2003-19249-SB Collectieve Rechtsbijstandsverzekering

NOTA voor burgemeester en wethouders
Onderwerp: Collectieve Rechtsbijstandverzekering + Schadeverzekering Inzittenden
Notanr: 2003.19249
SB/PO
08-10-2003
Portefeuillehouder: Doornebos
Akkoordstukken:
11-10-2003
Besluit:
1. de premie voor de Collectieve Rechtsbijstandsverzekering afgesloten bij DAS Rechtsbijstand ten bedrage
van € 6.613,67 voor het jaar 2003 éénmalig ten laste te brengen van de post onvoorzien;
2. de premie voor de Schadeverzekering Inzittenden afgesloten bij Zurich Verzekeringen ten bedrage van €
1.280,63 éénmalig ten laste te brengen van de post onvoorzien;
3. dit besluit openbaar te maken.
OPENBAARMAKING:
dit besluit niet openbaar te maken. Het betreft een interne aangelegenheid.
COMMUNICATIE:
…
FINANCIELE ASPECTEN:
Financiële gevolgen voor de gemeente
Ja
Gevolgen worden opgevangen door:
Concern
TOELICHTING/OVERWEGINGEN:

Collectieve Rechtsbijstandverzekering
In het arbeidsvoorwaardenakkoord 2002-2003 is door LOGA-partijen afgesproken dat gedurende de looptijd van het
akkoord onderzoek gedaan zal worden naar de inrichting van een verplichte collectieve rechtsbijstandsverzekering
voor gemeenteambtenaren. Dit onderzoek is afgerond en heeft geresulteerd in de ontwikkeling van een
rechtsbijstandsverzekering, die per 1 januari 2003 afgesloten zal moeten worden.
Uitgangspunten voor de rechtsbijstandverzekering
LOGA-partijen hebben, ter uitwerking van hetgeen hieromtrent is afgesproken in het arbeidsvoorwaardenakkoord,
vastgesteld dat de verplichte collectieve rechtsbijstandsverzekering aan de volgende criteria dient te voldoen:
1. De rechtsbijstandsverzekering wordt verplicht gesloten door gemeenten ten behoeve van hun ambtenaren
binnen het kader van de werkgevers- en werknemersverhouding.
2. De premie komt voor rekening van de werkgever.
3. Doel van de verzekering is het verstrekken van juridische bijstand aan de ambtenaar die zijn functie
uitoefent zoals het een goed ambtenaar betaamt, en geconfronteerd wordt met:
a. strafrechtelijke vervolging wegens het plegen van een strafbaar feit tijdens de uitoefening van de functie;
b. civielrechtelijke aanspraken van derden voor schade veroorzaakt tijdens de uitoefening van de functie,
voorzover deze niet gedekt wordt door de aansprakelijkheidsverzekering;
c. schade als gevolg van fysiek geweld door derden ontstaan tijdens de uitoefening van zijn functie, hetwelk
hij via een gerechtelijke procedure wil verhalen op de dader;
d. een klacht op grond van het toepasselijke tuchtrecht – niet zijnde een disciplinaire maatregel in het kader
van de werkgevers- en werknemersverhouding – ten aanzien van zijn handelen of nalaten bij de uitoefening
van zijn functie.
4. De ambtenaar heeft geen aanspraak op rechtsbijstand indien tegen de gemeente (of een bestuursorgaan
behorende tot die gemeente) geprocedeerd wordt. De ambtenaar heeft evenmin aanspraak op
rechtsbijstand terzake van een strafbaar feit waar hij van verdacht wordt, waarvan door de gemeente (of
een bestuursorgaan behorende tot die gemeente) aangifte is gedaan.
Door de gemeente Deventer is gekozen voor samenwerking met DAS Rechtsbijstand omdat deze maatschappij
beschikt over ruime ervaring en het product aanbiedt tegen een uiterst scherp tarief. Deze verzekering is met ingang
van 20 december 2002 ingegaan en zal eindigen op 1 januari 2008.

Schadeverzekering Inzittenden
Werknemers die met hun eigen auto tijdens werktijd deelnemen aan het verkeer kunnen een verkeersongeval
veroorzaken. De motorrijtuigenverzekering (WAM-verzekering) van de werknemer dekt vaak niet de schade, die de
werknemer zelf lijdt.
Ontwikkelingen in de jurisprudentie op het gebied van werkgeversaansprakelijkheid voor bestuurders van
motorrijtuigen zijn voor de verzekeringsmarkt aanleiding geweest met een speciale polis te komen op dit terrein.
Directe aanleiding hiertoe was een uitspraak van de Hoge Raad van 12 januari 2001, het Arena-arrest. Deze
uitspraak leidt tot een aanzienlijke uitbreiding van de aansprakelijkheid van werkgevers ten opzichte van hun
werknemers.
Op 12 januari 2001 wees de Hoge Raad arrest in een zaak waarbij de werkgever aansprakelijk werd geacht voor
schade die werknemers kunnen lijden doordat zij in de uitoefening van hun werkzaamheden bij een ongeval
betrokken raken terwijl zij een motorrijtuig besturen.
De feiten:
Een bedrijf uit Didam heeft een opdracht aangenomen in Amsterdam. Vier werknemers van het bedrijf rijden
hiervoor dagelijks van Didam naar Amsterdam en omgekeerd. Tijdens één van de ritten raakt door schuld van de
bestuurder het busje in de slip en slaat over de kop. De vier inzittenden lopen bij het ongeval letselschade op. De
werknemers die als inzittenden in het busje meereden kunnen hun schade claimen bij de WA-verzekeraars van het
busje. De bestuurder kan met zijn letselschade echter nergens terecht. Hij heeft de schade immers zelf veroorzaakt
en dat is onder de WAM-polissen niet gedekt. De Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM) stelt dat
schade, toegebracht aan de bestuurder van een motorrijtuig is uitgesloten van de dekking. Tevens is schade,
veroorzaakt door of met motorrijtuigen uitgesloten op de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekeringen.
De bestuurder besluit daarom zijn werkgever aansprakelijk te stellen voor zijn schade en met succes.
De Hoge Raad oordeelt dat het onaanvaardbaar is dat de bestuurder geen vergoeding voor zijn schade ontvangt.
De Hoge Raad doet daarmee specifiek een uitspraak over de werknemer als bestuurder van een bedrijfsauto.
De aansprakelijkheid van de werkgever heeft volgens de Hoge Raad voorts zowel betrekking op schade die een
werknemer overkomt bij gebruik van een bedrijfsauto, als op schade die een werknemer overkomt bij zakelijk
gebruik van een privé-auto. De schadevergoedingsplicht van de werkgever is geheel gebaseerd op redelijkheid, de
billijkheid en de eisen van goed werkgeverschap. Er is dus sprake van een vergoedingsplicht zonder
verwijtbaarheid.
2
De aansprakelijkheid van de werkgever heeft volgens de Hoge Raad zowel betrekking op de schade die een
werknemer overkomt bij gebruik van een bedrijfsauto, als op schade die een werknemer overkomt bij zakelijk
gebruik van een privé-auto.
De werkgever loopt door deze jurisprudentie een aanzienlijk financieel risico. Met letselschadeclaims zijn namelijk
steeds hogere bedragen gemoeid. Te denken valt aan aanvullingen op de WAO-uitkering, compensatie van verlies
van toekomstige “verdienvermogen” (wat had iemand zonder het ongeval nog kunnen gaan verdienen?)
aanpassingen van de woning van het slachtoffer, smartengeld, kosten voor huishoudelijke hulp enz.
Aangezien dergelijk schade noch onder de algemene aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB), noch
onder de auto (WAM)-polis verzekerd is, ontwikkelde de markt een speciale
werkgeversaansprakelijkheidsverzekering voor bestuurders van motorrijtuigen.
Intussen heeft de Hoge Raad een nieuw arrest gewezen d.d. 9 augustus 2002.
In het arrest van 9 augustus 2002 gaat het om een ongeval dat plaatsvindt tijdens het woon-werkverkeer. De
werknemer, die het verkeersongeluk veroorzaakte, was met een aantal collega’s op weg naar het werk. Het ging om
een betontimmerman die in Oosterhout woonde en iedere werkdag naar Deventer reisde, omdat zijn werkgever daar
een project had aangenomen. De betontimmerman vervoerde tevens drie collega’s naar de werkplek. Hij ontving op
grond van de CAO een reisurenvergoeding, een autokostenvergoeding en een meerijderstoeslag. De
betontimmerman veroorzaakte een aanrijding waarna de WAM-verzekeraar alle schades vergoedde behalve die van
de betontimmerman zelf. Die stelde vervolgens zijn werkgever aansprakelijk. Het uitgangspunt in een dergelijke
situatie is, dat een werkgever niet aansprakelijk is voor schade geleden tijdens “gewoon” woon-werkverkeer. De
Hoge Raad vond echter in dit geval dat het woon-werkverkeer op één lijn te stellen is met vervoer dat plaatsvindt
krachtens de verplichting uit de arbeidsovereenkomst en in het kader van de voor de werkgever uit te voeren
werkzaamheden. De Hoge Raad achtte de werkgever daarom op grond van de redelijkheid en billijkheid
aansprakelijk voor de door de betontimmerman geleden schade. Het ging zowel om de schade aan de auto als om
letselschade. Op het verweer van de werkgever dat de autokostenvergoeding een bestanddeel bevatte voor een allriskverzekering zei de Hoge Raad daarover dat het van wezenlijk belang is of de betontimmerman wist of had
moeten begrijpen, dat die vergoeding bedoeld is voor een dergelijke verzekering.
Schadeverzekering Inzittenden/Zakenrit S.V.I.
De gemeente Deventer heeft bij Zurich Verzekeringen via tussenkomst van Hoofdstad Assurantiën een
werkgeversaansprakelijkheidsverzekering voor bestuurders van motorrijtuigen afgesloten voor een jaarlijkse premie
van € 1,25 per werknemer (in totaal 950 medewerkers) gelet op het volgende:




De jaarlijkse totale premie van € 1.280,63 weegt op tegen de eventuele risico’s die de werkgever loopt. Het is
een te billijken bedrag als er een vergelijking wordt gemaakt met de grote bedragen die gemoeid zijn met
letselschadeclaims in het geval van een ongeval.
De werkgeversaansprakelijkheidsverzekering voor bestuurders van motorrijtuigen is een aanvullende
verzekering. Bij een ongeval met de eigen auto valt men eerst terug op de eigen verzekeringen. In de Algemene
voorwaarden staat dat indien een beroep kan worden gedaan op de dekking van een voor het motorrijtuig
afgesloten Aansprakelijkheidsverzekering krachtens de Wet Aansprakelijkheidsverzekering (WAM), zal de
schadevergoeding uitsluitend geschieden krachtens die voorwaarden. Voor ziektekosten gaat de eigen
verzekering voor, voor kosten die niet vergoed worden (eigen bijdrage) kan werkgever aansprakelijk worden
gesteld. Er is geen regresrecht in die zin dat de verzekeraar de kosten kan claimen bij de werkgever omdat de
werknemer is verzekerd en de werkgever uitsluitend aansprakelijk is voor de kosten van de werknemer en niet
voor de kosten van een verzekeraar van de werknemer.
Het een en ander kan geregeld zijn in een Ongevallen Inzittenden Verzekering van de werknemer zelf, maar het
is voor de werkgever erg moeilijk om bij gebruik van particuliere auto’s na te gaan of men een Ongevallen
Inzittenden Verzekering heeft afgesloten, of er zou alleen om die reden een administratie moeten worden
gevoerd.
Conform de voorwaarden betreft de omvang van de dekking Ongevallen Inzittenden Verzekering een ongeval
welke de dood of blijvende invaliditeit tot gevolg heeft. Bij een werkgeversaansprakelijkheidsverzekering voor
bestuurders van motorrijtuigen zijn ook de meegevoerde zaken verzekerd.
3
Voorgesteld wordt om er mee in te stemmen de kosten van de Collectieve Rechtsbijstandsverzekering ten bedrage
van € 6.613,67 en Schadeverzekering Inzittenden ten bedrage van € 1.280,63 voor het jaar 2003 eenmalig ten laste
te laten komen van de post onvoorzien.
De structurele dekking van de Collectieve Rechtsbijstandsverzekering en Schadeverzekering Inzittenden zal
meegenomen worden in de begroting 2004 en volgende jaren.
4