Vous êtes employeur et vous souhaitez engager un

Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten vzw
KOMT OP VOOR WERKNEMERS ZONDER PAPIEREN
Een regularisatie van mensen zonder papieren via een arbeidscontract
U bent een werkgever? U wilt iemand in dienst nemen die geen arbeidskaart of verblijfsvergunning heeft ?
Normaal gezien laat de wet dat niet toe. Maar tussen 15 september en 15 december 2009 heeft u
uitzonderlijk de kans om een dergelijke werknemer op een legale manier aan te werven.
De federale regering heeft in een instructie van 19 juli 2009, punt 2.8.B, de mogelijkheid voorzien voor
werknemers ‘zonder papieren’ om hun situatie te regulariseren als ze een arbeidscontract hebben. Deze
brochure informeert u over de voorwaarden en de procedure die de werkgever en de werknemer moeten
volgen.
Voorwaarden
Enkel een werknemer die aan alle voorwaarden voldoet, kan gebruik maken van deze
regularisatiemogelijkheid. Als de aanvraag wordt goedgekeurd, kan hij of zij een arbeidskaart B en de
bijhorende verblijfsvergunning voor 1 jaar (verlengbaar) bekomen.
De werknemer moet:
 een ononderbroken verblijf op het Belgische grondgebied kunnen aantonen van voor 31 maart 2007,
 integratie in de Belgische maatschappij kunnen aantonen : via schoolgaande kinderen, activiteiten in
het verenigingsleven, enzovoort,
 één van de landstalen spreken of taalcursussen hebben gevolgd,
 een (of verschillende deeltijdse) arbeidscontract(en) kunnen voorleggen
 van bepaalde duur van minstens 1 jaar of van onbepaalde duur.
 dat een maandelijks loon garandeert dat minstens gelijk is aan het algemeen gewaarborgd
minimumloon (1387,49 € bruto per maand voor een werknemer zonder anciënniteit) en een
uurloon volgens de geldende CAO’s.
Als werkgever moet u het contract volgens bovenstaande voorwaarden ondertekenen. De regionale
autoriteiten kunnen nagaan of het om een reëel haalbare tewerkstelling gaat (bijvoorbeeld of u geen te
grote schulden hebt), en of u in het verleden niet bent veroordeeld (bijvoorbeeld voor zwartwerk).
Voorbeeld : persoon x werkt 4 dagen per week (30 uur) als ploegbaas in de bouwsector. Het wettelijk
minimum loon voor zijn werk is 15,239 €/uur. Deze persoon verdient per maand 1828,68 € of meer.
- Dit is meer dan 1387,49 €, het algemeen minimumloon.
- Het uurloon is het juiste loon voor zijn werk in zijn beroepssector.
Dit contract kan dus aanvaard worden voor een regularisatie.
Hoe kan u weten of een werknemer in aanmerking komt voor deze regularisatie?
Om een correct dossier in te dienen, kan de werknemer beroep doen op een advocaat, of op een
gespecialiseerde sociale dienst. In het kader van de regularisatiecampagne hebben heel wat organisaties
speciale permanenties ingericht. Meer informatie hierover kan u bekomen bij CIRE (voor Franstalige
organisaties) of bij het VMC (voor Nederlandstalige organisaties). U kan de kandidaat werknemer vragen of
u met de advocaat of de juridische dienst die hem of haar bijstaat contact mag opnemen voor meer uitleg.
Te volgen procedure
De werknemer moet de volgende stappen ondernemen :
 Een regularisatieaanvraag indienen of een hangende aanvraag vervolledigen bij de Dienst
Vreemdelingenzaken tussen 15 september en 15 december 2009. Dit kan via een advocaat of een
sociale dienst gespecialiseerd in vreemdelingenzaken.
 Aan de regularisatieaanvraag een kopie toevoegen van een arbeidscontract dat is opgesteld volgens
het speciale standaardmodel. Dit model kan teruggevonden worden op de websites van de
gewestelijke diensten voor arbeidskaarten. (Opgelet ! Op deze sites vindt u verschillende
typecontracten terug. Ga goed na of het om het juiste typecontract gaat.)
De Dienst Vreemdelingenzaken zal de aanvraag onderzoeken. Voldoet de werknemer aan alle voorwaarden
voor de verblijfsvergunning, dan zal de Dienst Vreemdelingenzaken de werknemer en zijn of haar advocaat
op de hoogte brengen via een aangetekende brief, met kopie naar het bevoegde Gewest. Over een
verblijfsvergunning wordt immers op federaal niveau beslist. Het toekennen van een arbeidskaart is een
bevoegdheid van de Gewesten.
Opgelet! De Dienst Vreemdelingenzaken zal voor een beslissing rekening houden met alle criteria die zijn
voorzien in de Instructienota over regularisatie. Het is mogelijk dat uw werknemer geregulariseerd wordt
op basis van een ander criterium uit de instructie. In dat geval zal die persoon een verblijfsvergunning
van onbepaalde duur* krijgen, en geen arbeidskaart meer nodig hebben om te werken. De
werknemer mag dan meteen na de goedkeuring door de Dienst Vreemdelingenzaken beginnen werken,
en u hoeft geen arbeidskaart meer aan te vragen.
De onderstaande procedure is dus enkel van toepassing op personen die geregulariseerd kunnen
worden op basis van het criterium 2.8 B van de regeringsinstructie. Hun verblijfsvergunning is in
dat geval afhankelijk van het bekomen van een arbeidskaart B.
*verblijfsdocument: elektronische vreemdelingenkaart B of Bewijs van Inschrijving in het
Vreemdelingenregister voor onbeperkte duur
Als werkgever moet u:
 Met de werknemer een arbeidscontract afsluiten volgens het model gepubliceerd op de websites van
de Gewestelijke diensten voor arbeidskaarten. Het contract moet voldoen aan de voorwaarden die
hierboven zijn beschreven (zie ‘voorwaarden’).
 Een arbeidsvergunning en arbeidskaart B voor de werknemer aanvragen (één en dezelfde aanvraag)
bij de Gewestelijke dienst voor arbeidskaarten van het Gewest waar u gevestigd bent. Dit moet
gebeuren binnen de drie maanden nadat de werknemer de aangetekende brief met de beslissing
van Dienst Vreemdelingenzaken heeft ontvangen. Let op: als de werknemer verscheidene deeltijdse
contracten heeft, moet elke werkgever het Gewest verwittigen dat er meer dan één arbeidskaart
aangevraagd wordt. Voor advies en informatie in verband met het aanvragen van een
arbeidsvergunning en arbeidskaart, contacteer de bevoegde gewestelijke dienst, of het VMC
www.vreemdelingenrecht.be, of uw sociaal secretariaat.
 Bij deze aanvraag een kopie voegen van de aangetekende brief die de werknemer heeft ontvangen
van Dienst Vreemdelingenzaken.
Als het Gewest beslist geen arbeidsvergunning en arbeidskaart B toe te kennen, zal u geïnformeerd worden
over die beslissing en de redenen ervoor. In dat geval raden we u sterk aan om beroep aan te tekenen
tegen deze beslissing, via aangetekende brief, binnen de maand na de datum die wordt vermeld op de
aangetekende brief. Dit beroep zal onderzocht worden door de Gewestelijke minister van Werk. Elk Gewest
zal in deze operatie op zijn eigen manier de aanvragen beoordelen. Algemeen hebben de regio’s
aangegeven dat ze relatief soepel zullen zijn voor deze specifieke regularisatiecampagne.
Als het bevoegde Gewest de arbeidsvergunning toekent, dan zal ze u die bezorgen samen met de
arbeidskaart voor de werknemer. De werknemer kan beginnen werken zodra de werkgever een
arbeidsvergunning ontvangen heeft. De werknemer zal op basis van de arbeidskaart in het gemeentehuis
waar hij woont uitgenodigd worden om een verblijfsvergunning voor een jaar te ontvangen.
Opgepast! De gewesten kunnen controleren of een werkgever nog niet samenwerkt met een werknemer
vooraleer de arbeidsvergunning is toegekend. Het is dus best om niet te werken met de werknemer tussen
de indiening van de aanvraag en het bekomen van de arbeidsvergunning.
SAMENVATTING:
De procedure bestaat uit 2 delen:
- In een eerste fase wordt gecontroleerd of de werknemer voldoet aan de voorwaarden om een
verblijfsvergunning te verkrijgen. De werknemer moet zelf de nodige stappen ondernemen, maar
moet van bij de start wel al beschikken over een arbeidscontract door u en de werknemer
ondertekend en opgesteld volgens het standaardmodel. De werknemer krijgt bericht van de
beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken.
- In een tweede fase moet u als werkgever een arbeidsvergunning aanvragen voor uzelf en een
arbeidskaart B voor de werknemer (1 aanvraag), bij de bevoegde dienst van het gewest waar uw
bedrijf gevestigd is, binnen de drie maanden na de beslissing door Dienst Vreemdelingenzaken
uit fase 1. Aan uw aanvraag moet u een kopie van die beslissing toevoegen. Zodra het gewest u
voor de betrokken werknemer een arbeidsvergunning geeft, kan de tewerkstelling beginnen.
- Het is mogelijk dat uw werknemer van Dienst Vreemdelingenzaken een verblijfsvergunning krijgt
van onbepaalde duur. In dat geval vervalt fase 2 van de procedure en kan u de werknemer
onmiddellijk te werk stellen.
Mogelijk stelt u zich nog de volgende vragen :

Hoelang duurt deze procedure ?
-
De Dienst Vreemdelingenzaken verzekert alles in het werk te zullen stellen voor een efficiënte en
snelle afhandeling van de aanvragen. Het is echter moeilijk te voorspellen wat dit concreet zal
betekenen.
De behandelingstermijn bij de Gewesten is onder meer afhankelijk van de manier waarop de
aanvragen worden beoordeeld. Als ze volgens de standaardprocedure worden beoordeeld, worden
de aanvragen eerst geweigerd en pas in beroep onderzocht door de minister. Maar niet alle
Gewesten zullen deze procedure volgen, en er is een goede kans dat u het antwoord van het
Gewest heel wat sneller krijgt. Alle Gewesten hebben aangegeven dat ze relatief soepel zullen zijn
wat betreft het soort werk dat voor deze regularisatie via werk zal aanvaard worden.
Als het contract voldoet aan de voorwaarden die hierboven zijn beschreven dan raden we u aan in
geval van weigering in elk geval beroep aan te tekenen als u een weigering krijgt. In die procedure
loopt u noch de werknemer risico. In het beste geval, draait ze uit op een positief resultaat voor de
beide partijen.
Het standaardcontract voorziet de mogelijkheid om een uiterste begindatum voorop te stellen.
Daardoor vervalt het contract als u tegen die datum nog geen beslissing hebt ontvangen. Hierdoor
vermijdt u onredelijk lang te moeten wachten tot uw werknemer aan de slag kan.
o Voor die datum bent u én de werknemer echter gebonden aan het arbeidscontract. Het
gaat immers om een echte ondertekende overeenkomst.
o We raden u aan om realistisch te zijn bij het invullen van de uiterste begindatum. Wij
stellen een maximumtermijn van 3 à 5 maanden voor.
o Indien de beslissing pas bekend gemaakt wordt na de uiterste begindatum in het contract,
kan de werknemer nog binnen de 3 maanden een aanvraag laten indienen voor een ander
arbeidscontract. Dat moet wel aan dezelfde voorwaarden voldoen.
-
-
-

Welk risico loop ik als werkgever in deze hele procedure ?
-
U heeft dezelfde plichten als iedere andere werkgever. Als u de normale regels respecteert in
verband met arbeidsrechten en sociale zekerheid, en er bovendien op toeziet dat de tewerkstelling
pas begint als u over de nodige vergunningen beschikt, riskeert u niets.
Bij verlenging van de arbeidskaart kan het Gewest controleren of alle lonen en RSZ-bijdragen stipt
zijn betaald. Hou dus zeker alle bewijzen zorgvuldig bij.
De verlenging van de arbeidsvergunning en de arbeidskaart is een taak van de werkgever. Als één
van beiden niet tijdig vernieuwd wordt, kan de werknemer niet meer legaal werken. Vraag dus tijdig
de verlenging aan.
-

Kan ik mijn werknemer ontslaan?
Dat kan opnieuw volgens de normale regels rond ontslag.
- Uw werknemer riskeert wel om de verblijfsvergunning te verliezen, als hij of zij zonder werk valt.
Ontslag kan dus zware gevolgen hebben.
- Verwittig uw werknemer tijdig (minstens 3 maanden van tevoren) als u niet van plan bent om
het contract na 1 jaar verder te zetten. Op die manier kan de werknemer nog op zoek naar een
nieuwe werkgever voor zijn of haar verblijfsvergunning vervalt.
- De werknemer kan geen aanspraak maken op werkloosheidsvergoedingen en begeleiding door de
VDAB/Actiris/FOREM...
Werknemers met een arbeidskaart B kunnen bij technische werkloosheid problemen ondervinden om
hun uitkering te bekomen. Hij of zij kan contact opnemen met een vakbond voor advies.
Referenties
Actuele info over de regularisatie: http://www.vreemdelingenrecht.be/
19/07/2009 : Instructie m.b.t. de toepassing van het oude artikel 9,3 en het artikel 9bis van de
vreemdelingenwet
04/09/2009: Vademecum: Verduidelijkingen over de uitvoering van de instructie van 19 juli 2009 inzake de
toepassing van het oude artikel 9, 3e lid, en artikel 9bis van de vreemdelingenwet (gereviseerde versie
21.09.2009)
Algemene
regelgeving
ivm
tewerkstelling
http://www.werk.belgie.be/moduleTab.aspx?id=4888&idM=102
buitenlandse
werknemers:
Adressen
De arbeidskaart moet aangevraagd worden bij de gewestelijke diensten voor arbeidskaarten. U kan
hun adressen en de precieze te volgen procedure raadplegen op:

Vlaanderen: http://www.werk.be/wg/werknemers_buitenlandse_nationaliteit/

Brussel: http://portail.irisnet.be/nl/citoyens/home/travailler.shtml

Wallonië : http://emploi.wallonie.be
U kan voor het aanvragen van een arbeidskaart eventueel ook beroep doen op uw sociaal secretariaat.
Officiële informatie over de operatie van 15 september tot en met 15 december vindt u op
www.dofi.fgov.be (website Dienst Vreemdelingenzaken).
Voor meer informatie kan u ook contact opnemen met:
VMC (Nederlands): www.vreemdelingenrecht.be
ADDE (Frans): www.adde.be
OR.C.A. (Nederlands): +32 2 274 14 31, [email protected], www.orcasite.be
CIRE (Frans): +32 2 629 77 07, [email protected], www.cire.be
Afgewerkt op 12/10/2009