Agressie op de werkvloer op 1 jaar verdubbeld

PERSBERICHT
28/08/2014
Agressie op de werkvloer op 1 jaar verdubbeld
Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer blijft een probleem
Brussel, 28 augustus 2014 – Vanaf 1 september 2014 treedt de nieuwe wetgeving over
psychosociale risico’s op het werk in werking. Hoog tijd dus voor een stand van zaken. 24%
van de Belgische werknemers werd in 2013 geconfronteerd met één of meerdere types van
grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, zo blijkt uit onderzoek van HR-dienstverlener
Securex bij 2088 werknemers. 1 11% van alle Belgische werknemers voelde zich in 2013
gediscrimineerd op basis van zijn ervaring in de 12 maanden vóór de bevraging, 10% kloeg
over pesterijen, 1,4% voelde zich het slachtoffer van ongewenst seksueel gedrag, en niet
minder dan 16% ervoer agressie op het werk. Dit is een status quo in vergelijking met het
voorgaande jaar voor discriminatie, pesten en ongewenst seksueel gedrag op het werk.
Maar meer dan een verdubbeling voor agressie: 7% in 2012.
Agressie verdubbeld, vooral agressie door externen
Niet minder dan 16% van de werknemers geeft aan dat ze gedurende de 12 maanden vóór de
bevraging agressief benaderd werden op het werk. Dit is meer dan een verdubbeling tegenover
de 7% van het jaar daarvoor. Het is opmerkelijk dat werknemers zich hier vooral het slachtoffer
lijken te voelen van externen (55%) en minder van één collega (26%), de leidinggevende (18%) of
een groep collega’s (8%). Agressie komt dus vooral voor in sectoren met veel externe contacten:
21% van de medewerkers uit de niet-commerciële dienstensector2 voelt zich het slachtoffer van
agressie op het werk, tegenover 14% in de commerciële dienstensector en 9% in de industrie.
Binnen de niet-commerciële dienstensector voelt meer dan 1 op 4 werknemers uit het onderwijs
(27%) zich slachtoffer van agressie, alsook 23% van de werknemers uit de gezondheid- en
welzijnszorg en 20% van de werknemers uit de openbare diensten en de overheid. De
‘slachtoffers’ zijn verder hoofdzakelijk vrouwen en bedienden: 18% van de vrouwen versus 13%
van de mannen en 18% bedienden versus 10% arbeiders en 9% kaderleden.
Heidi Verlinden, HR Research Expert: “Een exacte verklaring voor deze stijging is moeilijk te
geven. Er zijn twee mogelijke redenen. Enerzijds zien we dat mensen steeds mondiger worden, dat
grenzen worden verlegd, en dat de dader zijn agressie soms eerder als assertiviteit aanziet.
Anderzijds zou het kunnen dat werknemers gewoon ook gemakkelijker melding maken van
agressie dan vroeger. Contactberoepen (bv. baliemedewerkers in OCMW’s, onderwijs of
dienstenchequebedrijven) geven toch aan dat ze die stijgende tendens al enkele jaren voelen.”
Baas is grootste pester, 50-plussers zijn vaakst de dupe
Begin 2013 geeft 11% van de werknemers aan zich gediscrimineerd te voelen op het werk tijdens
de 12 maanden ervoor. Dit cijfer is hetzelfde als in 2012. Opvallend is dat 65% van de ‘slachtoffers’
zich gediscrimineerd voelt door zijn of haar leidinggevende, tegenover 23% door één collega, 23%
door een groep collega’s, en 8% door externen (klanten, leveranciers, …). Bovendien ervaren
werknemers ouder dan 50 jaar hier blijkbaar meer last van dan hun jongere collega’s (16% vs
9%). Daar iemand die zich gediscrimineerd voelt vaker van werkgever wil veranderen (20% vs 7%)
en oudere werknemers hier minder kans toe hebben, is dit een duidelijk probleem.
Begin 2013 klaagt 10% over pesterijen op het werk gedurende de voorbije 12 maanden. Dit cijfer
is niet significant veranderd sinds 2005. Eens te meer zijn de leidinggevenden hoofdzakelijk de
bron van het kwaad (52%) en in mindere mate één collega (36%), een groep collega’s (15%) of
1
Bevraging van 2088 werknemers in februari en maart 2013 aan de hand van online enquêtes. De analyses gebeurden na
resampling op een representatieve steekproef van 1318 werknemers: de verdeling van de steekproef volgens statuut,
geslacht, leeftijd en regio komt overeen met de verdeling in de arbeidsmarkt.
2
Niet-commerciële diensten: overheid/publieke diensten, onderwijs, gezondheids- en welzijnszorg, cultuur, sport &
recreatie.
PERSBERICHT
28/08/2014
externen (9%). Ook hier vormen werknemers ouder dan 50 jaar een kwetsbare groep (14% vs
9%).
Nieuwe wetgeving ter preventie van de psychosociale risico’s: de Vertrouwenspersoon
Een positieve noot is dat 8 op 10 werknemers in 2013 aangeven bij een vertrouwenspersoon
terecht te kunnen wanneer ze zich het slachtoffer van ongewenste omgangsvormen voelen.
Vanaf 1 september 2014 treedt de nieuwe wetgeving over psychosociale risico’s op het werk in
werking. De afspraken voor psychosociale interventie gelden vanaf nu bij elke psychische schade
door kenmerken van werk en organisatie waar de werkgever impact op heeft. Dus niet enkel bij
pesten, agressie of ongewenst seksueel gedrag op het werk, maar bijvoorbeeld ook bij stress en
burn-out. De vertrouwenspersoon en de preventieadviseur zien hun werkterrein daardoor verruimd.
De bescherming van de werknemer blijft wel enkel gelden bij een formele en aanvaarde klacht over
pesten, agressie of ongewenst seksueel gedrag op het werk.
Sylvia de Turck, Senior Consultant psychosociaal welzijn en Preventieadviseur psychosociale
aspecten bij Securex: “De verruiming van het toepassingsgebied van de nieuwe wetgeving is op
zich een goede zaak. De werkgever wordt gewezen op zijn brede verantwoordelijkheid op vlak van
psychosociale risico’s. Wij raden werkgevers aan om een efficiënt en ambitieus psychosociaal
preventiebeleid op te zetten, om psychosociale risico’s zo veel mogelijk te voorkomen. Daarnaast
is het altijd nuttig om intern ook te communiceren over de rol en de verantwoordelijkheden van de
vertrouwenspersoon en de preventieadviseur psychosociale aspecten, zodat de werknemers,
indien nodig, snel met hen contact kunnen opnemen.
Pesten, agressie en discriminatie op het werk zorgen voor stress en demotivatie
Werknemers die zich het slachtoffer voelen van pesterijen, discriminatie of agressie ervaren meer
stress op het werk en hebben daardoor meer last van spanningsklachten. Grensoverschrijdend
gedrag leidt bijgevolg tot meer frequente en vooral meer langdurige afwezigheden door ziekte.
Maar de sterkste impact is er op de tevredenheid en de intentie om de werkgever te verlaten.
Vooral pesterijen zorgen voor een verdrievoudiging van het aantal ontevreden werknemers en van
het aantal werknemers die op korte termijn van werkgever willen veranderen.
Verschillen tussen werknemers die zich wel en niet slachtoffer voelen van
pesten, discriminatie en agressie op de werkvloer
PERSBERICHT
28/08/2014
Sylvia de Turck, Senior Consultant en Preventieadviseur psychosociaal welzijn bij Securex: “Wat
kan je als organisatie hier nu tegen doen? Een gezonde, open en veilige organisatiecultuur
implementeren is een eerste vereiste. Het is belangrijk informatie hierover te verstrekken om
maximaal de hieraan verbonden psychosociale risico’s te voorkomen.”
De werknemer zelf kan sterker in zijn schoenen komen te staan door een opleiding die hem leert
hoe hij effectief kan omgaan met agressieve mensen. Sylvia de Turck: “Ook de registratie van
gevallen van agressie is een belangrijk gegeven, omdat het je de kans biedt in te schatten hoe
groot het probleem in feite is in de organisatie. Ten slotte kan je als organisatie een degelijke
nazorg voor de slachtoffers voorzien. Een steunend gebaar is hier vaak voldoende, maar voor de
meer ernstige gevallen is ook psychologische en juridische begeleiding nodig.”
Securex
Securex biedt specifieke expertise, adviezen en innovatieve oplossingen in alle domeinen van het beheer van
het menselijk kapitaal en gelooft dat voor de groei van een onderneming niets belangrijker is dan zijn
medewerkers. De baseline luidt dan ook ‘human capital matters’. Het verkregen Investors in People certificaat
bewijst dat het bedrijf al met zijn eigen personeel begint. Tot zijn klantenportfolio behoren particulieren,
starters en zelfstandigen, maar ook kleine, middelgrote en grote ondernemingen en openbare besturen.
De Securex Groep steunt op 4 kerncompetenties: HR Services, Health & Safety, HR Insurance en HR
Consulting. Securex biedt een brede waaier aan producten en diensten, gaande van een ziekenfonds voor
particulieren en zelfstandigen, loonadministratie en aangepaste verzekeringsproducten tot en met specifiek
advies op het vlak van talent management, preventie en welzijn op het werk, rekrutering en HR interim
management voor bedrijven en zelfstandigen.
Securex behaalde in 2012 een omzet van 246 miljoen euro. De Groep is actief in België, Frankrijk en
Luxemburg en telt 1.600 medewerkers verdeeld over 29 regionale kantoren. Zij verzorgen de dienstverlening
voor meer dan 83.800 bedrijven, 112.000 zelfstandigen, 70.000 particulieren en 6.600 bevoorrechte partnerboekhouders, -makelaars en -accountants.
Meer informatie:
www.securex.be/pers
www.securex.be/whitepapers
www.human-interest.be (blog)
Perscontacten
Interel
Michaël Cloots – Consultant
T 02 213 13 02 - E-mail: [email protected]