PowerPoint-presentatie

IJsbrand Jepma
Inspiratiedag
“Samen innoveren en
professionaliseren op de
werkvloer”
11 september 2015
Kennen jullie
Lerenderwijs?
1. Ik ken het boek niet (‘Doesn’t ring a bell’).
2. Ik heb er wel eens van gehoord (‘De klok en de
klepel’).
3. Ik heb het op mijn bureau liggen (‘Ligt onder een
andere stapel werk die eerst af moet’).
4. Ik heb er diagonaal doorheen gebladerd (‘Er zit
muziek in’).
5. Ik heb het van A tot Z gelezen (‘I’m a believer!’)
Lerenderwijs: de
verbinding
Lerenderwijs: hoe te
gebruiken
Lerende organisatie is de vorm die je kunt gebruiken
om de inhoud van het pedagogisch kader te
implementeren
Kern: werken aan hoogwaardige pedagogische
kwaliteit vanuit ‘a whole system approach’
Lerenderwijs: de basis
(1)
• Theoretische basis in vijf disciplines:
1.
2.
3.
4.
5.
Persoonlijk meesterschap
Mentale modellen
Gemeenschappelijke visie
Teamleren
Systeemdenken
Lerenderwijs: de basis
(2)
“… organisaties waarin mensen steeds beter in
worden om tot stand te brengen wat ze echt
willen, die een voedingsbodem zijn voor nieuwe,
steeds meeromvattende ideeën, waar een
gezamenlijk streven mogelijk gemaakt wordt en
waar mensen voortdurend leren hoe ze samen
kunnen leren.”
Lerenderwijs: de basis
(3)
• Het competente systeem (CoRe): werken aan
competentie op meerdere niveaus
• Praktijkervaringen van 11 BKK-pilots ‘lerende
organisatie’
• Gesprekken met toonaangevende experts
Intermezzo: buzzing!
Werk jij in een lerende organisatie?
%?
Lerenderwijs
Praktijkboek voor leidinggevende in kinderopvang
Leidinggevende is de motor / katalysator!
11 bouwstenen in 3 lagen:
Deel I. De pedagogische taak
Deel II. Organisatie in ontwikkeling
Deel III. Open naar buiten
Vertrekpunt:
Waar sta ik nu? (nulsituatie)
Waar wil ik heen? (standaard / norm)
Hoe kom ik daar? (ontwikkelingsproces)
Infoboxen
• Pedagogisch kader: inhoudelijke
verbindingen
• Kennis: werken aan de kennisbasis, leuke
‘weetjes’
• Borging: tips & trucs voor verankering,
organisatiebrede inbedding
• Reflectie: vragenderwijs, introspectie,
helikopter blik
Bouwstenen van lerende
organisatie (1)
1) Leidinggevende: ondersteunend, begeleidend, vragend en
coachend
2) Team: kritisch reflecteren vanuit een stevige kennisbasis
3) Monitoring en evaluatie: volgen en waarderen van
ontwikkelingen (meten = weten)
4) Visie, missie en doelen: richtsnoer en inspiratiebron,
innovaties toetsen aan fundament
5) Innoveren: gebruik maken van bestaande kennis en
inzichten en zelf produceren (actieonderzoek)
Bouwstenen van lerende
organisatie (2)
6) Structuur: plat / horizontaal, korte lijnen, inspraak
binnen kaders, balans tussen top-down en bottom-up
7) Cultuur: open, gezonde aanspreekcultuur, kritisch, maar
opbouwend
8) Professionalisering: training, ervaringsleren, formeel leren
doortrekken naar informeel leren en vice versa
9) Omgeving: reageren en anticiperen op wet, regelgeving en
beleid, beroepsonderwijs, onderzoek, ouders
Facilitering: fragiel, dus tijd, ruimte, capaciteit
en budget
H8: Professionaliseren
(1)
1. Praktijkvoorbeeld
2. Samenhang met andere bouwstenen
• professionaliseren is vertakt met alle andere
bouwstenen van de lerende organisatie
3. Wat zijn de uitgangspunten?
• legitimering
• teamleren
• professionaliseringsmodel
• borging
H8: Professionaliseren
(2)
4. Waar sta je nu?
• Hoe is het beleid rondom professionalisering in
jouw organisatie?
• Hoe groot is het professionaliseringsbudget per
medewerker?
• Is professionalisering verplicht / facultatief?
• Is professionalisering structureel / incidenteel?
• Heb je inspraak op eigen professionalisering?
• Wordt er gebruik gemaakt van expertise van jou,
andere medewerkers?
• Doet de leidinggevende mee?
• Maak je van te voren een borgingsplan?
H8: Professionaliseren
(3)
5. Wat kun je doen?
• Organiseer het leren op de werkplek
• Doe aan organisatieleren
• Bevorder een positief
professionaliseringsklimaat
• Schep leerstructuren binnen
de organisatie
• Benut de expertise die er al is
• Maak van tevoren een borgingsplan
• Leg het professionaliseringsbeleid vast
H8: Professionaliseren
(4)
6. Inspirerende voorbeelden
• Video-interactiebegeleiding (VIB) inzetten bij
verbetering van de zes interactievaardigheden
7. Samengevat
Leren doe je in je
dagelijkse werk!
70-20-10-model
70 procent van leren en ontwikkelen komt uit
werk
20 procent van leren en ontwikkelen komt uit
collegiaal samenwerken
10 procent van leren en ontwikkelen komt uit
scholing
Opbrengsten
praktijkonderzoek lerende
organisatie (1)
• Werken aan de lerende organisatie is motiverend
(energie, dynamiek, nieuw elan, arbeidssatisfactie)
• Leidinggevende en pedagogisch medewerkers zijn
kernpersonen in lerende organisatie en borging
daarvan
• De lerende organisatie is veelomvattend en langer
durend: niet toepassen van één dwingende
methodiek / kunstje
Opbrengsten
praktijkonderzoek lerende
organisatie (2)
• Inzetten van breed palet aan technieken:
datagestuurd verbeteren, intervisie, maatjesleren,
video-interactie feedback, Wanda, mobiliteit, PTL,
heterogene teams, ZevenZien, leren op de
werkplek, training, dagboek, actieonderzoek, e.d.
• Dé lerende organisatie bestaat niet: géén
blauwdruk, geen lineair proces van ontwikkeling
e.d.
• Past goed bij ‘een leven lang leren’, ‘éducation
permanente’
10 Tips and tricks voor
lerende organisatie (1)
1. Bouw aan een open en veilige cultuur (‘elkaar
durven aanspreken op verantwoordelijkheid’)
2. Geef ruimte aan initiatief vanaf
de werkvloer (‘botom-up’)
3. Weet wie wat kan en hoe je dat
kunt inzetten (‘talentmanagement’)
4. Steek in op het niveau de direct leidinggevenden
5. Zoek verbinding met wat er al gebeurt
10 Tips and tricks voor
lerende organisatie (2)
6. Doe het rustig aan, stapje voor stapje
7. Investeer in combinatie van (team)training en
individuele coaching
8. Zorg voor een praktische insteek
9. Werk systematisch en cyclisch aan verbetering
10. Leer van je fouten en vier je successen!
Twee benaderingen bij de
lerende organisatie
Reizigersmodel: er is een toekomstvisie en een
duidelijke bestemming
Trekkersmodel: er is geen vastomlijnde visie en
einddoel is niet van tevoren bekend
Welke benadering past jullie
kinderopvangorganisatie?
Opmerkingen en vragen?
IJsbrand Jepma: [email protected]