1) Voorgeschiedenis De vzw (publiekrechtelijke rechtspersoon) is een groepering van 7 OCMW's van de regio Mons Borinage (ongeveer 200.000 inwoners) die samengesteld is uit: - een stad: Mons (90 000 inwoners); - 4 middelgrote gemeenten tussen 10 en 15000 inwoners: Colfontaine, Frameries, Quaregnon, Saint Ghislain; - 2 kleine gemeenten met minder dan 5000 inwoners: Quiévrain en Lens De vzw werd opgericht in 2007, bij de start wenste toenmalig Minister van maatschappelijke integratie, de heer Dupont, lokale inschakelantennes in te voeren via sport, vanuit de subsidie sociale participatie, ontplooiing van de gebruikers via sport en cultuur. In 2011 hebben wij onze erkenning ontvangen als dienst voor sociale inschakeling. De vzw is gestart met weinig middelen en zonder personeel en sinds 2 jaar bestaat hij uit 5 personen. 2) Meerwaarde - flexibiliteit en snelheid in de interventies; - invoeren van activiteiten die een toegevoegde meerwaarde bieden in functie van de noden die geïdentificeerd worden in de regio; - creativiteit en aanpassing; - de aanwerving van gespecialiseerd personeel, van extra personeel voor de essentiële interventies bij elk OCMW, maar dat nuttig is voor allemaal; - een aanbod van bijkomende en aanvullende diensten als aanvulling op de activiteiten die reeds door elk OCMW worden georganiseerd; - een interface tussen de gespecialiseerde diensten en de OCMW's voor een specifiek publiek (geestelijke gezondheid, handicap, …); - een werk van "institutionele cohesie" dat nodig is om te starten met de sociale cohesie; - een werk van sociale cohesie via de verschillende soorten doelpubliek van de vzw. 3) Doel Inschakeling door (via, door middel van ...,) sport voor personen die in een precaire sociale toestand leven of die zich in moeilijke financiële omstandigheden bevinden; De vzw heeft als specifiek kenmerk dat ze de sport gebruikt als een hulpmiddel van waaruit sociale acties kunnen worden gevoerd ten gunste van personen die door tegenslag getroffen worden. 4) Definitie van sport Omwille van de duidelijkheid en de eenvoud wordt in dit witboek de definitie van "sport" van de Raad van Europa gebruikt: "de verzameling van alle vormen van lichamelijke activiteit die, al dan niet in georganiseerd verband, ten doel hebben de lichamelijke en geestelijke toestand te verbeteren, de sociale verbanden te ontwikkelen en resultaten te bereiken in competities op alle niveaus." (uittreksel uit het witboek sport). Sport is de spiegel van onze maatschappij en dus van de dominerende waarden van onze tijd. Vandaag kenmerken competitie, de zoektocht naar prestaties, individualisme, economische of politieke doelstellingen de sport en niet enkel de professionele sport met zijn logische gevolgen, strijdlustige toespraken en houdingen, corruptie, doping, nationalisme, ongelijkheid tussen de geslachten, ... Nochtans heeft het beoefenen van sportactiviteiten een belangrijke educatieve functie: zelfoverwinning, zelfrespect, respect voor de tegenstander, spelregels, solidariteit, teamgeest, zin voor inspanning, maar op sociaal vlak wordt dit weinig en slechts gedeeltelijk gebruikt. 5) De socio-sportieve as Steun voor de sport is het specifieke element van onze wijze van tussenkomst. Wij gebruiken sport in het kader van maatschappelijk welzijn, opvoeding, inschakeling, enz., omdat het een bepaald aantal specifieke kenmerken en meerwaarden bevat (slaagvector, het nemen van verantwoordelijkheid, gezondheidsvector, ...). 6) Het team Het team is samengesteld uit 6 personen: - een coördinator - 2 maatschappelijk werkers - een opvoedster - een licentiaat lichamelijke opvoeding - een onderwijzeres 7) Activiteiten Wij organiseren sportmodules voor de OCMW's, waarvan hier 2 voorbeelden: Module "sport plus" Deze module, ingevoerd in de verschillende OCMW's, heeft hoofdzakelijk het jonge publiek (18-25 jaar) tot doel die de school verlaten of die op zoek zijn naar opleidingen De doelstelling is activering via de verschillende fysieke en sportactiviteiten, gecombineerd met praktische themamodules (gezonde voeding, mobiliteit, zelfrespect, communicatie, het zoeken naar werk en naar opleiding, ...). Module "energie en sport" Het doel van de module is ervoor zorgen dat er wordt nagedacht rond sport en weten waarom de dokter ons aanraadt om aan sport te doen: de module is als volgt gestructureerd en omvat vier sessies: 1. Theorie en informatie over het belang van sport 2. Zich goed voorbereiden alvorens een fysieke activiteit te beoefenen, sport en ziekte 3.Zich goed voelen in zijn lichaam: gezondheidsopvoeding. 4. Gezondheidswandeling, stappen, fietsen, vita parcours, ... Doelstelling: de gebruikers uit hun isolement halen door het organiseren van een fysieke activiteit. 8) Sociale activering 8.1) Sportanimatie Sinds de aanwerving van een licentiaat lichamelijke opvoeding, een jaar geleden, hebben wij een opleiding animatie ingevoerd voor de OCMW-gebruikers op basis van 3 opleidingen per jaar Stap 1: opleiding sportanimatie op basis van 1 à 2 x per week over een periode van 3 maanden, gevolgd door de praktijk via de activiteiten die wij organiseren. Stap 2: de personen die worden opgeleid als animator worden ingeschakeld in onze buitenschoolse activiteiten en onze stages met een terugbetaling als vrijwilliger. Wij organiseren 5 weken stages voor de kinderen waar wij 20 % van de kinderen terugvinden van gezinnen die gekend zijn bij het OCMW. Stap 3: gelijktijdig regelmatig gesprekken over de beroepsprojecten van de persoon Stap 4: oriënteren naar kwalificerende opleidingen. Doelstellingen - De personen opleiden in de basis sportanimatie; de beroepsinschakeling bevorderen, in het bijzonder bij jongeren, door hen in te schrijven in een sociaal levensproject (de sociale band opnieuw creëren, helpen bij het oplossen van levensproblemen, levensprojecten bespreken, …) en in een professioneel project, dit is - hen in verschillende vormen (vrijwilligerswerk, studentencontract, vakantiecontract, …) betrekken bij de animatie van sportactiviteiten (sportkampen, multisportdagen, ...) de personen, hoofdzakelijk jongeren, inschakelen in kwalificerende opleidingscursussen van ifapme sociale promotie, oisp, eft, ... al dan niet met sportieve bestemming, in functie van hun professionele levensproject of in tewerkstellingen (artikel 60, startbanen, enz.) 8.2) Psychomotoriek Sinds maart laatstleden hebben wij een onderwijzeres aangeworven. Zij is gestart met de ontwikkeling van een relationele psychomotoriek met eenoudergezinnen waarvan wij statistisch gezien weten dat die een belangrijk percentage vormt van de OCMWgebruikers, en zij heeft bovendien hetzelfde gedaan in een crèche van het OCMW waarvan een percentage kinderen zijn van OCMW-gebruikers. Een buitenschoolse activiteit in een school. Doelstellingen: - eenoudergezinnen opvangplaatsen bieden (wij hopen een kinderopvang op te richten); - de ouders opnemen in onze stages als animatoren of als personeel in de crèche, tegen betaling - de samenwerking bevorderen tussen rechtstreekse (OCMW's, …) en onrechtstreekse partners (dienst voor onderwijs, buitenschoolse dienst, sportdienst van de gemeenten); - een meerwaarde bieden op gemeentelijk en intercommunaal niveau via de ontwikkeling van sportanimaties in de scholen via personen die door de vzw zijn opgeleid in het kader van buitenschoolse activiteiten en sportkampen voor iedereen tijdens de schoolvakanties. 9) Besluit Het project kadert in een globaal perspectief op het niveau: - van de structuren door transversaliteit; - van de personen door acties van sociale en sportieve participatie, door vooropleiding; door een doorverwijzing naar opleidings- of tewerkstellingsinstellingen. Wanneer men, meer concreet, de gebruikers wil toelaten om te evolueren naar een tewerkstellings-, opleidings- of participatieproces, moet men gunstige voorwaarden creëren. Voor de vzw wordt dit weergegeven door: - de ontwikkeling van activiteiten vanuit de sport als hulpmiddel; de terbeschikkingstelling van een ruimte die toelaat om rekening te houden met de globaliteit van de persoon met een opvolging, een actieve begeleiding; de ontwikkeling van acties die zich richten op de sociale vermenging vanuit een specifiek publiek. Op het niveau van de instellingen door het inrichten van ruimten zoals crèches, buitenschoolse activiteiten, stages die zo de sociale vermenging en de sociale participatie bevorderen.