Plantinga lezing

Alvin Plantinga
Geloof op zoek naar inzicht
Fides quaerens intellectum
Programma vanavond
 Algemeen: geloof en wetenschap
 Where the conflict really lies
Geloof op zoek naar inzicht
 Start in het geloof: want dat is waarheid
 Geloofsverantwoording
 Vraag dat ook van ongeloof
Verloren zoon
 ‘De wetenschap is in mijn optiek een kind
van het Christendom maar is als jongste
zoon op zich zelf gaan wonen. Helaas. Het
zou mooi zijn als hij terug zou keren.’
 Beeld gebruikt N.T. Wright voor moderne
historische onderzoek naar Jezus
Populair beeld: Conflict!
 Niet verloren zoon maar:
 Conflict tussen geloof en wetenschap
 Bv historicus White: in 1896:
‘Een geschiedenis van de oorlog tussen
wetenschap en theologie’
 Historisch onderzoek na 1950 toont aan:
conflictmodel veel te simplistisch
Ooit afgevraagd:
 Waar is natuurwetenschap opgekomen?
 Dus niet wiskunde
 Systematisch empirisch natuuronderzoek?
 Waar eerste universiteiten ontstaan?
Christendom gunstig opkomst
natuurwetenschap
1. Schepping waardevol <> boeddhisme
2. niet iets goddelijks <> Java, ook Grieken
3. niet noodzakelijk <> Grieken, islam
4. vertrouwen in kenvermogen <> naturalisme
5. sfeer van nieuwsgierig onderzoek <> islam
Illustreren: Philiponus
 2 niet iets goddelijks <> Java, ook Grieken
 Johannes Philiponus (490-570)
 Verwerpt tweedeling in kosmos
vergankelijk <> onvergankelijk
 Sterren dus gewoon uit onze 4 elementen
 Simplicius Neoplatonist: betweterij en
ontering van het goddelijke!
 Werkt door: kracht scheppingsidee
Illustreren: Tempier
 niet noodzakelijk <> Grieken, Islam
 1277 Bisschop Tempier: veroordeling
 Hemellichamen hoeven niet te cirkelen
illustreren
 Philiponus, Roger Bacon, Albertus
Magnus, Duns Scotus, Francis Bacon:
pioniers in de experimentele methode
 Johannes Kepler, Robert Boyle, Blaise
Pascal, Isaac Newton, Michael Faraday,
James Maxwell, Johannes van der Waals
en Cees Dekker, Dennis Alexander
Robert Boyle (1627 – 1691)
 Wet van Boyle: PV = Constant
 Oppervlakkige natuurstudie…. (Bacon)
 Kosmos = machine (onderhoudt God!)
 Kosmos = tempel
 God offer van lof brengen,
met hele schepping mee!
 Laboratoriumwerk = tempeldienst
James Maxwell (1831 -1879)
 Boven laboratorium: Psalm 111: 2
2 Machtig zijn de werken van de HEER,
wie ze liefheeft, onderzoekt ze.
 Maxwellvergelijkingen: basistheorie
elektromagnetische verschijnselen
Beroemde tegenvoorbeeld
 Galilei (1564 – 1642)
 Ptolemeïsche en Copernicaanse
wereldbeeld
 Niet puur geloof <> wetenschap
 Oppervlakkige historische kennis…..
Conclusie
 Oorlog / conflict metafoor onhoudbaar
 Wetenschap jongste zoon van geloof
Naturalisme gunstig?
 Kenvermogen wel betrouwbaar?
 gegeven blinde evolutie en materialisme?
 Paar atheïstische getuigen: Nietzsche:
 Alleen als we vooronderstellen dat er een God
is, is de zoektocht naar waarheid een
begaanbare weg. Als we zoiets terzijde
schuiven, is de vraag gerechtvaardigd of
misleid worden niet hoort bij de basisconditie
van het leven.
Patricia Churchland
 Beroemd Mind-body filosofe:
 A nervous system enables the organism to
succeed in the four F’s: feeding, fleeing,
fighting and reproducing. Truth, whatever
that is, definitely takes hindmost.
(waarheid komt het laatst)
 Net zo: Thomas Nagel, Darwin
Vraag:
 Kenvermogen wel betrouwbaar?
 gegeven blinde evolutie en materialisme?
 Oftewel: zaagt naturalisme niet de tak
door waar het zelf op zit? Want
naturalisme is toch een theorie? Wat vind
je van een theorie die tot het inzicht leidt
dat alle theorieën onbetrouwbaar zijn?
Alvin Plantinga
 Fries voorouders, geboren 1932 Michigan
 Kringen Christelijk gereformeerd
 Wayne University
 Calvin College
 Notre Dame University
 ‘To Alvinise’
Filmpje
Werk in:
 Kentheorie:
 Rationeel om in God te geloven?
 Beroemde ‘zelfde boot’ argument
 Metafysica:
 Nature of Necessity
 Wetenschapsleer:
 Augustiniaanse visie: stad Gods, stad wereld
Waar het conflict echt ligt…
Inhoud:
Wetenschap heeft:
Oppervlakkig conflict met geloof
Op diepte harmonie met geloof
Oppervlakkig harmonie met naturalisme
Op diepte conflict met naturalisme
Weer Francis Bacon dus…..oppervlakkige
Inhoud: 1 conflict met geloof?
 Op diepte conflict met geloof?
 Dawkins ‘bewijs’
 Freud: wishfull thinking (evolutionaire variant)
Dawkins: bioloog!
 The Blind Watchmaker
 Claim:
 Evolutie toont aan dat er geen ontwerp is
in het universum
 inderdaad conflict geloof <> wetenschap!
Bewijst hij wat hij zegt?
 Beweert dat hij aantoont dat het niet
hoogst onwaarschijnlijk is dat blinde
evolutie deze wereld kan verklaren.
 Argumentatie vertoont veel gaten….
 Maar stel dat hij het aantoont:
Argumentatie lekt
 Niet hoogst onwaarschijnlijk dat blinde
evolutie deze wereld kan verklaren
 Niet hoogst onwaarschijnlijk dat p
 Dus p
 Volgend jaar 50.000 salaris opslag!
Freudiaanse argument:
 Jij hoopt op een teddybeer in de hemel
 Religie geeft evolutionair voordeel
Geraamte van dit argument:
 Omdat je het hoopt, bestaat het niet
 Omdat iets evolutionair voordeel geeft..
 Argument is ondeugdelijk (circulair)
Inhoud: 2: harmonie met geloof
 Fine tuning (Mild support)
 Intelligent Design (Michael Behe e.a.)
 Diepe harmonie:
 Betrouwbare natuurwetten
 Wiskunde
3: Diep conflict met naturalisme
 Wat is naturalisme / materialisme?
 Wat bedoel je met evolutie?
1 natuurlijke selectie (bv middel Gods regering)
2 natuurlijke selectie + naturalisme?
3: Diep conflict met naturalisme
 Gegeven Evolutie + Naturalisme (E+N)
 Wel evolutionaire druk op genen met 4 V’s
 Voeden, vluchten, vechten, voortplanting
 Niet op waarheid van theorieën
 Waarom is dan E+N waar?
 Naturalisme <> vertrouwen kenvermogen