Werken in de zorg steeds vaker gekozen

Persbericht
Arbeidsmarkt zorg en welzijn:
Trendbreuk vraagt om een mix van oude en nieuwe oplossingen
Voor instellingen in de zorgsector zijn de jaren van sterke werkgelegenheidsgroei voorbij.
De arbeidsmarkt staat voor een trendbreuk. Op korte termijn vallen er ontslagen en veel
functies veranderen van inhoud. Op langere termijn is het voor specifieke functies wel weer
lastig personeel te vinden. In welzijn, jeugdzorg en kinderopvang (WJK) is de trendbreuk al
enkele jaren zichtbaar. Daar zijn al eerder overschotten op de arbeidsmarkt ontstaan. De
veranderingen op de arbeidsmarkt vragen dus om een mix van nieuwe en bestaande
arbeidsmarktmaatregelen.
Dit blijkt uit de rapportage ‘Arbeid in zorg en welzijn 2014’ van het “onderzoeksprogramma
Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn” dat periodiek de arbeidsmarkt in deze sectoren in kaart
brengt. Het onderzoek is uitgevoerd door Panteia, Seor en Etil. Het rapport beschrijft ook
oplossingsrichtingen uit de praktijk voor deze complexe arbeidsmarktsituati e.
De arbeidsmarkt is sterk in beweging
Er zijn drie belangrijke ontwikkelingen zichtbaar in zorg en welzijn, die van invloed zijn op
de arbeidsmarkt. Ten eerste is er voor het eerst sinds jaren sprake van algemene personele
overschotten in zorg (vanaf 2013) en WJK (al eerder). Ten tweede krijgen veel
medewerkers een andere functie of hebben te maken met een verande ring van werkinhoud.
Ten derde neemt de vraag naar hoger gekwalificeerd personeel toe. Op langere termijn
dreigen er toch weer tekorten, met name aan verzorgenden, verpleegkundigen en
gespecialiseerd zorgpersoneel.
Arbeidsmarktmaatregelen: urgent, maar niet overhaast
Er is geen algemeen toepasbare oplossingsrichting voor de nieuwe problemen op de
arbeidsmarkt. De arbeidsmarktproblematiek vraagt wel om alert arbeidsmarktbeleid. Het
heeft haast: de urgentie om daadwerkelijk maatregelen door te voeren wordt steeds groter.
Instellingen moeten echter ook niet te snel handelen. Er zijn immers nog veel
onzekerheden. Onduidelijk is bijvoorbeeld hoe zorgverzekeraars en gemeenten invulling
geven aan hun nieuwe regierol en welke personele consequenties dat gaat hebben voor de
instellingen.
Meer personele mobiliteit
Wat wel duidelijk is, is dat de personele mobiliteit omhoog moet. Personeel moet breder
inzetbaar worden. Werken in een andere functie of een warme overdracht aan een andere
instelling is voor alle partijen te verkiezen boven gedwongen ontslag. Er moet ook mobiliteit
op gang komen naar andere branches. Vanuit WJK naar zorg is deze beweging er al. Voor
lager opgeleide medewerkers zijn vaak alleen alternatieve banen te vinden buiten de sector,
bijvoorbeeld in de detailhandel. De sectorplannen kunnen een financiële impuls vormen voor
mobiliteit.
Opleiden wordt anders
De inhoud van de opleidingen moet worden aangepast aan de nieuwe omstandigheden ; men
moet over andere competenties beschikken. De veranderende arbeidsmarkt vraagt om
nieuwe opleidingsprogramma’s. Vaak gaat het om het om- of bijscholen van zittende
medewerkers. Verder is het zaak jonge medewerkers te laten instromen in de sector. Zo
blijft er voor hen een arbeidsmarktperspectief over en kunnen hogescholen en ROC’s een
hoogwaardig opleidingsaanbod handhaven. Dat vraagt er ook om dat instellingen
stageplaatsen beschikbaar blijven stellen.
Al met al betekent dit dat arbeidsmarktbeleid hoog op de agenda moet blijven staan van
partijen in zorg en welzijn.
Informatie
Voor meer informatie kunt u terecht bij Douwe Grijpstra, projectleider (079-3222222;
[email protected]).
Het rapport Arbeid in Zorg en Welzijn 2014; Stand van zaken en vooruitblik voor de sector
Zorg en de sector Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening, Jeugdzorg en Kinderopvang
van Panteia en SEOR is te vinden op www.AZWinfo.nl, de website van het
onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn.