelander - nieuwe Nederlander.
Bevolking in Nederland
Nederland telt
16.554.508
inwoners op
woensdag
14 oktober 2009 (cbs)
En zo voortzzzzz

Nederland telt
16.759.549

inwoners op donderdag
27 september 2012
Voor de leuk: criminaliteitscijfers
Kenmerken MCS






Gevoel van samenhorigheid?
Christendom/islam…water en vuur?
Koloniaal verleden/Osmaanse rijk/
Tweede WO…..(resultaat: Turkije)
Normen en waarden (seksualiteit,
huwelijk, eten en gewoonten)
Gastarbeiders jaren 60: sterke
economische groei….eigen schuld,
dikke?
Wereldwijde dekolonisatie….gevolgen
Globalisering
Mensen
staan steeds makkelijker met
elkaar in verbinding wereldwijd!
Kenniseconomie
Technologische ontwikkelingen
Heidegger (uitstapje)
Bijschrift?
Globalisering
Mensen
kunnen zich beter verplaatsen.
Wereldwijde migranten stromen
Bedrijven die naar het buitenland verdwijnen
De Nederlandse cultuur? Wasdah?
Trots op Nederland?
Trost? Wat verdient bescherming?
Europeanisering: Europese samenwerking op
economisch en politiek terrein. Gevolg: vrij
verkeer van mensen binnen de EU.
Individualisering
Mensen
willen niet langer als onderdeel van
een groep of gezin beschouwd worden, maar
als onafhankelijk individu!
Sinds Descartes’ cogito ergo sum (1600)
Nadelen?
Voordelen?
Dus:
Globalisering
Europeanisering
Individualisering
Samenlevingsmodellen
Vier
samenlevingsmodellen gebruikt door
sociologen en geografen.
Assimilatiemodel: dominante cultuur in zijn
geheel overnemen, eigen cultuur verdwijnt
naar achtergrond.
Melting Pot model: een nieuwe
bevolkingsgroep met een nieuwe cultuur,
versmelting! Amerika (wegens gebrek aan
dominante cultuur) …
Samenlevingsmodellen
Salad
Bowl: het multiculturele model
Niet een nieuw volk, maar iedereen
behoudt zijn eigen cultuur. Verschillende
ingrediënten, wel eigen smaak
Er is sprake van wederzijdse
aanpassing!
Lange tijd ideaal voor de Nederlandse
samenleving. Culturele verrijking?
Inmiddels steeds minder gewaardeerd
Samenlevingsmodellen
Het segregatie model
-Bevolkingsgroepen leven zowel fysiek
als sociaal gescheiden.
-Vaak apartheid (Z-A/ Joden)
-Bewuste afzondering (Amish)
-Bewuste politiek (doel?)
-ideologie?
Nederland en de vier modellen
MCS: kenmerken van alle vier de modellen
-Assimilatie (overnemen westerse waarden en
normen),
- Samensmelting (subculturen),
- Salad bowl (kassajuf met hoofddoek),
- Segregatie (witte/zwarte scholen/wijken)
- Wit gymnasium…
- Zwart vmbo…
Wat is het verschil?
Heeft iemand het recht….




Religie
Vrije wil
Onderdrukking
(?)
Stel

Je raakt verliefd op een meisje/jongen,
maar ze blijkt moslim te zijn. Is dat
voor jou een bezwaar?
Stel…..

Hij zegt: ik wil alleen met je verder als
je je bekeerd tot de islam…..
Je vind het de man van je leven…

Wat moet je nu doen?

Gevolgen van multiculturalisme
Economische
voordelen (
migranten tekort aan
arbeidskrachten opgelost)
Evenwichtigere bevolkingsopbouw
(migranten krijgen relatief meer
kinderen-tegen de vergrijzing)
Culturele diversiteit ( muziek, eten,
mode)
Maatschappelijke vraagstukken

Sociale ongelijkheid


Conflicten tussen normen en waarden



Taalachterstand en discriminatie
Met name bij godsdiensten en
levensovertuiging
Politiek juridische conflicten
Grondrechten ter discussie (fragment)
2. Nederland als immigratieland
-Motieven voor migratie
-Migratie naar Nederland
-Migranten en hun cultuur
Motieven voor migratie
-Pullfactoren: factoren die er voor zorgen
dat migranten naar een bepaald land
willen (veiligheid, verzekeringen,
opleiding)--------
-Pushfactoren: factoren die er voor
zorgen dat migranten weg willen uit een
land. (oorlog, onderdrukking, te weinig
werk)---------
Motieven voor migratie
Politiek: dictatuur, geen vrijheid van
meningsuiting/vergadering
Religieus: geen vrijheid van religie,
behoren tot een etnische minderheid
Economisch: armoede, te weinig werk
Ecologisch: grondvervuiling…
Motieven voor migratie (vervolg)
Sociaal: etnische minderheid,
gedwongen segregatie
Persoonlijk: hoop op een betere
toekomst, meer leefruimte,
gezinshereniging
Asielzoeker
Criteria: ‘Iemand die gegronde reden heeft te
vrezen voor vervolging wegens godsdienstige
of politieke overtuiging of nationaliteit, dan wel
wegens het behoren tot een bepaald ras of tot
een bepaalde sociale groep.’
Cliché of niet?
Migratie naar Nederland
Sinds de 16de eeuw een welvarend land.
(mede dankzij migranten: protestantse ZuidNederlanders, hugenoten, joden)
17e tot begin 20e eeuw
Seizoenarbeiders, handelaren, verlichte
intellectuelen
Migratie naar Nederland (vervolg)
20e eeuw
--Joodse
vluchtelingen 1933-1938
--Inwoners
van de voormalige koloniën 1945-nu
--Gastarbeiders
--Asielzoekers
-Rest
1945-1973
1975-nu
(gezinshereniging, Europeanen, illegalen)
Migranten en hun Cultuur
Turken en Marokkanen
Introductie van de islam (gedragsregels: halal,
haram), wij-cultuur
Surinamers en Antilianen
Eer, respect voor ouderen, matriarchaat
Indische Nederlanders en Molukkers
Indisch-Nederlandse cultuur
2. Nederland als immigratieland
Bij migratie is er sprake van:
- Pullfactoren: Factoren die een land
aantrekkelijker maken voor een migrant.
- Pushfactoren: Factoren die een
migrant ertoe bewegen zijn woonplaats te
verlaten.
Redenen om een land te verlaten
-Politieke en religieuze motieven:
Dictatuur waar ze geen stemrecht en
vrijheid van meningsuiting of geloof
mogen hebben. Oorlog en geweld.
-Economische en ecologische motieven:
Honger en armoede.
-Sociale en persoonlijke motieven:
Gezinsherenigingen + gezinsvorming
Vluchtelingen die in Nederland asiel
aanvragen, moeten aan de volgende
omschrijving voldoen:
‘Iemand die gegronde reden heeft te
vrezen voor vervolging wegens
godsdienstige of politieke overtuiging of
nationaliteit, dan wel wegens het behoren
tot bepaalde ras of tot een bepaalde
sociale groep.’
Waarom kiest men voor NL?
Nederland is:
- Welvarend
- - Politieke klimaat
- - Godsdienstvrijheid
- - Tolerantie
-Hoop als drijfveer?
Geschiedenis
Al door de eeuwen heen zie je grote
groepen die naar Nederland kwamen.
20e eeuw:
- Joodse vluchtelingen
- Molukkers
- Surinamers
- Gastarbeiders
- Asielzoekers
- Migranten vanwege gezinshereniging
3. Migranten en hun
maatschappelijke positie
- Maatschappelijke positie:
De plaats die iemand heeft op de
maatschappelijke ladder.
--
Economische factoren
-- Politieke macht
-- Sociaal-cultureel milieu
Sociale ongelijkheid
Sociale ongelijkheid:
Ongelijke verdeling van welvaart, macht
en sociale privileges.
Als de sociale ongelijkheid in een land
groeit, bestaat het gevaar van
maatschappelijke tweedeling: De kloof
tussen arm en rijk wordt groter.
Sociale stratificatie
Sociale stratificatie:
- Een verdeling van de samenleving
in maatschappelijke lagen
waartussen een verhouding van
sociale ongelijkheid bestaat.
Dit krijg je als je de bevolking indeelt in
groepen mensen met verschillende
maatschappelijke posities…Elitetheorie.
Theorieën over sociale stratificatie

Karl Marx




Heersende klasse en
arbeiders
Verbanden met tijdsgeest en
liberalisme
Proletariërs aller landen…
En ook: een totale mislukking
Theorieën over sociale stratificatie
Max Weber
3 soorten stratificatie
 Economisch, sociaal cultureel en politiek
 Weber: er bestaat een relatie tussen deze
drie; ze overlappen en beïnvloeden elkaar.
 Tegenwoordig gaat dat niet meer op

Theorieën over sociale stratificatie
Functionalisten
Er ontstaat vanzelf een natuurlijke
verdeling in de samenleving
 Dit gaat gepaard met eerlijke beloning (?)

gevolgen van een lage
maatschappelijke positie

Achterlijke cultuur?
 Levensverwachting (v-2,6, m-4,9)
 Oorzaken: levensstijl.

Sociale mobiliteit
- Intragererationele en
intergenerationele
mobiliteit…
- Met name laatste behoorlijk
toegenomen!
Sterftekans naar opleiding
Theorieën over mobiliteit
Meritocratietheorie (sluit aan bij een liberale
opvatting:
Mensen
kunnen
een
goede
sociaaleconomische status verwerven op basis van
het gebruik van eigen persoonlijke talenten,
capaciteiten en werklust
 Reproductietheorie (meer richting een
socialistisch idee)

Maatschappelijke
verhoudingen
reproduceren zich: de SES van de ouders is
de SES van de kinderen allochtonen breken
niet door.

maatschappelijke positie minderheden
Maatschappelijke positie minderheden
-Laag
opgeleid
-Lagere cito
-Vmbo
-Nauwelijks op de universiteit
-Dropouts: geen startkwalificatie
-Een startkwalificatie is een havo of vwodiploma of een mbo-diploma vanaf niveau 2.
Een vmbo-diploma wordt dus niet gezien als
een startkwalificatie.
-Tekst: dit is mbo?
Verklaringen voor onderwijs achterstand
Weinig
culturele kapitaal (bronnen)
Taalachterstand (!)
Vooroordelen (ook docenten)
Ga
maar achterin zitten
Nuance:
2-deling.
Geen SK vs hbo/uni.
 Benutten kansen?
 Meiden beter dan jongens


Verklaringen?
Verklaringen voor arbeid en inkomen
Niet
westerse allochtonen. Langdurig
werkloos…
Vaker ArOn of bijstand.
Tijdelijk dienstverband
 lagere opleiding
 slechtere taal
 discriminatie arbeidsmarkt?
 kleiner sociaal netwerk
 
Onderlinge samenhang!
Verklaringen voor huisvesting
Grote
steden (meer kans, anoniemer)
Oude standwijken: verpaupering
Lage SES
Samen sterker?
Push en pull!!
Breda Molukkenwijk
4. Cultuur en identiteit
De
Nederlander bestaat niet…
De Nederlandse identiteit is er niet…
Wat
is cultuur?
Alle waarden, normen en andere aangeleerde
kenmerken die de leden van een groep of
samenleving met elkaar gemeen hebben en als
vanzelfsprekend ervaren
De nederlander op
vakantie…
Cultuur.
Dominante
cultuur
Subcultuur
Tegencultuur
Cultuur:
materiële, ideële en normatieve
dimensie….
 Kunst, muziek etc., tov waarden en
idealen en normen en regels

Socialisatiecyclus van het
menselijke leven
Socialisatie
Normen en waarden
Sociale controle
Sancties
Cultuur
Internalisatie
Jongerenculturen















1950 - 1960
Artistiekelingen (Pleiner) (ca
1955 - 1965)
Nozems (Dijker) (ca 1955 1970)
Indorockers (ca 1955 - 1970)
Kikker (beat) (ca 1960 - 1965)
Soulkikker (ca 1960 - 1970)
Hippies (flowerpower) (ca 1965
- 1970)
Provo (ca 1965)
Skinheads (ca 1969)
1970
Rasta (vanaf ca 1970)
Hardrock (vanaf ca 1975), later
bekend als heavy metal of metal
Disco (ca 1975 - 1980)
Punk (vanaf ca 1975)
New wave (ca 1975 - 1980)
1980
Hiphop (vanaf ca 1980) met als belangrijk
onderdeel de rap-muziek
Gothic (vanaf ca 1980) gothic is nauw verwant
met de new wave sub-cultuur, in het buitenland
stond new wave gewoon bekend als gothic.
Straight edge (ca 1985)
Alto alternatievelingen als eigentijdse variant
van de hippiebeweging (vanaf ca 1985)
House (vanaf ca 1985)
1990
Grunge (vanaf ca 1990)
Skate (vanaf ca 1990)
Gabber(vanaf ca 1990)
Nerd (vanaf ca 1995)
2000
Urban (vanaf ca 2000)
Emo's (vanaf ca 2004) Al niet te verwarren met
de subcultuur 'Scene'.
Je onderscheiden!
Functie:identificatie.







Ik besta!
Zie mij staan!
Ik ben mezelf!
Ik ben anders!
Ik ben belangrijk!
Ik heb wat te zeggen!
Ik ben uniek!
4.2. Het identificatieproces