Palliatieve Zorg, niet alleen maar samen

Zorgpad Stervensfase
Zorg en Kwaliteit van leven in de
stervensfase
Vergadering Netwerk Palliatieve Zorg
Zuid-Holland Noord
Conny Yap
13 december 2010
Netwerk Palliatieve Zorg ZHE
• Hoeksche Waard (HW)
• Voorne-Putten Rozenburg (VPR)
• Goeree-Overflakkee (GO)
• Totaal 295.000 inwoners
Achtergrond
• Liverpool Care Pathway for the dying
patient – Prof J. Ellershaw
• Samenwerking tussen het Erasmus MC en
het Integraal Kankercentrum Rotterdam
- Vertaling in het Nederlands
- Pilot in verpleeghuis, hospice en ziekenhuis (IKR)
- Onderzoek effect zorgpad op zorg en kwaliteit van
leven in de stervensfase (Erasmus MC)
Wat is het?
Een kwaliteitsinstrument:
•
•
•
•
voor multidisciplinaire zorg
van cliënt en naasten
middels zorgdoelen/checklist
vervanging medisch en verpleegkundig
dossier
• evaluatie instrument
Doel Zorgpad
• Maatregelen gericht op verbetering comfort
• Beoordeling cliëntgebonden problemen zoals
pijn, rusteloosheid, slijmvorming, angst
Kortom
• Optimale kwaliteit van zorg voor stervenden en
hun naasten
• Optimale kwaliteit van leven in de stervensfase
Markering stervensfase
De cliënt
-
komt niet meer uit bed
is slechts in staat slokjes te drinken
Is subcomateus
Is niet in staat tabletten in te nemen
…………………
Meerwaarde
Uit onderzoek blijkt dat het zorgpad
- bijdraagt aan de kwaliteit van zorg voor de
stervende cliënt
- De symptoomlast in de laatste levensdagen
vermindert
- De communicatie met zowel de cliënt als diens
naasten verbetert
- Bijdraagt aan de multidisciplinaire
samenwerking
Indeling zorgpad
• Deel 1: beoordeling bij aanvang
stervensfase
• Deel 2: beoordeling cliëntgebonden
problemen: registratie symptoomlast en
interventies
• Deel 3: zorg na het overlijden
Implementatie
• NPZ ZHE heeft ervaring met het Zorgpad
Stervensfase sinds 1999
• VPR: gefaseerd ingevoerd in hospice,
thuiszorg, verpleeghuis, ziekenhuis. In
verzorgingshuizen start 2010/2011
• GO: gefaseerd ingevoerd in alle
organisaties (intra- en extramuraal)
• HW: alleen hospice
Nul-eindmeting VV teams VPR
2009
• Nulmeting: 22 dossiers
• Na halfjaar eindmeting: op 19 dossiers
vergelijkende beoordeling
Conclusies
• Begin stervensfase meer duidelijk: was 65% nu 90%
• Beoordeling medicatie start stervensfase: was in 50%
van de gevallen nu 95%
• Communicatieprobleem comateuze situatie werd niet
benoemd; nu bij 40%
• Ziekteinzicht cliënt was 35%, nu 85%
• Ziekteinzicht naasten was 35%, nu 95%
• Huisarts op de hoogte van naderend overlijden, was
50% nu 100%
• Meer duidelijkheid omtrent aan/afwezigheid symptomen
Symptomen nul-eindmeting
VV teams VPR
Ja
Nee
Onduidelijk
Ja
Nee
Onduidelijk
Pijn
16
3
3
18
0
1
Rusteloosheid
15
4
3
17
1
1
Slijmvorming
4
14
4
17
2
0
Misseljkheid/
braken
11
7
4
16
2
1
Verzorging mond
6
11
5
17
1
1
Mictie
15
4
3
18
1
0
Defaecatie
13
6
3
16
1
2
Dyspnoe
7
1
4
16
1
2
Begeleiding
cliënt
5
2
1
15
1
2
Begeleiding
naasten
4
13
5
15
1
2
Top 3 Succesfactoren
Je vergeet
niets meer
• Meer gestructureerde zorgverlening
• Meer communicatie met familie,
waardering familie
• Pro actief handelen
Top 3 Faalfactoren
• Markering stervensfase wordt individueel
bepaald, soms op intuïtie Zorgpad past
niet in mijn
schema, geen
tijd
• Start Zorgpad Stervensfase wordt
vergeten; te vrijblijvend
• Uitvoerenden vinden het moeilijk om te
communiceren dat zij gaan starten
Rol NPZ
• Zorgpad Stervensfase opnemen in
Jaarplan NPZ
• Jaarlijks bijeenkomst organiseren voor
contactpersonen
• Klinische les voor uitvoerenden
• Aandacht binnen basisscholing Palliatieve
Zorg
De kracht is
herhalen
herhalen
herhalen
Informatie
www.zorgpadstervensfase.nl