Het doel van ons onderwijs (zowel kleuter als lager) is

Beste ouders,
Met deze infobrochure willen we van de gelegenheid gebruik maken om onze
school- en klaswerking in de kleuterschool voor te stellen.
Eerst wil ik het graag hebben over het belang van kleuteronderwijs,
want kleuteronderwijs is – net zoals de kinderopvang – heel belangrijk in de
ontwikkeling van kinderen.
Kleuterleidsters nemen kleuters op een professionele manier mee naar een
wereld vol fantasie. Ze spelen in op de ondernemingslust van deze kleintjes en ze
weten perfect hoe ze met hen moeten omgaan om de wereld te ontdekken, om bij
te leren.
Ze scheppen ook een kader waarin kinderen leren samen spelen met andere
kinderen.
Als we later gelukkige en sterke volwassenen willen die hun plaats vinden in de
wereld, dan moeten we vandaag voor de kleuters zorgen. Voor alle kleuters. Ze
hebben allemaal recht op de professionele begeleiding van onze kleuterjuffen.
Als ze die niet krijgen, zijn de gevolgen vaak nefast.
Kinderen die niet of onregelmatig naar de kleuterschool gaan, hebben vaak een
achterstand wanneer ze naar het eerste leerjaar gaan. Een achterstand die ze
hun hele leven lang kunnen meeslepen. Ze hebben heel wat voorbereiding gemist.
Kleuters verrijken hun taal via woordspelletjes, verhalen en poppenkast. En ze
worden spelenderwijs vertrouwd gemaakt met begrippen als ‘groter” en “kleiner’,
‘meer ‘ en ‘minder’, ‘onder’ en ‘boven. Zaken die hen later bij het leren rekenen en
schrijven heel goed van pas komen.
Het doel van ons onderwijs is GELUKKIGE KINDEREN vormen.
We willen hen begeleiding geven op hun weg naar volwassen worden.
We willen kinderen KANSEN GEVEN waardoor ze zich kunnen ontplooien
op hun eigen niveau en met hun eigen mogelijkheden.
Wij willen een sterk contact met jullie, de ouders, omdat we samen hetzelfde
doel voor ogen hebben : we willen het beste voor uw kind.
OPVOEDEN IS GEEN TAAK VOOR DE SCHOOL ALLEEN!
Zo werkt de school samen met de ouders en de kinderopvang aan de ontwikkeling
van kinderen, aan een stevige basis van zelfvertrouwen. Aan kansen voor het
latere leven.
1
In ons opvoedingsproject staat dat we een school willen zijn als
leefgemeenschap en leergemeenschap:
SCHOOL als leefgemeenschap
Erbij horen ….. Zich geborgen weten ..
Zich thuis voelen
De kinderen moeten het gevoel hebben dat ze echt
gewaardeerd worden om wie ze zijn. Ze voelen zich thuis in hun
klas met hun vriendjes en de juf. Wanneer een kleuter zich veilig en thuis voelt,
staat hij open om zijn omgeving te verkennen en aldus veel te leren.
Hoe doen we dat?
We moedigen elk kind steeds opnieuw aan en stimuleren het om zijn eigen
mogelijkheden te ontdekken, want in elk kind schuilt een schat van talenten. We
spelen en leren in een omgeving waar kleuters zich gedragen en geborgen voelen.
In een klas die niet te groot is, waar ze ervaringsgericht kunnen ontwikkelen.
SCHOOL als leergemeenschap
De kleuterschool wil een BASIS zijn voor de totale ontwikkeling van elk kind :
Kleuteronderwijs is per definitie ontwikkelingsgericht.
In het Vrij Onderwijs gebruiken de kleuterleidsters
‘Het ontwikkelingsplan Van het Katholiek Onderwijs’ als leidraad
voor de dagelijkse praktijk. Hierin staat de ontwikkeling van het
kind stap voor stap uitgeschreven.
Elke kleuter doorloopt zijn eigen ontwikkeling op zijn manier en in zijn eigen
tempo. We moeten alle kinderen TIJD geven in hun ontwikkeling.
Elke kleuter moet maximale kansen krijgen om te ontwikkelen.
Daarom zal zijn omgeving, de klas, zo ingericht zijn dat hij nieuwe indrukken kan
opdoen en verwerken. De rol van de volwassene
(de kleuterleidsters en de kinderverzorgster) is in dit proces van essentieel
belang. Kinderen zijn namelijk tot meer in staat als de volwassene de juiste
stimulans geeft. Ook de ouders spelen hier een belangrijke rol.
Het kind moet ook veel ruimte tot initiatief krijgen. Kinderen voelen zich
betrokken als ze kansen krijgen activiteiten te kiezen die aansluiten bij hun
behoefte, kennis en inzichten. Ontwikkelen kan maar als het kind zich GOED
VOELT en ZELFVERTROUWEN heeft. Het moet een POSITIEF BEELD hebben
van zichzelf. In de kleuterklas biedt de kleuterleidster tal van activiteiten en
materialen aan waardoor de kinderen ERVARINGEN kunnen OPDOEN.
2
Deze actieve deelname in de eigen ontwikkeling is essentieel, fundamenteel om
tot leren te komen. Elke week wordt er rond een bepaald thema uit de
leefwereld van de kinderen gewerkt.
We proberen deze activiteiten ook vast te leggen op foto. Deze kan u mee
bekijken via de website van onze school www.vbsdekreek.be
Zorg
In het belang van de kinderen opteren we om te starten met kleine klassen voor
de kleinste kleuters. Daarnaast worden ook extra lestijden aangewend om een
zorgbrede werking verder te zetten in de kleuterschool. Dit betekent concreet
dat de zorgjuf op bepaalde momenten individueel met enkele kleutertjes werkt.
Anderzijds kan het ook zijn dat beide leidsters samen in de klas staan. Als je
als ouder een zorg hebt, (hoe klein ook) maak een afspraakje met de juf. Als je
dat even tussendoor vraagt, komt dat niet altijd gelegen. Met een afspraakje zal
de juf er zeker tijd voor maken.
Ontwikkelen taalvaardigheid
In de kleuterschool krijgen kleuters geen systematisch lees- en
luisteronderricht. Toch wordt daar, door het stimuleren van
ontluikende en beginnende geletterdheid, de basis gelegd voor
het bereiken van de eindtermen luisteren en lezen aan het
eind van de lagere school. Kinderen die moeilijk starten met
lezen worden later zelden goede lezers, wat betekent dat
leesbedreigde kinderen reeds in de kleuterklas extra
aandacht verdienen om te werken aan hun taalvaardigheid en
beginnende geletterdheid. Daarom hebben we er voor gekozen om het
taalvaardigheidonderwijs meteen bij de instap van de kinderen ten gronde aan
te pakken. Aandacht voor de taalontwikkeling mag immers niet worden
3
uitgesteld tot in de derde kleuterklas of tot de start van de lagere school. Om
jullie hierbij ook te betrekken geven wij graag één belangrijke tip mee: Lees
eens een boek met je kind !
Boeken bieden enorm veel kansen :
- Je brengt tijd door met je kind
- Het verhaal zet kinderen aan tot denken, dat kan iets dagdagelijks zijn of
iets van fantasie. Er kunnen ook emoties bij te pas komen die ze leren
verwoorden en verwerken.
- Taal komt aan bod : nieuwe woorden, zinsconstructies
- Door een boek voor te lezen komen kinderen ook tot het vertellen van wat
ze zelf meegemaakt hebben op school
- Het is plezierig voor je kind en voor jezelf!
Probeer het eens uit : zoek een goed prenten- of verhalenboek en maak een
kwartiertje tijd voor je kind ’s avond. Je zal merken dat je zelf van die
momenten zal genieten.
Bewegingsopvoeding
Kinderen ontwikkelen zich een groot stuk door bewegen.
Hangen, grijpen, vangen, kruipen zijn een kleine greep uit de bewegingen
waarmee een kleuter dient te experimenteren om zijn lichaam ten volle te laten
ontwikkelen. Bij de kleine kleuter gaat dit vaak over grote bewegingen (stappen,
lopen, klimmen, rollen,…), langzaamaan evolueert dit naar kleinere bewegingen,
ook wel fijne motoriek genoemd (kleuren, knippen, schrijven, met klein materiaal
bezig zijn,…). Het is belangrijk om deze evolutie niet te forceren maar kleuters
de kans te geven om eerst veel grofmotorisch te bewegen, dit vormt de basis om
tot een goed ontwikkelde fijne motoriek, essentieel voor het leren schrijven, te
komen.
Door te bewegen ontdekken kinderen hun omgeving en krijgen daardoor een
realistisch zelfbeeld. Het kind wordt bewust van zichzelf en hierdoor leert het
ook zijn sociale en materiële omgeving bevatten.
Hij begrijpt hem, vat hem en reageert erop, wat zijn intellect stimuleert.
Bewegen is een fundamentele behoefte van het kind en lichaamsbeweging is
bijgevolg een belangrijke factor voor de ontwikkeling van het kind.
4
Kleuteryoga:
Tegenwoordig komt er veel op kinderen af. Via school, sportclub, televisie,
computer, tablet krijgen kleuters de hele dag door allerlei prikkels te verwerken.
Voor veel kinderen is het lastig om te ‘ontprikkelen’ en bij zichzelf te blijven.
Ze kunnen daardoor klachten gaan ontwikkelen zoals moeheid, prikkelbaarheid,
hoofd- of buikpijn of moeite met slapen.
Kleuteryoga kan kinderen helpen om prikkels beter te verwerken en tot rust te
komen.
Kleuteryoga richt zich op een combinatie van ontspanning en inspanning.
Op een speelse manier worden yogahouding aangebracht afwisselend met
ademspelletjes, stiltespelletjes, zintuigspelletjes, groot-motorisch bewegen
(dans) en massage. Zo leren de kleuters om opgebouwde spanning los te laten,
zodat er weer meer ruimte voor henzelf ontstaat.
Plezier beleven met zichzelf en anderen staat hierbij centraal!
Kleuteryoga heeft nog meer belangrijke voordelen:
-kinderen leren naar zichzelf en hun eigen lichaam te luisteren;
-het zelfbeeld van het kind wordt versterkt;
-zelfvertrouwen neemt toe;
-kinderen leren hun eigen grenzen (her)kennen en respecteren;
-kinderen kunnen op hun eigen niveau meedoen met de les, zonder prestatiedruk
of competitie;
-spelenderwijs wordt het lichaam soepeler en sterker.
5
‘Week van de kleuter’ - Belang van kleuteronderwijs
Kinderen die regelmatig kleuteronderwijs volgen, maken aanzienlijk meer kans om
het lager en het middelbaar onderwijs succesvol te doorlopen. Kleuteronderwijs
is dan ook heel belangrijk in de ontwikkeling van deze jonge kinderen. Kinderen
die niet of onregelmatig naar de kleuterschool gaan, hebben jammer genoeg al
heel wat voorbereiding gemist.
De ontwikkeling van kinderen begint veel vroeger dan op de leeftijd van 6.
Voldoende gestimuleerd worden tijdens de eerste levensjaren is cruciaal voor
hun ontwikkeling. Kleuteronderwijs, dat deel uitmaakt van het recht op
onderwijs vanaf de geboorte, speelt op dat vlak een belangrijke rol. Een betere
ontwikkeling van jonge kinderen heeft een positief effect op hun verdere
schoolcarrière. Een effect dat des te sterker is voor de meest kwetsbare
kinderen. In dat opzicht draagt kleuteronderwijs niet alleen bij tot de uitbouw
van een goed opgeleide bevolking, het bestrijdt ook ongelijkheden binnen de
samenleving.
Sleutelrol voor ontwikkeling van jonge kinderen
De eerste levensjaren van een kind zijn cruciaal voor zijn taalkundige,
intellectuele, emotionele en neurologische ontwikkeling, net als voor de
ontwikkeling van zijn communicatieve en sociale vaardigheden. Zijn competenties
en capaciteiten zijn het resultaat van een reeks grote opeenvolgende
veranderingen tijdens de prille kindertijd. Kennis en vaardigheden die niet voor
het lager onderwijs aangeleerd zijn, zijn later zeer moeilijk in te halen.
Het is te vergelijken met een kind dat in de eerste jaren van zijn leven
ondervoed is. Die nutritionele achterstand zal achteraf heel moeilijk goed te
maken zijn. Hetzelfde geldt voor de ontwikkeling van intellectuele, sociologische
en gevoelsmatige vermogens : in welke mate kinderen die capaciteiten verwerven,
hangt heel nauw samen met de stimulering en verzorging die ze kregen vanaf de
geboorte.
Het valt niet te ontkennen dat kwaliteitsvol kleuteronderwijs de ontwikkeling van
een kind beïnvloedt en dat traject kan optimaliseren. De vroege kindertijd is een
periode waarin kinderen leren om te gaan met conflicten, onderhandelen,
samenwerken, samen spelen, delen, verantwoordelijkheden opnemen enz. In de
kleuterklas worden kinderen uitgedaagd om de wereld te ontdekken op hun eigen
kleuter-niveau. Kleuterleidsters nemen kleuters op een professionele manier mee
naar een wereld vol fantasie. Ze spelen in op de ondernemingslust van deze
kleintjes en weten perfect wat ze hen moeten aanbieden om hun ontwikkeling te
6
stimuleren. Ze scheppen een kader waarin kinderen leren samen spelen met
andere kinderen. Kinderen mogen uitgelaten zijn, onbevangen hun talenten
tonen… De kleuterklas is daarentegen ook een plaats waar structuur wordt
aangeboden en waar duidelijke afspraken voor rust zorgen. Waar denkprocessen
op gang worden getrokken en waar kinderen aan zelfvertrouwen winnen.
Opstap naar lager onderwijs
Kleuteronderwijs is een belangrijke voorwaard om lager onderwijs voor alle
kinderen te realiseren. Tegen dat kinderen immers oud genoeg zijn voor het
lager onderwijs, is de basis voor vele cognitieve, sociale en emotionele
capaciteiten al gelegd. Kleuteronderwijs bereidt kinderen voor op het lager
onderwijs door hen competenties aan te leren zoals onafhankelijkheid,
concentratie, groepsvorming, taalgevoeligheid enz.
Investeringen in het lager en secundair onderwijs komen enkele optimaal tot hun
recht dankzij het voorbereidende werk van het kleuteronderwijs. Het is
meermaals bewezen dat degelijk kleuteronderwijs de deelnamen aan het lager
onderwijs positief beïnvloedt en vertragingen in de schoolloopbaan beperkt. Het
zorgt voor minder zittenblijvers en schoolverlaters en verhoogt de slaagkansen
gevoelig vooral tijdens de eerste 3-4 jaren van het basisonderwijs. Tenslotte
vergroot kleuteronderwijs de kans dat kinderen de onderwijscyclus voltooien.
Een positief effect dat des te frappanter is bij kwetsbare kinderen.
Gelijkheid van kansen door een eerlijke start
Het kleuteronderwijs biedt kinderen een ‘eerlijke’ start. Via kleuteronderwijs
kunnen socio-economische en gender-gerelateerde achterstanden worden
bestreden. Armoede, discriminatie en slechte levensomstandigheden gaan
immers gepaard met beperkte opleidings- en ontwikkelingskansen. Die houden op
hun beurt de sociale en economische ongelijkheden in stand. Zo ontstaat er een
vicieuze cirkel. Kleuteronderwijs kan die cirkel doorbreken door achtergestelde
kinderen vanaf jonge leeftijd kansen te bieden.
Kleuteronderwijs helpt om etnische minderheden en kinderen uit arme gezinnen
een eerlijke start in het onderwijs te geven en de achterstand die ze in hun
eerste levensjaren opgelopen hebben, goed te maken. Net die kinderen krijgen
echter de minste kansen om kleuteronderwijs te volgen. Opvang voor kleuters
heeft ook positieve gevolgen voor de rest van het gezin. Oudere kinderen
hoeven zich niet langer over hun jongere broers of zussen te ontfermen,
waardoor ze zelf hun rechtop onderwijs kunnen realiseren. Moeders van jonge
kinderen op hun beurt kunnen dankzij de kleuterschool meer tijd besteden aan
een job en zo het gezinsinkomen optrekken.
7
Om bovenvermelde redenen wil het initiatief ‘week van de kleuter’ het belang
van het kleuteronderwijs voor alle kinderen in de kijker zetten. Als we later
gelukkige en sterke volwassenen willen, die hun plaats vinden in deze snelle
wereld, dan moeten we vandaag voor onze kleuters zorgen, voor alle kleuters.
Hier leggen we de basis…
Kinderen hebben hier recht op.
Wij wensen al onze kinderen en hun ouders een fijn schooljaar toe.
De directeur, de kleuterleidsters en de kinderverzorgster.
Bijlage :
- Een boekje voor ouders ‘Hoe de spraak- en taalontwikkeling van mijn kind
bevorderen ? – VCLB – Waas en Dender.
8