Een wereld van verschil

‘PREEK VAN DE WEEK’
Bezoek onze webstek: www.preekvandeweek.be – E-mail: [email protected]
6de zondag van Pasen – A-jaar 2017
"Een wereld van verschil"
Hand. 8,5-8.14-17 - 1 Petr. 3,15-18 - Joh. 14,15-21
Hand. 8,5-8.14-17 — "En ze ontvingen de heilige Geest..."
In die dagen kwam de diaken Filippus in de stad van Samaria en predikte daar de Messias. Filippus’ woorden
oogstten algemene instemming toen de mensen hoorden wat hij zei en de tekenen zagen die hij verrichtte. Uit
vele bezetenen gingen de onreine geesten onder luid geschreeuw weg en vele lammen en kreupelen werden
genezen. Daarover ontstond grote vreugde in die stad. Toen de apostelen in Jeruzalem vernamen dat Samaria
het woord Gods had aangenomen, vaardigden zij Petrus en Johannes naar hen af, die na hun aankomst een
gebed over hen uitspraken, opdat zij de heilige Geest zouden ontvangen. Deze was namelijk nog over niemand
van hen neergedaald; ze waren alleen gedoopt in de Naam van de Heer Jezus. Zij legden hun dus de handen
op en ze ontvingen de heilige Geest.
1 Petr. 3,15-18 — "Zorg dat uw geweten zuiver is"
Dierbaren, heiligt in uw hart Christus als de Heer. Weest altijd bereid tot verantwoording aan al wie u
rekenschap vraagt van de hoop die in u leeft. Maar verdedigt uzelf met zachtmoedigheid en gepaste eerbied,
en zorgt dat uw geweten zuiver is. Dan zullen zij, die uw goede christelijke levenswandel beschimpen met
hun laster beschaamd staan. Hoeveel beter is het, zo God het wil, te lijden voor het goede dat men doet, dan
straf te ondergaan voor misdrijven. Ook Christus is eens voor al gestorven voor de zonden, de Rechtvaardige
voor de onrechtvaardigen, om ons tot God te brengen. Gedood naar het vlees, werd Hij ten leven gewekt naar
de Geest.
Joh. 14,1-12 — "De Geest van de waarheid"
In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: “Als gij Mij liefhebt, zult ge mijn geboden onderhouden. Dan zal de
Vader op mijn gebed u een andere Helper geven om voor altijd bij u te blijven: de Geest van de waarheid, voor
wie de wereld niet ontvankelijk is, omdat zij Hem niet ziet en niet kent. Gij kent Hem, want Hij blijft bij u en
zal in u zijn. Ik zal u niet verweesd achterlaten: Ik keer tot u terug. Nog een korte tijd en de wereld ziet Mij
niet meer; gij echter zult Mij zien, want Ik leef en ook gij zult leven. Op die dag zult gij weten, dat Ik in de
Vader ben en gij in Mij en Ik in u. Wie mijn geboden onderhoudt, die hij heeft ontvangen, hij is het die Mij
liefheeft. En wie Mij liefheeft, zal door mijn Vader bemind worden; ook Ik zal hem beminnen en Ik zal Mij
aan hem openbaren.”
Predikbroeders in woord en daad
Dominicanen in Vlaanderen
De orde der dominicanen, ook gekend als predikbroeders
of predikheren, bestaat in 2016 achthonderd jaar.
Op vraag van de Vlaamse dominicanen heeft de faculteit
Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven
een boek samengesteld waarin de recente geschiedenis
van de dominicanen in Vlaanderen centraal staat.
Onderzoekers van de faculteit hebben origineel werk
verricht in verband met figuren en activiteiten die het
Vlaamse dominicaanse leven in de twintigste eeuw
karakteriseren.
De rode draad in het boek is dan ook de verkondiging of
prediking 'in woord en daad', die tot het wezen van het
dominicaanse leven behoort. Of het nu gaat om spirituele,
theologische, culturele, sociale of politieke kwesties, de
dominicanen hebben, tot vandaag, steeds blijk gegeven
van wat in hun motto 'Veritas' besloten ligt: ze zijn
rusteloze Godzoekers die doorheen de tijd hun leven in
dienst stellen van de steeds weer te ontdekken waarheid.
De predikbroeders hebben op hun eigen wijze het verhaal
van Dominicus gestalte gegeven in de geschiedenis van
kerk en maatschappij in Vlaanderen. Hiervan wil dit boek
een weerslag bieden.
Als abonnee bij 'Preek van de week' kan u dit boek,
voor de prijs van 25,95euro,
rechtstreek bestellen via de website van uitgeverij
'Halewijn' te Antwerpen. Bezoek onze website
Met bijdragen van Dries Bosschaert, Marcel Braekers,
Mark De Caluwe, Bernard de Cock, Georges De
Schrijver, Ignace D'hert, Leo Kenis, Mathijs Lamberigts,
Anton Milh, Toon Osaer, Stephan van Erp, Dries
Vanysacker en Sander Vloebergs.
Dominicus ontmoeten
Dominicus de gedreven prediker
De Spaanse priester Dominicus stichtte achthonderd jaar
geleden de Orde der Predikers, beter bekend als de
dominicanen.
Na een moeizaam begin groeide de Orde uit tot een
invloedrijke internationale beweging van religieuze
mannen en vrouwen, tot op de dag van vandaag.
In dit boek leren we Dominicus kennen als een gedreven
prediker die voortdurend biddend en denkend contact
hield met God. Tegelijk had hij oog voor de concrete
noden en vragen die op zijn pad kwamen. Een heilige om
na te leven.
Als abonnee bij 'Preek van de week' kan u dit boek,
voor de prijs van 16,50euro,
rechtstreek bestellen via de website van uitgeverij
'Halewijn' te Antwerpen. Bezoek onze website
De auteur van het boek, Paul Dominikus Hellmeier
(°1977, Landshut, Duitsland) trad in 1999 in bij de orde
van de dominicanen.
Van 2010 tot 2015 was hij werkzaam als docent
middeleeuwse wijsbegeerte.
Thans is hij rector van de Theatinerkerk in München en
prior van het daaraan verbonden Dominicanenklooster.
Preek van de week
"Een wereld van verschil"
Twee maal in het evangelie dat we vandaag lezen spreekt Jezus over de wereld in negatieve zin.
Volgens hem is de wereld onbekwaam om Jezus te zien, en even onbekwaam om de Geest te
ontvangen. Volgens het evangelie zei hij het doodgewoon, zonder enige passie of compassie. "De
Geest van de waarheid, die de wereld niet kan ontvangen, want ze ziet hem niet kent hem niet." En
wat verder: "Nog een korte tijd en de wereld zal mij niet meer zien." Deze uitdrukkingen over de
wereld klinken verwonderlijk, ongewoon en we voelen ons geneigd om Jezus hierover te
ondervragen. Is de wereld dan zo onbelangrijk in zijn ogen? Is het niet tot deze wereld dat de Blijde
Boodschap gesproken wordt? Is het niet in deze wereld dat we moeten leven als christen? Is het niet
deze wereld die wij moeten omvormen in Jezus' Geest? Moeten we ons dan van deze wereld afkeren,
ons eruit terugtrekken en afzonderen?
Blijkbaar vormden alleen de leerlingen van Jezus een uitzondering op deze regel van
onbekwaamheid. Zij hadden Jezus lief, onderhielden zijn geboden en bleven zo in zijn liefde. Jezus
bad voor hen tot zijn Vader opdat Hij hun de Geest van waarheid zou zenden. Van elke leerling zei
Jezus dat hij uitverkoren werd en uit de wereld weggenomen is. Hij leeft reeds in de nieuwe wereld
van God. Dat is een geschenk van God. Niemand kan er binnengaan op eigen kracht. De leerlingen
ontvangen dat nieuwe leven in die nieuwe wereld.
Opvallend in dit evangelie is dus de tegenstelling tussen wat we 'de oude wereld' kunnen noemen en
'de wereld van zijn leerlingen'. Er zit blijkbaar een wereld van verschil tussen beide. De eerste wereld
is gekenmerkt door een zekere geslotenheid voor het goddelijke, terwijl de tweede wereld er wel voor
openstaat.
Eigenlijk is die tegenstelling van alle tijden. Altijd zullen er mensen zijn die wèl in God geloven en
anderen die aan God in hun leven geen plaats geven. Er moet een zekere bereidheid zijn om je hart
af te stemmen op de golflengte van het evangelie en om de antenne van je leven te richten op de
verbondenheid met God. God verplicht je niet in hem te geloven. Hij nodigt alleen uit, in alle vrijheid.
Er zijn andere kanalen genoeg om te beluisteren. Door welke geest laten wij ons leiden? Voor welke
wereld kiezen wij? Voor die 'oude wereld' van macht en bezit, of voor die 'nieuwe wereld' van
solidariteit en rechtvaardigheid? Aan u de keuze.
Wat is nu eigenlijk het verschil tussen die twee werelden? Hoe kunnen we de nieuwe wereld van de
Geest op het spoor komen? Het onderscheid is niet gemakkelijk te maken. We lopen het gevaar ons
vlug te vergissen. De grens tussen deze twee werelden is niet vast te stellen met het oog van ons
verstand of op basis van menselijke criteria. Het zou natuurlijk eenvoudig zijn de wereld op te delen
in twee groepen die duidelijk herkenbaar zijn. Het is zo dikwijls gebeurd in de geschiedenis en het
gebeurt nog steeds. Ook de kerk en de pausen hebben er zich vaak schuldig aan gemaakt: de opdeling
tussen de goeden en de slechten; joden versus heidenen; bokken en schapen; gelovigen en
ongelovigen; rechtvaardigen en zondaars; armen en rijken; autochtonen en allochtonen; zieken en
gezonden, en ga zo maar door. En wanneer zo'n scheiding gemaakt wordt tussen mensen, volgt al
vlug de gedachte: God zij dank, wij staan toch aan de juiste kant, wij zijn de goeden en die anderen
kunnen we beter mijden, negeren, afstand houden, ofwel hen bekeren, op andere gedachten brengen
en wie niet horen wil, moet voelen: uitstoten en uitroeien desnoods.
Als Jezus een opdeling maakte tussen twee werelden dan zeker niet een opdeling zoals ik ze net
geschetst heb. Jezus volgde niet de grenzen van onze menselijke opdelingen. Het is ook nog zeer de
vraag tot welke wereld wij zelf behoren. Behoren we wel tot die nieuwe wereld van de Geest? Zitten
we wel op het goede spoor? Waar blijft bij ons christenen de begeestering? Zijn we wel gegrepen
door de Geest, of blijven we hangen in burgerlijke middelmatigheid? Is het niet vaak zo dat die grens
tussen twee werelden eigenlijk door onszelf heen loopt? Een christen staat in de wereld, maar is niet
van deze wereld. Ik ben ten volle een kind van mijn tijd, maar tegelijk ben ik christen en deze twee
werelden botsen in mij. Kunnen we politiek en economie bedrijven met de waarden van de Bergrede?
Mijn vijanden beminnen en mijn andere wang aanbieden, makkelijk gezegd, maar begin er eens aan.
Onze maatschappij vraagt ons om te presteren, te concurreren, carrière te maken en eerst aan mezelf
te denken, mijn geloof nodigt mij uit om steeds voorrang te geven aan de ander, om nederig en
dienstbaar te zijn. Er zijn zoveel momenten waarop cultuur en christendom vandaag met elkaar in
botsing komen. Er is inderdaad een spanning tussen onze Westerse wereld en het christendom te
voelen. En het is een spanning die toeneemt. Mogen we nog uitkomen voor ons geloof, of is geloven
louter een privéaangelegenheid?
Het is een blijvende uitdaging voor de toekomst: kunnen geloof en moderniteit samengaan? Dat is
zowel voor christenen, als voor joden en moslims een groot vraagstuk. Moeten we onze eigenheid
beklemtonen en de cultuur en de wereld veranderen en aanpassen aan ons geloof? Of moeten we ons
geloof aanpassen aan de moderne verworvenheden van deze wereld, de kerk bij de tijd brengen, zoals
Johannes XXIII voorstelde op het concilie? Telkens weer moet ons geloof vorm krijgen in onze eigen
wereld, in onze tijd en cultuur. Telkens weer nodigt de Blijde Boodschap ons uit om de tekenen van
onze tijd te verstaan en in te gaan op de noden van onze wereld. Maar dat proces van inculturatie is
niet eenvoudig. Als we teveel bij het oude blijven, verstarren we en belanden we in fundamentalisme.
Als we ons teveel aanpassen, verliezen we onze eigenheid en gaan we verloren. We lopen dan het
risico om het kind met het badwater weg te gooien. Christen zijn in deze wereld vraagt blijkbaar veel
kunst- en vliegwerk. Daarom worden we in de eerste plaats opgeroepen om Jezus lief te hebben, hem
te leren kennen en zijn geboden te onderhouden. Hij zal ons dan de Geest van de waarheid zenden.
Laten we ondertussen maar bidden en trachten het goede te doen. Bidden met de woorden van
Chesterton misschien: "Heer, geef ons de kracht om de dingen te aanvaarden die onvermijdelijk zijn.
Geef ons de moed om de dingen te veranderen die veranderd moeten worden. En geef ons boven alles
de wijsheid om beide van elkaar te onderscheiden."
@preekvdw