Zorgbedrijf Roeselare 31/01/2014

Het Zorgbedrijf Roeselare als
toekomstgarantie voor een
verantwoorde openbare zorgverlening
Externe verzelfstandiging van de marktgerichte
activiteiten van het OCMW Roeselare
Steven Verdoolaege – directeur Zorg
Lokale context = uitgangspunt







Context OCMW Roeselare: lokale beleidskeuzes leidden tot historische
opbouw van ruim zorgaanbod  4 WZCa, DVC, kortverblijf, 3 LDCa, dienst
Thuiszorg (o.a. maaltijden aan huis, poetsdienst, klusjesdienst, …),
serviceflats, kinderdagverblijven, dienst voor onthaalouders, centrum voor
ambulante revalidatie, psychologische adviesdienst.
OCMW: 910 medewerkers / € 62.000.000 omzet (€ 11,3 ST / 18%)
Excl. SD: 800 medewerkers / € 45.000.000 omzet (€ 5,5 ST / 12%)
Disproportionele verhouding t.a.v. de meeste OCMW’s
Laatste jaren: lokale initiatieven door private sector
Vaststelling: vzw’s en nv’s zijn rendabel  vzw = uitgangspunt
Dilemma: druk op lokale financiën stelt toelage aan marktgerichte OCMWactiviteiten in vraag  onmisbaar aanbod OCMW gezien omvang (vb. 64%
van alle Roeselaarse WZC-bedden)
Lokale context





Actueel: pensioenbom en vergrijzingskost
Expliciete druk CBS  € 700.000 / jaar downsize MJP
Quid kwetsbare doelgroepen?
Quid kwaliteitsnorm OCMW-zorgaanbod?
Quid werkgeversverantwoordelijkheid (82% v/h personeel)?
 Nood aan een toekomstscenario voor openbare zorg
Uitgangspunten vraagstelling






Vanuit de besteding van de publieke middelen wordt aanvaard dat de
marktgerichte activiteiten de vergelijking met de private sector (vzw) moeten
doorstaan  maatschappelijke kostprijs / kerntakendebat
Afwijkingen m.b.t. rendabiliteit worden enkel aanvaard indien dit een
expliciete beleidskeuze tengevolge de inbedding van een sociale opdracht
(factor maatschappelijke verantwoordelijkheid)
Zorg is betaalbaar en toegankelijk.
Klassieke OCMW-context (RPR, overregulering, …) biedt geen optimale
voorwaarden voor modernisering, efficiëntiewinst, kwaliteitsbehoud en
rendabiliteitsverhoging.
Vraagstuk: transitie naar marktconform, performant, sociaal overheidsbedrijf
Decretale organisatiemogelijkheden voor een lokaal bestuur om bepaalde
activiteiten en dienstverlening te laten beheren buiten de kernadministratie.
Gevolg
 Beleidsnota OCMW Roeselare 2011:
‘Onderzoeken van de opportuniteitsvraag en de juridische mogelijkheden
teneinde eventueel op termijn een aantal uitvoerende OCMW-activiteiten te
verzelfstandigen’
 Achterliggende filosofie:
Het doel is het behoud van een maatschappelijk verantwoorde,
kwaliteitsvolle, betaalbare en toegankelijke openbare zorgverlening binnen
het sociaal-economische kader van een lokale overheid. Het middel kan
verzelfstandiging zijn.
 privatisering (strikte marktlogica)
Waarom verzelfstandigen?

Huidige OCMW-context bood reeds aantal opportuniteiten tot optimalisatie:
RPR, budgethouderschap, opnamebeleid, private partnerships, regionale
opdrachtencentrale, marktconformiteit prijsbeleid, fusie WZC, hervormingen
medicatiebelevering, digitalisering, automatisatie facturatie …
 Sommige aspecten zijn niet / moeilijk beïnvloedbaar in OCMW-setting:







Beeldvorming stadstoelage: vergroten transparantie m.b.t. de kosten die
niet tot de kernopdracht van het OCMW behoren (i.c. sociale dienst)
Lichter administratief regelgevend kader (i.c. OCMW-decreet)
Soepeler houding ABB (‘Toezicht’): meer autonomie
Cultuuromslag: “dit is een bedrijf”
Identiteit: eigen rechtspersoon
Referentiekader = private sector (zelfredzaamheid)
Afwijken minimale voorwaarden RPR (eigen RPR)
Mogelijkheden OCMW-decreet
 Decretale organisatiemogelijkheden, zowel in gemeente als OCMW,
geven een bestuur de kans om bepaalde activiteiten en
dienstverlening te beheren buiten de kernadministratie
 Interne verzelfstandiging (budgethouderschap, IVA) versus externe
verzelfstandiging
 Publiekrechtelijke vereniging (EVA of Extern Verzelfstandigd
Agentschap) titel VIII, HI
 Eén of meerdere openbare partners
 Openbaar statuut (uitgezonderd fiscaal statuut)
 Akkoord RMW / GR / VR: ‘met redenen omklede besluit’
 Privaatrechtelijke vereniging voor exploitatie ziekenhuis titel VIII, HII
(AV of Autonome Verzorginginstelling)
Mogelijkheden OCMW-decreet
 Privaatrechtelijke vereniging of vennootschap met het oog op
vervullen sociale doeleinden titel VIII, HIII (VZW)




Nieuwe VZW met een private vzw
Tenzij BVR of decreet als voorwaarde voor erkenning  privaat niet verplicht
BVR of decreet vraagt regionale schaal voor erkenning
‘Nieuwe’ dienst: nog geen aanbod en erkenning / vergunning (akkoord VR)
 Privaatrechtelijke vereniging voor exploitatie woonzorgcentrum titel
VIII, HIV (VZW) (01/01/2013)
 Nieuwe vzw met een private vzw
 Motiveringsnota m.b.t. noodzaak private partner en meerwaarde vzw
 Bestuurplan en financieel plan (6 jaar)  waarborgen continuïteit, prijszetting,
opnamebeleid, democratische controle
 Opnamebeleid en ligdagprijs: 2/3 deelgenoten waaronder alle OCMW’s
 Buitengerechtelijke ontbinding ten vroegste na 6 jaar
Publiekrechtelijke verzelfstandiging
Argumentatie:
 Overtuiging: publieke sector is even efficiënt als private sector (als je
de extra handicaps wegwerkt!)
 Overheid zet de lokale kwaliteitsnorm
 Maatschappelijke opdracht in dienstverlening naar de ‘zwakkeren’
 Transitiecontext: democratische controle schept vertrouwen
 Tijdsperspectief: privaat vraagt meer tijd (no time to waste)
 Privaat: intern onvoldoende knowhow (vb. personeelsmaterie)
 Privaat: wetgeving volgt traag  onzekerheid en risico’s
 Zorgbedrijf Roeselare
Uiteraard ook nadelen





Er blijft een administratief toezicht.
Afhankelijkheid van een politieke context.
Toepassing Wet op de Overheidsopdrachten.
Openbaarheid van bestuur (= tijd en energie).
Risicoloze overheidscontext  procedures, controles,
verzekeringen, …
 Basiswetgeving m.b.t. dienstverlening volgt niet / onvoldoende /
traag (vb. RIZIV-financiering gedetacheerde statutairen)
 Perceptie van zorg als product / vrees voor kwaliteitsdaling
 …
Strategische uitgangspunten
 Missie / Visie / Waarden OCMW = MVW Zorgbedrijf
 Marktgerichte diensten = zorgdiensten + alle ondersteunende
diensten (consistentie met RPR OCMW Roeselare)
 Continuïteit huidig zorgaanbod
 Corporate governance: autonomie management én democratische
controle
 Beheersovereenkomst met Stad: evolutie toelage en kostprijs
sociale opdracht (lange termijn als vertreksbasis)
 Stad wordt deelgenoot en brengt buitenschoolse kinderopvang in
 Zorgbedrijf is een bedrijf
Strategische uitgangspunten
 Eigen identiteit en employer branding
 Marktpositie = prijs / kwaliteit
 Commercialisering van rendabele activiteiten als hefboom
 Schaalvergroting met toegevoegde waarde is welkom
 Beginscenario: OCMW is interne klant
 Beginscenario: geen outsourcing i.f.v. continuïteit
 Tewerkstellingsprojecten blijven behouden
Zorgbedrijf Roeselare
Besluitvormingsproces











Afweging op bestuursniveau  verzelfstandiging moet een resultante zijn
van een weldoordacht bestuursmatig en organisatorisch proces.
2011: bestuderen van EVA-pistes als formele beleidsdoelstelling RMW
2012: situering beleidsdoelstelling aan CBS
2012: voorstudie m.b.t. integratie kinderopvang Stad en OCMW in één
Zorgbedrijf
2012: studiedraaiboek m.b.t. vergelijkende onderdelen van EVA-pistes
10/2012: goedkeuring visienota Zorgbedrijf door RMW
10/2012: aanstelling juridisch kantoor m.b.t. verzelfstandiging
01/2013: Zorgbedrijf in nieuw bestuursakkoord
05/2013: goedkeuring RMW
06/2013: goedkeuring Gemeenteraad
10/2013: weigering Vlaamse Regering (G. Bourgeois)
Besluitvormingsproces






11/2013: Afstemming Kabinet Bourgeois en ABB
01/2014: operationele overname BKO Stad Roeselare
01/2014: goedkeuring RMW
01/2014: goedkeuring Gemeenteraad
05/2014: Vlaamse Regering ?
01/01/201…: start Zorgbedrijf Roeselare
Toekomst ?
 Overtuiging dat Zorgbedrijf Roeselare een regionaal beginpunt is 
schaalvergroting als hefboom leidt tot een regionaal zorgbedrijf.
 Quid transitie naar een privaatrechtelijk zorgbedrijf?
 Quid positie als deelgenoot in een privaatrechtelijke koepel?
CONCLUSIE
Huidig model is niet vol te houden. Tijd voor de sprong vooruit.