The Merit Capital Investor Augustus 2011 Inhoud Algemeen De correctie op de financiële markten boezemt veel beleggers angst in. Blinde verkopen sleuren zelfs de aandelen van goed gerunde bedrijven mee in de dieperik. De omstandigheden wijzen op een overdreven reactie. In die situatie is koelbloedigheid de beste boodschap. Aandelen Vanuit fundamenteel oogpunt zijn er diverse factoren die er op wijzen dat er geen rampscenario in de maak is. De waarderingen van de aandelenmarkten zijn erg laag en ook markt-technische factoren geven een oververkochte beurs aan. Survival kit Ieder onder ons kent de overbekende uitspraak van superbelegger Warren Buffett ‘be fearful when everybody is greedy and be greedy when everybody is fearful’. Het is op die manier dat hij één van de rijkste mensen ter wereld is geworden. Het in de praktijk omzetten van deze goede raad lijkt voor de doorsnee belegger aartsmoeilijk. Op momenten van stress blijkt de belegger eens te meer een kuddedier te zijn die snel overmand geraakt door emoties. Paniek overheerst plots het beursgebeuren en van rationeel gedrag is nauwelijks nog sprake. Obligaties Bij gebrek aan een passende oplossing voor de budgettaire problemen van Westerse landen vluchten beleggers naar de ultieme kwaliteit. Obligaties uit de Aziatische regio bieden echter eveneens aantrekkelijke perspectieven vooral omdat het er meer en meer op lijkt dat deze landen bereid zijn hun te laten appreciëren ten opzichte van de US Dollar. Dit is het moment wanneer iemand als Warren Buffett in actie komt. Bedrijven kopen met gezonde balans en uitstekende vooruitzichten op een moment dat de kanonnen Boordtabel 29/07/2011 29/07/2011 BEL20 31/12/2010 VERSCHIL 2426,96 2578,6 -5,88% 329,17 354,57 -7,16% EUROSTOXX 50 2670,37 2792,82 -4,38% SP500 1292,28 1257,64 2,75% 1,4382 1,3366 7,60% 1627,88 1420,78 14,58% 116,74 94,67 23,31% AEX EURUSD GOLD in usd Een typische uiting van paniek is het dumpen van aandelen van goede en gezonde ondernemingen waar er vanuit een rationeel perspectief geen enkele aanleiding is tot verkoop. Toch werden dergelijke aandelen samen met de mindere goden op de beurs gedumpt en noteren die aandelen op een paar dagen tijd met verliezen die oplopen tussen 20% à 30%. Liquiditeitscrisis Een stijgende US Dollar gaat in tegen de algemene consensus. Toch geloven wij dat er voldoende motivaties zijn om een stijgende dollar in de nabije toekomst te mogen verwachten. OLIE BRENT IN USD EURIBOR3MD 1,609 1,006 59,94% DUITSE BUND 10Y 2,538 2,963 -14,34% US TREASURY 30Y 3,712 4,335 -14,37% MSCI WORLD IN E 92,808 97,433 -4,75% bulderen en dat er enkel slecht nieuws te rapen valt op de financiële markten. Dit is ‘greedy’ zijn op het ogenblik dat iedereen angstig (fearful) is. De vraag die velen onder ons zich stellen is of het moment nog geschikt is om uit de beurs te stappen want men is er nog steeds niet gerust in. De prognoses voor het tweede semester worden door de meeste analisten naar beneden bijgesteld. De economische berichtgeving van de laatste weken was heel wat minder dan verwacht en het mogelijke doemscenario van een nieuwe recessie verziekte de sfeer op de Aandelen Waarom verwacht Merit Capital een bodemvorming? Kijken we vanuit een fundamentele invalshoek dan komen we tot de volgende vaststellingen: De rentecurve of yield curve vertoont een positief verloop. Dit wil zeggen dat de 10-jarige rente hoger ligt dan de 3-maands rente. Dit is het geval voor praktisch alle belangrijke markten. Een positief verloop van de rentecurve wijst op expansie van de economische groei. Zoals aangegeven in het voorgaande artikel blijven de bedrijfsresultaten overwegend positief verrassen. In het verleden werd een recessie zo goed als altijd aangekondigd door een inverse rentecurve. Dit is een situatie waarbij de lange rente lager ligt dan de korte rente. Dit is heden ten dage niet het geval en de verklaring van Ben Bernanke om de rente tot in 2013 op nul te houden doet ons vermoeden The Merit Capital Investor Augustus 2011 Op momenten van stress blijkt de belegger eens te meer een kuddedier te zijn die snel overmand geraakt door emoties. beurs. Nochtans stelden de kwartaalcijfers van vele bedrijven niet teleur. Zeker niet in de VS, in Europa waren de resultaten iets wispelturiger dan in de vorige kwartalen. De snelheid waarmee de beurzen internationaal de dieperik in doken bezorgde vele beleggers angstrillingen. Diegene die zijn schaapjes niet op het droge had gebracht voor het einde van de maand juli heeft waarschijnlijk flinke verliezen moeten slikken. Tot welke schade irrationeel beleggersgedrag kan leiden is niet in te schatten maar wij zijn van mening dat een bodem in zicht is. Waarom we tot deze conclusie komen, lichten we graag uitgebreid toe in het volgende artikel. Wij stellen voor selectief te kopen op dips en enkel die aandelen die op basis van hun fundamenten aan erg goedkope prijzen kunnen gekocht worden. dat er gedurende die periode ook geen inverse rentecurve zal ontstaan. Zoals aangegeven in het voorgaande artikel blijven de bedrijfsresultaten overwegend positief verrassen. Wellicht zal de verwachte groei wat minder tot de verbeelding spreken maar het betekent hoegenaamd niet dat we aan een inkrimping van de bedrijfsmarges toe zijn. Kijken we naar de waarderingen van de aandelenmarkten dan komen we tot de conclusie dat ingevolge de correctie de aandelenmarkten erg goedkoop zijn geworden. In Europa liggen de k/w (koers/winst) verhoudingen beneden de 10. In de VS zien we deze cijfers rond de 12 schommelen. In het verleden hebben we nooit zware correcties zien starten vanaf dergelijke lage niveaus. Langdurige bearmarkets (van 2000 tot 2011?) lopen meestal teneinde op het ogenblik dat de k/w tot beneden 10 is gedaald. We merken ook op dat het dividendrendement flink boven het historisch gemiddelde uittoornt en dat de risicopremie op een historisch recordpeil staat. Maar ook technische signalen en senti- mentsindicatoren wijzen overduidelijk op een oververkochte marktsituatie en aldus een nakende bodemvorming. Het niveau waarop deze signalen en indicatoren zich bevinden, kunnen vergeleken worden met het ergste uit de post Lehman periode. De Vix bereikte een piek van 45, de AAII (sentimentsindicator) meldt dat 50% van de investeerders een pessimistische visie heeft hetgeen vanuit een historisch perspectief erg hoog is, de verkopen van institutionele partijen zijn nog steeds erg belangrijk maar anderzijds duiken er ook institutionele kopers op. Ook de signalen van onze market timing tool wijzen op een nakende bodemvorming. We kunnen echter niet uitsluiten dat de volatiliteit op de markten de komende dagen en weken erg hoog kan blijven. Met deze wetenschap in het achterhoofd stellen wij voor selectief te kopen op dips en enkel die aandelen die op basis van hun fundamenten aan erg goedkope prijzen kunnen gekocht worden. Wij denken aan bedrijven als Barco, AvH, GBL, Rio Tinto enz. Obligaties De tanende kredietwaardigheid van vele Westerse overheden. Hoe reageren ? Europa slaagt er maar niet in de markten tot rust te brengen. De budgettaire problemen van heel wat Europese landen doet de belegger vluchten naar ultieme kwaliteit. De Duitse Bund, de Zwitserse frank, de Noorse kroon en goud zijn enkele voorbeelden van veilige vluchthavens. Ondanks de recente rating verlaging van Amerika door S & P van AAA naar AA+ blijven investeerders toch nog volop het vertrouwen behouden in de VS alsof het een AAA rating heeft. We kunnen echter niet ontkennen dat ook de budgettaire cijfers van de VS niet erg fraai ogen. De budgettaire problemen van heel wat Europese landen doet de belegger vluchten naar ultieme kwaliteit. Vergelijkt men de evolutie van de overheidsschulden in de geïndustrialiseerde landen met die uit de opkomende landen dan staat de huidige situatie voor de geïndustrialiseerde landen met overheidsschulden van 100% of meer in schril contrast met deze van de emerging markets (tussen 40 en 75% van het BNP ). Obligaties uit de Aziatische regio bieden echter eveneens aantrekkelijke perspectieven door appreciatie ten opzichte van de US dollar. We willen in die optiek ook ons artikel uit de Investor van Maart 2010 “Stelen bij de buurman“ in herinnering brengen waarin uitgelegd werd waarom de Chinese overheid vasthield aan de politiek om de Renminbi kunstmatig laag te houden. Wij denken dat we nu in een andere omgeving zitten waarop anders moet gereageerd worden . Om de overheidsschulden van de Westerse landen terug te dringen tot aanvaardbare niveaus dient fors bezuinigd te worden. In de wereld van vandaag zal de Westerse consument de gevolgen van de budgettaire restricties gewaar worden en zal de export van China naar het Westen er op achteruit gaan. De export van China is nu veel meer gericht op de eigen regio waar de welstand zienderogen toeneemt. Ook probeert China de binnenlandse consumptie op een hoger peil te tillen om zo de groei te ondersteunen. China kampt echter met een inflatieprobleem omwille van gestegen grondstoffen- en voedselprijzen. In het verleden hebben we reeds meerdere malen aangegeven dat een mogelijke oplossing voor China er in zou bestaan om haar munt te laten appreciëren ten opzichte van de US Dollar. Meest ondergewaardeerde munten op basis van de koopkrachtpariteit (big mac) Het lijkt er op dat China die politiek van muntappreciatie begint te bewandelen. De afgelopen dagen hebben we een opmerkelijke stijging van de Renminbi kunnen vaststellen hetgeen een breuk betekent met de politiek uit het verleden. De kans is zeer groot dat we ook andere Aziatische munten zullen zien appreciëren. Op basis van koopkrachtpariteit staan de Aziatische munten erg ondergewaardeerd. Zo is de Maleisische Ringgit ongeveer 37% ondergewaardeerd tov de dollar. Zie bijgevoegde tabel. Deze visie verklaart onze aanbeveling om obligaties uit die regio aan te kopen. Dit kan zowel onder de vorm van directe aankopen of via een fondsen zoals Franklin Templeton Asian Bond (Zie Investor mei 2011) en DWS Short Duration Emerging Markets FX. Vraag van de cliënt Hierbij nodigen wij u uit om ons alle vragen en opmerkingen te bezorgen. We zullen dan maandelijks één van deze vragen/opmerkingen behandelen. Ook alle andere ideeën die u zou hebben om de dienstverlening van Merit Capital te verbeteren, zijn steeds welkom. U kan deze vragen of opmerkingen sturen naar [email protected]. The Merit Capital Investor Augustus 2011 Liquiditeitscrisis De nakende liquiditeitscrisis. Over de toekomst van de US Dollar zijn er nogal wat analisten die geloven dat de VS de dollar als pasmunt gaat gebruiken om de financiële problemen van het land op te lossen. De Amerikaanse dollar is zonder waardig alternatief nog steeds de belangrijkste munt ter wereld. Alhoewel er misschien wel een logica is te vinden in die redenering ben ik terughoudend wat dat betreft omdat Europa dezelfde strategie zou kunnen hanteren om uit het financiële moeras te geraken. Bovendien zou een verdere dollardaling ook een verdere verzwakking van de VS als wereldmacht inhouden en riskeren de Amerikanen in eigen voet te schieten. Op dit ogenblik gebeurt ongeveer 85% van de wereldhandel in USD. De Telkens wanneer de lopende rekening van de VS begint in te krimpen of er een overschot ontstaat, stijgt de dollar in waarde. Amerikaanse dollar is dus nog steeds de belangrijkste munt ter wereld (de reservemunt) en zolang er geen waardig alternatief is zal die toestand blijven. reserves meer in dollars heeft. In dergelijke situatie zal die centrale bank verplicht zijn dollars op de markt aan te kopen. Dit fenomeen zal de koers van de dollar kunnen opdrijven. Maar er is nog een andere belangrijke reden waarom Merit Capital er van uitgaat dat de US Dollar een remonte kan laten optekenen. Telkens wanneer de lopende rekening van de VS begint in te krimpen of er een overschot ontstaat, stijgt de dollar in waarde. De eerste verschijnselen zijn al duidelijk zichtbaar. De reserves die buitenlandse banken bij de FED aanhouden bevinden zich in negatief territorium. Hieruit blijkt een tekort aan dollars. Wit-Rusland heeft enkele weken geleden zijn munt gedevalueerd met 60%. Het is hoogst waarschijnlijk dat ook andere landen hetzelfde lot zullen ondergaan. Op dit ogenblik is de lopende rekening van de VS deficitair maar als men de handel met China en de oliehandel er uit ligt dan is er zelfs een overschot. Een inkrimping van de lopende rekening betekent dat er minder US Dollars in omloop zijn. Welke landen? Kandidaten zijn die landen die een gecumuleerd handelsen begrotingstekort hebben van meer dan 10% tov hun BBP. Omdat 85% van de wereldhandel in dollars plaats vindt hebben bedrijven nood aan dollars. Voor die dollars kunnen zij terecht bij hun centrale bank tenzij die centrale bank geen Colofon Disclaimer The Merit Capital Investor maandelijkse nieuwsbrief 2011 jaargang 3 nr. 8 Eindverantwoordelijke: Sam Melis Werkten mee aan dit nummer: Stefaan Casteleyn, Dirk Declercq, Bart Sebrechts en Eddy Vanwittembergh, financieel analist Verantwoordelijke uitgever: Sam Melis Museumstraat 12D 2000 Antwerpen, België Vormgeving NTCP8, www.ntcp8.com Opmaak & productie IN-depth, www.in-depth.be Merit Capital NV Museumstraat 12D T: + 32 (0)3 259 26 00 [email protected] Beursvennootschap 2000 Antwerpen, België F: + 32 (0)3 259 23 05 www.meritcapital.be The Merit Capital Investor is een uitgave van Merit Capital, www.meritcapital.be. Behoudens de uitdrukkelijke bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. Dit document verstrekt commerciële informatie en mag in geen geval gelijkgesteld worden met beleggings-advies. De verstrekte informatie vormt geen aanbod betreffende financiële, bank-, verzekerings- of andere producten of diensten. Voor wat de Bevek betreft zijn het prospectus, het vereenvoudigd prospectus alsook de meest recente periodieke verslagen kosteloos verkrijgbaar op de maatschappelijke zetel van de Bevek en bij Fastnet Belgium, Havenlaan 86C/320 1000 Brussel, die de financiële dienst verzekert. De informatie in dit document is afkomstig van zorgvuldig gekozen bronnen. Merit Capital geeft echter geen enkele garantie over de actualiteit, de nauwkeurigheid, de juistheid, de volledigheid of de opportuniteit van de informatie, gegevens of publicaties. De redactie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het niet-verwezenlijken van de verwachtingen