DuurZame keuZes maken vraagt PERSOONLIJK

duurzame keuzes maken
vraagt persoonlijk
leiderschap
Duurzame leiders zetten hun koers uit op basis van dialoog met alle stakeholders. Ze hebben oog
voor een breder scala aan belangen dan ooit te voren. De lange termijn telt mee in hun dagelijkse
afwegingen. Dit vraagt om bewust en persoonlijk leiderschap.
Effecten meten
De financiële en economische zorgen van de afgelopen jaren hebben de discussie
over duurzaam ondernemen een geweldige stimulans gegeven. Hoe hebben leiders
van financiële instellingen zich eerder zo kunnen laten verblinden door kor te
termijnwinst? Hoe kon het gebeuren dat zij hun verantwoordelijkheid ten opzichte
van stakeholders zo uit het oog verloren? En op welke manier is de ver trouwens­
breuk te herstellen?
Het zijn vragen als deze die een tegenbeweging vleugels hebben gegeven. Het besef
groeit dat organisaties een veel bredere verantwoordelijkheid hebben dan hun
directe resultaat. Alleen hoe geef je die vorm – zonder de bedrijfseconomische
grondslag te ondermijnen? Het voor tbestaan van een organisatie is immers ook
een duurzaam doel. De volgende vraag is nog interessanter : hoe kan oog voor
duurzaamheid juist bijdragen aan realisatie van organisatiedoelen?
Het antwoord op deze vragen houdt steeds meer organisaties bezig. Zij staan
voor de uitdaging hun organisatiedoelen en maatschappelijke verantwoordelijkheid
te integreren. Duurzaamheid gaat namelijk verder dan het cradle-to-cradle-principe
toepassen in productielijnen.
Ecologie, economie en sociale aspecten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden,
weten we nu. Het één kan zich niet ontwikkelen als het andere achterblijft.
Verduurzaming betekent de synthese van ecologische, economische en sociale
aspecten binnen de hele organisatie en binnen leiders zelf. Deze missie stelt
namelijk hoge eisen aan leiderschap.
Weloverwogen keuzes
Bij duurzaam leiderschap ligt de focus op de juiste balans tussen bedrijfsdoelen
en de wensen van alle stakeholders. Dat laatste betekent nogal wat: evenwicht
vinden én behouden tussen alle sociale, ecologische en economische belangen
in en rond de organisatie.
duurzame keuzes maken vraagt om persoonlijk leiderschap
01
Dit brengt soms onmogelijke keuzes met zich mee. Want hoe weeg je de
milieuwinst van een schoner productieproces af tegen de enorme investeringen
die zo’n proces vraagt? Misschien leidt het wel tot gedwongen ontslagen.
Welke keuze wordt gemaakt, verschilt natuurlijk per situatie. Wat weegt voor
een organisatie zwaarder? Voldoen aan wetgeving, minder grondstofgebruik,
werkgelegenheid, aantrekkelijk blijven voor financiers, innovatiekracht, of nog
heel andere zaken? Een groot internationaal bedrijf zal andere afwegingen maken
dan een middelgroot lokaal bedrijf.
Het zijn dit soor t pittige afwegingen die om hoogwaardig leiderschap vragen.
Duurzaamheid is echter geen exacte wetenschap. Het dicteer t niet zozeer wat de
enige juiste keuze is, maar schrijft wel voor dat je je bewust bent van de belangen
die spelen. Dat je inzicht hebt in de gevolgen van keuzes op kor te en lange termijn.
Een leider die duurzaam stuurt
heeft een visie op duurzaamheid;
voelt persoonlijke betrokkenheid;
toont durf en handelt naar eigen inzicht;
ver vult een voorbeeldfunctie;
inspireer t en mobiliseer t;
zoekt samenwerking;
zet zaken in beweging.
Het begint met persoonlijk leiderschap
Iedereen maakt dagelijks keuzes die gevolgen hebben voor zijn of haar omgeving.
Of het nu gaat om het milieu – je gaat met de auto of met het openbaar ver voer
naar je werk – of economie - je koopt een dure scharrelkip of een spotgoedkope
plofkip. Nóg een dilemma met impact: neem je op het werk die jonge hond aan,
of een herintreder van 45?
Dit soor t vragen lijkt misschien banaal, maar niets is minder waar. Ze doen een
beroep op persoonlijk leiderschap en dat begint met het besef dat elke keuze
gevolgen heeft. Ook ogenschijnlijk ‘kleine’ beslissingen van een enkel individu.
De besluiten die een manager neemt, hebben consequenties voor zijn of haar
omgeving. Hoe groot die gevolgen zijn, is afhankelijk van de positie van de manager
in de zogenoemde leiderschapspijplijn 1 en het aantal mensen waaraan hij of zij
direct leiding geeft. De reikwijdte van de beslissingen van een teamleider, zijn
immers anders dan die van een divisiemanager van een multinational.
persoonlijk leiderschap
Duurzame leiders zijn zich bewust van de impact van hun gedrag en beslissingen,
een belangrijk thema binnen leiderschapsontwikkeling. Duurzaamheid maakt ook
deel uit van de vijf overige aspecten van leiderschap: creëren van verbinding, buiten
naar binnen ver talen en vice versa, kennis van zaken en managen van processen. 2
1
2
Zie ook de ORMIT whitepaper De Leiderschapspijplijn.
Zie ook de ORMIT whitepaper Het ORMIT Leiderschapsmodel.
duurzame keuzes maken vraagt om persoonlijk leiderschap
02
Persoonlijk leiderschap vormt namelijk de essentiële opmaat naar goed leiderschap.
Persoonlijk leiderschap is een combinatie van leer vermogen, zelfinzicht en de durf
om naar eigen visie te handelen. Een goede leider handelt niet alleen vanuit de ratio,
maar ook vanuit het har t. Om wezenlijke impact te hebben moet een leider zijn
of haar persoonlijke betrokkenheid en waarden met betrekking tot duurzaamheid
kunnen doorgronden.
creëren
van
verbinding
buiten
naar
binnen
vertalen
persoonlijk
leiderschap
kennis
van zaken
hebben
managen
van
processen
Creëren van verbinding
Samenwerking met medewerkers, klanten, par tners en andere stakeholders leidt tot
de beste resultaten. Een essentiële competentie binnen leiderschap is dan ook het
vermogen om mensen met elkaar te verbinden, aan zichzelf én aan de organisatie.
Een goed leider weet anderen te inspireren tot verandering. Hij of zij maakt duur­
zaamheid onderdeel van het gezamenlijk waardensysteem van betrokkenen.
duurzame keuzes maken vraagt om persoonlijk leiderschap
03
Buiten naar binnen vertalen (en vice versa)
Een goed leider houdt zich op de hoogte van relevante ontwikkelingen in maatschap­
pij, economie, techniek en politiek. Hij of zij analyseer t trends en brengt de concrete
gevolgen voor de eigen organisatie in kaar t, voor de kor te en de lange termijn.
Een goed leider begrijpt de omgeving waarin de organisatie opereer t. Hij of zij gaat
de dialoog aan met alle relevante stakeholders. Dit leidt tot een groter bewustzijn
van de impact die de organisatie en het eigen gedrag hebben op de buitenwereld.
Een duurzaam leider draagt zijn of haar visie op duurzaamheid actief uit naar klanten
en samenwerkingspar tners.
Kennis van zaken
Kennis en er varing dwingen respect af bij medewerkers, klanten, collega’s en
par tners. Een goed leider weet wat er toe doet bij zichzelf, bij anderen en in de
organisatie. Hij of zij verzamelt informatie binnen en buiten de organisatie om
tot het meest mogelijke duurzame besluit te komen.
Managen van processen
Een effectief leider toont initiatief door werkprocessen efficiënt in te richten en
te managen. Hij of zij neemt verantwoordelijkheid voor de impact van een product
of een dienst. De duurzame leider weet beleid te ver talen naar de praktijk waar van
duurzaamheid een vanzelfsprekend onderdeel is. Hij of zij initieer t, monitoor t en
stuur t zo nodig bij.
Woorden omzetten in daden
ORMIT ontwikkelt leiders die duurzaamheid in hun denken en handelen integreren.
In onze ontwikkelprogramma’s besteden we daarom ruim aandacht aan kwaliteit,
integriteit, ethiek en de soms moeilijke afwegingen die daarbij horen.
ORMIT heeft de ambitie zelf ook een duurzame organisatie te zijn, en een voor­
beeld van goed leiderschap. Door onder meer met NGO’s samen te werken en
deel te nemen aan MVO-projecten, integreren we duurzaamheid in onze ontwikkel­
programma’s. Maar dat niet alleen. We willen voor onze medewerkers een Great
Place To Work 3 te zijn, waar mensen zich thuis voelen, hun verantwoordelijkheid
nemen en het goede voorbeeld geven.
De laatste jaren werd ORMIT steeds uitgeroepen tot Great Place to Work en daarnaast tot beste
werkgever voor hoogopgeleiden. Zie ook de ORMIT whitepaper Goed werkgeverschap.
3
Meer informatie vindt u op www.ormit.nl
of neem contact met ons op via 030 - 298 43 00.
duurzame keuzes maken vraagt om persoonlijk leiderschap
04