hier de brief van de CSO

Aan de leden van de Vaste Kamercommissie voor VWS
CC: Minister Schippers
Plaats en datum:
Kenmerk:
Onderwerp:
Churchilllaan 11, 4 e etage
Postbus 2069
3500 GB Utrecht
Telefoon 030 276 99 85
Fax 030 271 90 38
[email protected]
Utrecht, 20 juni 2011
B 6382 Alg/AV/HS
Ombuigingsmaatregelen zorg
Geachte leden van de vaste Kamercommissie voor VWS,
De CSO, Koepel van de ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB, NOOM en NVOG,
waarin verenigd 600.000 ouderen wil als reactie op de brief van de minister over de
ombuigingsmaatregelen twee punten bij u onder de aandacht brengen.
We pleiten ten eerste voor een lange termijn visie op gezondheid. We zijn van mening dat
preventie loont en dat gedragsverandering ook op oudere leeftijd gezondheidswinst en dus
besparing oplevert. We pleiten daarom voor krachtige inzet van het kabinet voor
verbetering van de gezondheid van alle mensen in Nederland. Dit kan ons inziens veel
meer besparingen opleveren.
In de nota gezondheid dichtbij legt de minister de bal de gemeenten, terwijl we weten dat
een integraal preventief aanbod voor ouderen – ondanks de wettelijke verplichting (WPG
artikel 5a) niet de eerste prioriteit is van gemeenten (belronde Unie KBO, mei 2011).
Ten tweede zijn wij zeer bezorgd over de gevolgen van de ombuigingsmaatregelen voor
ouderen met meervoudige problematiek. Zij worden onevenredig hard getroffen, omdat
zij van meerdere voorzieningen tegelijk gebruik maken. Het cumulatief effect van
verhoging van eigen bijdragen en eigen risico kan voor individuele ouderen enorm
oplopen en leiden tot zorgmijding. Op langere termijn leidt dat juist tot hogere
zorgkosten.
Preventie kan overigens juist bij de groep met hoog risico op meerdere aandoeningen
(groepen met lage Sociaal Economische Status en veel risico op beroepsziekten,
welvaartsziekten) veel winst opleveren en kan voorkomen dat deze burgers hoge eigen
bijdragen moeten betalen.
Psychologische zorg
Het aantal zittingen eerstelijns psychologische zorg wordt verlaagd en een eigen bijdrage
voor tweedelijns geestelijke gezondheidszorg ingevoerd. Deze maatregel treft veel
ouderen omdat uit analyses van zorgverzekeraars blijkt dat angst, spanning en depressie
onder ouderen veelvuldig voorkomt. Ook hier pleiten we voor preventie door vergoeding
van o.a. cursussen “In de put, uit de put”, die ouderen helpt depressieve klachten te
overwinnen. Deze cursussen zijn bewezen effectief en voorkomen zware psychologische
klachten. Een hoge eigen bijdrage voor psychologische zorg bij zware psychologische
klachten veroorzaakt zorgmijding met maatschappelijke meerkosten als resultaat.
Fysiotherapie
Fysiotherapiebehandelingen worden vergoed bij meer dan twintig behandelingen per
aandoening en de ‘Chronische lijst’ wordt aangescherpt.
Deze bezuinigingsmaatregel raakt eveneens veel ouderen. Klachten aan
bewegingsapparaat scoren veelvuldig in de rangorde van aandoeningen bij 65-plussers.
Op nummer 3 artrose, op nummer 8 nek- en rugklachten en op nummer 9 staat
osteoporose. Ook hier pleiten we voor aandacht voor de preventieve werking van
fysiotherapie. Fysiotherapie voorkomt namelijk valincidenten en moet daarom vergoed
blijven worden.
In plaats van aanscherping van de chronische lijst is voor ouderen juist een andere
benadering gewenst. De stapeling van meerdere aandoeningen zou moeten meewegen
voor plaatsing op de chronische lijst. Ouderen hebben vaak te maken met met meerdere
lichte of matige aandoeningen, die ieder afzonderlijk niet voldoen aan het criterium voor
plaatsing op de “chronische lijst”. Maar opgeteld leiden deze aandoening tot een hoge
ziektelast en risico op functieverlies.
Optometrische zorg
Momenteel voeren we de campagne “Beter zien” uit. In Nederland blijkt dat 60 % van de
oogaandoeningen onder ouderen vermijdbaar is (behandelbaar of te voorkomen). Gerichte
en adequate screening door een optometrist (HBO-gekwalificeerde oogzorgverlener) is
één van de mogelijkheden om oogaandoeningen te voorkomen danwel verergering te
voorkomen. We zouden graag zien dat optometrisch onderzoek in de eerstelijnszorg in het
verzekerde pakket opgenomen zou worden.
Maagzuurremmers
De medische en sociale meerkosten wegen naar onze mening niet op tegen de financiële
opbrengst van deze bezuiniging. Maagzuurremmers hebben volgens kenners een
onmisbare en belangrijke functie. Ernstige bijwerkingen van bijvoorbeeld chronische
pijnstillers kunnen voorkomen worden. Veel ouderen gebruiken dagelijks NSAID’s om
chronische pijnen ten gevolge van bijvoorbeeld artrose of reuma tegen te gaan. Een
gevolg van gebruik van deze middelen is een maagbeschadiging die zich onder andere
kan uiten in maagbloedingen. Naar schatting 3000 patiënten worden hiervoor jaarlijks in
het ziekenhuis opgenomen met een sterftekans van 5-10 procent. Door gelijktijdig
gebruik van een maagzuurremmer kunnen deze complicaties goeddeels worden
voorkomen. Omdat het hier preventie betreft zal de patiënt, zeker indien hij die zelf moet
betalen, eerder geneigd zijn deze medicatie te stoppen met alle gevolgen van dien.
De ouderenorganisaties vrezen dat het niet meer vergoeden van maagzuurremmers zal
leiden tot een vermindering van het gebruik hiervan bij een aantal vitale indicaties. Mede
doordat hierdoor de suggestie wordt gewekt dat het geen belangrijke medicijnen betreft.
Dit zal leiden tot een toename van de kosten van de gezondheidszorg vanwege een groter
aantal consulten en maagonderzoeken. Ook leidt dit tot meer ziekenhuisopnamen en
toenemende sterfte als gevolg van de optredende complicaties.
Samenvattend:
We verzoeken om een heroverweging van uw bezuinigingsmaatregelen op de volgende
punten:
 Meer aandacht voor preventie en de verantwoordelijkheid hiervoor niet
eenzijdig bij de gemeenten neerleggen.
 Onderzoek naar de stapeling van (extra) zorgkosten met name voor lage
inkomensgroepen.
 Het schrappen van de maatregelen voor eigen bijdragen voor psychologische
zorg. Investeren in preventie door opname van cursussen “in de put, uit de
put” in het verzekerd pakket.
 De eigen betalingen voor fysiotherapie niet verder uitbreiden en stapeling van
chronische aandoeningen meewegen voor plaatsing op de chronische lijst.
 De vergoeding voor maagzuurremmers handhaven voor indicaties waarbij het
middel wordt voorgeschreven tegen bijwerking van andere middelen.
We vertrouwen er op dat u aanstaande woensdag in het debat met de minister aandacht
zult vragen voor deze punten.
Hoogachtend,
Drs. G. van Soest,
voorzitter