Regulatie van de ademhaling BIOLOGIE Fysiologie Mens Onderzoeksvraag: Hoe wordt de ademhaling gereguleerd tijdens en na fysiologische aanpassingen? Introductie Je ademhaling wordt door verschillende neuronen geregeld vanuit het centrale zenuwstelstel, met name door de centra in de hersenstam. In je lichaam zijn verschillende ‘sensoren’, zgn. chemoreceptoren, die de CO2, O2 en de pH waarden in het bloed meten. Wanneer de hoeveelheid CO2 in je bloed toeneemt, dan wordt de ademhaling gestimuleerd waardoor er meer uitwisseling in de longen kan plaatsvinden. In deze activiteit ga je de regulatie van de ademhaling in meer detail bekijken. Materiaal In dit experiment gebruik je de volgende materialen: – Interface of Data-logger, – Spirometer, – Wegwerp mondstukken. Onderzoek 1. Open de Coach Activiteit ‘ademhaling regulatie.cma7’ 2. Sluit de spirometer aan op de interface. Plaats een kartonnen mondstuk op de spirometer. 3. Start de meting en adem 4 keer rustig door de spirometer. 4. Adem één keer heel diep in en houd daarna je adem voor 30 seconden vast. 5. Hervat de ademhaling na 30 seconden voor een aantal ademcycli. Ademhaling regulatie 1 6. Bepaal het ademvolume en de ademfrequentie voor en na de 30 seconden ingehouden adem. 7. Bewaar desgewenst je resultaten. 8. Start een nieuwe meting en haal 4 keer normaal adem en adem daarna 30 seconden diep en snel in en uit. Hervat daarna je normale ademhaling voor de rest van de meting. LET OP: wanneer je je duizelig voelt of soms hyperventileert, voer dit experiment dan niet uit. 9. Bepaal nogmaals het ademvolume en de ademfrequentie voor en na het snel ademen. 10. Start nogmaals een nieuwe meting. Adem 4 keer normaal door de spirometer. Maak hierna, terwijl je door de spirometer ademt, gedurende 30 seconden kniebuigingen. Daarna hervat je je normale ademhaling. 11. Bepaal hier ook het ademvolume en de ademfrequentie voor en na de fysieke inspanning. 12. Beschrijf de verschillen in het ademvolume en de ademfrequentie als gevolg van elke fysiologische aanpassing (adem inhouden, versneld ademen en fysieke inspanning) in termen zoals het CO2 gehalte in het bloed en de behoefte om adem te halen. 13. Tijdens welke fysiologische aanpassing is de grootste verandering in ademhalingsfrequentie zichtbaar? 14. Hoe kan het ademen in een papieren zak of in de gesloten handen een persoon helpen die aan het hyperventileren is? Sommige freedivers proberen de ademprikkel tijdens hun duik uit te stellen door vooraf te hyperventileren. Hierdoor bestaat er echter meer gevaar om bewusteloos te raken. Dit wordt o.a. veroorzaakt door vaatvernauwing richting de hersenen. Maar ook door het effect van het hyperventileren op het CO2 gehalte in het bloed voor de duik. 15. Waardoor wordt na hyperventileren de ademprikkel uitgesteld? 16. Waardoor is er een kans om bewusteloos raken tijdens de duik? 17. Is het zinvol om een atleet na een wedstrijd pure zuurstof toe te dienen? Waarom wel/niet? Bijbehorende bestanden Coach Activiteit: Regulatie ademhaling.cma7 Coach Resultaat: Regulatie ademhaling.cmr7 2 CMA Lesmateriaal