Interview Jetse LANG

Interview Jetse Batelaan over De man die alles weet – Lang 968 woorden
Kleutercollege
Regisseur Jetse Batelaan maakt een nieuwe voorstelling bij Maas theater en dans: De man die
alles weet voor iedereen vanaf 4 jaar. De voorstelling is van 29 januari tot en met 20 april 2014
te zien in Nederland en België. Op [datum] speelt Maas theater en dans de voorstelling in
[naam theater, plaats].
-Interview Jetse BatelaanNieuwsgierig
Waarom wilde je iets voor kleuters maken? “Het inspireert mij heel erg om vanuit een specifieke
leeftijdsgroep na te denken. Bij theatergroep Max. ben ik begonnen met voorstellingen voor kinderen.
Ik had me toen voorgenomen om vier voorstellingen te maken voor vier heel verschillende
leeftijdscategorieën: 8, 10 en 14+. Toen lag de jonge doelgroep nog open. Daar was ik voornamelijk
heel nieuwsgierig naar, hoe het zou zijn om voor kleuters te maken. Wat ook een rol speelt is dat ik
nu een kleine kleuter thuis heb lopen. Bij de andere drie voorstellingen was het uitgangspunt bij het
maken: dat waar de doelgroep het minste zin in had. Nu vind ik het mooi om een ongegeneerd
pleidooi te laten zien voor theater, voor de verbeelding en de fantasie.”
Muziekneus
Hoe is het werken met René, Tjebbe en Keimpe? “Met Keimpe werk ik voor de derde keer samen. Ik
heb met hem Reuzen en Wij zijn blij bij het Ro Theater gemaakt. Keimpe is een heerlijke kracht om
erbij te hebben, omdat hij een onuitputtelijke bron van ideeën is. Hij kijkt verder dan zijn muziekneus
lang is. Hij is een medemaker van het stuk. Met René werkte ik eerder in BOE bij het Ro Theater.
Voor mij hoort hij bij de allerbeste acteurs van Nederland. Hij speelt met een onwaarschijnlijk
vakmanschap en is heel slim in wat werkt en wat niet werkt. Alles wat hij doet is al wat, dus je moet bij
hem wel kritisch blijven op jezelf en op het idee. Met Tjebbe ben ik samen opgegroeid. We zaten op
dezelfde basis- en middelbare school. Hij was het broertje van mijn beste vriend. We hadden samen
een toneelgroep in Almere, Pompeï. Tjebbe heeft het vermogen om te rommelen op de achtergrond
en daarin heel virtuoos te zijn. Ogenschijnlijk onopvallend opvallend.”
Leren als een raket
Wat kan de kleuter verwachten? “De kleuter gaat kijken naar een lezing van de man die alles weet. Hij
gaat je alles vertellen. Je zou verwachten dat je op hem kan vertrouwen, maar soms heeft de man die
alles weet meer hulp nodig dan je zou denken. Hij zit er ook wel eens helemaal naast. Je ziet ook hoe
moeilijk het is om alles te weten, dat dat bijna een onmogelijke opgave is. Het is gevaarlijk en heel
overmoedig om te denken dat je dat kan, alles weten. Het is daarin ook een pleidooi voor de
nederigheid. Kleuters en volwassenen staan hierin dus bijna zij aan zij. We weten allemaal bijna niks.
Volwassenen een heel klein beetje meer, maar ten opzichte van alles wat we niet weten is dit verschil
nauwelijks waar te nemen.”
Professor
Is het niet te moeilijk voor kleuters? “We beginnen niet meteen bij kwantummechanica. De man die
alles weet haalt zijn neus niet op voor het opnoemen van kleuren. En ook de getallen onder de tien
moet je niet onderschatten. We tillen kleuterkennis op naar een wetenschappelijk niveau. Je kan je als
kleuter even professor wanen.
Kleuters kunnen ook iets wat de man die alles weet niet kan, namelijk gewoon dingen doen,
fantaseren, associëren. Kleuters beschikken over een enorme verbeelding en overmoed en zijn heel
flexibel in hun geest. Ze leren als een raket. Eigenlijk zijn het de professoren van onze maatschappij.
Er is geen leeftijdsgroep die zo snel leert als de kleuter. Uiteindelijk leert de man die alles weet van de
kleuter. Hij leert te spelen, te associëren en te ervaren.”
Eerste kus
En de ouder, wat kan die verwachten? “De ouder ziet misschien wel een man die langzaam grip op de
werkelijkheid verliest en zal misschien ook wel een associatie hebben met dementie. Die ziet ook de
beperkingen van een schrift geleerde. De man die alles weet heeft een hele bibliotheek gelezen over
liefde, maar moet zijn eerste kus nog krijgen.”
Kleutercircuit
Kun je iets vertellen over het verhaal? “De man die alles weet is al wat langer op tournee. Eerst reisde
hij langs de grote universiteiten van de wereld, maar nu bevindt hij zich in het kleutercircuit in
Nederland. Gelukkig krijgt hij hulp. Het is ook heel moeilijk om vanuit het niets alles te vertellen, alles
moet uit zijn hoofd komen. Keimpe, de muzikant, is de ongegeneerde optimist. Hij blijft hem altijd
bezingen als de man die alles weet, die nooit eens iets vergeet. Hij adoreert hem eigenlijk. Tjebbe is
een man op de achtergrond, die de man die alles weet helpt. Hij is veel aardser, realistischer, en heeft
door wat er aan de hand is. Hij redt hem wel steeds maar vindt stiekem wel dat de man het verval
onder ogen moet gaan zien.”
Basisenthousiasme voor het leven
Dus beter wijs dan geleerd? “Nee. Het gaat weliswaar over de paniek van het niet meer weten en hoe
emotioneel dat eigenlijk is, maar ook over hoeveel liefde er eigenlijk zit in een geduldige uitleg. In de
overdracht van kennis, van leraar op leerling en van ouder op kind. Kennis delen. Toen ik voor het
eerst vader werd, verheugde ik me het meest op wat er te vertellen was en wat ik kon laten zien aan
mijn kind. Wat ik daarnaast mooi vind is het vermogen van durven kijken op je eigen manier. Als jij
denkt dat de bezem een giraffe is, dan is dat ook van waarde. Er zit een soort basisenthousiasme
achter voor het leven. Waarom zou je alles willen weten als het leven niks is.”