Zorgpad depressie De Spil, 16 mei 2013 Met medewerking van de stad Roeselare Inhoud 1. Inleiding 2. Zorgpad algemeen 2.1 Waarom 2.2 Wat 2.3 Doel 2.3 Kenmerken 2.4 Voordelen 3. Zorgpad depressie 4. Screeningsinstrument PHQ-9 5. Subsyndromale depressie 6. Matige depressie 7. Ernstige depressie 8. Vervolg/toekomst 9. Vragen & bedenkingen Dr. De Keyser Dr. Snoeck Lisbeth Lisbeth Lisbeth Delphine Dr. Snoeck Delphine Delphine 1. Inleiding • Verwelkoming • Zorgpad depressie • Hoge prevalentie in eerste lijn • Hoge morbiditeit en mortaliteit • Detectie en behandeling schiet te kort • Werkgroep deskundigheidsbevordering • Vertegenwoordiging HA, ELP, psychiater, CAW, CGG/suïcidepreventiewerking • Handvatten reiken aan de eerste lijn m.b.t. psychische klachten • Opdracht ELP • Bevorderen vroegdetectie en vroeginterventie via deskundigheidsbevordering • Coach voor eerstelijnswerkers • Belang huisarts • Spilfiguur • Vroegdetectie aan de toegangspoort • Voorstelling sprekers 2. Zorgpad algemeen Waarom? • Hoge prevalentie depressie in eerste lijn • Hoge morbiditeit en mortaliteit • Detectie en behandeling schiet tekort door • • • • • • • • Onvoldoende kennis van de symptomen bij pt en eerste lijn Gebrek aan samenwerking met de GGZ Te lange wachttijden GGZ Gebrek aan kennis en verspreiding van behandelrichtlijnen Te weinig psycho-educatie Geringe behandeltrouw Geen monitoring van de evolutie Bij comorbiditeit met somatische aandoeningen wordt depressie soms uit oog verloren 2. Zorgpad algemeen Wat? • Bepaalt wie-doet-wat-wanneer-en-waarom als antwoord op de zorgvraag van de patiënt • Ontwikkeld op basis van bestaande richtlijnen en beschikbare kennis om psychische problemen te diagnosticeren en te behandelen • Methode om patiëntgerichte zorgprocessen transparant, gestandaardiseerd en geoptimaliseerd te maken en daardoor ook makkelijk op te volgen • Interventie om de gemeenschappelijke besluitvorming en organisatie van een zorgproces voor een specifieke groep patiënten gedurende een gedefinieerd tijdskader te verwezenlijken • Uitgaande van de principes van de stepped care en balanced care • • • Stepped care: minimale zorg waar mogelijk, intensief waar noodzakelijk Balanced care: aanbieden zorg volgens beschikbaarheid en bij ernstige/chronische pathologie kunnen stappen worden overgeslaan Vereist coördinatie en monitoring van de klachten Referentie: 2. Zorgpad algemeen Doel • Het transmuraal verbeteren van de kwaliteit van de zorg op vlak van • Resultaat • verhogen van patiententevredenheid • optimaliseren middelengebruik • Samenwerkingsverbanden in de eerste lijn kunnen beschrijvingen/zorgpaden gebruiken voor optimalisatie van zorgproces en afstemming van de zorg met de tweede lijn (= brugfunctie) • Vanuit art107 wordt expertise en personeel GGZ ingebracht in de eerste lijn om deze te ondersteunen in een model van collaborative care rond de biopsychosociale aanpak van de patiënt 2. Zorgpad algemeen Kenmerken? • In elk zorgpad GGZ kunnen 4 stappen onderscheiden worden • • • • Zelfhulp Begeleide zelfhulp en groepsbehandelingen Kortdurende individuele therapie in eerste lijn Langdurende individuele therapie in 2de of 3de lijn en/of medicatie • Er is ook aandacht voor psychosociale problemen • Doorverwijzing naar CAW, OCMW, Sociaal huis, Kind&Gezin, GTB, Opvoedingsondersteuning, … 2. Zorgpad algemeen Voordelen? • Expliciete vermelding van doelen en interventies gebaseerd op evidentie, best practice en patiënten verwachtingen • Verbeterd communicatie tussen zorgverlener en patiënt • Coördinatie van rollen/activiteiten binnen het zorgproces • Documenteren, opvolgen en bijsturen afwijking/resultaat • Identificeren van verantwoorde middelen 3. Zorgpad depressie • Te bereiken via www.zorgpad-depressie.be • Vertrekpunt: • De pt. met vermoeden van depressie of onverklaarde lichamelijke klachten • Screeningsvragenlijst PHQ-9 • Aandachtspunten na afname • Uitsluiting lichamelijke oorzaken of effecten medicatie • Ernstige psychiatrische stoornissen uitsluiten + doorverwijzen • Inschatting suïcidegevaar (zie linken) • Afhankelijk van ernst depressie doorloop je enkele stappen binnen het principe van getrapte zorg • Opvolging belangrijk onderdeel binnen het zorgpad • Zorgpad is opgebouwd met links zodat interessante informatie onmiddellijk beschikbaar is voor hulpverlener en patiënt 4. Screeningsinstrument PHQ-9 • PHQ = Patiënt Health Questionnaire • Module PHQ-9 bevat 9 vragen over de ernst van depressie a.d.h.v. 9 DSM-IV criteria • Eerste 2 vragen negatief = STOP afname • Weinig interesse of plezier • Neerslachtig, depressief of wanhopig voelen • 9 items worden op 4-puntsschaal gescoord voor de afgelopen 2 weken • • • • Helemaal niet = 0 Meerdere dagen = 1 Meer dan helft van de dagen = 2 Bijna elke dag = 3 • Totaalscore: de score op de 9 items bij elkaar op te tellen • Hinder: invloed op het dagelijks functioneren bepalend voor doorverwijzing 5. Subsyndromale depressie • Totaalscore: 0-11 + beperkte hinder • Interventies door HA • Erkenning en empathie door luisterend oor • Folder ‘Fit in je hoofd’ • Psycho-educatie • Bibliotherapie • Mogelijke interventies door ELP • Indien nodig begeleide bibliotherapie of psycho-educatie • Geen doorverwijzing naar 2de of 3de lijn nodig • Opvolging • Nieuwe afname PHQ-9 binnen 2 maanden • Tussentijd afwachten met focus 6. Matige depressie • Totaalscore: 12-19 + hinder • Interventies door HA • Idem ‘subsyndromaal’ • Klachten concretiseren • Op vraag van patiënt opstart medicatie • Informatie doornemen en meegeven met patiënt m.b.t. Activatie Slaaphygiëne Beheersen van stress-inducerende factoren • Mogelijke interventies door ELP (= generalistische benadering) • Coping versterken • Problem solving technieken aanleren • Doorverwijzing binnen eerste lijn i.f.v. klacht • Opvolging • Nieuwe afname PHQ-9 binnen 3 weken 7. Ernstige depressie • Totaalscore: 20-27 + grote hinder • Interventies door HA • Idem ‘subsyndromaal en matig’ • Opstart medicatie • Mogelijke interventies door ELP • Motiveren tot hulpverlening • Begeleide doorverwijzing • Doorverwijzing binnen tweede of derde lijn i.f.v. klacht en ernst • Bij acuut suïcidegevaar doorverwijzen naar: • Suïcidepreventiewerking CGG • Acuut mobiel team • PAAZ • Opvolging • Nieuwe afname PHQ-9 binnen de week 8. Vervolg/toekomst • Voorstelling zorgpad regio Ieper-Poperinge-Diksmuide • Workshop ‘depressie’ • Georganiseerd door ELP, psychiater, suïcidepreventiewerking CGG Largo • Max. 10-12 deelnemers • Regionaal • +/- 2u ½ • Inschrijving vooraan of via de website www.zorgpad-depressie.be • Uitwerking zorgpad alcoholmisbruik en angst • Voorstelling • Zorgpad alcholmisbruik op 17/10/2013 • Zorgpad angst • Toekomst: groepsaanbod ‘In de put, uit de put’ 9. Vragen & bedenkingen Contactgegevens • Dr. Snoeck • Delphine Van Hevele • Lisbeth Scherpereel [email protected] [email protected] [email protected]