Workshop drinktechniek: ontwikkeling mondmotoriek & leren zuigen Wie zijn wij? • Katja Toom, logopedist Logopediepraktijk TOOM Bussum • Kim Bischoff, verpleegkundig specialist & lactatiekundige Zorggroep Almere Ontwikkeling mondmotoriek • Ontwikkeling anatomische structuur • Overzicht orale reflexen • De verschillende stadia van het zuigen • Suckling en sucking Ontwikkeling anatomische structuur Orale reflexen • • • • • Palmomentaalreflex Tepelzoekreflex Zuig-slikreflex Bijtreflex Wurg-/kokhalsreflex Reflexperiode begint in de baarmoeder tot 3-5 maanden Stadia van zuigen • Pasgeborene kan alleen door de neus ademen, mondholte gevuld met tong • Baby begint met likzuigen (suckling) • Rond 6-9 maanden begint pompzuigen (sucking) Suckling • Eerste stadium zuigen • Achter- en voorwaartse beweging van de tong, waarbij de achterwaartse beweging het meest uitgesproken is Sucking • • • • Rond 6-9 maanden Grotere mondholte De tong maakt op- en neergaande bewegingen De kaak maakt kleinere verticale bewegingen Ontwikkeling van voedingsvaardigheden in maanden • 0,5 • 2-4 • 4 • • • • • • • 4-6 5-7 6 6 6 7 6-8 Hand-mondcontact begint Hand tegen borst of fles tijdens voeden Aftasten voorwerpen met de mond (lepelvoeding mogelijk) Slokjes uit beker mogelijk Dikvloeibaar van de lepel Kortdurend cracker naar de mond Lipsluiting rond lepel Begin van kauwen met verticale beweging Begin van kauwen met roterende kaakbeweging Zuigen van vloeistof uit beker Waar zijn problemen te verwachten? • • • • • Premature zuigeling Slappe mondmotoriek Schisis Korte tongriem Tepelkloven Als het zuigen niet goed verloopt • • • • • • Inspectie mond Observatie zuigen Observatie houding moeder en kind, zo nodig verbeteren Ondersteunen van de borst Tongspelletje Spiegelen Inspectie mond en observatie zuigen • • • • Spruw Tongriem Het zuigen Het aanhappen Houding moeder en kind “Sleutel moet goed in het slot passen.” • Moeder ontspannen houding • Kind goed gesteund Tijdens het voeden • Ondersteunen van de borst voorkomt dat tong van kind wegglijdt • Masseren tijdens voeden kan kind extra stimuleren verder te gaan met zuigen • Stimuleren reflexen tijdens het voeden Borstvoeding is geen fles met één straal, maar “sproeit en kent pauzes”! Tongspelletje Een oefening als zuigen nog niet effectief verloopt Spiegelen Spelen met mimiek van je gezicht/mond, jonge baby’s proberen dat te imiteren Zuigverwarring zin of onzin? Aanleiding: • Winkel L & Boluyt N. Tepel-speenverwarring: Fabel of feit? Praktische Pediatrie nummer 1, maart 2011, 58-62 • Andere onderzoeken waar Stichting Zorg voor Borstvoeding in haar reactie naar verwijst: • Kramer MS e.a. Pacifer use, early weaning, and cry/fuss behavior: a randomized controlled trial. JAMA 2001;286(3):322-6 • Howard CR e.a. Randomized clinical trial of pacifier use and bottle-feeding or cupfeeding and their effect on breastfeeding. Pediatrics Vol.111 No.3 March 2003: 511-8 • Jenik AG e.a. For the pacifier and breastfeeding trial group. Does the recommendation to use pacifier influence the prevalence of breastfeeding? Journal of pediatrics 2009;155(3):350-4 • Jaafar SH e.a. Pacifer use versus no pacifier use in breastfeeding term infants for increasing duration of breastfeeding (Review). 2011. The Cochrane Collaboration Reacties Opinie Stichting Zorg voor Borstvoeding Gezonde pasgeborenen geen fopspeen zolang de borstvoeding nog niet op gang is; het verstoort het vraag en aanbod principe Zolang onderzoeksresultaten niet eenduidig zijn doet men er goed aan terughoudend te zijn met spenen Er lijkt gematigd bewijs dat fopspeengebruik door gemotiveerde moeders, bij gezonde en op tijd geboren en borstgevoede baby’s, voor en nadat de borstvoeding goed op gang is, de duur van de borstvoeding niet vermindert tot een leeftijd van vier maanden Zie ook reactie Linda Bröker in Huisarts en Wetenschap, augustus 2011 n.a.v. Jaafar Literatuurlijst • Aldekamp, A.P., Renier, W.O., Smit, L.M.E., (2006) Neurologische aspecten van ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Garant, Antwerpen, Apeldoorn • Engel-Hoek, van den, L.,(1999) Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen. Van Gorcum, Assen • Homveld, I.L.M., Hoofdstuk 11 Voedingsadvisering bij jonge kinderen uit Voedingsadvisering bij jonge kinderen, Donkers E.C.M.M. e.a. (1999) Van Gorcum, Assen • Hufen, M. (2001) Sensorische Integratie cursus, Anders Kijken naar Kinderen • Seys, D.M., Rensen, J.H.M., Obbink, M.H.J., (2000) Behandelingsstrategieën bij jonge kinderen met voedings- & eetproblemen. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten • Woolridge, M. (1986) The anatomy of infant feeding, pag.3 Vragen? Interessante website: www.prelogopedie.nl