Basisstof 3 Transport in planten

•
•
•
•
•
•
Wat zijn nerven ?
Vaatbundels  = ??
Rood = houtvaten ?
aanvoeren water+zouten
Blauw = bastvaten  ?
afvoeren glucose
Opname water en
zouten
•
•
•
•
Wortelharen één cel!
Groeien naar water
Zuigen dat op.
Inclusief de mineralen
• Wortelmuts:
• Beschermt de tere top.
Dwardoorsnede wortel
Het ‘kruis’: houtvaten,
blauw: basvaten,
bruine cirkel endodermis
Endodermiscel:
vettige
kurkbandjes
die geen
water
doorlaten:
transport gaat dan
via CELWANDEN
Opzuigen van water met mineralen
•
•
•
•
•
De wortelharen groeien naar het water toe
De ‘sponsige’ celwanden zuigen water op
Bij de endodermis moet het water DOOR DE CEL
De celmembraan selecteert de mineralen
Water (osmose) en mineralen (actief transport)  houtvat
Watertransport in de houtvaten
• 1 Capillaire werking
– in een dunne buis stijgt het water omhoog
– cohesie en adhesie spelen een rol
• 2 Worteldruk (m.n. voorjaar)
– de wortelcellen pompen water in de houtvaten
– dat kost energie en dus zuurstof en glucose
• 3 Zuigkracht van de bladeren
– De bladcellen verdampen water en verliezen turgor
– door osmose zuigen de bladcellen water uit de
houtvaten
Cohesie en adhesie
• Cohesie is de onderlinge aantrekkingskracht tussen gelijke
moleculen zonder dat er sprake is van een chemische binding
• Adhesie is de onderlinge aantrekkingskracht tussen ongelijke
moleculen zonder dat er sprake is van een chemische binding
• Wanneer de cohesieve kracht groter is dan de adhesieve
kracht zal in een capillair de meniscus bol zijn en de vloeistof
omlaag worden gedrukt.
• Wanneer de cohesieve kracht kleiner is dan de adhesieve
kracht zal in een capillair de meniscus hol zijn en de vloeistof
omhoog worden getrokken
a: door osmose water uit de houtvaten gezogen
b: droge lucht: huidmondjes open
c: cel verliest turgor
d: de bladcellen verdampen water naar de ademholte
e: waterdamp diffundeert naar buiten
Druppelen van de bladeren = dauw
• Wat zijn de drie mechanismen
om water omhoog te pompen
in een plant?
• De lucht is vochtig.
• Welk mechanisme zorgt voor
de druppela aan de bladeren?
Bladluizen op een blad
• Bladluizen zitten vrijwel altijd aan de onderkant van bladeren.
• Kun jij uitleggen wat daar de reden van is?
• Denk aan de lesstof die je gelezen hebt
Natuurlijke vijanden van de bladluis
• Gelukkig kent de bladluis ook veel natuurlijke
bestrijders zoals gaasvliegen, lieveheersbeestjes,
roofwantsen, sluipwespen en oorwormen
• Anderzijds kent de bladluis ook goede
bondgenoten die hen beschermen tegen
bovengenoemde natuurlijke vijanden. Mieren
beschermen bladluizenkolonies en daarvoor
worden ze door de bladluizen vergoed met een
soort van honingdauw of zoete stof die ze
afscheiden waar de mieren verzot op zijn
• Dat laatste heet symbiose: beide soorten
voordeel wordt genoemd: ……………………………
Openen en sluiten huidmondjes
In het licht
Donker of bij watergebrek
Werking sluitcellen
•
•
•
•
Veel water aanwezig  cellen nemen water op
Een sluitcel met TURGOR trekt KROM
Effect? Links of rechts?
Een sluitcel die uitgedroogd is, zakt in elkaar en is in
het midden VLAK
• Effect? Links of rechts? Logisch?
Openen van de huidmondjes
• De sluitcellen hebben WEL
bladgroen
• De cellen ernaast NIET
• Licht: alleen in de
sluitcellen fotosynthese
• In de sluitcellen wordt
glucose gemaakt
• In de sluitcellen stijgt de
osmotische waarde
• De sluitcellen zuigen water
aan en gaan open
Beredeneer waarom een huidmondje
‘s nacht dicht mag zijn
Welke soort aanpassing zie je hier?